Ξαναθυμήθηκα την παλιά συζήτηση γι’ αυτόν τον ενδιαφέροντα σκοπό, κι έκανα άλλη μια αναζήτηση να δω τι μπορώ να βγάλω, πέρα από τα όσα είχαμε ήδη πει τότε, ότι δηλαδή πιθανόν να είναι 12νησιακός και μάλιστα ίσως κώτικος, αλλιώς μάλλον από κάποιο άλλο σφουγγαράδικο νησί, και πάντως ότι στην εκτέλεση των ρεμπέτηδων ο τρόπος που κατανέμονται οι συλλαβές στη μουσική δεν παραπέμπει καθόλου σε 12νησα.
Πρώτα απ’ όλα, να προσθέσω ότι και η εναλλαγή τριών τονικοτήτων, Σι (περ. Σεγκιάχ) και Ντο (περ. Τσαργκιάχ) για τις στροφές και Λα (Ουσάκ) για το τσάκισμα, επίσης δε θυμίζει ούτε 12νησα ούτε καμία άλλη τοπική παράδοση, και μου μυρίζει επέμβαση του Περιστέρη.
Έχουμε λοιπόν και λέμε:
Αυτή εδώ η εκτέλεση είναι στην ίδια μελωδία με των Καραμπεσίνηδων που είχαμε προαναφέρει. Δηλαδή, αν πάρουμε ως τονική το Λα (ουσάκ), έχουμε γύρισμα μόνο σε Σι, κι όχι εναλλάξ Σι και Ντο. Οι στίχοι δεν είναι 15σύλλαβοι όπως στις άλλες δύο εκτελέσεις, είναι πιο σύντομα τσακίσματα και μάλιστα μετρικώς ιδιόρρυθμα. Στο ΥΤ δε δίνεται κανένα στοιχείο, αλλά ίσως όσοι ακούν νησιώτικα να αναγνωρίσουν τη φωνή, πρέπει να είναι κάποια από τις γνωστές μεγάλες τραγουδίστριες του επαγγελματικού νησιώτικου. Θα μου έκανε για κώτικο.
Μια άλλη, τωρινή εκτέλεση, είναι της Καίτης Κουλλιά. Ποιος είναι αυτός που τραγουδάει, ο Τσιαμούλης; Εδώ έχουμε κάτι σαν επανεκτέλεση της εκδοχής των ρεμπέτηδων (με τις πολλές τονικές εναλλαγές), σε ύφος όμως που φέρνει περισσότερο σε νησιώτικο, και με όχι ακριβώς τα ίδια δίστιχα - κάποια είναι δανεισμένα από την ηχογράφηση των Καραμπεσίνηδων. Υπάρχει η ένδειξη ότι το τραγούδι είναι από τη Σύμη - δεν ξέρω πόσο έγκυρη είναι.
Τωρινή είναι και η εκτέλεση των Δυνάμεων. Πιστεύω ότι αυτοί σίγουρα θα γράφουν κάποια πληροφορία στο φυλλάδιο του δίσκου τους, αλλά δεν τον έχω. Εδώ μοιάζει να έχουμε ένα συγκερασμό ανάμεσα στις εκτελέσεις των ρεμπέτηδων, των Καραμπεσίνηδων, και την ανώνυμη νησιώτικη: μουσικά, τα γυρίσματα είναι μόνο δύο, Σι και Λα (όπως στις δύο τελευταίες), αλλά οι στίχοι είναι 15σύλλαβοι συν τσάκισμα, όπως στους ρεμπέτες και στις Καραμπεσίνηδες, και εκφέρονται όπως στους ρεμπέτες. Εδώ υπάρχει κι ένα παρ’ ολίγον στοιχείο για την πιθανή προέλευση του τραγουδιού: ένα δίστιχο επικαλείται τον Άγιο Νικόλα των Μυρών (ή Μοιρών). Σκέφτεται κανείς ότι σ’ όποιο νησί υπάρχει τέτοια εκκλησία, από κει θα είναι και το τραγούδι. Έλα όμως που ο ίδιος ο Άγιος Νικόλαος, ως ιστορική προσωπικότητα, ήταν επίσκοπος των Μύρων της Λυκίας και αναφέρεται ως Άγιος Νικόλαος των Μύρων! Αν σε κάποια λαϊκή παραφθορά αυτό το όνομα έχει γίνει «των Μυρών», αυτό μπορεί να συνέβη οπουδήποτε, και δε θα βγάλουμε άκρη. Πάντως ναό που να λέγεται «Άγιος Νικόλας των Μυρών» ή «Μοιρών» (ως τοποθεσία, όπως λέμε ξέρω γω στο Χριστό στο Κάστρο), δεν εντόπισα. Ωστόσο, βρήκα ότι υπάρχει ένα (άσχετο) τραγούδι από το Καστελλόριζο που και πάλι επικαλείται τον Άγιο Νικόλα των Μυρών. Άρα, αν και στο Καστελλόριζο δε φαίνεται να υπάρχει τέτοια εκκλησία (στα σάιτ θρησκευτικού τουρισμού δεν τη βρήκα), ίσως τον ίδιο τον Άγιο να συνηθίζεται να τον λένε έτσι. Αν λοιπόν υποθέσουμε ότι οι Δυνάμεις άκουσαν αυτή τη μαντινάδα στο σκοπό του Όμπι μπι, και όχι σε άλλο τραγούδι -όπως θα μπορούσαν κάλλιστα-, τότε μπορεί το τραγούδι να είναι (και;) από το Καστελόριζο.
Συμπέρασμα: περισσότερα στοιχεία, περισσότερη αβεβαιότητα. Συμβαίνει συχνά. Πάντως, κάπου στα 12νησα παραμένουμε.