ΑΛΑΤΙ ΤΗΣ ΓΗΣ 09/05/2021 «Μικρασιάτικες μνήμες - Οινούσσες και Βαρβάσι Χίου»

ΚΥΡΙΑΚΗ 09/05/2021

13:00 Κατάλληλο για όλους ΤΟ ΑΛΑΤΙ ΤΗΣ ΓΗΣ (ΝΕΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ) ΜΟΥΣΙΚΑ / Παράδοση


Μετάδοση παγκοσμίως (Live Streaming)\ 524x22

Σειρά εκπομπών για την ελληνική μουσική παράδοση.
Στόχος τους είναι να καταγράψουν και να προβάλουν στο πλατύ κοινό τον πλούτο, την ποικιλία και την εκφραστικότητα της μουσικής μας κληρονομιάς, μέσα από τα τοπικά μουσικά ιδιώματα αλλά και τη σύγχρονη δυναμική στο αστικό περιβάλλον της μεγάλης πόλης.

Δείτε σήμερα: «Μικρασιάτικες μνήμες - Οινούσσες και Βαρβάσι Χίου»

Η εκπομπή «Το Αλάτι της Γης» και ο Λάμπρος Λιάβας την Κυριακή 9
Μαΐου, ώρα 13.00-15.00, μετά από πρόσκληση της Περιφέρειας Βορείου
Αιγαίου, επισκέπτονται τις ακριτικές Οινούσσες και το Βαρβάσι της Χίου
σ’ ένα γοητευτικό οδοιπορικό-γνωριμία με τις τοπικές μουσικές και
χορευτικές παραδόσεις.
Στην εκπομπή γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην πολιτιστική κληρονομιά,
τα τραγούδια και τους χορούς, τη λαϊκή τέχνη και τη γαστρονομία που
μετέφεραν στα δύο νησιά από τα απέναντι χωριά της χερσονήσου της
Ερυθραίας οι Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τραγουδάμε και χορεύουμε συρτά,
μπάλους, απτάλικα, τσιφτετέλια, καρσιλαμάδες αλλά και ιδιαίτερους
τοπικούς χορούς, αμανέδες και αγαπημένες μικρασιάτικες καντάδες.
Στην «Αιγνούσσα» μας υποδέχονται ο Αντιπεριφερειάρχης Χίου
Παντελής Μπουγδάνος και ο Δήμαρχος του νησιού Γιώργος Δανιήλ, ενώ οι
80χρονοι Καλλιόπη Μπουγά, Αγγέλα Χρήστου, Παντελής Έρωτας και
Δημήτρης Κομνηνάρης ανακαλούν ιστορίες της προσφυγιάς με σπάνια
ακούσματα και παλαιούς χορούς!
Στο Βαρβάσι της Χίου επισκεπτόμαστε τον Μορφωτικό Σύνδεσμο «ο
Φάρος» που αποτελεί πολύτιμη κιβωτό της μικρασιατικής κληρονομιάς. Η
πρόεδρος Γεωργία Χούλη μας ξεναγεί στα κειμήλια του Μουσείου και τις
πολύπλευρες δράσεις του συλλόγου, ενώ ο χοροδιδάσκαλος Κωνσταντίνος
Σιταράς μιλά για το ιδιαίτερο χορευτικό ρεπερτόριο. Τέλος, στο προαύλιο
του Αγίου Χαραλάμπους συμμετέχουμε σ’ ένα δυναμικό γλέντι, με εξαιρετική
μουσική και χορευτική παρέα και τις μοναδικές γεύσεις από τα φαγητά και τα
γλυκά της μικρασιάτικης παράδοσης!
Στην εκπομπή συμμετέχουν οι μουσικοί και τραγουδιστές:
ΟΙΝΟΥΣΣΕΣ: Σάκης Πιππίδης (κλαρίνο), Σταμάτης Πούπαλος (βιολί), Πέτρος
Καρβούνης (σαντούρι), Μαρκέλλος Πούπαλος (ούτι), Μανόλης Στάθης (ταμπουράς), Γιάννης Βούκουνας (κρουστά), Κυριακή Πιππίδη (τραγούδι).
Επιμέλεια χορών: Κωνσταντίνος Σιταράς.
ΒΑΡΒΑΣΙ ΧΙΟΥ: Μαρκέλλος Μοσχούρης (κλαρίνο), Αργύρης Μαυρίκης
(βιολί), Δημήτρης Κοντός (λαούτο), Θωμάς Παραδείσης (κανονάκι), Ανδρέας
Μαυρίκης (κρουστά). Τραγούδι: Τζένη Σπανούδη, Βασίλης Χαμέτης και
Χορωδία «Φάρου» Βαρβασίου (Ανέστης Αραμπατζής, Ισιδώρα Βαβυλουσάκη,
Ρώνη Καραμανή, Παντελής Κωνσταντάς, Κυριακή Πιππίδη, Σάκης Πιππίδης,
Μαρία Σιταρά, Σταμάτης Συριώδης, Μαρία Ταρπόγλου - επιμέλεια: Βασίλης
Χαμέτης). Επιμέλεια χορών: Κωνσταντίνος Σιταράς.
Τοπικός συνεργάτης της εκπομπής ήταν ο Δημήτρης Γιαννιώδης, ερευνητής
της μουσικής παράδοσης της Χίου και των Οινουσσών.
Το επεισόδιο αυτό σηματοδοτεί και τα «γενέθλια» της εκπομπής,
καθώς το «Αλάτι της Γης» συμπληρώνει δέκα χρόνια τηλεοπτικής
παρουσίας με 150 επεισόδια όπου έχουν καταγραφεί περισσότερα από
3.500 τραγούδια και χοροί, συνιστώντας ένα έγκυρο πολύτιμο αρχείο
για τη μουσική και χορευτική παράδοση του Ελληνισμού.

Έρευνα-Κείμενα-Παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας
Σκηνοθεσία: Μανώλης Φιλαΐτης
Διεύθυνση φωτογραφίας: Σταμάτης Γιαννούλης
Εκτέλεση παραγωγής: FOSS

Παρουσίαση: Λάμπρος Λιάβας

Διαθέσιμο στο ERTFLIX.

1 «Μου αρέσει»

μπουζουκι του σταθοπουλου κραταει αυτος…? :face_with_monocle:

Στο ενημερωτικό της εκπομπής σημειώνεται ως ταμπουράς. Περισσότερα την Κυριακή, ακόμα δεν αναρτήθηκε η εκπομπή στο ερτφλίξ.

μα το μπουζουκι ταμπουρας ειναι, καλα το λεει. αλλωστε παραδοση πουλαει ο λιαβας, με το παλιο ονομα θα το πει… :sunglasses:

1 «Μου αρέσει»

Διακρίνεις στριφτάρια; Αν ναι, τότε δεν είναι Σταθόπουλος. Διακρίνεις κλειδιέρα μαντολίνου; Αν ναι, τότε δεν είναι ταμπουράς.

1 «Μου αρέσει»

Ούτε με στριφτάρια είναι υποχρεωτικά ταμπουράς.

Τέλος πάντων, κι εμένα μου προξενεί επιφυλάξεις η πληροφορία περί ταμπουρά (λογικά ή δεν είναι ταμπουράς ή δεν είναι παραδοσιακό αλλά «νεο-»), αλλά υπομονή και θα δούμε…

Υποχρεωτικό δεν ήταν τίποτα, στην ονοματολογία της λαϊκής οργανολογίας, αλλά μακρυμάνικο μικρό λαουτοειδές με στριφτάρια, συνήθως ταμπουράς θα ονομαστεί.

Αν καθ’ όλα τ’ άλλα είναι μπουζούκι, αλλά έχει στριφτάρια, τότε είναι μπουζούκι με στριφτάρια. Σχετικά πρόσφατα είδαμε ένα τέτοιο σ’ ένα βίντεο εδώ. (Απ’ όσο λίγο θυμάμαι, ήταν δύο αρκετά μεγάλοι σε ηλικία, με μπουζούκι και κιθάρα, σε σύγχρονο βιντεάκι από ταβέρνα. Και τα δύο όργανα ήταν ιδιαίτερα, πολύ στιλάτα. Μάλιστα το είχα σχολιάσει, και κάποιος κάτι απάντησε για τον κατασκευαστή…)


Edit: Συγγνώμη, τι συζητάμε; Στη φτγρ του αρχικού μηνύματος το όργανο που μάλλον είναι μπουζούκι έχει κανονικά κλειδιά.

Ε, νά λοιπόν, τι συζητάμε! Ένα όργανο που είναι μπουζούκι με κανονικά όλα του, και τα κλειδιά, έχουμε το δικαίωμα να το ονομάσουμε ταμπουρά;

Ας μην προδικάζουμε. Μπορεί να παίζει και κάτι άλλο ο άνθρωπος, αλλά στη φτγρ να βγήκε με μπουζούκι. Μπορεί να είναι ταμπουράς λόγω κάποιας άλλης διαφοράς που δε διακρίνεται στη φτγρ. Μπορούν διάφορα…

κανονικα και με το νομο! παντα ταμπουρας ηταν. αυτη ειναι η οικογενεια του. επειδη το κανουν τωρα σαν μαντολινο θα το αλλαξουμε επιθετο? μπουζουκι ειναι απλως το ονομα του το μικρο.

Εντάξει, κι οι άλλοι παίζουν αυλό, τύμπανο, κλπ…

1 «Μου αρέσει»

Έλα, ενταξι? Λύθηκε η απορία σου? Ταμπουράς είναι κανονικότατος. Θα ταίριαζαν καλύτερα τα ξύλινα στριφτάρια (μπουζούκι Δήμτσα, από Καραογλάνη).

μπουζούκι Καραογλάνη1994

1 «Μου αρέσει»

Ευτυχώς άξιζε.
Και τώρα με το ERTFLIX μπορώ να το ξαναδώ. Πρέπει να το ξαναδώ να ξεπλύνω το el-base και τα τύμπανα που “φόρτωσαν” οι παραγωγοί της τότε έκδοσης με Καραθανάση- και Μάριο (ποιος είναι?) . Δεκαετία 70.

https://www.studio52.gr/info_gr.asp?infoID=00000i93

Ευτυχώς ο Λάμπρος Λιάβας, βαδίζει στα χνάρια του Σίμωνα Καρά (επιτόπιες καταγραφές).
Με τον Λιάβα, έχουμε και " δώρο " την εικόνα.
Εύγε του και σε όλους τους συλλόγους που δουλεύουν ακούραστα, να σώσουν ότι σώζεται.

1 «Μου αρέσει»

δεν εχω καμια απορια για το εαν ειναι το μπουζουκι μας ενας ταμπουρας η οχι. για σταθοπουλο ρωτησα…!

Σταθόπουλος βεβαίως δεν είναι. Μπουζούκι κανονικότατο με τις κλειδιέρες του είναι και με τη ροζέτα του, σύγχρονης κατασκευής, αλλά ο ιδιοκτήτης του θέλει να το λέμε ταμπουρά. Όπως έχω πει και λίγο παραπάνω

και ακόμα δεν είναι, σε ένα βαθμό.

Αυτό που είδαμε στην εκπομπή Λιάβα, είναι ταμπουράς, αν παρατηρήσεις τις διαιρέσεις στο μανίκι. Δεν είναι συγκερασμένο και ορθά το γράφουν ταμπουρά.

1 «Μου αρέσει»

Ναι, όντως δεν το πρόσεξα. Από τις σπάνιες φορές που κανονικά τοποθετημένα τάστα έχουν διαιρέσεις κάθε δεύτερο ημιτόνιο. Βέβαια το ημιτόνιο χωρίζεται στα δύο, όχι στα τρία (ή και τέσσερα) αλλά εδώ, ο οργανοποιός έκανε ό,τι του ζήτησε ο πελάτης.

Αν φτιάξεις ένα μπουζούκι με τάστα (ή μπερντέδες) σε όχι αμιγώς συγκερασμένα διαστήματα, έχει κάποια λογική να το ονομάσεις ταμπουρά. (Μια λογική που προσωπικά δεν τη συμμερίζομαι -για μένα το ασυγκέραστο μπουζούκι είναι ασυγκέραστο μπουζούκι- αλλά πάντως την κατανοώ.)

Αυτό συνέβη στην περίπτωση της εκπομπής;

Έτσι είναι στα σάζια.

Κάτι άλλο.
Στο 48:00 παίζεται τραγούδι με τίτλο “Παλιάμπελο” τραγουδισμένο (πολύ ωραία) από έναν κύριο 88 ετών. Το τραγούδι αυτό (μελωδία και ρυθμός) είναι ίδιο με το “Ετσι σε θέλω” (Στιχ. Πετροπουλέας, Συνθ. Ρούβας, τραγ. Ρίτα Αμπατζή, 1936, δίσκος HMV AO 2351).
Το ερώτημα είναι αν το τραγούδι είναι παραδοσιακό Οινουσιώτικο (ή από απέναντι) το οποίο πέρασε στη δισκογραφία στο όνομα συγκεκριμένου συνθέτη ή πρόκειται για το ανάποδο: τραγούδι της δισκογραφίας που πέρασε στην ντόπια παράδοση.