Άσχετο. Τα μπουζούκια γιατί έχουν σκάφος καμπύλο και όχι πλακέ? Δε θα ήταν πιο εύκολη κατασκευή αν ήταν ίσια?
Το ρωτάω γιατί μου γλιστράνε στη κοιλιά και δε μπορώ να παίξω.:112:
Που να παίξεις και ούτι! Την πρώτη φορά που έπιασα, είπα, “πλάκα μου κάνουν”…
Τότε Πέτρο, χάσε την κοιλιά και άμα βγουν μπουζούκια πλακέ την αφήνεις ξανά!!! χε!χε!χε!
Έ όχι και να κάνω τέτοια θυσία. Εγώ τη προσέχω σα τα μάτια μου. Άσε που υποψιάζομαι ότι και να τη χάσω πάλι θα μου γλιστράει το μπουζούκι, αφού και κιθάρα τύπου ovation μου γλιστράει.
Ξέχωρα από το προσωπικό μου δράμα όμως, ποια είναι η απάντηση στην ερώτησή μου?
ΟΚ. Να θυμίσω τότε ότι υπάρχει μπουζούκι πλακέ (ο θεός να το κάνει μπουζούκι) αλλά προσωπικά θα προτιμούσα να παραμείνω παραδοσιακός … και ας γλειστράει που και που. Στο κάτω-κάτω υπάρχουν και τα κορδόνια για να τα κρεμάμε από τον λαιμό 
Λύση για το σχήμα του σκάφους δεν έχω (υποθέτω βέβαια ότι εάν το κάνεις φλατ -που όλο και κάποιος οργανοποιός θα το έχει κάνει) δεν θα ακούγεται μπουζούκι.
ΥΓ off topic: Για το γλίστρημα μπουζουκιού, σου προτείνω ένα tip που μου υπόδειξε ο καθηγητής μου για πλήρη σταθερότητα: πας σε κατάστημα στυλ autoplus και ζητάς την μεμβράνη που υπάρχει για να μην γλιστράει το κινητό από το ταμπλο του αυτοκινήτου (μην γελάτε κύριοι…). Υπάρχουν δύο είδη αυτή http://www.emarket.gr/item.php?id=14439654 και μια άλλη πιο λεπτή/λεία και πιο κατάλληλη κατά τη γνώμη μου (γιατί είναι πιο εύκολο να ξεκολλήσει ενώ αυτή στο λινκ κολλάει πολύ). Την τοποθετείς στο σημείο του σκάφους που αγγίζει το πόδι και το όργανο δεν κουνιέται με τίποτα. Αυτό το υλικό δεν έχει κόλλες. Αφαιρείται και κολλάει ανά πάσα στιγμή και όσες φορές θες. δεν αφήνει υπολείμματα και δεν προκαλεί καμία φθορά στα λούστρα. Βέβαια όποιος έχει την παραμικρή επιφύλαξη, καλύτερα να ρωτήσει τον οργανοποιό του.
Τη ριζική λύση την είχε δώσει η βιομηχανία ελαστικών αυτοκινήτων, με τα spikes για τον πάγο. Πέτρο, δεν έχεις παρά να εμφυτεύσεις πολύ ψιλά καρφάκια στο σκάφος, κόβοντας μετά με την τανάλια τα κεφάλια τους. Έ, όπως δεινοπάθησαν οι δρόμοι της Ευρώπης το χειμώνα, μέχρι να απαγορευτούν τα spikes, έτσι θα δεινοπαθήσουν και τα παντελόνια σου αλλά το όργανο δεν θα γλυστράει ρούπι!
Θα μου λένε ότι παίζω σκαντζόχοιρο …
Να ξανακάνω την ερώτηση πιο συγκεκριμένα.
Γιατί το μπουζούκι και τα παρεμφερή όργανα έχουν το συγκεκριμένο σχήμα σκάφους, από την αρχή της ανακάλυψής τους? Υπάρχει σχετικό ιστορικό για το τι ώθησε τον πρώτο που έφτιαξε τέτοιο όργανο, να το φτιάξει έτσι?
Πολύ δύσκολη ερώτηση, δεν είμαι σίγουρος ότι υπάρχει ασφαλής απάντηση.
Αυτό που μπορώ να σκεφτώ είναι ότι το σχήμα αυτό λειτουργεί εν μέρει σαν κοίλο κάτοπτρο που κατευθύνει τις ταλαντώσεις προς την τρύπα αλλά και στο ίδιο το σκάφος.
Επίσης δεν έχουμε τη δημιουργία στάσιμων κυμάτων, μιας και δεν έχουμε παράλληλες επιφάνειες.
Ενα ανάλογο παράδειγμα κατεύθυνσης ηχητικών κυμάτων έχουμε και στο σχήμα του αρχαίου θέατρου, όπου η κοίλη δομή του επιτρέπει πολλαπλές ανακλάσεις σε όλα τα καθίσματα.
Γενικά, τα κοίλα αντικείμενα παρουσιάζουν ενδιαφέρουσες ιδιοτητες όσων αφορά την ενισχυση αλλά και διάδοση των ηχητικών κυμάτων, και αυτό ήταν ήδη γνωστό από την αρχαιότητα.
Περισσότερα σίγουρα θα μας πουν οι οργανοποιοί!
Το μπουζούκι με τις σκαφτές ντούγιες γλιστράει το ίδιο με τις απλές ντούγιες?
Μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω
υποθέτω λοιπόν ότι τα πρώτα ηχεία με τέτοιο σχήμα θα ήταν καβούκια χελώνας ή κάτι τέτοιο. Τα αχλαδόσχημα όργανα υπάρχουν εδώ και 1000δες χρόνια και είναι αποδεδειγμένα μια …συνταγή που δουλεύει.
Ακόμα και στην ιταλία η λέξη μαντόλα σημαίνει αμύγδαλο (μαντολίνο=αμυγδαλάκι:019:) λέξη που κατά κάποιο τρόπο υποδηλώνει καμπύλη στο σκάφος. Τα πλακέ όργανα έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και ύφος στον ήχο. Κάτι πλακέ μαντολίνα που έχω δει έχουν δυνατό και λαμπερό ήχο αλλά τους λείπει η στρογγυλάδα και το βάθος. Έχω δει επίσης ένα τετράχορδο πλακέ μπουζούκι Ελληνικής κατασκευής που είχε παρόμοια χαρακτηριστικά.
Νομίζω ότι μπορούν να κατασκευαστούν καλά πλακέ όργανα αλλά ο ήχος δεν θα είναι ιδιαίτερα συσχετισμένος με την παράδοση και τα ακούσματα που έχουμε στα αυτιά μας.
Επεξεργασία: Στα όργανα της οικογένειας του βιολιού, η καμπύλη στην πλάτη ορίζει κατά μεγάλο βαθμό τα χαρακτηριστικά του ήχου. Όργανα με πολύ μικρές κλίσεις σε πλάτη και καπάκι συνήθως είναι πολύ δυνατά και λαμπερά. Τα μοναδικά όργανα που κατασκευάζονται με εντελώς ίσια πλάτη είναι κάποια ορχηστρικά κοντραμπάσσα, τα οποία χρειάζονται βοήθεια στον όγκο και αμεσότητα ήχου εξαιτίας της χαμηλής τους έκτασης.
Εγώ δεν παρατήρησα διαφορά όταν έπαιξα με μπουζούκι που είχε σκαφτές ντούγες.
Πάντως με σωστή τοποθέτηση του οργάνου στο σώμα και “μπλοκάρισμα” στο πόδι δεν γλιστράει καθόλου
Δεν αντιλέγω ότι είναι έτσι όπως τα λέτε. Αλλά αυτό δεν προϋποθέτει ότι έχουν γίνει και διαφορετικές κατασκευές τέτοιων οργάνων που δεν ήταν πετυχημένες από πλευράς ήχου? Έγιναν κάποιες απόπειρες για διαφορετικές κατασκευές και η σύγκριση με τα παραδοσιακά απέτρεψαν περαιτέρω εξέλιξή τους?
Συνεχίζοντας τις υποθέσεις και χωρίς να έχω ιδιαίτερες γνώσεις ( και παρακαλώ να με διορθώσετε αν κάνω λάθος)
Τα στρογγυλά αυτά ηχεία αποτελούν μια κοινή ιδέα στην ανατολική μεσόγειο και αραβικό κόσμο. Δεν μιλάμε μόνο για μπουζούκια κλπ αλλά και για ούτι μαντολίνο και άλλα πολλά όργανα. Φυσικά υπάρχουν εξαιρέσεις και νεωτερισμοί όπως το τσουμπούς αλλά έχει καθιερωθεί αυτού του τύπου ο ήχος εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Δεν σημαίνει ότι το πλακέ είναι αποτυχία. Είναι σαν να ρωτάμε γιατί οδηγούν αλλιώς στην Αγγλία από την υπόλοιπη Ευρώπη. Έτσι ήταν, έτσι το αφήσαν.
if it’s not wrong, don’t fix it που λένε…
Επεξεργασία:
Όσων αφορά τα όργανα της οικογένειας του βιολιού η καμπύλη είναι το στοιχείο που εμφανίστηκε ως εξέλιξη, όχι ως παράδοση. Αναγεννησιακά όργανα τύπου viol συχνά είχαν ίσια πλάτη. Ισως γύρω στο 1570-80 εμφανίζονται τα πρώτα όργανα με καμπύλη στην πλάτη…
Εκτός από τη χελώνα υπάρχει και η κολοκύθα και η καρύδα. Αλλά και από κανονικό ξύλο να είναι, το σκαφτό ηχείο γίνεται από μία άποψη πιο εύκολα, ενώ οι ντούγες απαιτούν μια πιο ειδική τεχνογνωσία και εξοπλισμό. Δεν ξέρω αν το ίδιο ισχύει και για τα πλακέ όργανα (το να λυγίσεις τα πλαϊνά είναι τόσο εύκολο ή δύσκολο όσο και το να γυρίσεις το πλαίσιο ενός τυμπάνου…)
Βαρέλια, βάρκες και άλλα πράγματα που γίνονται με ντούγες υπήρχαν πάντα, αλλά φτιάχνονταν από ειδικούς μαστόρους, όχι από τον καθένα.Έναν σκαφτό ταμπουρά (ή ένα πρωτόγονο μονόξυλο κανώ), στοιχειωδώς λειτουργικό, έφτιαχνε ο καθένας.
Χείμμαρος δημοσιεύσεων!
Μπάμπη, δεν γελάμε καθόλου. Ο Σπύρος Γκούμας, πέρσι στη Σκύρο, μας επέδειξε ένα τέτοιο κομμάτι διαστάσεων περίπου 12 επί 18 εκατοστά, που έχει άριστη πρόσφυση στη λουστραρισμένη επιφάνεια και κολλάει και αφαιρείται στο πιτς φυτίλι. Μας είπε ότι υπάρχει στα μαγαζιά αυτοκινήτων, για να μην πέφτουν τα κινητά από το ταμπλό, αλλά στην οτοπλάς μου είπαν ότι δεν το φέρνουν πιά, σε άλλα μικρότερα μαγαζιά δεν το ήξεραν και τώρα το ψάχνω σε μαγαζιά χαλιών (! για να μη γλυστράει το χαλί στο πάτωμα!). Η πρόσφυσή του ήταν εκπληκτική, το ίδιο και η ευκολία τοποθέτησης / αφαίρεσης. Καθόλου κόλλες.
Πέτρο (και άλλοι) όχι, τα πρώτα παρεμφερή όργανα δεν ήταν καμπύλα. Οι πρώτες πανδούρες (κλασικό το “μάρμαρο της Μαντεινίας”, με την κοπέλα που κρατάει πανδούρα) ήταν τραπεζοειδείς, χωρίς καθόλου καμπύλες και μάλλον με πλακέ ηχείο. Δεν έχω βρει στοιχεία για το πότε πρωτοήρθε το καμπύλο σχήμα αλλά, όπως λέει και ο Περικλής, όταν ο μουσικός δοκίμασε να φτιάξει ηχείο από συμπαγές ξύλο, λογικά στην καμπύλη μέσα / έξω θα έτεινε. Βέβαια, το σκάψιμο συμπαγούς ξύλου προϋποθέτει σοβαρή τεχνολογική εξέλιξη στα σιδηρά εργαλεία, πράγμα που μας τοποθετεί τα πρώτα σκαφτά όργανα περίπου στην κλασική εποχή.
Ζίλ, ο Περικλής Παπαπετρόπουλος με τον Σωκράτη Σινόπουλο είχαν παραγγείλει στον Πάνο Καφετζόπουλο ένα πολίτικο λαούτο με πλακέ (και λίγες!) δούγες, άρα με γωνίες (αμβλείες, φυσικά) στις ενώσεις, ακριβώς για λιγότερο γλύστρημα. Άλλοι φτιάχνουν τις δούγες κοίλες, για κυματιστή εξωτερική επιφάνεια. Όποτε κράτησα παρόμοιο όργανο, μεγάλες διαφορές στο κράτημα δεν είδα.
Αλέξανδρε, έχω την αίσθηση ότι η λέξη μαντολίνο σημαίνει “μαντολάκι”, δηλαδή απλά, μικρή μαντόλα, αφού βεβαίως πρώτα καθιερώθηκε η λέξη μαντόλα να σημαίνει το μουσικό όργανο που το σκάφος του μοιάζει με αμύγδαλο. Όσο για το πλακέ ηχείο, μην ξεχνάμε και το Irish bouzouki.
Nαι κύριε Νίκο έτσι είναι, για αστείο το είπα
Πάντως έχει ενδιαφέρον το οτι οι λέξεις mandola και viola είναι παλαιότερες από τις λέξεις mandolino και violino
Πάντως η διαφορά της μαντόλας από τη μάντολα είναι ακριβώς η ίδια όπως του μαντολίνου από το μαντολάτο.
Και για να λέμε και καμιά σοβαρή κουβέντα, θα είχε άραγε βάση να υποθέσουμε ότι mandola (το όργανο) είναι άλη μια παραλλαγή της λέξης μαντούρα / ταμπούρα / πανδούρα;
Άλλο μαντούρα, άλλο πανδούρα. Μπορεί όμως το πανδούρα να έγινε, με παρασυρμό, μπαντούρα.
Το όργανο, ναι. Η λέξη ωστόσο νομίζω ότι είναι η ίδια (όπως και στα κρουστά tambour, tamburino, tamburello, ταμπούρ(λ)ο). Λέγεται και μπαντούρα, όθεν και ασκομ(π)αντούρα.
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 22:48 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 22:47 —
Κοίτα ρε γαμώτο, πάλι οφ-τόπικ είμαι! Και να πεις ότι δεν πρόσεχα;