بزرگ (bozorg), بزرگ*تر (bozorg-ter) = Μεγάλος/η/ο, στα Πέρσικα
buyuk = Μεγάλος/η/ο στα Τούρκικα και συνώνυμο του Περσικού بزرگ / bozorg
bıyık = Μουστάκι στα Τούρκικα και bıyık-li = μουστακαλής και Kara-bıyık-li = μαυρομούστακος και ελληνοποιημένα Καραμπουζουκλής. βλ. και επώνυμα Μπουγιουκλής, Μπουγιουκλάκης, Βουγιουκλάκης κ.λ.π ( Μουστακαλήδες ). Οικογενειακός φίλος Μ.Ασιάτικης καταγωγής ( ανταλλαγή πληθυσμών με Κρήτη ) ονόματι Μαυρομουστακάκης, γνωρίζει πώς οι παπούδες του λεγόντουσαν Kara-bıyık-li-ς .
boz-Turk = Τουρκική φυλή ( σημ.: γκρίζοι Τούρκοι , ίσως και με παραφθορά bozKurt = γκρίζοι Λύκοι , οι γνωστοί νεότουρκοι εθνικιστές ), έπαιζαν διάφορα μουσικά όργανα του τύπου baglama και ίσως κάποιο από αυτά να πήρε επιθετικό προσδιορισμό από αυτούς.
bozuk = κατεστραμμένος/η/ο στα Τούρκικα .
Βυζίον ; (!!! ) : ασχολίαστο …
Απ’ όλα τα παραπάνω ( ίσως κάνω λάθος ), πιθανότερο θεωρώ τον Πέρσικο επιθετικό προσδιορισμό بزرگ / bozorg-ι / Μεγάλος/η/ο για τον Μεγάλο Ταμπουρά Μπουζούκι.
Και εγώ έχω από χρόνια καταλήξει στο Tanbur – i – bozurg, όπως το αναπτύσσω και εδώ. Όπως λέω και παραπάνω (#3), την άποψη αυτή υποστηρίζει και ο έγκριτος Γερμανός εθνομουσικολόγος Kurt Reinhard.
Ναί ακριβώς … τα έχω υπόψιν μου … προς επίρρωση/ ενίσχυση των γραφομένων σου αναφέρθηκα κι’ εγώ … 
Βέβαια - δυστυχώς - όταν το λέω, οι φίλοι φιλόλογοι ,ή οι ιντερνετικοί γλωσσολόγοι με “κράζουν” , λέγοντας πώς όλα τα λεξικά αναφέρουν πώς είναι από το τούρκικο bozuk/ κατεστραμμένο … 
Τους ρωτώ λοιπόν : Γιατί ένα μουσικό όργανο ( ίσως το πιό πλήρες των ταμπουροειδών ) είναι κατεστραμμένο ; Και φυσικά δεν ξέρουν να απαντήσουν. ( θα με ικανοποιούσε να ξέρανε το έστω bozuk κούρδισμα , ώς χαλασμένο / αλλαγμένο ( ; ) κούρδισμα , αλλά φυσικά δεν έχουν ιδέα ). Υπάρχει κάτι αντίστοιχο στο akcak/ χλωμό, δηλ. κουτσό ρυθμό, αλλά φυσικά δεν τα ξέρουν.
Επομένως οι μουσικοί θα λέμε από το bozorg-i και οι γλωσσολογούντες απ’ το bozuk … Αντε μετά ο νέος που θα θελήσει να μάθει τι εστί Μπουζούκι ( γλωσσολογικά ) να βγάλει άκρη.
Πάντως θα έπρεπε αυτό το θέμα να λήξει κάποτε και να υπάρχει μία άς πούμε “εθνομουσικολογική” άποψη, να την περάσουν και στα λεξικά και να ξέρουμε τι λέμε.
Τώρα άν στο μέλλον , μετά από κοινά παραδεκτή επιστημονική έρευνα και δημοσίευση αποδειχτεί κατι άλλο, εντάξει το διορθώνουμε…
Πάντως προσωπικά έλεγα και λέω bozorg-i , όπως νομίζω και οι πιό σοβαροί έλληνες εθνομουσκολογούντες … , ασχέτως των γλωσσολογούντων …
Δυστυχώς δεν υπάρχει κουλτούρα ψαξίματος λεξικού. Μπουζούκι, μπουζούκι…, μάλλον τούρκικο ακούγεται, για να δώ στο λεξικό! , Bouzouki δεν υπάρχει, λογικό, η προσθήκη του ι θα είναι ελληνική. Ούτε bouzouk, ούτε buzuk… , επ! Τι βλέπω εδώ; Bozuk!! Να το, κοντά είναι, βρέθηκε! Τώρα, γιατί να είναι και καλά χαλασμένο; Πρέπει να βρεθεί μία πειστική εξήγηση. Από κει και πέρα, οργιάζει πλέον η φαντασία.
… καλά τα λές Ν.Π
Μήπως τελικά την λύση μας την δίνουν εύκολα κι’ απλά οι ανατολίτες πάλι;
δες εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=-mRaAa8YlOM&feature=relmfu
Ο νεαρός χτυπιέται και λέει τι Μπουζούκι, bozuk, bozoq, bozorg-i κ.λ.π μου λέτε ; Το όργανο λέγεται απλά Ταμπουράς !!!
Δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα, όπως τα παρουσιάζει το βιντεάκι. Το κάθε όργανο της οικογένειας των ταμπουράδων έχει τον δικό του ιστορικό ή / και λειτουργικό λόγο που ονομάστηκε όπως ονομάστηκε. Κάποιο μπορεί να έχει (είχε) δεσμούς στο μπράτσο, γιαυτό ίσως ονομάστηκε baglama. Το λήμμα baglama ερμηνεύεται ως δέσιμο, πρόσδεση, θυλήκωμα, σύνδεση, ακόμα και η τηλεφωνική σύνδεση (“μην κλείσετε, σας συνδέω αμέσως!”) αυτή τη λέξη χρησιμοποιεί. Το μπουζούκι το είπαμε ήδη, saz σημαίνει (μουσικό) όργανο γενικώς, kopuz (η “κόψα” των Σμυρνιών στιχοπλόκων) και αυτή νομίζω ότι σημαίνει όργανο, το μπουλγαρί ήταν δημοφιλές στη Βουλγαρία πριν γίνει και στην Κρήτη, κλπ. κλπ. Πάντως, ΤΟ ολιγόχορδο μακρυμάνικο λαουτοειδές είναι χωρίς αμφιβολία ο ταμπουράς. Και μάλιστα, ανά τους αιώνες, ή μάλλον τις χιλιετηρίδες. Από το pan tur των Σουμερίων, που σημαίνει “μικρό τόξο” και έδωσε το όνομά του σε ένα τρίχορδο οργανάκι που ήρθε στον ελληνόφωνο χώρο ως Πανδουρίς, μέχρι τη βυζαντινή Θαμπούρα, πανδούρα κλπ, τα λέω όλα στα άρθρα “Από την Πανδούρα και το Τρίχορδον, στο μπουζούκι” Ι – ΙV, στο μπλογκ μου.
Γειά Ν.Π.
συμφωνώ, αλλοίμονο … Το βιντεάκι το βρήκα τυχαία και το ανέβασα απλώς για σασπένς και αναθέρμασνη της ωραίας παλαιότερης κουβέντας που απ’ ότι είδα , σ’ αυτό το θέμα σταμάτησε αρκετά χρόνια πριν …
Πάντως βλέπεις ; Ολους τους απασχολεί ακόμα το όνομα . Και οι ανατολίτες άν δείς τα sites τους λένε διάφορα και συχνά μπερδεμένα πράγματα …
Εμείς όμως είμαστε του bozorg-i . Villetau
Καλό Σ.Κ
Μερεντίτη θέλετε λίγο να μας το εξηγήσετε αυτό το “κάτι αντίστοιχο” και το “δεν τα ξέρουν”; Δεν μπορώ να το καταλάβω πως συνδέεται και τί ακριβώς εννοείτε. Αναφέρεστε στην ετυμολογία της λέξης aksak; Ευχαριστώ
Φίλε babi, άν διαβάσεις την 1η ανάρτησή μου, παραθέτω σε επίρρωση/ ενίσχυση των όσων έχουν ειπωθεί στο forum και ειδικά από το Νικ. Πολίτη, πώς άν και δεν είμαι γλωσσολόγος πιθανολογώ πώς το Μπουζούκι ώς λέξη είναι επιθετικός προσδιορισμός και σημαίνει μεγάλος/η/ο ( εννοείται ταμπουράς ), από το περσικό bozorg-i = μεγάλος/η/ο ( βλ. Villetau ) και όχι από το τουρκικό bozuk = κατεστραμμένο/ σπασμένο (;).
Συνέχισα δε σε 2η ανάρτησή μου και αφού είχα διάλογο με τον Ν.Π , αναφέροντας πώς όταν ισχυρίζομαι τα παραπάνω ( δηλ. το bozorg-i) σε παρέες ή σε internetικά forum , μου την “πέφτουν” όλοι οι τάχα “γλωσσολογούντες " λέγοντας πώς αποκλείεται το μπουζούκι να βγαίνει από το πέρσικο bozorg-i, αλλά καταφανώς προέρχεται από το τούρκικο bozuk/ κατεστραμμένο, διότι λένε τάχα το όργανο είναι ευτελές, σαν χαλασμένο ( sic !!! ) ΑΥΤΟΙ ΤΑ ΛΕΝΕ, ΟΧΙ ΕΓΩ !!!
Τους ανταπαντώ πώς η μόνη περίπτωση που θα μπορούσα να δεχτώ πώς το Μπουζούκι ώς λέξη θα μπορούσε να προέρχεται από το τούρκικο bozuk, είναι εάν μου το ετυμολογούσαν και μου το συνέδεαν με το κούρδισμα, δηλ. ώς όργανο που σπάει/ κάνει bozuk τα κουρδίσματά του, δηλαδή αλλάζει συχνά κουρδίσματα κατά την επιθυμία του οργανοπαίκτη ( βέβαια όλοι οι ταμπουράδες μπορούσαν εν δυνάμει να το κάνουν αυτό, αλλά τέλος πάντων το ξεπερνάμε … ) . Φυσικά κάτι τέτοιο ούτε το γνωρίζουν, ούτε το έχουν κάν υποπτευθεί οι γλωσσολογούντες αντιλογούντες στα forum που προανέφερα, ούτε φυσικά μπορούν να αιτιολογήσουν , -πέραν της ανοησίας περί ευτελούς χαλασμένου οργάνου -, γιατί ένα μουσικό όργανο σαν το μπουζούκι ( ίσως το πιό πλήρες της οικογένειας του ταμπουρά ) να είναι και να λέγεται “κατεστραμμένο/ χαλασμένο” ;
Τέλος αναφορικά με το πώς συνδέω τον ρυθμό/ usul akcak/ ακτσάκ ( κουτσός/χωλός ) με το bozuk/ κατεστραμμένο/ χαλασμένο, άν προσέξεις θα δείς πώς στο διάλογο που είχα με τον Ν.Π, πάλι το έφερα ώς παράδειγμα πρός τους αντιλογούντες γλωσσολογούντες οι οποίοι με το ζόρι να ετυμολογήσουν το Μπουζούκι από το τούρκικο bozuk/κατεστραμμένο, χαλασμένο , όταν δεν γνωρίζουν τεχνικά χαρακτηριστικά του οργάνου, κουρδίσματα και ρυθμούς. Να μου έλεγαν πώς το bozuk ίσως έχει να κάνει με “σπασμένο” κούρδισμα , κατ΄αντιστοιχία του επιθετικού προσδιορισμού του usul akcak/ ρυθμού κουτσού/χωλού , όπου και εδώ έχουμε έναν " σπασμένο/κουτσό/χωλό” περίεργο επιθετικό προσδιορισμό σε ρυθμό ( βλ. ορισμούς που δίνει ο Rauf Yekta στην εγκυκλοπαίδεια του Lavignac ) , να πώ: ο.κ κάτι ξέρουν, ενδεχομένως και να έχουν δίκιο, να το δούμε βρε αδελφέ" , αλλά οι ετυμολογήσεις/ παρετυμολογήσεις που κάνουν και μάλιστα με πομπώδες ύφος θέσφατου , δεν με ικανοποιούν.
Ελπίζω τώρα να ήμουν πιό σαφής ( άν και προηγουμένως νομίζω ήμουν, αφού ο Ν.Π ή άλλοι αναγνώστες κατάλαβαν τι εννοούσα ), αλλά τέλος πάντων έστω και ένας να μην κατάλαβε, φταίει ο γράφων, δηλ. εγώ , οπότε αναπέμπω
Μερεντίτη, μάλλον δεν έχω καταλάβει τη συλλογιστική που χρησιμοποιείς για να παραλληλήσεις (;
τα bozuk και aksak* μεταξύ τους. Το μεν bozuk πράγματι σημαίνει χαλασμένος, σπασμένος, σκάρτος και δεν μπορώ να καταλάβω πώς κάποιοι το χρησιμοποιούν για το συγκεκριμένο μουσικό όργανο, από τη στιγμή μάλιστα που μας προσφέρεται στο πιάτο, επισημοποιημένη και με τη βούλα διεθνούς παραδοχής θεωρητικών της οργανολογίας η φόρμα tanbur -ι- bozurg. Το aksak περιγράφει κάποιους ρυθμούς της τουρκικής “κλασικής” μουσικής που όλοι τους έχουν κοινό χαρακτηριστικό το σύνθετο μέτρο όπως ο πεντάσημος (δίσημο + τρίσημο μέτρο, turk aksak) ή ο εννεάσημος (τρία δίσημα + ένα τρίσημο μέτρο, aksak ή agir aksak). Δεν βλέπω λοιπόν κάτι “χαλασμένο” ή “σκάρτο” στο ρυθμό ακσάκ εκτός του περιττού αριθμού χτύπων στο μέτρο του που, φυσικά, δεν τον χαλάει.
Και κάτι άλλο που δεν καταλαβαίνω: όταν χρησιμοποιείς τη λέξη bozurg ή bozorg, της προσθέτεις πάντα και ένα “καταληκτικό” ( -i. Για ποιό λόγο;
- aksak, όχι akcak είναι η σωστή ορθογραφία.
Φίλε Μερεντίτη, ευχαριστώ, τώρα κατάλαβα τα γραφόμενα. Ενώ τα περί μπουζουκιού ήταν σαφή, η πρόταση για το ακσάκ ήταν κάπως “μπερδευτική” στο νόημα.
Νίκο να σε βοηθήσω αν μπορώ: οι ρυθμοί ακσάκ δεν αποτελούνται από ίσα μέρη στην ανάλυσή τους. Δηλαδή το πεντάρι, δεν πρέπει να το αντιλαμβανόμαστε όπως το δυτικό από πέντε ίσους χρόνους χωρισμένους σε ενότητες, αλλά από δύο άνισα χρονικά μέρη, με διάρκεια 2+3 (τα οποία φυσικά μπορούν να αναλυθούν σε μικρότερα τμήματα, αλλά η αρχική δομή τους είναι άνιση). Αυτή η “ανισότητα” έχει δώσει και την ονομασία “κουτσός” ρυθμός (δηλ. ακσακ).
Αγαπητοί μιά χαρά τα έχετε καταλάβει. Τι το ανακατεύουμε ; τα ίδια πράγματα λέμε ;
Είπα και λέτε ( Ν.Π και Babi ) : Για εμάς ( εμένα κι’ εσάς ) Μπουζούκι = bozorg-i / μεγάλο. ΤΕΛΟΣ .
Για κάποιους άλλους που εγώ συνομιλώ μαζί τους σε άλλα “φιλολογικά forum” Μπουζούκι = bozuk / κατεστραμμένο/ χαλασμένο . ΤΟΥΣ ΛΕΩ ΛΑΘΟΣ !!! δεν συμφωνούν και διαιωνίζεται η διαφωνία μας .
* Μετά κάνω συλλογισμό ( φωναχτό όμως και τον εκφράζω εδώ σε ανθρώπους που καταλαβαίνουν πιστεύω ) και λέω: Η μόνη περίπτωση που θα δεχόμουν ενδεχομένως το μπουζούκι να προέρχεται από το bozuk θα είχε να κάνει με το κούρδισμά του ( ; ) ώς σπασμένο, δηλ. κούρδισμα που σπάει/αλλάζει συχνά ( βλ. και προβληματισμό του Νικ. Φρονιμόπουλου, εδώ μέσα διατυπωμένη, άν και αυτός στο τέλος καταλήγει όπως και εμείς στο bozorg(i)/ μεγάλος/η/ο ) . Αυτό ( το bozuk/ κατεστραμμένο. σπασμένο ) ενδεχομένως δεν θα ήταν παράλλογο, άν ίσχυε , όπως σε αντίστοιχους επιθετικούς προσδιορισμούς που δηλώνουν χωλότητα, και υπάρχουν στη μουσική ορολογία, όπως επι παραδείγματι στους ρυθμούς, με τον χωλό/ κουτσό ρυθμό ( usul aksak = σημαίνει κουτσός ετυμολογικά ( ορθώς το λές Ν.Π ) , και σε μερικούς τούρκους συγγραφείς και akcak = χλωμός. Βλ. λεξικά τουρκο/ελληνικής γλώσσας π.χ Φραγκώ Καράογλαν/ Sukru Ilicak κ.λ.π ).
Το - i στο τέλος το βάζω αφενός γιατί υπάρχει , π.χ
بزرگی (bozorgi) βλ. εδώ: بزرگ - Wiktionary, the free dictionary
αφετέρου γιατί στο βιβλίο του Bulent Aksoy : οι Ευρωπαίοι περιηγητές για την οθωμανική μουσική , εκδ. Pan, 1994, στην τουρκική γλώσσα, αναφέρεται πάμπολλες φορές έτσι, όπως και στη σελ. 280 που είναι η γκραβούρα των ταμπουροειδών οργάνων του Villoteau ( 1798-1800 ). Αλλά και bozuk , buzuk σελ. 25,136, bozuk duzen σελ. 26, 32, αλλά και tanbur-i buzurk σελ. 111.
Συχνά όταν μεταγράφουν σε λατινικό αλφάβητο οθωμανικές/ περσοαραβικές λέξεις υπάρχει αυτό το -i στο τέλος.
Εν κατακλείδι, εγώ με το μέσο νού που έχω νομίζω ότι καταλαβαινόμαστε και λέμε τα ίδια πράγματα, μάλιστα ότι είπα ενισχυτικά στις απόψεις σας τα είπα. Τώρα άν έγινε παρανόηση, ή δεν γίνομαι αντιληπτός, τι να πώ ; Ο.Κ λάθος, ότι πείτε και όπως εσείς το διατυπώνετε. Κανένα πρόβλημα, άν μάλιστα θεωρείτε ότι οι παρεμβάσεις μου δημιουργούν πρόβλημα και παρανοήσεις στους φίλους αναγνώστες ειλικρινά δεν έχω πρόβλημα και να κατέβουν . Εδώ είμαστε για χαρά αναφορικά με το αντικείμενο που αγαπάμε και όχι για πολεμική ή να την λέμε ο ένας στον άλλο ( νομίζω ) .
Λοιπόν , κλείνοντας Μπουζούκι, από το περσικό bozorg= μεγάλο και bozuk = κατεστραμμένο , άρα λάθος. Για τα υπόλοιπα , περί σπασμένου κουρδίσματος, ή βάλτε Χ, ή δείτε προβληματισμό Νικ. Φρονιμόπουλου και όσο για τον γλωσσικό παραλληλισμό των χωλών/ σπασμένων μουσικών όρων ομοίως βάλτε Χ και το θέμα κλείνει γιατί πολύ απλά δεν είχα σκοπό να ανοίξω θέμα που δεν υπάρχει, αλλά να ενισχύσω τα δικά σας. Προφανώς δεν έγινα αντιληπτός ή έδωσα αποτυχημένα παραδείγματα, οπότε βάλε/ετε Χ. Κανένα πρόβλημα ειλικρινά 
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 11:11 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 11:07 —
Babis ΕΓΩ σ’ ευχαριστώ, αυτό είπα ακριβώς που κατάλαβες …
Εντάξει, πραγματικά δεν χρειάζεται και τόόση λεπτολογία σε ένα φόρουμ, αφήνω το ι τελικόν για συζήτηση σε ταβέρνα.
Μπάμπη, δεν χρειάζεται βοήθεια εδώ γιατί και εγώ, αυτό ακριβώς που γράφεις είπα: δίσημο + τρίσημο (2+3, που μάλιστα μπορούν και να αναστραφούν ως 3+2). “Κουτσαίνουν” δηλαδή, γιατί το κανονικό βάδισμα είναι “εν – δυό, εν – δυό” , “έλλογον μέτρον” κατά τους αρχαίους, δηλαδή με ακέραιον λόγον θέσεων προς άρσεις, ενώ έτσι είναι “άλογα μέτρα”.
Μερεντίτη, φυσικά και δεν τίθεται θέμα “κατεβάσματος” μιάς άποψης που “δεν μας κάνει”, ελεύθερα μιλάμε και μάλιστα χαιρόμαστε όταν βλέπουμε διαφορετικότητα.
Έχω την εντύπωση πως δεν μπορούμε ακόμα να πούμε “τέλος”.
Υπάρχει πολύ υλικό για διερεύνηση / αποδελτίωση / διασταύρωση κ.λπ., το οποίο ευτυχώς υπάρχει πια (κυρίως στην ξένη βιβλιογραφία) πριν αποφανθούμε για την ετυμολογία της λέξης “μπουζούκι”.
Ας μην αποκλείσουμε τίποτε ακόμα.
Βέβαια. Βαριά είναι η λέξη τέλος για λέξεις όπως μπουζούκι, ή Ρεμπέτικο.
Βέβαια το bozorg-i είναι η πιο πειστική εξήγηση. Προσωπικά έχω πειστεί ότι μάλλον από εκεί προέρχεται, αφού και στην Ελλάδα αλλά και στην Τουρκία η ταξινόμηση γίνεται κυρίως με το μέγεθος του μάνικου που επηρεάζει και το μέγεθος του ηχείου σε μεγάλο βαθμό. Τουλάχιστον αποκλείει όλες αυτές τις ερμηνείες που έχουν σχέση με σπασμένα ή ακόμα χειρότερα οπίσθια… δηλαδή στην κυριολεξία ερμηνείες του κ…λου
Να μην ξεχνάμε ότι στην Τουρκία όργανο μπουζούκι δεν υπάρχει αλλά bozuk duzen υπάρχει, το οποίο εφαρμόζεται σε σάζια με μεγάλο μάνικο τα οποία τα λένε και tanbura saz. Τρέχα γύρευε δηλαδή…
Φυσικά Ελένη, το τέλος δεν είχε να κάνει με το ΤΕΛΟΣ της έρευνας , αλλά με το τέλος της παρεξήγησης μεταξύ των παραπάνω συνομιλητών …
Ασφαλώς και δεν υπάρχει «τέλος». Ο Μερεντίτης ήταν νομίζω σαφής. Είπε: «υπάρχουν δύο απόψεις, η μία δε με πείθει με τίποτε». Άρα δεχόμαστε ότι πρόκειται για μια υποκειμενική θεώρηση, που μπορεί να αλλάξει αν υπάρξουν πειστικά επιχειρήματα.
Ούτε εγώ μπορώ να πω ότι το «χαλασμένο» με καλύπτει ως ερμηνεία, αλλά και για την άλλη ερμηνεία έχω μια επιφύλαξη: που πήγε το -r- του bozurg?
Έχουμε υπόψη μας ότι οι φθογγικές αλλαγές σε κάθε γλώσσα και (μέχρις ενός σημείου) και από γλώσσα σε γλώσσα γίνονται με πολύ αυστηρούς και συγκεκριμένους κανόνες, που ενδομύχως “γνωρίζουν” και εφαρμόζουν οι ομιλητές. Αν τον κανόνα που ερμηνεύει αυτή τη συγκεκριμένη αλλαγή δεν τον γνωρίζει κανείς μας, το αφήνουμε μέχρι να βρεθεί κάποιος που ξέρει. Απαγορεύεται να αρχίσουμε να υποθέτουμε.
(Αλλά ακόμη και για το “χαλασμένο”, αφ’ ης στιγμής δε γνωρίζω όλες τις αποχρώσεις που μπορεί να έχει η λέξη και η έννοιά της στη γλώσσα όπου ανήκουν, παραμένω επιφυλακτικός. Δε με πείθει μεν, αλλά δεν είμαι και σε θέση να κρίνω σφαιρικά.)
Από το bozuk =χαλασμένος η ετυμολογία της λέξης μπουζούκι λοιπόν.
Για τη λέξη ρεμπέτης ενδιαφέρον παρουσιάζει η άποψη του Dr. Abdullah Altiok ότι προέρχεται από το ragbet= ζήτηση, στα τουρκικά.
Το λαούτο από πού προέρχεται;
Το λαούτο είναι το μόνο εύκολο: αναγραμματισμός του al oud που φυσικά σημαίνει το ξύλο. Για το χαλασμένος, εγώ δεν είμαι καθόλου μα καθόλου σίγουρος και για το ragbet θα πρέπει κάποιος να μας εξηγήσει με ποιόν τρόπο η ζήτηση μπορεί να συνδεθεί με τους ρεμπέτες. Να σημειωθεί ότι υπάρχουν και τα παράγωγα ragbetli = περιζήτητος, αξιοθαύμαστος και ragbetsiz = αζήτητος, ξεχασμένος. Λέτε οι ρεμπέτες να ήταν περιζήτητοι ή αζήτητοι; Εκτός αν οι ίδιοι, θεωρώντας εαυτούς αξιοθαύμαστους, υιοθέτησαν τη λέξη… Πού βρήκες την άποψη που αναφέρεις, Άλκηστη, να δούμε πώς υποστηρίζεται;
Καταρχήν να δώσω συγχαρητήρια στην Ελένη για το άρθρο της που πιστεύω ότι είναι μια πολύ καλή και ενημερωτική εποπτεία για την ετυμολογία της λέξης, και που παράλληλα παραθέτει εικόνες που δεν είχα ξαναδεί. Μπράβο!
Βέβαια να πω κι εγώ ότι διαφωνώ με την έννοια του χαλασμένου (I kindly disagree ), ως πιο πιθανή εξήγηση, δε μου κάθεται από καμμιά μεριά και το γεγονός ότι ένας ερευνητής μπορεί να έδειξε υπερβάλλοντα ζήλο και να παραμόρφωσε ή να επινόησε στοιχεία δεν είναι ικανό για να αποκλείσει μια υπόθεση.
Αν υποθέσουμε ότι όντως έτσι είναι και σημαίνει χαλασμένο, σημαίνει ότι κάποιος ή κάποιοι αντιμετώπισαν αυτό το ντουζένι ή το όργανο, ή και τα δυο μαζί υποτιμητικά. Αν αυτή η ονομασία δόθηκε από παλατιανούς εντάξει, αλλά πιστεύω ότι αυτα δίνονται από τον κόσμο που τα χρησιμοποιεί, και που εκείνη την εποχή είναι οι ίδιοι οι αγρότες στους οποίους απευθύνεται ο χαρακτηρισμός.
Προσωπικά θεωρώ ότι το bozuk βγαίνει από το “μεγάλος” και περιγράφει κούρδισμα και όργανο με συγκεκριμένο μήκος μάνικου. Αν σήμερα ξέρουμε τι ήταν ταμπουράς αλλά δεν ξέρουμε τι ήταν μπουζούκι στην επανάσταση, πιστεύω ότι οφείλεται ότι είχανε και τα δύο αχλαδόσχημα σκάφη αλλά διαφορετικό μήκος μάνικου ή διαφορετικό μέγεθος σκάφους, ή και τα δύο. Η εμφάνιση τους όμως πρέπει να ήταν η ίδια, για έναν αδαή.
Χαίρομαι που μιλάς Ελένη για τον Γάιλα που αναφέρεται ως κατασκευαστής μπουζουκιών (εκείνη την εποχή!!) έχοντας στον τοίχο του όργανα που σήμερα τα θεωρούμε ταμπουράδες. (Η αναφορά του συγγενή του Μακρυγιάννη στη διαθήκη( του είναι 80 χρόνια μεταγενέστερη). Οπως το γεγονός ότι τονίζεις ότι είναι ένα όργανο που συνυπάρχει με τους ταμπουράδες αλλά δεν έχουμε ιδέα πως ήταν.
Για να κλείσω, αν σήμερα μπορούσαμε να δούμε ένα όργανο από αυτά που οι παλιοί ονομάζανε μπουζούκι, είμαι σίγουρος ότι το 99% θα έλεγε “αυτό είναι ταμπουράς”, αφού δεν έχουμε visual όπως λένε οι Αγγλοι για το μπουζούκι της επανάστασης.