Όσο αναφορά την ολική επισκευή ( λύσιμο δέσιμο ) του οργάνου , γνωρίζω οργανοποιους που μετράνε μέχρι και το βάρος των επιμερους μερών του οργάνου ,πριν και μετά την αναπαλαίωση και ότι επεμβάσεις ενισχύσεις κάνουν υπολογίζοντας πάντοτε παρά πολλές μετρήσεις του αρχικού λαμβάνοντας υπόψην μέχρι και το ποσό πιο ελαφρύ το ξύλο περίπου κατάληξε μετά από Χ χρόνια , και υπολογίζοντας και αυτόν το παράγοντα
Επισεις τα υλικά , ξύλα και οι κόλλες που χρησιμοποιούν ταιριάζουν με την τεχνοτροπία και την ηλικία του οργάνου . Έχουν βρει σημερινά υλικά που ταιριάζουν και ανταποκρίνονται πχ. στο λευκό πλαστικό συριτιο που χρησιμοποιούσε ο Σταθοπουλος το 1910, και που δεν είναι η ίδια ποιότητα με αυτό που πχ έμπαινε επι Ζοζεφ
Όποτε ναι θα συμφωνήσω πως ειναι μια εξειδικευμένη μορφή οργανοποιιας . Μπορώ να πω ότι ειναι πιο λεπτό δουλειά και χρονοβόρα από το να κανείς ένα όργανο από την αρχή και γι αυτό ίσως και το κόστος τέτοιων επισκευών ειναι αρκετά μεγαλύτερο από ότι η Α λύση / φιλοσοφία
Τέλος οι οργανοποιοι εκείνοι που έχουν τις γνώσεις και το μεράκι να κάνουν τέτοιες αναπαλαιώσεις έχουν και τη φιλοσοφία ότι δεν θα αλλάξουν τίποτα κατά την αναπαλαίωση και ας ειναι φανερό ότι μπορεί κατασκευάστηκα να μην ειναι η καλύτερη αρχική προσέγγιση του μάστορα που αρχικά εφτιαξε το όργανο ως προς ήχο κτλ
Αν αλλάξει το καπάκι αλλάζει το όργανο… Μέχρι και η ταστιέρα θεωρείται αναλώσιμο μακροπρόθεσμα, όχι όμως το καπάκι. Πρέπει να σωθεί πάση θυσία αν θέλουμε να μιλάμε για αναπαλαίωση και όχι για ανακαίνιση.
Και οι δύο σχολές έχουν τα επιχειρήματά τους. Τα θετικά και τα αρνητικά τους. Ο οργανοποιός θα πρέπει να “σταθεί απέναντι στο όργανο”, και σε συζήτηση με τον ιδιοκτήτη να αποφασίσει πως θα κινηθεί. Το παράδοξο του πλοίου του Θησέα, μας βοηθά αφάνταστα πως θα πρέπει να κινηθούμε. Παράδειγμα. Αυτή την στιγμή τελειώνω μια συντήρηση σε ένα λαούτο “ΠΑΝΑΓΗ” του παλιού λαουτιέρη Γκόγκου. Το λαούτο ήταν σε όχι και τόσο καλή κατάσταση ,με κτυπήματα, βρωμιές ,λαδιές από την ταβέρνα του απόγονού του, αλλοιώσεις από διάφορα χημικά-καθαριστικά, και άλλα. Ακόμη το χέρι του έχει έρθει αρκετά μπροστά. Δεν είναι τόσο μπροστά που να μην παίζεται, αλλά είναι αρκετά σκληρό στο παίξιμο. Θα έπρεπε να βγεί το χέρι ,και να ξανατοποθετηθεί με νέα σωστή κλίση. Ναι αλλά ο ιδιοκτήτης ΔΕΝ ΠΑΙΖΕΙ. Το όργανο προορίζεται για βιτρίνα .Εκεί κάνεις τις όποιες μικροεπισκευές, σταθεροποιείς σαθρά και άλλα, συντηρείς ,βερνικώνεις και δίνεις χρόνια ζωής στο όργανο. Αν το όργανο ήταν για παίξιμο, η αντιμετώπιση θα ήταν διαφορετική. Σε ερώτηση μουσικού που είδε το όργανο “μα να μην μπορεί να είναι ετοιμοπόλεμο ένα τέτοιο όργανο;”, η απάντηση είναι “Δεν έχει άλλα λαούτα Παναγή που παίζουν αυτή την στιγμή;”. Γιατί πρέπει να είναι ετοιμοπόλεμο το συγκεκριμένο;;Ένα όργανο ετοιμοπόλεμο θα πρέπει να παίζεται, αν όχι, υπάρχει θέμα. Συνοψίζοντας. Και οι δύο σχολές (δεν είναι σχολές ,είναι τρόποι χειρισμού ). Ουσιαστικά,-αν θεωρείται ο όποιος χειρισμός “σχολή”, αυτό είναι λίγο βερμπαλιστικό -φανατικό, και δηλώνει αδυναμία του μάστορα να κάνει κάτι άλλο από αυτό που έχει συνηθίσει να κάνει.
το επιβεβαιωνω κι εγω… χωρις να θελω να θιξω την δουλεια και την γνωση τους, τουλαχιστον σε οσους εχουν την τιμιοτητα να σου το λενε. ειχα μια κιθαρα με ξεβαμενο μπρατσο. ολο το μπρατσο. την παω σε ενα μαστορα για βαψιμο και μου λεει, δεν γινεται, πρεπει να βαφτει ολη, αλλιως θα φαινεται μπαλωμα κ.τ.λ. του λεω οχι, μονο αυτο θα κανεις απο εδω μεχρι εδω και ετσι κι ετσι. αυτη τη στιγμη δεν φαινεται οτι ειναι ξαναβαμενο πισω το μπρατσο εκτος κι αν το πω εγω στον αλλον και του δειξω το οργανο υπο γωνια φωτος.
Ο κάθε μάστορας (και γενικότερα) έχει τα στάνταρ του, και μπορεί αυτό που θεωρεί αρκετό ο ένας να μην ικανοποιεί τον άλλον. Καλό είναι να παίρνουμε παράδειγμα από αυτούς που έχουν υψηλότερες απαιτήσεις από εμάς. Δεν το λέω προσωπικά, απλά σαν κανόνα ότι σε ένα παλιό όργανο (πόσο μάλλον ιστορικό) αξίζει το καλύτερο χωρίς εκπτώσεις.
Δεν το λέω προσωπικά, απλά σαν κανόνα ότι σε ένα παλιό όργανο (πόσο μάλλον ιστορικό) αξίζει το καλύτερο χωρίς εκπτώσεις.
Συμφωνω απολυτα. Και πιστευω πως εκει ειναι ισως το θεμα πολλων οργανοποιων, οι οποιοι ξεροντας την αντιδραση του πελατη οταν του πουν, για να γινει σωστη συντηρηση του οργανου θα κοστισει σχεδον οσο ενα πολυ καλο καινουργιο οργανο, καταληγουν/προτεινουν την Α λυση η φιλοσοφια
Ο κατοχος μπουζουκιου χρειαζεται ισως περισσοτερη ενημερωση /επιμορφωση απο τους οργανοποιους ετσι ωστε να κατανοησει την διαδικασια των δυο φιλοσοφιων , και να αποφασισει συμφωνα με την καλυτερη προσεγγιση( κατα περιπτωση).
Οταν εστειλα για αναπαλαιωση ενα παλιο οργανο την πρωτη φορα, ετρεμα οταν ο οργανοποιος μου ειπε πως θα ανοιχτει το καπακι και θα λυθει το οργανο. Νομιζα και εγω οπως ειχα ακουσει απο πολους πως εαν πειραξεις/ανοιξεις το καπακι αλλαζεις την αρχικη φωνη του οργανου. (χρειαστικαν πολλεσ συζητησεις /αποδειξεις επι του θεματος για να πειστω πως δεν ειναι ετσι)
Θα ξανατονισω πως ισχυει αυτο βεβαια εαν ο οργανοποιος δεν ξερει τι κανει, η ο οργανοποιος θελει να κανει αναπαλαιωση με τον τροπο που κατασκευαζει εκεινος οργανα και οχι να κατανοησει και να ακολουθησει πιστα τον τροπο που ο αρχικος οργανοποιος εφτιαξε το παλιο οργανο. Επισης εαν οργανοποιος θελει να το “ξεπεταξει” γιατι εχει αλλες κατασκευες στη σειρα , και αρχιζει να κοβει γωνιεσ ( cut corners) σε θεματα αναπαλαιωσεις που θα του παρουν χρονο εκπληρωσης
Ομως ισως για αυτο το λογο, υπαρχουν " λιγοι " και μετρημενοι οργανοποιοι στην Ελλαδα που εχουν μια καλη “φημη” ως προς την συντηρηση και αναπαλαιωση ιστορικων / παλιων μουσικων οργανων .
Πιστευω ομως πως υπαρχουν καποια χαρακτηριστικα μεταξυ εκεινων των οργανοποιων που εχουν τη σωστη φιλοσοφια / αντιμςτωπηση στην επισκευη
Οι περισσοτεροι εξ αυτων ειναι κατ αρχην "ψειρες ’ και στις δικες τους κατασκευες. Δεν ξεπετανε οργανα, τους περνει μηνες για καθε οργανο τους, δεν παιρνουν ηχειο/μανικο/καραολο ετοιματζιδικα, ψαχνονται συνεχεια, διαβαζουν και επιμορφονονται συνεχεια, και δεν παραγουν με τη σεσουλα οργανα, οσο ονομαστοι και εαν ειναι. Επισηε εχουν μια ταση/αγαπη προσ το παλαιο και ενασεβασμο προς τους παλιους οργανοποιους.
Μπορεί να είναι φουλ ενημερωμένος και πολύ απλά να μην έχει τα φράγκα. «Πολύ ακριβό» είναι μεν και το υπερκοστολογημένο, αλλά «πολύ ακριβό» είναι και αυτό που χωρίς καμία υπερκοστολόγηση απλά υπερβαίνει τις δικές μου δυνατότητες.
Noμίζω το αρχικό ερώτημα δεν λαμβάνει υπόψιν τις ανάγκες του πελάτη:
Αν ένα όργανο αγοραστεί για να είναι μέρος του μουσικού προφίλ κάποιου, τότε θα συντηρηθεί ανάλογα.
αν κάποιο όμως όργανο αγοραστει κυρίως για την ιστορική του αξία, ίσως η συντήρηση να πρέπει να παραμείνει πολύ διακριτική.
Αν πχ αγόραζα 1 μαντολίνο με κουρασμένη ταστιέρα και ήθελα να το παίζω τακτικά, ε δεν θα το σκεφτόμουν να την άλλαζα για να χαρώ το όργανο.
Αν αγόραζα το μαντολίνο του Τούντα…ε δεν θα παρέμβαινα στις φθορές τα σημάδια που έκαναν τα χέρια του.
Και τα 2 πιστεύω θα πρέπει να είναι διαθέσιμα στον πελάτη.
Έχει και μερικούς που δεν κάνουν τίποτα απ’αυτα τα δύο που αναφερθήκατε. (Ίσως τριτη λυση για καποιους) Για να γλυτώσουν κάποιον χρόνο και ίσως αρκετά χρήματα που προϋποθέτουν οι βαριές επισκευές η ακόμα και οι πιο εύκολες, πιάνουν και αλλάζουν καπάκι στο οργανο και μαζί και οτι άλλο βρουν. Αυτό δεν το ζητάνε μόνο οι πελάτες αλλά και καποιοι οργανοποιοι το επιδιώκουν, έτσι ωστε να τελειώνουν με την εκάστοτε αναπαλαίωση και να συνεχίσουν οποιαδηποτε αλλη παραγγελία ή εργασία έχουν αναλάβει. Προσωπικά για μένα τέτοιου είδους επεμβάσεις είναι λάθος αλλά ο καθένας έχει το δικαίωμα να κάνει ότι θέλει με την περιουσία του. Έχω δει πολλά οργανα να καταστρεφονται έτσι οπως: Βελουδιου, Σταθοπουλου, Κοπελιαδη, Μουρτζινου και φυσικά και από άγνωστους οργανοποιους.
σωστα τα λες, αλλα… αυτο δεν ειναι αναπαλαιωση. αυτο ειναι απλως επισκευη σε ενα οργανο. ετσι το βλεπουν και πολλοι μαστορες, ισως και οι πελατες. γι’αυτο πρεπει πρωτα οι πελατες να ξερουν τι εχουν στα χερια τους και μετα να πανε σε ειδικους της αναπαλαιωσης και οχι απλα σε εναν οργανοποιο-μαστορα. ποσες και ποσες ταστιερες δεν εφαγε αυτην η πλανη… προσωπικα εχω ενημερωσει τετοιους κατοχους οργανων περι τινος προκειται, και καποιοι ευτηχως με ακουσαν και δεν τα πηγαν στο ‘‘σφαγειο’’…
Ειναι αξιο παρατηρησης πως εδω και κανα 15 χρονια κα πισω , οργανοπιοι (καποιοι απο αυτους γνωστοι) συχνα αλλαζαν καπακια , ταστιερες, και μαλιστα χωρις να χρειαζοταν αλλαγη.
Προσωπικη προσφατη εμπειρια ( κανα 1,5 χρονο πριν)
Ενα Ζοζεφ Β με παρα πολυ καλη φωνη αλλαχτηκε απο πολυ γνωστο οργανοποιο ταστιερα , καραολο , και ισως καπακι (? με ερωτιματικο αυτο ) …μαλιστα μπηκε ταστιερα με πλακακια ενω ειχε αρχικα ταστιερα με κλαρα . Ο λογος ηταν πως ο κατοχος μπερδευοταν με την κλαρα και ηθελε τσαμπουκαδες πλακακια . Προσπαθησα να εξηγησω στο κατοχο γιατι δεν επρεπε να αλλαχτει κατα την γνωμη μου …αλλα τελικα επεμενε να γινουν οι αλλαγες… το οργανο πλεον εχασε σχεδον μιση αξια απο αυτη που μπορει να ειχε εαν ειχαν γινει συντηρησεις και οχι α;λλαγες /επισκευες, παρ οτι που οι επισκευες εγιναν σωστα και απο πολυ καλο οργανοποιο , και ο ηχος του κρατηθηκε ως επι το πλειστον κοντα στον αρχικο
Όλες οι φωτογραφίες, και των δύο δημοσιεύσεων, είναι είτε του αρχικού οργάνου αλλά με το παλιό καπάκι, είτε ενός άλλου, νεώτερου. Άρα, φωτογραφίες με το καπάκι του Ρότσκου ή δεν υπάρχουν, ή δεν τις δημοσίευσε κάποιος να τις δούμε. Πάντως, στο νήμα που μνημονεύει ο Νίκος και το είχα παρακολουθήσει λεπτομερέστατα τότε, πολλοί τονίζουν ότι είναι απαράδεκτο να αλλάζεται το καπάκι παλιού ιστορικού οργάνου, έστω και αν με το παλιό επηρεάζεται αρνητικά η λειτουργικότητα του οργάνου ή εξαφανίζεται εντελώς.
ειχα δει το 2000 το καπακι το παλιο κρεμασμενο στο μαγαζι του ροτσκου. και τον ειπα, αυτο ειναι απο παλιο μπουζουκι, και μου ειπε οτι ηταν του μιλανου και οτι το εφεραν για επισκευη. δεν θυμαμαι τι αλλα ειπαμε,περασαν χρονια. αλλα μολις μου ειπε του μιλανου, στενοχωρηθηκα μεσα μου. ειχε κι εναν παλιο ταμπουρα τοτε εκει για επισκευη…
