Θα θεωρήσω ότι μάλλον είναι κλασσικό το θέμα, αλλά προσωπικά δεν το καταφέρνω οπότε οποιαδήποτε βοήθεια καλοδεχούμενη
Πως μετράς το μέτρο 9/8 (έστω το καινούργιο ζεϊμπέκικο- δεν έχει σημασία) όταν παίζει κανείς μόνος του μπουζούκι χωρίς κιθαρίστα δίπλα ή κάποιο μετρονόμο που ακούς εκεί που κλείνει το μέτρο ?
Προσωπικά όταν παίζω δεν μπορώ να κρατάω το ρυθμικό σχήμα με το πόδι. Μονο τα όγδοα κρατάω με το πόδι και εννοείται σε ένα κομμάτι όταν παίζω δεν μπορώ να μετράω από μέσα μου 1-2-3-4-5-6-7-8-9
Έχω δει βέβαια κόσμο να κρατάει και με το πόδι όλο το μέτρο, αλλά αυτό απαιτεί “ανεξαρτησία άκρων”. Το μαθαίνουν οι ντράμερ και οι πιανίστες ανεξαρτησια αριστερου - δεξιου χεριού.
Γενικά δεν μπορούμε να υπολογίζουμε/διορθώνουμε το μέτρο την ώρα που παίζουμε, αν δεν το έχουμε μετρήσει πρώτα εκτός οργάνου. Οπότε αφήνεις το όργανο, και το μετράς με την φωνή σου πάνω στα χτυπήματα του ρυθμού. Αφού το μετρήσεις και το διορθώσεις μέσω της φωνής, μετά το ξαναπιάνεις στο όργανο και κρατάς το τέμπο με το πόδι ή όπως αλλιώς θέλεις.
Η μουσική αυτή είναι φωνητική, αλλά έτσι κι αλλιώς η φωνή είναι το όργανό μας και λειτουργεί ως “κάρτα ήχου”. Έτσι, πάντα θα είναι το μέσο για να κατανοούμε μια μελωδία ή ένα ρυθμό (είσοδος) αλλά και για να τα περνάμε στο όργανο (έξοδος).
Ο σωστός ρυθμός είναι δύο πράγματα: πρώτον, σταθερός (όλα τα όγδοα ίσα, όχι να τρέχουμε όπου είναι εύκολες οι νότες και να φρενάρουμε όπου δυσκολεύουν ), και δεύτερον, σε 9 χρόνους και όχι περισσότερους ή λιγότερους.
Το πόδι αφορά το πρώτο ζήτημα. Υποτίθεται ότι την «ξένη» βοήθεια του μετρονόμου την αντικαθιστάς με το πόδι. Άρα απλώς μετράς τον χρόνο, δε χρειάζεται να παίζεις ολόκληρα ρυθμικά σχήματα σαν να ήσουν ο ντράμερ σου. Θα σε βοηθήσει, εφόσον έχεις φτάσει σ’ ένα σημείο να το αυτονομήσεις και να το αυτοματοποιήσεις λίγο. Αν αισθάνεσαι ότι δε φτάναν οι υπόλοιπες δυσκολίες, μόνο έχεις να προσέχεις και το πόδι, άφησέ το.
Το άλλο, να κρατήσεις το κάθε μέτρο για 9 σωστούς χρόνους, είναι διαφορετικό ζήτημα. Οι μουσικές φράσεις είναι διαρθρωμένες μέσα στα μέτρα με κάποιους λίγο-πολύ συγκεκριμένους τρόπους, που επαναλαμβάνονται από τραγούδι σε τραγούδι: μέχρι πού προχωράει ο στίχος, πώς συνεχίζει η οργανική μουσική μετά το τέλος του στίχου και πριν το τέλος του μέτρου, πώς είναι συνήθως τα μουσικά τμήματα που αποτελούν κανονική μελωδία και πώς τα γεμίσματα, κλπ. Άρα είναι πιο πολύ θέμα ακροαματικής εξοικείωσης.
Γενικά τα πιο δύσκολα ως προς αυτό το δεύτερο ζήτημα είναι τα πιο αργά. Τα γρήγορα καμηλιέρικα είναι γενικώς πολύ ξεκάθαρα, και τα μεσαία, τα κλασικά ζεϊμπέκικα (ανεξαρτήτως «παλιού/καινούργιου» ως προς τη συνοδεία) είναι αυτά όπου, αν μπερδευτείς, είναι θέμα παρατηρητικότητας να ξεμπερδευτείς μόνος σου σιγά-σιγά. Παρατήρησε τι ακούς!
Υπάρχουν διάφορα χρήσιμα κόλπα που μπορείς να κάνεις μετρώντας δυνατά «ένα, δύο, τρία, τέσσερα…»: ένα είναι, να λες τα νούμερα με τη φωνή σου ενώ παράλληλα παίζεις (με παλαμάκια, με πενιές σε ανοιχτές χορδές, με το πόδι, με χτύπους στο τραπέζει…) ένα συγκεκριμένο ρυθμικό σχήμα, π.χ. το νέο ή το παλιό ζεϊμπέκικο. Ειδικά στο «νέο» θα πέσεις κάποια στιγμή σε ένα μουλτιτάσκινγκ, η φωνή να λέει ενώ ο χτύπος σιωπά και στο καπάκι να γίνεται το αντίστροφο, που αν δε σου σπάσει τα νεύρα τότε θα το κατααπολαύσεις.
Ή, να τραγουδάς μια μελωδία (φωνητική ή οργανική) πραγματικού τραγουδιού, με στίχους «ένα, δύο, τρία…», φροντίζοντας τα νούμερα να πέφτουν εκεί που πρέπει, δηλαδή σε ίσους χρόνους μεταξύ τους.
@liga_rosa αυτό ακριβώς χρειάζεται, να βλέπεις συνολικά το κομμάτι και όχι μόνο την επόμενη νότα.
Οπότε ξανα γυρνάει το αρχικο ερώτημα …αν κάποιος δεν έχει “μουσική ανεξαρτησια άκρων” μπορει στην πραγματικότητα να το μετρήσει το 9αρι ακριβως και να ξερει που βρισκεται … ?
Διότι αν παίξω το “μπρος στα κλειστά παράθυρα” του Χιώτη κρατώντας εγώ τον ρυθμό δεν εχω θεμα να ξερω αν ειμαι στο 7-8-9 ή στο 8-9 από την στιγμή που εγώ κρατάω το τέμπο και ξερω τι παιζω εκεινη την στιγμη.
Αν παίξω όμως το κομμάτι σαν μελωδια σε κάποια σημεία θα πρεπει να ξερω κατι κρατηματα που κανει στην φωνη αν ειναι 5 φορες η ιδια νοτα …εμεσα αν ειμαι στο 7-8-9
Οπότε αισθανομαι οτι οταν ειδικα παιζω μονος ότι το κανω σαν παπαγαλια παρα οτι αντιλαμβανομαι τον χρονο
τους ρυθμούς να τους “περάσεις στον σκληρό του εγκεφάλου”
οτι ακούς, οτι μελωδία σκέφτεσαι, να το “μετράς εγκεφαλικά”.
με τον καιρό δεν θα μετράς καθόλου.
θα τον φαντάζεσαι η θα τον “ακούς” απο μνήμης. να παίζεις και με άλλους η με το ηχογραφημένο κομμάτι
Όταν πραγματικά κατανοήσεις το κομμάτι, η μελωδία θα έρθει και θα κάτσει ομαλά πάνω στον ρυθμό. Θα κάνεις τα τονίσματα, πάνω κάτω η πένα συνεχώς και τονισμένες οι θέσεις. Προηγείται ο ρυθμός που βάζει τα θεμέλια, κι από πάνω χτίζεις την μελωδία. Δυστυχώς όλοι κοιτάνε την ταστιέρα και δεν ασχολούνται με την πένα…
Σεραφείμ, κάνε μιαν άσκηση: αυτό το ζεϊμπέκικο, που ανέβηκε σε άλλο άσχετο νήμα, μπορείς να το μετρήσεις; (To πρώτο: Karaburun)
Έχει αρκετά στοιχεία δυσκολίας, αλλά όχι ανυπέρβλητα: είναι πολύ αργό, είναι με ένα σόλο όργανο χωρίς ρυθμική συνοδεία, και είναι και τούρκικο, που σημαίνει αρκετά διαφορετική αντίληψη του ρυθμού (όχι απαγορευτικά διαφορετική όμως). Τρία θέματα, το πρώτο σχετικά πιο εύκολο στο να κατανοήσεις τον ρυθμό του.
Ξεκίνα με το να μετράς απλώς τους χρόνους, «ένα - δύο - τρία - …εννιά». Σε δεύτερη φάση, προσπάθησε να το συνοδέψεις χτυπώντας έναν από τους γνωστούς σου ρυθμούς ζεϊμπέκικου, ακούγοντας με την ίδια προσοχή και τη μουσική και τον εαυτό σου.
Μπορεί να μην παίζεις τέτοια πράγματα, και να μη σκοπεύεις καν να τα παίξεις ποτέ, αλλά αυτό δε σημαίνει πως δε βοηθάει.
(Μπορεί πάλι να λέω και βλακείες… Μην τις ακολουθήσεις υποχρεωτικά!)
Είμαι από τη Γερμανία και ο φίλος μου είναι Βραζιλιάνος. Έχουμε μάθει να παίζουμε αυτόματα σε 9/8. Το 9/8 είναι πλέον “στο αίμα μου”.
Τραγουδούσα τα πρωτότυπα και χειροκροτούσα και μετρούσα, πρώτα τα “απλά”, τα εύκολα τραγούδια του Μπατή. Ήταν εύκολα!
Μόνο αργότερα διάβασα τα σκίτσα για το πώς είναι δομημένα τα 9/8, οπότε η θεωρία ήρθε μόνο μετά. Ξεκίνησα με την πρακτική. Η θεωρία εδραίωσε την πρακτική.
Μπορει να μην έγινε κατανοητό ίσως το αρχικό ερώτημα.
Οπότε ας το ρωτησω παραθέτοντας δυο τρια πράγματα.
Βασικά παίζω αρκετά χρόνια μπουζούκι. Το θέμα μου δεν είναι αν μπορώ να μετρήσω τα 9/8 ενώ παιζω κιθάρα ή μπαγλαμά ή ότι άλλο ουτε πως κρατάει κάποιος ρυθμό στα 9/8 όταν παίζει συνοδευτικό όργανο ή τραγουδά…
Ούτε το μέτρημα με “μουσική μνήμη” ( σαφώς έχοντας παίξει ένα κομμάτι εκατοντάδες φορές στα τόσα χρόνια θυμάμαι που ειναι τι και στην κάθε φράση του)
Οπότε το ερώτημα μου είναι αν κάποιος παιζοντας μπουζουκι και παιζει πρωτες/δευτερες δεν εχει σημασία κρατά τα 9/8 αλλά με το πόδι του έμμεσα να αντικαθιστά την κιθάρα !!, όχι απλώς να κρατά τα όγδοα στο πόδι λες και είναι μετρονόμος ή απλώς να τονίζει τα δυνατά μέρη.
Προσωπικά δεν το καταφέρνω και δεν ξέρω αν αυτό τελικά εκπαιδεύεται μετά από κάποια ηλικία αν δεν το έχεις απο μέσα σου.
Κουβέντα που ειχα με καποιους πριν λιγο καιρο για μουσικο-κινητικα θεματα λογω παιδιών ισχυριζονταν ότι ή το έχεις ή δεν το εχεις και μονο σε μικρη ηλικία αν δεν το εχεις μπορεις να το αναπτυξεις και πάλι όχι τόσο εύκολα.
Το έχω δει σε κάποιους που το κάνουν και μάλιστα το ψιλο-θεωρουσαν παράξενο πως γινεται να μετρας σωστα αν πραγματικά δεν μετράς έτσι (δεν θέλω να ανοιξω κουβεντα για μπασιστες που μετράνε με κεφάλι συνηθως ή για τους κλασσικους που μετράνε από μέσα τους) αλλά για τους ερασιτέχνες κυριως που απλά μπορεί να παίζουν αρκετά χρόνια.
Αν παιζω κάθε βράδυ τότε αποκτώ και μουσική μνημη, άλλο αυτό όμως.
Οπότε το θεμα ειναι εκπαιδευται ή θα μεινω καταδικασμένος σε ρυθμική αφάνεια ?
Όπως ο ίδιος σωστά περιγράφεις στην πρώτη σου ανάρτηση στο θέμα:
σημαίνει ότι προφανώς και είναι κάτι που μπορεί κάποιος να εκπαιδευτεί για να το πετύχει. Εάν έχει νόημα ένας μουσικός που παίζει αρκετά χρόνια μπουζούκι (όπως εσύ) να αποκτήσει μια τέτοια δεξιότητα είναι καθάρα μια προσωπική επιλογή και τι λόγο έχει για να το κάνει. Σαν ακραίο παράδειγμα εάν σκοπεύεις να γίνεις one-man-show παίζοντας μπουζούκι με τα χέρια και κρατώντας ρυθμό σε κάποιο κρουστό με τα πόδια, τότε ναι θα το χρειαστείς.
Ναι αλλά κρατούσαν ρυθμό με την πένα και πέραν αυτού δεν είχαν πρόβλημα να βγουν εκτός ρυθμού γιατί έπαιζαν μόνοι τους. Ο Κατσαρός όπως λες όποτε ήθελε έμπαινε, όποτε ήθελε έβγαινε! (Εάν τα λέω λάθος … δεν υπάρχει θέμα )
), και δεύτερον, σε 9 χρόνους και όχι περισσότερους ή λιγότερους.
)