Η νέα έρευνα του Σταύρου Κουρούση με θέμα "Παραδοσιακά ΑΔΕΣΠΟΤΑ Ρεμπέτικα.
" 'Επειτα από πολύχρονη έρευνα, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας παρουσιάσω την τελευταία μου εργασία, η οποία αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων μελετών μου και εστιάζει σε ένα θέμα που βρίσκεται πολύ κοντά στην καρδιά μου. Πρόκειται για μια εις βάθος εξερεύνηση των αδέσποτων τραγουδιών του κοινωνικού περιθωρίου, που καλύπτει κυρίως τη χρονική περίοδο από το 1870 έως το 1936.
Το αδέσποτο τραγούδι, που στα αρχικά του στάδια έφερε διάφορες ονομασίες, αγαπήθηκε από μια μεγάλη μερίδα του λαού και ταυτόχρονα τροφοδότησε την περιέργεια πολλών λόγιων και συγγραφέων της εποχής του. Αντιπροσωπεύει ίσως το τελευταίο δείγμα μιας γνήσιας παράδοσης στην ελληνική μουσική και τη συνδετική γραμμή που ενώνει την ανώνυμη δημιουργία με την επώνυμη. Έτσι, δημιουργείται σταδιακά το ονομαζόμενο «ρεμπέτικο τραγούδι», που θα αποτελέσει τον θεμέλιο λίθο της ελληνικής λαϊκής δισκογραφίας.
Η εξέλιξη του μπουζουκιού, από κύριο όργανο του δημοτικού τραγουδιού σε όργανο των ατόμων του περιθωρίου, μέσα από την υιοθέτηση του ζεϊμπέκικου χορού, γεννά ένα νέο είδος μουσικής στα αστικά κέντρα, στους χώρους της φυλακής, του τεκέ, του λιμανιού και της ταβέρνας. Στηριγμένο κατά μεγάλο βαθμό σε μελωδίες από τη Μικρά Ασία, ο συνδυασμός παραδοσιακών σκοπών και περιθωριακών στίχων δημιουργεί έναν μοναδικό τρόπο έκφρασης, ξεχωριστό όχι μόνο για την ελληνική αλλά και για την ευρύτερη περιοχή.
Η μελέτη, μέσα από τη συγκέντρωση αυθεντικών ηχογραφήσεων και σπάνιων ιστορικών στοιχείων, αποκαλύπτει τις ρίζες και την εξέλιξη ενός από τα πιο χαρακτηριστικά και αγαπημένα είδη μουσικής στην Ελλάδα ενώ για πρώτη φορά επιχειρείται μουσικολογική ανάλυση των συνολικά συγκεντρωμένων αδέσποτων τραγουδιών και καταδεικνύεται η άρρηκτη σχέση και σύνδεσή τους με τη μικρασιατική παράδοση του ζεϊμπέκικου χορού.
Η εργασία αυτή έρχεται να διαφωτίσει τον αναγνώστη, παρουσιάζοντας νεότερα ντοκουμέντα, βιβλιογραφικές αναφορές και άγνωστες ιστορικές μαρτυρίες, καθώς και αντιπροσωπευτικά, σπανιότατα τραγούδια που συνοδεύουν τους ψηφιακούς δίσκους της έκδοσης, πολλά εκ των οποίων δημοσιεύονται για πρώτη φορά.
Στον πρώτο ψηφιακό δίσκο της έκδοσης περιλαμβάνονται αδέσποτα τραγούδια της περιόδου 1918-1931, εκτελεσμένα από μικρασιάτικες ορχήστρες και από περίφημους τραγουδιστές, όπως: Κούλα Αντωνοπούλου, Πέτρος Ζουναράκης, Γιώργος Βιδάλης, Μαρίκα Παπαγκίκα, Αντώνης Διαμαντίδης ή Νταλγκάς, Επαμεινώνδας Ασημακόπουλος, Κωνσταντίνος Μαύρος, Άγγελος Στάμος, Λευτέρης Μενεμενλής και Αγγελίνας. Η περισυλλογή τους ήταν το αποτέλεσμα ενός πολυετούς εγχειρήματος, καθώς για αρκετά από αυτά η ανεύρεσή τους μέχρι στιγμής περιορίζεται σε ένα μόνο αντίτυπο 78 στροφών, ενώ για ήδη κυκλοφορημένα κομμάτια χρησιμοποιήθηκε η καθαρότερη κόπια που έχει ανευρεθεί.
Ιδιαίτερης σημασίας αποτελούν και οι ζωντανές ηχογραφήσεις του δεύτερου ψηφιακού δίσκου με αδημοσίευτα αδέσποτα, πολλές από τις οποίες αναπαριστούν τον γνήσιο τρόπο εκτέλεσης του μπουζουκιού κατά τον 19ο αιώνα, μέσα από τα αρχικά κουρδίσματα του οργάνου. Ερμηνεύουν οι μπουζουξήδες: Μιχάλης Γενίτσαρης, Στέλιος Κερομύτης, Στέλιος Φουσταλιεράκης, Τάκης Τζιρίτας, Νίκος Βραχνάς, Μπώρος, Δημήτρης Αινίτης, οι καραγκιοζοπαίχτες Θέμης και Σπύρος Καράμπαλης και ο σαντουριέρης Ερμόλαος Κόνσολας.
Με την οικονομική υποστήριξη και υπό την αιγίδα
του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Γενική Γραμματεία Σύγχρονου Πολιτισμού.
Γενική Διεύθυνση Σύγχρονου Πολιτισμού Διεύθυνση Γραμμάτων.
