Ο μύθος της μαντόλας έχει νομίζω φυτευτεί απο τον Πέννανεν, ο οποίος υποστηρίζει πως το σύγχρονο μπουζούκι είναι αποτέλεσμα μετατροπής ναπολιτάνικης μαντόλας.Υπονοεί πως αυτό συνέβη μαζικά, σε σημείο που όρισε το ύφος της κατασκευής πάνω σε αυτό το πρότυπο.Παρότι υπάρχουν ίχνη αλήθειας, ο Πέννανεν δείχνει να αγνοεί ανώνυμες κατασκευές λαουτόμορφων οι οποίες προυπάρχουν του φαινομένου που περιγράφει και δεν ακολουθούν αυτό τον “ιταλικό” τύπο κατασκευής.
Κοιτόντας τον ιταλικό τύπο κατασκευής για την περίοδο που κουβεντιάζουμε:
Υπάρχει το μαντολίνο λομπάρντο το οποίο δείχνει ως μικρογραφία λαούτου και το νεότερο όργανο τύπου βιολιού με το σημερινό κούρδισμα, με τον Βινάκια να δείχνει ως σημαντικός μάστορας στην εξέλιξη του οργάνου.
πάντως σε εκείνο το στάδιο , δεν μιλάμε ακόμα για όργανο με κολλάτζα που σηκώνει ολόκληρο σετ μέταλλο αλλά για ένα ελαφρύτερο όργανο με στρυφτάρια το οποίο φοράει κυρίως έντερα ή ένα συνδιασμο έντερο-μέταλλο.
Η θεωρία του Τανι αναφέρεται στον νεότερο τύπο;
Αν και η μαντόλα έχει συζητηθεί πολύ λοιπόν, πολύ απο αυτή την κουβέντα δείχνει να είναι χαλασμένο τηλέφωνο. Δεν είναι παράλογο να υποθέτουμε την συνύπαρξη ιταλικών οργάνων με τοπικές κατασκευές,άλλωστε η βενετσιάνικη επιρροή ήταν έντονη στα επτάνησα.
Ας μην ξεχνάμε όμως πως κάθε κατασκευή είναι συνήθως αποτέλεσμα της μουσικής ανάγκης που την απαιτεί…ο Ιταλικός και ο Ελληνικός ήχος, παρότι γειτονικοί , δεν ταυτίζονται.
Ας μην ξεχνάμε επίσης πως η μαντόλα έχει κατασκευαστεί και εξελιχθεί σε πολύ μικρότερο βαθμό απο το μαντολίνο. Σχεδόν δεν υπάρχει μουσικη γραμμένη για μαντόλα και ο μικρός αριθμός οργάνων που επιβιώνουν μας δείχνουν πως δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα δημοφιλές όργανο.