Bilad, ανοίγεις τώρα ένα άλλο θέμα. Όλοι εκείνοι οι πληθυσμοί που η γλώσσα και η θρησκεία τους δε συνδυάζονται με τον κλασικό τρόπο (τουρκόφωνοι ορθόδοξοι Πόντιοι και Καππαδόκες, μουσουλμάνοι Κρητικοί, μουσουλμάνοι ελληνο(ποντιό)φωνοι Οφίτες), τι κράτησαν και τι άλλαξαν; Έχουν την παλιά τους γλώσσα και στην πορεία άλλαξαν θρησκεία, ή το αντίστροφο;
Το σκεπτικό σου, που καταλήγει ότι η αλλαγή θρησκείας δεν μπορεί να έγινε παρά μόνο από χριστιανισμό σε ισλάμ και όχι αντίστροφα, είναι λογικό. Σύμφωνα με αυτό, όσοι είναι Χριστιανοί ήσαν ανέκαθεν, ενώ όσοι είναι Μουσουλμάνοι μπορεί και να είναι πρώην Χριστιανοί. Αλλά οπωσδήποτε το ζήτημα είναι -όπως τόσα- νεφελώδες και καλυμμένο από αρκετή παραφιλολογία. Θα έχετε ακούσει πιθανώς για τον φημολογούμενο κρυπτοχριστιανισμό που υπάρχει, λένε, ακόμη σήμερα στους ελληνόφωνους του Πόντου. Αλήθεια; Φήμη;
Ή με τους τουρκοκρητικούς: κάποιοι λένε “είναι Τούρκοι, ποτέ Κρητικός δεν αλλαξοπίστησε”. Άλλοι λένε “είναι Έλληνες, τούρκος δεν πάτησε στα χωριά μας”. Πάρ’ τ’ αβγό και κούρευ’ το.
Ας προσθέσω απλώς το στοιχείο ότι το οθωμανικό κράτος δεν ήταν πάντα υπέρ των εξισλαμισμών, δεδομένου ότι οι Μουσουλμάνοι είχαν σημαντικά φορολογικά προνόμια και άρα το κράτος θα έχανε φόρους.