Τα τελευταια 3 χρονια μου μπηκε το σαρακι της συλλογης καποιων παλαιοτερων οργανων.
Κατα τη διαρκεια αναπαλαιωσης και αφου μιλησα με αρκετους εμπειρους οργανοποιους διαπιστωσα δυο “σχολες” προσεγγισης για την σωστη αναπαλαιωση ενος οργανου.
Η μια σχολη λεει: Κανε τις λιγοτερες επεμβασεις στο οργανο και αφησε σχεδον οπως το βρηκες με μονο μελημα μικρο επισκευες για να γινει οσο το δυνατον λειτουργικο. Ετσι θα σου αποδωσει τον αυθεντικο τελικο ηχο που πλεον εχει το οργανο μετα απο τοσα χρονια
Η αλλη σχολη λεει πως μετα απο 50-70-100 χρονια η ψαροκολλα εχει αδυνατισει σημαντικα και οι σημαντικες για τον ηχο και σταθεροτητα , κλισεις του οργανου ( στα καμαρια, καπακι, μανικο), λογο των καιρικων συνθηκων που εχουν επιδρασει για τοσα χρονια στο ξυλο εχουν αλλαξει. Για να αποδωσει το οργανο οσο πιο κοντα στη συμπεριφορα και τον ηχο που ειχε οταν κατασκευαστηκε θα πρεπει να γινει ολικο λυσιμο και δεσιμο ξανα του οργανου.
Η πρωτη λυση ειναι φυσικα και πιο οικονομικη και λιγοτερο χρονοβορα, ενω η δευτερη λυση πολυ πιο ακριβη και μακροχρονια
Ποια η θεση σας στις δυο σχολες? και γιατι? Ποια η εμπειρια σας δοκιμαζοντας σε παλαιο οργανο σας, την πρωτη η τη δευτερη φιλοσοφια ? Εχετε οργανα που δοκιμασατε και τις δυο φιλοσοφιες και συγκρινατε?
η γνωμη μου ειναι ο συνδυασμος και των δυο σχολων αναλογως την κατασταση του καθε οργανου φυσικα. υπαρχει και ενα αλλο θεμα… εχω παραδειγμα ενα παλιο οργανο σκευρωμενο, με παστα πανω στην ταστιερα. δεν θελει να ασχοληθει κανενας μαστορας να μου το φτιαξει και να μεινει οπως ειναι. οσοι πηγα μου ειπαν αλλαγη ταστιερα για να ξεμπερδευουν και να ειναι σιγουροι οτι θα ειναι λειτουργικο. δλδ δεν ασχολουνται με ‘‘ειδικες’’ επισκευες…
Υπαρχει μια λογικη σε αυτο που σου λενε. Εαν το οργανο ειναι πολυ παλιο, η ταστιερα εχει με το καιρο αδυνατισει. Επσιεις και οι εγκοπες των ταστων. Θα πρεπει να σου βαλουν αλλη κανουργια ταστιερα αντιγραφη, η να βαλουν παχυτερα ταστα , η να σου κολησουν τα ταστα με σουπερ γκλου.
Δεν νομιζω πως δεν θελουν να κανουν τη δουλεια απλα ισως ξερουν τους κινδινους εαν το κανουν οπως το θελεις.
Εγω θα ελεγα πως εαν δεν μπορουν να σωσουν τη τατσιερα να κανεις ενα πιστο αντιγραφο και αν εχεις το κεφαλι σου ησυχο για τα επομενα 100 χρονια
Σπύρο, για να πάρουμε εμείς οι άσχετοι κάποια «θέση», θα έπρεπε να έχει βρεθεί στην κατοχή μας ένα παλαιό όργανο με σαφή ανάγκη αναπαλαίωσης, να το δώσαμε για επισκευή σε κάποιον που ακολούθησε την «εύκολη» προσέγγιση, να κρατήσαμε δείγματα ήχου και σε μεταγενέστερο χρόνο, να πήγαμε σε άλλο μάστορα, που εφάρμοσε πλέον τη δεύτερη προσέγγιση. Σου έχει εσένα τύχει τέτοια περίπτωση; Εγώ πάντως δεν ξέρω κανέναν που να είχε αυτή την εμπειρία. Το μόνο που θα μπορούσα να φανταστώ είναι, να έχει γίνει κακή δουλειά την πρώτη φορά, με αποτέλεσμα κακόν ήχο, ώστε ο ιδιοκτήτης να σπρωχτεί στη δεύτερη προσέγγιση, κάτι που και πάλι δεν νομίζω να συμβαίνει συχνά.
Γεια σου κύριε Νίκο
Ναι μου έχει τύχει
Να έχω δυο μπουζούκια του 1960 , ένα Χανικιαν και ένα Οννικ που πηγαν για συντήρηση
Είχαν και τα δυο παρόμοια θέματα - λίγο σκευρωμα στο μανικο , διακοσμητικά στοιχεία μικροεπισκευές , ταστα , κλειδιά καθαρισμός κτλ
Ο Χανικιαν συντηρήθηκε με τον πρώτο τρόπο στον Α μάστορα , μερική συντήρηση με το να φτιαχτεί ένα μικρό σκευρωμα στο μανικο , αλλαγή τάστων και μερικές επιδιορθώσεις στα διακοσμα , καθάρισμα κλειδιών κτλ. Το καπάκι δεν ανοίχτηκε , τα καμάρια κρατούσαν καλά από ότι μου ειπώθηκε και το ηχειο εάν και μαύρη καρυδια δεν ενισχύθηκε
Ο Οννικ συντηρήθηκε με το δεύτερο τρόπο στον Β μάστορα με ολική συντήρηση , λύσιμο / δέσιμο όλα , ξανά κολημα καμαριων , ξανά τοποθέτηση καπακιου , μικροεπισκευές διακοσμα , ξανά σεταρισμ ταστα κτλ
Δεν μπορώ να αξιολογήσω τα δυο όργανα ως απόδοση ήχου ένα προς ένα -μιας και έχουν πολλα διαφορετικά χαρακτηριστικά κατασκευής , όμως το Οννικ μπόρεσε και κράτησε το σετ των χορδων του άνετα και επεδωσε τα μέγιστο σε ποιότητα και όγκο φωνής χωρίς κανένα πρόβλημα στο πέρασμα των χρόνων
Ο Χανικιαν χρειάστηκε να σεταριστει κάποια στιγμή με ψιλότερες χορδες για προληπτικούς λόγους ενώ δεν θεωρώ πως έχει αποδώσει τα μέγιστα ως όργανο που θα μπορούσα . Έχει δρομολογηθεί εντός του επόμενου χρόνου να πάει στο. Β οργανοποιο για ολικό λύσιμο και δέσιμο όποτε τότε θα μπορώ να έχω ένα σίγουρο μέτρο σύγκρισης του πριν και του μετά.
Εγώ λοιπόν είμαι υπέρ της Β φιλοσοφίας
Το ερώτημα όμως μπήκε διότι κάτοχοι και μαστορες , έχουν άποψη ως προς την Α η Β φιλοσοφία ανεξαρτήτως εάν έχουν κάνει πειράματα
Υπάρχουν δηλαδή δυο τάσεις προσεγγίσης της αναπαλαίωσης παλαιών οργάνων που δεν έχει σχέση με τι ζημιά η όχι έχει το όργανο αλλά περισσότερο φιλοσοφική προσέγγιση του μάστορα η ιδιοκτήτη ως προς την συντήρηση πολύ παλαιών οργάνων
Έχω ακούσει και μάστορα και ιδιοκτήτη μπουζουκιών να λένε πως αν ανοίξεις καπάκι χάθηκε η φωνή του οργάνου από τον αρχικό μάστορα λες και το καπάκι κλείνει την ψυχή του οργάνου και όταν το ανοίξεις θα φτερουγισει και θα φύγει
Βέβαια παντοτε όταν μιλάω για τη Β επιλογή , υπονοώ ότι θέλει πολύ μαστορια κΙ εμπειρία η Β φιλοσοφία από τον οργανοποιο για να λύσει και να δέσει το όργανο κρατοντας τα πάντα στην αρχική τους μορφή
Η φωνή δεν θα χαθεί σίγουρα απλά ο ήχος που θα έχει το όργανο θα είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν που είχε πριν.
Γνώμη μου αυτό.Χωρίς να είμαι οργανοποιός.Εσύ αφού έχεις μπει ήδη σε αυτή τη διαδικασία πάντως Σπύρο σίγουρα ξέρεις καλύτερα.Οι μάστορες ξέρουν καλύτερα.
Κατά την ταπεινή μου άποψη , αν και δεν είμαι οργανοποιός, αυτή η πρότασή σου τα λέει όλα. Πολλοί οργανοποιοί δεν έχουν την τεχνική κατάρτιση, τη γνώση και το μεράκι να ασχοληθούν με κάτι τέτοιο. Άσε που όταν όργανα ιστορικής ή/και συναισθηματικής αξίας έρχονται στα χέρια ενός οργανοποιού για συντήρηση τότε το βάρος ευθύνης είναι μεγάλο. Για αυτό άλλωστε είναι αρκετοί εκείνοι που επεμβαίνουν όσο χρειάζεται χωρίς να μπαίνουν σε “μεγάλες δουλειές” (βλέπε τρόπος Β) ώστε να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο.
Βέβαια ακόμα με τον τρόπο Α μπορεί να πάνε τα πράγματα στραβά (λίγα όργανα έχουν καταστραφεί από κακές συντηρήσεις; ), όμως το ρίσκο παραμένει μικρότερο.
Παιδιά, στην περίπτωση του ολικού λυσίματος και ξαναδεσίματος, δεν υπάρχει περίπτωση να βγουν στο φως μόνιμες αλλοιώσεις που όσο το όργανο ήταν ολόκληρο δεν εμπόδιζαν τίποτε (γιατί είχαν γίνει συνολικά, όχι ξερωγώ μια ντούγα μόνη της!), αλλά που να εμποδίζουν τη σωστή επανασυναρμολόγηση;
Μου φαντάζει ότι η συντήρηση τέτοιων οργάνων πρέπει να είναι μια ξεχωριστή τέχνη στο πλαίσιο της οργανοποιίας. Κατ’ αρχήν μπορεί ένας μάστορας να μην την ξέρει, και να παραμένει ένας πολύ καλός και αξιόπιστος μάστορας που απλώς δεν είναι αυτή η ειδικότητά του. (Δε μιλώ βέβαια για την τυχόν περίπτωση που ενώ δεν ξέρει κάνει.)
Κι εγώ κάπως έτσι το έχω στο μυαλό μου. Κάτι σαν “συντηρητής παλαιών οργάνων” και όχι απλά οργανοποιός! Επομένως (εάν υπάρχει κάτι τέτοιο) το να λυθεί ένα όργανο και να δεθεί ξανά από την αρχή μοιάζει ιδανική σαν λύση. Άλλωστε με αυτό τον τρόπο θα φανούν οι όποιες ιδιαιτερότητες του οργάνου που ίσως είναι δύσκολο να φανούν όσο ήταν δεμένο. Το τί ύλικα όμως θα χρειαστούν για να δεθεί πάλι είναι ένα άλλο θέμα (κάπου το είχαμε συζητήσει ξανά αυτό νομίζω ). Εάν δηλαδή θα γίνει χρήση νέων υλικών που ίσως έχουν και καλύτερες ιδιότητες ή θα χρησιμοποιηθούν παλαιά υλικά και κατά πόσο αυτό θα επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα!
Σπύρο αυτό που περιγράφεις λογικά θέλει πολύ μαεστρία και ακρίβεια.
Το επόμενο ερώτημα που μου γεννιέται είναι :
Αφού υπάρχει τέτοιος μάστορας γιατί ακόμα ψάχνουν τον ήχο του Ζοζέφ σε παλιά δικά του μπουζούκια και δεν φτιάχνονται καινούργια με αυτόν τον ήχο?
Πάντως και εγώ αν είχα αυτό το δίλημμα θα πήγαινα για την επιλογή λυσιματος δεσιματος μάλλον.
Ευχαριστώ για τα σχόλια
Ξανά λέω μιας και δεν είμαστε οργανοποιοι , και θα ήταν πολύ εποικοδομητικό να ακούσουμε και των οργανοποιων την άποψη/ γνώμη , εμείς μόνο ως ιδιοκτήτες παλαιών οργάνων μπορούμε να πάρουμε θέση στις δυο τάσεις / απόψεις
Διότι πολύ συχνά ο οργανοποιος κάνει αυτό που του λέει ο πελάτης η που πληρώνει ο πελάτης
Έτυχε πολλές φορες ιδιοκτήτες οργάνων να πηγαν στον Β οργανοποιο και όταν εκείνος συνέστησε τον Β τρόπο , ο πελάτης να είπε εγώ διαθέτω Χ χρήματα μόνο για συντήρηση , κάνε τα αναγκαία και μονο !
Όποτε πολλές φορες ίσως η Α επιλογή έγινε από οργανοποιους λόγο περιορισμού κόστους από τον ιδιοκτήτη
Όσο αναφορά τον Ζοζεφ εδώ υπάρχει κάτι το άξιοσημιωτο
Θεωρείτε πως σχεδόν όλοι οι οργανοπιοι που έπεσαν στα χέρια τους ζοζεφ δεν άνοιξαν και δεν προσπάθησαν να βρουν τι γινεται μέσα στο όργανο ;
Κάποιοι μάλιστα δηλώνουν πως τήκαν τα «μυστικά « του ζοζεφ μετά από πολύ μελέτη και ερευνα
Αλλά τελικά κανένας δεν έχει αποδώσει την χροιά του ζοζεφ όσο κι εάν προσπάθησαν ( τον όγκο και την καθαρότητα πιστεύω αρκετοί κατάφεραν να βγάλουν )
Επίσης υπάρχει στη αγορά η φήμη που λέει μη το πας στο τάδε οργανοποιο ( όργανο ζοζεφ ) γιατί θα του αλλάξει τον ήχο . Πήγαινε το στο τάδε οργανοπιο που αφήνει τον ήχο ακριβώς όπως ήταν . Και αυτό ισχύει και μάλιστα ο τάδε και ο τάδε οργανοποιοι ονομαστοι
Έχουν γίνει ολικές επισκευές σε ζοζεφ που έχουν ξανά ακουστεί με τον ίδιο ακριβώς ήχο του ζοζεφ και έχουν γίνει ολικές ζοζεφ που έχουν αλλάξει εντελώς τη χροιά του ήχου
Τα οποία «μυστικά «σχετικά με την χροιά του ήχου του ζοζεφ τα πήρε ο ζοζεφ μαζί του
Όσα ζοζεφ και να άνοιξαν οργανοποιοι δεν μπόρεσαν να βρουν ολοφάνερες διάφορες κατασκευής που να έκαναν τη διάφορα . Άσε που ο ζοζεφ πειραματιζόταν σε θέμα ήχου συνέχεια . Όποτε θα βρεις πολλές μικροδιαφορές κατασκευαστικά ακόμα καο σε όργανα της χρυσής εποχής που φτιάχτηκαν τον ίδιο χρόνο !!!
Γενικώς ο ζοζεφ είναι ένα μεγάλο μυστήριο από μονος του
Πάντως όλοι οι σημερινοί λένε πως βγάζουν όργανα καμπάνα και ήχο ζοζεφ , περιορισμένοι πελάτες όμως έχουν το αυτί να καταλάβουν ποιος ακριβώς ήταν ο ήχος ζοζεφ . Παρασυρόμενοι από τον δυνατό ήχο του 80 και μετά, ο πελάτης νομίζει ότι αυτός είναι / ήταν ο ήχος ζοζεφ … όποτε και η παραπληροφόρηση του ότι ο τάδε οργανοπιος βγάζει ήχο ζοζεφ συνεχίζεται επ αόριστο
Εάν κάποιος οργανοπιος έβγαζε ήχο ζοζεφ , τα όργανα ζοζεφ δεν θα πωλούνται τοσο όσο πωλούνται για τα τελευταία 40 χρόνια
“Τό επόμενο ερώτημα που μου γεννιέται είναι :
Αφού υπάρχει τέτοιος μάστορας γιατί ακόμα ψάχνουν τον ηχώ Ζοζέφ σε παλιά δικά του μπουζούκια και δεν φτιάχνονται καινούργια με αυτόν τον ήχο ?” Panos P
Δοκεῖ μοι · ἐπειδή δὲν διαθέτουν οἱ ὀργανοποιοὶ τοῦ παρόντος ἀκριβῶς τὰ ἴδια ξύλα , τόσο εἰς τὴν προέλευσην ὅσο καὶ μὲ τὴν ἴδια ἡλικία κοπῆς τῶν δένδρων καὶ ἀποθήκευσης τῶν ξύλων ποὺ χρησιμοποιοῦσε ὁ Ζοζέφ .
Το ερώτημα δεν μπορεί να απαντηθεί για όλα τα όργανα “γενικώς”.
Μπορεί να απαντηθεί μόνο ποιος τρόπος ταιριάζει σε συγκεκριμένο όργανο και αφού αυτό ελέγχθει από έμπειρο οργανοποιό ώστε να εκτιμηθεί λεπτομερώς η κατάστασή του.
Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσε να προταθει λάθος διαδικασία επισκευής η οποία όμως θα αποδειχθεί εκ του αποτελέσματος.
Αν αναφερθούμε στο μπουζούκι του Χανικιάν πώς μπορεί κάποιος εξαρχής να υποστηρίξει πώς η ολική ανακατασκευή θα επιφέρει το ποθούμενο αποτέλεσμα και να είναι απόλυτα σίγουρος; Μετά την πρώτη επισκευή υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να συμβεί ωστόσο αν δεν είχε λάβει χώρα αυτή θα μιλούσαμε σε θεωρητικό επίπεδο.
νομιζω οτι η αναπαλαιωση μουσικων οργανων μαλλον πρεπει να ειναι ενας ξεχωριστος κλαδος της οργανοποιιας. δλδ να να ειναι ειδικευμενοι αυτοι που θα ασχοληθουν. για τον ηχο του ζοζεφ και του καθε ζοζεφ θα πω το εξης. παρτε παραδειγμα την μαγειρικη. βαλτε δυο ατομα στην ιδια κουζινα, με τα ιδια υλικα, τα ιδια σκευη, και την ιδια συνταγη, θα βγαλουν την ιδια γευση?? ξεχασαμε τον παραγοντα ανθρωπο. ξερω οτι το καπακι ειναι η πιο δυσκολη εγχειρηση στο οργανο. πολλα οργανα καταστραφηκαν σε αλλαγη καπακιου. δλδ η εγχειρηση επετυχε αλλα ο ασθενης απεθανε. και αυτο για το θεμα ηχου φυσικα. μερικες φορες παλι σε κατι φθηνα οργανα μπορει να εχει και το αντιθετο αποτελεσμα, να γινουν καλητερα. για μενα περα απο τις τεχνικες, παιζει ρολο και ο παραγοντας ανθρωπος, δλδ ο μαστορας. τωρα, η β τεχνικη, λυσιμο-δεσιμο ξανα, σιγουρα εχει εγγυημενο αποτελεσμα οτι το οργανο θα παιξει ξανα και θα κρατησει για πολλα χρονια ακομα λειτουργικο. στον ηχο ομως θα ειναι οπως ηταν και παλια…?? ενω η αλλη τεχνικη σου λεει, φτιαχνω οτι μπορω και ειναι απαραιτητο, ετσι ωστε να ειμαι σιγουρος οτι ο χαρακτηρας και ο ηχος του οργανου, να εχει υποστει την λιγοτερο δυνατο αλλοιωση. πιστευω οτι καθε οργανο ειναι διαφορετικη περιπτωση και θα πρεπει καθε φορα να εφαρμοζονται οι καταλληλες τεχνικες για το καθε προβλημα. αρα να μην υπαρχουν σχολες προσεγγισης, αλλα συνδιασμος τεχνικων. στην δικη μου περιπτωση παραδειγμα, προτεινα καποιες τεχνικες που μου τις απερριψαν, για τον λογο οτι δεν τις εχουν ξανακανει σε οργανο και δεν ξερουν αν θα εχουν αποτελεσμα. οποτε για να γλιτωσουν φασαρια μου ειπαν δεν ασχολουμε. κατανοητο και τιμιο. παραδειγμα ποσοι εχουν δοκιμασει την τεχνικη του σφιγκτηρα και της θερμοτητας για ξεσκευρωμα στα μπουζουκια? η το γεμισμα των ταστων με ξυλο η σκονη εβενου και χαραγμα ξανα? τα εχουν κανει στις κιθαρες και αρκετοι εχουν σωσει τα οργανα τους οταν αλλοι τους ελεγαν να τα πεταξουν. εχει αρκετα βιντεο στον σωληνα…
Κύριε gibson355 , ασφαλώς ο παράγοντας άνθρωπος περιέχει τόσο τήν τέχνη , τήν επιδεξιότητα τής εφαρμογής τής τέχνης όσο και την επιλογή τών υλικών .
Τό μπουζούκι είναι ένα νεογέννητο όργανο , εγώ προσπαθώ να κατανοήσω καί νά εφαρμόσω με δικό μου ρίσκο , την εμπειρία που μάστορες του βιολιού μας διδάσκουν με τά αποτελέσματά τούς , όπου πέτυχαν σε επισκευές οργάνων άνω των τριακοσίων ετών πολύ μεγάλης αξίας όπου τόσο πέτυχε η εγχείρηση όσο καί αναστήθηκε ο νεκρός .
Σάς προτείνω να ερευνήσετε αυτό τό θέμα όπως έκανα κι εγώ .
Μόνο για νά έχετε μια μικρή ιδέα , ακόμα και στην παραγωγή ενός βιολιού υπάρχουν εταιρείες όπου μόνον χρησιμοποιούνται ξύλα τά οποία είναι στις αποθήκες τους άνω από 30 καί άλλες άνω από 150 χρόνια .
Η μοναδική μου εμπειρία σε αναπαλαίωση ενός οργάνου , είναι η μετατροπή ενός μαντολίνου με σπαστό αρμονικό επίπεδο βραζιλιανής κατασκευής (που χρονολογείται ανάλογα με την διεύθυνση τής εταιρείας στην ετικέτα μεταξύ 1922 καί 1928)από έναν Ιταλό μάστορα (Tranquillo Giannini) σε μισομπούζουκο κλίμακας 63,5 εκατοστών . Δεν τό διάλυσα εντελώς , μόνο κόλλησα με ιχθυόκολλα μερικές από τις δεκαέξι δούγιες τού σκάφους , καί με ένα ενδοσκόπιο (είμαι ιατρός χειρουργός καί έχω στην διάθεσή μου αυτήν την συσκευή) εξέτασα καί κόλλησα δια τής οπής τού αρμονικού επιπέδου τόν κάτω τάκο καί τό αρμονικό επίπεδο και ένα από τα καμάρια και αύξησα τόν άνω τάκο με κομμάτια ούτος ώστε νά γίνει ένα εκατοστό μεγαλύτερος για ενίσχυση αφού η τάση τών χορδών θά αυξανόταν . Επίσης κόλλησα τό αρμονικό επίπεδο που είχε δύο ρωγμές , στις οποίες σε κάθε μία έβαλα μία φλούδα από αυστριακό έλατο που το είχα αγοράσει πρίν περίπου είκοσι χρόνια για νά κατασκευάσω μία κιθάρα . Η μεγέθυνση του βραχίονος έγινε με ένα κομμάτι ξύλο από μια παλιά πόρτα που αγόρασα σε ένα παλαιπωλείο από το ίδιο είδος κέδρου που είναι ο πρωταρχικός βραχίονας και τό σκάφος , καί κατασκεύασα τήν ταστιέρα με ένα κομμάτι ξύλο που αφαίρεσα από ένα παλιό ράφι που επίσης αγόρασα από ένα παλαιοπωλείο συνεταιρικά με έναν φίλο ερασιτέχνη οργανοποιό , αφού ήταν τό ράφι μεγάλο από τριανταφυλλιά (Brazilian Rosewood-Jacarandá da Bahia) καί σήμερα απαγορεύεται η κοπή αυτού τού είδους δένδρου εδώ στην Βραζιλία , και θά μου περίσσευε πολύ υλικό , διατήρησα τόν ίδιο χορδοστάτη , τήν ίδια πλαστική γέφυρα μετά μικρή επεξεργασία , τά ίδια κλειδιά με κάποια επιδιόρθωση , το ίδιο καραούλο με μία μικρή μετατροπή , έβαλα τάστα χάλκινα όμοια με αυτά που είχε τό μαντολίνο , όμως χρειάστηκε νά κατασκευάσω τόν καβαλάρη περίπου σάν αντίγραφο από τούς καταλόγους τής εταιρείας , αφού δεν υπήρχε πλέον όταν αγόρασα τό όργανο , όμως από τό ίδιο ξύλο που κατασκεύασα τήν ταστιέρα καί από βοδινό οστό , η μόνη διακόσμηση που πρόσθεσα είναι η ροζέτα που κατασκεύασα με ξυλαράκια από παγωτό . Δεν ξέρω πως ήταν ο πρωταρχικός ήχος τού οργάνου , ωστόσο μπορώ νά σάς επιβεβαιώσω ότι όχι μόνο ο ήχος είναι πιο πλούσιος σε όγκο καί διάρκεια χρόνου , αν και μπορεί αυτά τά δύο στοιχεία νά οφείλονται ως αποτέλεσμα απλώς από την μεγένθυση τού μήκους τής κλίμακας τών χορδών , αλλά καί πολύ πιο γλυκός από τά τωρινά μαντολίνα που παράγει η εταιρεία Giannini σήμερα στην Βραζιλία . Θα ψάξω στα κουλαμπαλίκια μου κι αν τά βρω θά σάς ανεβάσω φωτογραφικό υλικό τού μαντολίνου , στην κατάσταση όπως ήταν όταν τό αγόρασα , καί πως είναι το μισομπούζουκό μου δήθεν προπολεμικό . Κλείνοντας λέγω ότι αν ήμουνα μάστορας καί ήθελα νά ασχοληθώ με αυτόν τον κλάδο , θά αγόραζα ένα ενδοσκόπιο , αυτές οι συσκευές πάντα έχουνε νέες εκδοχές , καί οι παλαιότερες γίνονται άχρηστες στην ιατρική , οπότε είναι πολύ φθηνές στην αγορά , μπορούν νά αγοραστούν στην τιμή τής συντήρησης , καί επιτρέπουν τόσο τήν εξέταση εντός τού οργάνου διά της οπής τού αρμονικού επιπέδου όσο καί επεμβάσεις όπως νά αντικατασταθεί ένα καμάρι ή νά φθάσει κανείς στο συμπέρασμα ότι χρειάζεται να αφαιρεθεί τό αρμονικό επίπεδο για γίνει η σωστή επεξεργασία ή ακόμη καί νά διαλυθεί όλο τό όργανο . Νά είστε καλά .
Πολύ ενδιαφέρον ζήτημα, σε γενικές γραμμές ξέρω εξαιρετικούς οργανοποιούς και των δύο τάσεων και έχω παίξει με όργανα που επισκευάστηκαν υποδειγματικά και με τις δύο λογικές. Αν και έχω την εντύπωση πως το πιο σημαντικό κριτήριο για το μέχρι πού θα φτάσει η επισκευή είναι η κατάσταση του οργάνου, από την άλλη όσο ψάχνεις βρίσκεις και πας πιο βαθειά.
Δεν ξέρω αν έχω να προτιμώ κάποια από τις δυο, όσα παλιά όργανα πέρασαν από τα χέρια μου είχαν τις ελάχιστες επεμβάσεις οπότε πάντα ήθελαν προσοχή και φροντίδα. Από την άλλη έχω χαρεί και κάποια όργανα φίλων που λύθηκαν και δέθηκαν από την αρχή, με εκπληκτικό αποτέλεσμα.
Στην πρώτη περίπτωση νοιώθω το ιστορικό βάρος του οργάνου και των προηγούμενων ιδιοκτητών του, έχει έναν ώριμο ήχο διαμορφωμένο από χρόνια παιξίματος (ίσως όχι στο μέγιστο της απόδοσής του, ίσως αλλοιωμένο από μικρές παραμορφώσεις της γεωμετρίας του οργάνου). Στην δεύτερη περίπτωση είναι σαν ένα όργανο με δεύτερη νιότη, που κουβαλάει την πείρα της πρώτης αλλά δεν ξέρω αν πραγματικά την συνεχίζει από κει που την άφησε. Σίγουρα όμως τέτοιες ολικές επαναφορές δίνουν μια αίσθηση ασφάλειας ότι τα όργανα θα μπορούσαν να πάνε μέχρι και για μεροκάματο.
Δεν ξέρω αν μπορούμε να κάνουμε αντικειμενική σύγκριση χωρίς χρονομηχανή, εξάλλου αν κάποιο όργανο πάει για ολική επισκευή τότε μάλλον δεν σώζεται με μικροεπεμβάσεις. Πάντως σε μια αλλαγή ταστιέρας σε όργανο που γνωρίζω καλά, ο νέος ήχος ενώ ήταν πιο ζωντανός λόγω καινούριων τάστων (τα παλιά είχαν ισοπεδωθεί μετά από έναν αιώνα), δυστυχώς δεν είχε την ποιότητα του αρχικού.
Φυσικά μιλάμε για κορυφαίους μαστόρους με γνώσεις και πείρα, μετρημένοι στα δάχτυλα στην Ελλάδα, και ιδανικά από οικογένειες μαστόρων που μετέδιδαν όλη την τέχνη στα παιδιά τους ή έστω στους βοηθούς τους. Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν και διεθνή σεμινάρια κλπ πάνω στην συντήρηση και επισκευή παλαιών οργάνων, αλλά σε κάθε περίπτωση παραμένει μια ειδικότητα σαφώς πιο δύσκολη και σύνθετη από την κατασκευή καινούριων οργάνων.
ΥΓ: Ένας οργανοποιός κάποια στιγμή μου είχε θέσει το σχετικό φιλοσοφικό ζήτημα με την τριήρη του Θησέα…
Ντάξει, όχι κι έτσι. Χάλασαν τα τάστα, λογικό να τα αλλάξεις. Άντε και την ταστιέρα. Άντε και το καπάκι, αν δε σώζεται - εκεί μπορουμε να το συζητήσουμε λίγο για την τριήρη. Δε θ’ αλλάξεις όμως το σκάφος!
). Εάν δηλαδή θα γίνει χρήση νέων υλικών που ίσως έχουν και καλύτερες ιδιότητες ή θα χρησιμοποιηθούν παλαιά υλικά και κατά πόσο αυτό θα επηρεάσει το τελικό αποτέλεσμα!
