Τι διαφορά έχει το παραδοσιακό βιολί από το κλασικό;

Μουσικά Όργανα
21

Σε ορισμένα τοπικά ιδιώματα οι βιολατόροι αλλάζουν τον καβαλάρη. Επίσης, υπάρχουν παραδόσεις όπου συνηθίζεται το κούρδισμα συνολικά λίγο πιο ψηλά ή πιο χαμηλά από το οικουμενικό Μι-Λα-Ρε-Σολ (αυτό, ανεξάρτητα αν η ψηλή είναι όντως σε Μι σε σχέση με τις υπόλοιπες ή σε Ρε).

Αλλά πέρα από κάτι τέτοιες λεπτομέρειες, ναι: η τεχνική τα κάνει όλα. Το βιολί κρύβει άπειρα ηχοχρώματα μέσα του. Πιάσε ένα Στραντιβάριους χωρίς να ξέρεις βιολί, και παίξε μια δοξαριά: θα ακουστεί σαν πόρτα που τρίζει. Και θα πεις «μα δεν υποτίθεται ότι έχει φωνή αυτό το όργανο;» Έχει, αλλά πρέπει να ξέρεις να τη βγάλεις. Ε λοιπόν, ανάλογα όπως το ίδιο όργανο βγάζει και καλή φωνή και χάλια, έτσι βγάζει και καλές φωνές αλλά διαφορετικές μεταξύ τους.

Στα αγγλικά το κλασικό βιολί (=βιολί στα χέρια κλασικού μουσικού) λέγεται violin, και το λαϊκό fiddle. Μου πήρε πολύ καιρό να καταλάβω ότι μιλάνε για το ίδιο όργανο!

2 «Μου αρέσει»
22

Το fiddle είναι διλαδί τεχνική; εγώ νώμκζα ότι ήταν άπο τα όργανα που πήγεναν πάντα μαζί με το μπάντσο στης αμερικάνικες ταινίες του 50(country music). Αρα μπορώ να πιάσω ένα βιολί του στραντιβάριους και να το κάνω να ακουστεί παραδοσιακός ήχος. Πολύ ενδιαφέρον, ευχαριστώ πολύ όσους με βοηθίσανε!:grinning:

23

Όργανο είναι, το βιολί. Με τον ίδιο τρόπο που η φλογέρα λέγεται φλογέρα ή αυλός, ή φλάουτο με ράμφος :wink: . Οι τεχνικές που έχω δει στο παίξιμο του κελτικού/αμερικάνικου είναι έμφαση στις ανοιχτές χορδές, ή γκλισάντο προς τη νότα στην μια χορδή και παράλληλα παίζεται και η ανοιχτή χορδή στην ίδια νότα από κάτω. Οι σκωτσέζοι κάνουν διάφορα με το δοξάρι, σχεδόν αναπηδά το δοξάρι πάνω στη χορδή κλπ.

Ενώ οι κλασσικοί παίχτες αποφεύγουν τις ανοιχτές χορδές νομίζω, και γιατί έχουν διαφορετικό ηχόχρωμα, και γιατί δεν μπορούν να ελέγξουν το κούρδισμα, να κάνουν βιμπράτο κλπ.

24

Στα κρέντιτς ενός δίσκου κάντρι ή ιρλανδέζικων, μπορείς να δεις ότι ο τάδε έπαιξε fiddle. Σ’ ένα κονσέρτο για βιολί, ο σολίστ παίζει violin. Αλλά είναι το ίδιο όργανο. (Το ότι κι οι ίδιοι οι κλασικοί λένε μεταξύ τους fiddle είναι πιο πολύ αργκό του χώρου. Και υπάρχει και το fiddle ως γενικός όρος για τα τοξωτά όργανα, π.χ. pear-shaped fiddle = αχλαδόσχημη λύρα.) Γενικά είναι πολύσημος όρος, ωστόσο ναι, ανάμεσα στις σημασίες του είναι κι αυτή: «κανονικότατο βιολί παιγμένο σε λαϊκό μουσικό πλαίσιο».

Στα ελληνικά το λέμε πάντα βιολί, αλλά αν είναι κλασικό το παίζει ο βιολονίστας, αν είναι λαϊκό ο βιολιτζής!

2 «Μου αρέσει»
25

Τά βιολιά ίδια είναι και γενικά τον ίδιο ήχο έχουν.Εσύ νομίζω εννωείς το διφορετικό άκουσμα-ερμηνεία και αυτό πιστεύω έχει να κάνει κυρίος με τον συγκερασμένο τρόπο και τον ασυγκέραστο που κάνουν οι παίχτες. Οι παραδοσιακοι προσπαθούν να παίξουν όπως πάει το κάθε τραγούδι να το μιμηθούν ερμηνευτικά με κλισάντα τρίλιες και μαλακά διαστήματα. Στην πλειοψηφία προτιμούν τα μπάσα βιολιά με μεταλικές χορδές αλλά αυτό για μένα απλά τους εξυπηρετεί. Κάτι ανάλογο συμβαίνει με το κλασικό κλαρινέτο και το παραδοσιακό κλαρίνο.

1 «Μου αρέσει»
27

Μπράβο, καλό παράδειγμα. Και κλαρινετίστας // κλαριντζής.

28

Μπα, αυτό είναι το τελευταίο. Αν αλλάξεις τα διαστήματα και κρατήσεις όλα τα υπόλοιπα ίδια, η τελική διαφορά στον ήχο θα είναι ελάχιστη. Νομίζω ότι στη δοξαριά κυρίως είναι η διαφορά, όπως άλλωστε η δοξαριά είναι και γενικότερα που κυρίως φτιάχνει τον εκάστοτε ήχο. (Αυτή την εντύπωση έχω - δεν παίζω βιολί για να 'μαι σίγουρος).

Σε πολλά τοπικά μουσικά ιδιώματα (αυτή τη στιγμή έχω στον νου μου κυρίως το καλύμνικο και το κισσαμίτικο) τα εντελώς βασικά της τεχνικής στηρίζονται σε αρχές που είναι ό,τι απαγορεύεται στο κλασικό βιολί. Και γιατί απαγορεύεται; γιατί παράγει ήχους που δεν αρμόζουν σ’ εκείνη την αισθητική, ενώ αποτελούν επιδίωξη στην άλλη.

Ας λάβουμε υπόψη μας και το εξής:

Σε κάθε επιμέρους τοπική παράδοση, συνήθως μνημονεύεται κάποιος παλιός οργανοπαίχτης που να υπήρξε το πρότυπο για όλους τους μετέπειτα. (Ή, καμιά φορά, δύο ή περισσότεροι που «ίδρυσαν» ισάριθμες παράλληλες «σχολές».) Κατά κανόνα αυτός θα ήταν αυτοδίδακτος. Κράταγε το όργανο όπως τον βόλευε, το δοξάρι όπως τον βόλευε, τα δάχτυλα όπως τον βόλευε κλπ. Αλλά δεν ήταν αυτός ο λόγος που άφησε εποχή. Αν τον αγάπησε και τον θαύμασε ο κόσμος, θα ήταν για την εκφραστικότητά του, για την ικανότητά του να κρατάει γλέντι, να αγγίζει την ψυχή του κάθε χορευτή και του κάθε μερακλή. Κι ακόμη, κατά περίπτωση, για τις συνθέσεις ή τους αυτοσχεδιασμούς του. Μπορεί ακόμη και μόνο για την ικανότητά του να παίζει πολλές ώρες και να ακούγεται δυνατά - φαίνεται σαν να μιλάμε για τίποτε άμουσους κάφρους, κι όμως είναι ζητήματα μείζονος σημασίας όταν η μουσική εξυπηρετεί λειτουργικούς σκοπούς και δεν είναι για συναυλίες. (Τι να το κάνω πως παίζεις αγγέλους άμα δε σ’ ακούω, ή άμα έχεις πέσει κάτω από τη νύστα πριν να έρθει η σειρά της παραγγελίας μου;)

Η αντικειμενική ποιότητα του ίδιου του του ήχου, του σκέτου ήχου αν τον ακούσουμε εκτός πλαισίου, λίγο επηρέαζε την απήχησή του.

Αλλά φυσικά, ο πιτσιρικάς που εμπνεόμενος από έναν τέτοιο οργανοπαίχτη αποφάσιζε να πιάσει κι ο ίδιος το όργανο, από αυτόν θα έκλεβε -έστω και ασύνειδα- ό,τι είχε να κλέψει. Πώς το πιάνουν το βιολί; Όπως ο μέγας Τάδε (σάμπως είχε δει και τον Μενουχίν πώς το πιάνει;). Και από κει και πέρα, κάθε επόμενη γενιά μπορεί να βελτίωνε τις τεχνικές μικρολεπτομέρειες που διαμορφώνουν και τον καθαρό πλέον ήχο, πάντα όμως μέσα στα όρια που είχε θέσει ο μέγας Τάδε. Ούτε ο κόσμος θα ανταποκρινόταν εύκολα σ’ έναν ήχο που να απομακρύνεται αισθητά από τον ήχο του μεγάλου Τάδε, τον φορτωμένο με τόσες θετικές συνδηλώσεις, αλλά ούτε και του μουσικού θα του έβγαινε μια τέτοια επιδίωξη.

…Και κάπως έτσι διαμορφώνονται οι τοπικές αισθητικές και οι αντίστοιχες τεχνικές.

1 «Μου αρέσει»
29

Ναι οι δοξαριές θα έλεγα σε συνδιασμό με τα δάχτυλα που θα κάνουν της κατάλληλες κινήσεις κλισάντα τρίλιες στο παραδοσιακό αλλά εγώ πιστεύω και στα διαστήματα.
Και στο δημοτικό κλαρίνο γίνετε κάτι ανάλογο με το φύσημα και τα δάχτυλα για να βγει το μουσικό ύφος.

Ε ναι άλλο το λαικό γλέντι που θέλει επαγγελματικό χειρισμό και επικοινωνία με τον κόσμο και άλλο η συναυλία.

30

Υπάρχει στο φόρουμ κανείς που παίζει βιολί να μας εξηγήσει;

31

Ναι ειναι τεχνική κατα 90% (εχει λιγο διαφορετικο σεταρισμα στη γεφυρα μερικες φορες αλλά ειναι γουστα του παικτη αυτά).

Το καλυτερο κατ εμε παραδειγμα το δινει ο κυριος εδω και φυσικα ισχυει το ιδιο και για το παραδοσιακο βιολι.

5 «Μου αρέσει»
32

Νομίζω δώθηκαν αρκετές απαντήσεις.
Δες παίχτη που με το βιολί του παίζει και κλασικό και παραδοσιακό ίσως σε βοηθήση…

1 «Μου αρέσει»
33

Σου απάντησαν άτομα που παίζουν βιολί, αλλά για κάποιο παράξενο λόγο δε δέχτηκες την άποψη τους. Καταλαβαίνω ότι είναι επιλογή σου αλλά καλό είναι όταν κάποιοι λένε απόψεις που αποδεικνύονται να έχεις “ανοιχτά” αυτιά και μάτια δίχως παρωπίδες.

3 «Μου αρέσει»
34

Δεν είναι πως δεν δέχομαι την γνώμη τον άλλον, απλά είμαι διακριτικός στο θέμα ότι δεν έχω καμία απόδειξη για τίποτα… Ακόμα και αν κάποιος λέει πως παίζει βιολί δεν είμαι σίγουρος. Δεν μιλάω σε κανέναν προσωπικά, ούτε κατηγορώ κανέναν, απλός ξέρω πως όταν δεν έχω τα απόλυτα κριτίρια για κάτι,δεν είμαι πάντα σίγουρος. Δεν βγάζω κανέναν ψέφτη απλά είμαι διακριτικός.

35

Κατασκευαστικά δεν υπάρχει καμία διαφορά. Όπως είπαν οι προηγούμενοι η διαφορά είναι αποκλειστικά και μόνο στο παίξιμο, τεχνική , ηχοληψία κτλ.
Για παράδειγμα η ηλεκτική κιθάρα που χρησιμοποιείτε στα πανηγύρια δεν έχει καμία διαφορά απο την ηλεκτική κιθάρα που παίζουν rock , Jazz κτλ

2 «Μου αρέσει»
36

Ωραία. Αν δεν επαρκούν οι εξηγήσεις / αποδείξεις* που κατατέθηκαν ως τώρα, ανάλυσέ μας σε παρακαλώ, τί είδους επιπλέον ακόμα αποδείξεις χρειάζεσαι.

( * ) αρκετές από τις παραπάνω αναρτήσεις υπογράφονται από ανθρώπους που ξέρουν να παίζουν βιολί.

3 «Μου αρέσει»
37

Οκ φίλε την άλλη βδομάδα που θα μαι σπίτι θα σου κάνω 1 βίντεο για τις απορίες σου.Μέχρι τότε, ας ασχοληθούμε με κανένα άλλο θέμα🙂

7 «Μου αρέσει»
38

Πρώτον: είπα πως ποτέ δεν είμαι σίγουρος. Δεύτερον: θέλω να καταλάβω την τεχνική.

39

Θες να καταλάβεις σε τι ακριβώς συνίσταται η τεχνική του λαϊκού βιολιού; Μα δεν είναι μία τεχνική, είναι ολόκληρη η γνώση του πώς παίζεται το όργανο.

Για συγκεκριμένες επιμέρους τεχνικές, αυτό γίνεται. Υπάρχει ένα βιντεάκι από το Αλάτι της Γης όπου ο Οικονομίδης δείχνει σε μάθημα προς μαθητές (στημένο βέβαια) πώς γίνεται το εφέ της «τσαμπούνας», και υπάρχει και σχετικά πρόσφατη συζήτηση εδώ για την τεχνική του διπλόχορδου με βιντεάκια και διάφορα άλλα.

Αλλά το «πώς παίζεται το λαϊκό βιολί» δεν είναι ερώτηση δεκτική απαντήσεως.

Πάλι, δεν ξέρω, μπορεί και όλα να απαντούνται… Ας περιμένουμε το βιντεάκι του @alk .

2 «Μου αρέσει»
40

Τι αποδειξη να σου φερουμε βρε φιλε μου?
Αφου μονος σου κανεις την διατυπωση οτι εχουν διαφορα τα δυο μεταξυ τους.
Κατασκευαστικα σου απαντησαμε ολοι σχεδον τα ιδια και μουσικα ειναι πασιφανες οτι διαφερουν.
Επειτα τι αποδειξεις θες? Το βιολι φτιαχνεται με τελειως συγκεκριμενα κριτηρια. Απο κει και επειτα το καθε βιολι σε καποιο βαθμο διαφερει με το αλλο, ως οργανα φτιαγμενα απο διαφορετικα υλικα.
Αυτο που αλλαζει τον ηχο, ειναι ο τροπος που παιζεται. Το ιδιο οργανο ακουγεται τελειως διαφορετικα απο ανθρωπο σε ανθρωπο.
Το βιολι το εχω δει να παιζεται και σαν λυρα, στα ποδια του παικτη. Ολα γινονται.
Φυσικα και ενα βιολι στραντιβαριους θα παιξει παραδοσιακα.
Και μια κλασσικη του Τορες, αμα την παιξει ο Ερικ Κλαπτον, ροκομπλουζιες θα παιζει…

2 «Μου αρέσει»
41

Ναι, μόνος μου κάνω την διαπίστωση, αλλά θέμα έχουν και τα κριτήρια. Παρά όλα αυτά, δεν είναι το θέμα της συζήτησης. Αλλά για να ξεκαθαρίσω,ποτέ δεν είμαι σίγουρος για το τι μου λένε άνθροποι που δεν έχω γνωρίσει. Δεν κατηγορώ κανέναν “παραπλανιτή” ας πούμε, αλλά δεν ξέρω τίποτα για όλα τα χιλιάδες άτομα στο φόρουμ που μου γράφουν καθημερινά. Ωραία, τώρα που ξεκαθάρισα το θέμα, θα ήθελα να αναφέρω κάτι που, είναι εφικτό. Αν ο ερμής(ένα τυχαίο όνομα λέω) γράφει μια φορά τον χρόνο στο φόρουμ και είναι πολύ σοβαρός. Ενώ εγώ(ας πούμε για παράδειγμα) μπένω κάθε μέρα και γράφω ότι βλακία μου έλθει στο κεφάλι, θα γίνω “γνωστός”(αν είναι σωστό επιχείρημα) στο φόρουμ, ενώ ο ερμής που είναι σοβαρός και μπένει μια φορά τον χρόνο, επιδί μπένει μια φορά τον χρόνο λογικό να μην τον θυμάται κανείς. Δεν θέλω να πρωσβάλω κανέναν, αλλά λέω ότι έχω στο μυαλό όταν γράφω στο φόρουμ.