Rembetiko: Τέτος Δημητριάδης - Basil Fomeen

Δεν είδα να έχει αναφερθεί ξανά το συγκεκριμένο και θεώρησα πιο ταιριαστό να το βάλω σ’ αυτή, την παλιότερη συζήτησή μας.

Λοιπόν, με χρονολογία 3/4/1930, στη Νέα Υόρκη από τη Victor, ηχογραφήθηκε ένα τραγούδι που στην ετικέτα του γράφει "Rembetiko".
Δημιουργοί του, ο Τέτος Δημητριάδης και ο συνθέτης Basil Fomeen, Ρώσος από το Χάρκοβο στην καταγωγή και μετανάστης στις ΗΠΑ, από το 1922.
Γράφει λοιπόν “Ρεμπέτικο” και όπως βλέπουμε η ορχήστρα αποτελείται από βιολί, μπάσο, σαξόφωνο, κιθάρα, πιάνο και ακορντεόν!

Γνωρίζει κάποιος κάτι πιο συγκεκριμένο;
Πώς μπορούμε να το ακούσουμε; Και μόνο που έχει τίτλο “Ρεμπέτικο” , προκαλεί ενδιαφέρον.

Εδώ, τα στοιχεία: https://adp.library.ucsb.edu/index.php/matrix/detail/800030222/CVE-59608-Rempetiko

3 «Μου αρέσει»

Σίγουρα προκαλεί το ενδιαφέρον!

Βλέπω επίσης ότι χαρακτηρίζεται ως φοξ-τροτ, ότι έχει ως παράλληλο (μεταφρασμένο) τίτλο «Blue nights», κυρίως δε ότι υπάρχει δυνατότητα αποστολής μηνύματος στους υπεύθυνους της σελίδας για ερωτήσεις.

Αν δε βρεθεί κανείς εδώ μέσα που να το γνωρίζει, να ρωτήσουμε (μόνο να δούμε ποιος θα το κάνει, όχι όλοι!).

2 «Μου αρέσει»

Για να προετοιμαζόμαστε πάντως, για το τί περίπου θ’ ακούσουμε (κι ας γράφει rempetiko η ετικέτα), ακούστε αυτό που βρήκα στο σήλαμπς. Δεν υπάρχει πάντως αμφιβολία ότι ο Τ. Δ. είναι από τους πρώτους που υιοθέτησαν την απόδοση «Greek blues» για τον όρο ρεμπέτικο, που ήδη χρησιμοποιούσε ο ίδιος.

3 «Μου αρέσει»

Νίκο, πολύ σωστά μάς προϊδεάζεις!
Μήπως όμως πρέπει να πάψει να μας παραξενεύει ο χαρακτηρισμός “ρεμπέτικο” που πρωτοδόθηκε σε τραγούδια όπως “Απονιά¨"Τικ τακ” και “Ρεμπέτικο” α-λα Τ. Δημητριάδη

    • με την προϋπόθεση όμως ότι λαμβάνουμε υπόψη μας τι έννοια είχε εκείνη την εποχή (1910-1930) η λέξη "ρεμπέτα" από την οποία προήλθαν στη συνέχεια τα “ρεμπέτης” και “ρεμπέτικο”;
      Ανατρέχοντας λοιπόν σε πηγές - που πλέον έχουμε στη διάθεσή μας - τουλάχιστον από το 1870 και εξής (Χαμουδόπουλος, Βώκος, Σουρής - πανηγύρι στη Σηλυβρία, μαρτυρία του μακαρίτη Νέαρχου κ.λπ.]
      “ρεμπέτα” αρχικά σήμαινε τον υπόκοσμο, την πιάτσα και στη συνέχεια τους διάγοντες ανέμελη και ρέμπελη ζωή και άνετη, άτακτη, πέρα από κανόνες - συμβάσεις - καθωσπρεπισμούς κ.λπ. στάση ζωής.

Τι πιο φυσικό, λοιπόν, να αποδίδεται στο 1910-1930 (χοντρικά)
ο χαρακτηρισμός “ρεμπέτικο” σε τραγούδια όπως “Απονιά”, “Τικ τακ”, “Ρεμπέτικο” Τ. Δημητριάδη,
αστικά δηλαδή τραγούδια του κεφιού, της ανεμελιάς, ελαφρά, επιθεωρησιακού ύφους κ.λπ. - τόσο ταιριαστά όμως με την έννοια που είχε τότε η λ. “ρεμπέτα”, από την οποία και προήλθαν;

Η σύγχυση ήρθε αργότερα.
Δεν ρωτήθηκε ο Μάρκος τι στο καλό εννοούσε με εκείνο το “λαϊκή ρεμπέτικη” ορχήστρα.

Και βέβαια, η σύγχυση διαιωνίζεται εσαεί, όταν πρέπει να απαντηθούν ερωτήματα “τι είναι ρεμπέτικο και τι λαϊκό”, “ποιες οι διαφορές ανάμεσά τους” κ.λπ., όπου είναι έκδηλη η αμηχανία και οι απαντήσεις θολές.

Υ.Γ. Περικλή, αν θέλεις, ανάλαβε εσύ ερώτηση για να δούμε τι είναι αυτό το φοξ-τροτ.

4 «Μου αρέσει»

Βαριέμαι, ομολογώ, να ξανακούσω το «ρεμπέτικον» που πιο πάνω πρότεινα να ακούσουμε, αλλά έχω την εντύπωση ότι χιτζάζ είναι. Αν ναι, και αν (και πάλι βαριέμαι να ψάξω) γράφτηκε μετά τη Μισιρλού, έχω από καιρό «βγάλει μια θεωρία» ότι, από Μισιρλού και μετά, για τον δυτικό (αμερικανικό αρχικά) μουσικό, το άκουσμα που χαρακτηρίζει την «οριεντάλ» μουσική είναι το του χιτζάζ. Με την έννοια αυτή λοιπόν, το μεν ρεμπέτικον του Τ. Δ. εμπίπτει, τα Απονιά και Τικ τακ όμως, όχι. Αλλά βεβαίως, αν η «θεωρία» μου είναι σωστή, την εποχή των δύο αυτών (ελληνικών, όχι αμερικάνικων!) «ρεμπέτικων» η σαρωτική αυτή «οριεντάλ μόδα» δεν είχε ακόμα φτάσει στην Ελλάδα, η οποία ούτως ή άλλως είχε τα δικά της, διαφοροποιημένα στερεότυπα για το τί σημαίνει «οριεντάλ μουσική».

1 «Μου αρέσει»

Παιδιά, είναι κάπως περίπλοκο. Μου έστειλαν σε αυτοματοποιημένη απάντηση κάτι λινκ στα οποία μπορώ να αρχίσω αναζήτηση μπας και υπάρχει ηχητικό, και ο θεός μαζί μου. Θέλει αρκετό ψάξιμο με αβέβαιη έκβαση. Μιας και δε νομίζω ότι θα μπω στη διαδικασία, αν κάποιος άλλος έχει όρεξη ας στείλει πμ σ’ εμένα ή στην Ελένη (που της έδειξα τα λινκ) να του τα δώσουμε.

Κι εγώ δεν θα είχα, ομολογώ, την παραμικρή όρεξη για τέτοια ψαξίματα…

Προσπαθώ να βγάλω καμιά άκρη, με τα links…

Στο μεταξύ, ο Μανιάτης το έχει, με τον τίτλο του “ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ” (ΓΑΛΑΖΙΕΣ ΝΥΧΤΕΣ) Victor Αμερικής VI - 58057. Είναι ορχηστρικό
Από την άλλη πλευρά, έχει το “Αχ, μωρό”, με δημιουργούς το Νώντα Σγουρό (παρατσούκλι τουΤ. Δ.) και το Fomeen.
Αυτό υπάρχει στο γιουτιούμπ, το “Ρεμπέτικο” που θα θέλαμε να ακούσουμε, όμως όχι…

1 «Μου αρέσει»

Στη σελίδα της βιβλιοθήκης όμως (λινκ #83) λέει ότι έχει αντρική φωνή που τραγουδάει σε ελληνική γλώσσα.

1 «Μου αρέσει»

Ναι, έτσι είναι, Περικλή.

Το λάθος είναι του Μανιάτη, στα στοιχεία που δίνει: “ορχήστρα / Ορφέας Καραβίας”.

Βλέποντας την αυθεντική καρτέλα, και στο λινκ που έβαλα και εκεί που εσύ παραπέμπεις, μιλά και για “ελληνική γλώσσα”.

αλλά και για vocalist και tenor vocals, και τα δύο αποδιδόμενα στον Δημητριάδη.

Προφανώς ο Τ. Δ. ήθελε, εκτός από τραγουδιστικά, να εισπράξει και στιχογραφικά δικαιώματα…

(ανάλογα είχε κάνει και με τα δύο πακέτα του Μπέζου, “Συγχρόνικ”!)

Μόνος δημιουργός αναφέρεται ο συνθέτης Basil Fomeen πάντως. Η καρτέλα δεν κάνει λόγο για στιχουργό.

Ναι, δικό μου λάθος: στη ρουμπρίκα “Προσωπικό” γράφει Tetos Demetriades (Τέτος Δημητριάδης) (Vocalist: tenor vocal), ενώ στο “Authors and composers” δεν σημειώνεται ποιος έγραψε τους στίχους.

Όπως ειπώθηκε παραπάνω, το τραγούδι δεν έχει βρεθεί. Δεν υπάρχει, ακόμα τουλάχιστον. Ούτε η ετικέτα του έχει βρεθεί.

Ο Μανιάτης τα μπερδεύει και χρεώνει το τραγούδι στον Ορφέα Καραβία με ορχήστρα, χωρίς να αναφέρει καθόλου τον Τέτο Δημητριάδη. Αντίθετα, στο «Αχ μωρό» έχει τους συντελεστές του «Ρεμπέτικου» ¨Γαλάζιες νύχτες¨. Οπότε το «Ρεμπέτικο» ¨Γαλάζιες νύχτες¨ είναι σύμπραξη Fomeen-Δημητριάδη (Νώντα Σγουρού) και το «Αχ μωρό» είναι με την ορχήστρα Καραβία. Ο Fomeen πρέπει να έγραψε την μουσική και στα δύο τραγούδια.

Εδώ στην καρτέλα του Fomeen, στην ίδια ιστοσελίδα, το κομμάτι αναφέρεται ως «Blue nights».

https://adp.library.ucsb.edu/index.php/matrix/detail/800030221/BVE-59607-Blue_nights

Κατά πάσα πιθανότητα το τραγούδι πρέπει να λέγεται «Γαλάζιες Νύχτες» και η Victor αντί να το περάσει έτσι στην ετικέτα, έγραψε σαν τίτλο «Ρεμπέτικο» και μέσα σε παρένθεση έβαλε το «Γαλάζιες Νύχτες».

Το τραγούδι διαφημίστηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μέσω της εφημερίδας «Ατλαντίς» στις 20 Σεπτεμβρίου 1930. Στην διαφήμιση ο τίτλος είναι «Ρεμπέτικο». Το τραγούδι, σύμφωνα με την διαφήμιση, το τραγουδάει ο Τέτος Δημητριάδης. Χωρίς το ψευδώνυμο Νώντας Σγουρός, που πέρασε στους δίσκους.

Να πούμε ότι το τραγούδι ηχογραφήθηκε στις 4/3/1930 και ένα μήνα μετά ο Τέτος Δημητριάδης βρέθηκε στην Αθήνα, για να οργανώσει και να ηχογραφήσει τα πρώτα 6 από τα 12 τραγούδια με κιθάρες, με τον Κώστα Μπέζο.

Μάλιστα από την ιστοσελίδα που ανέβασε η Ελένη, προκύπτει ότι στα τραγούδια με τον Μπέζο, πρώτα ηχογραφήθηκε ο «Γιάννης Χασικλής» και μετά το «Ήσουνα ξυπόλητη». Ακολουθούν δύο (2) μήτρες που δεν ξέρουμε ποια τραγούδια ηχογραφήθηκαν και συνεχίζεται με τα τραγούδια, «Στην υπόγα», «Ντερτηλίδικος χορός», η «Τρούμπα» και τέλος το «Κάηκε ένα σχολειό». Όλα ηχογραφούνται στις 20/5/1930.

Ο «Γιάννης Χασικλής», ηχογραφήθηκε μετά τον Κωστή Μπέζο και με τον Γιώργο Καμβύση για λογαριασμό της Parlophone. Στην ετικέτα δεν αναφέρεται ο συνθέτης παρά μόνο ο τραγουδιστής.

Στον «Ντερτηλίδικο χορό», η ιστοσελίδα της Ελένης, γράφει για άντρα τραγουδιστή . Όπως γνωρίζουμε, ο «Ντερτηλίδικος χορός» είναι οργανικό και πέρα από ένα-δυο «ωχχχ» που ακούγονται, δεν υπάρχει αντρική φωνή να τραγουδάει. Το ίδιο ισχύει και για την «Τρούμπα».

https://adp.library.ucsb.edu/index.php/talent/detail/145302/Kostis_A._vocalist

Το «Αχ μωρό» υπάρχει και στο sealabs σαν «Oh, baby». Δυστυχώς δεν έχει βρεθεί η ετικέτα από την πρώτη κυκλοφορία, ούτε από την επανέκδοση του τραγουδιού, για λογαριασμό της Orthophonic.

http://rebetiko.sealabs.net/display.php?d=0&recid=8538

Αναμένουμε ήχο και εικόνα.

1 «Μου αρέσει»

REPORT ON VISIT TO GREECE APRIL-MAY 1930
by Edmund Michael Innes

Edmund Michael Innes - Repo... by on Scribd

REBETIKA
Light songs of the low class people, introduced in 1923
by the refugees from Asia Minor. There are old ones of unknown
composers and new ones, the best of which are written by Toundas,
Vaindirlis, Dragatsis. Our Dalgas also is writing Rebetika, but without any great success up to now.
Last hits: ‘Maritsa I Smyrnia’ (Semsis) - ‘Mangas’ (Baindirlis) - ‘Omologies’ (Toundas) - ‘Kouklaki mou’ (Toundas) - ‘Pangratiotissa’ (Toundas) ‘Passalimaniotissa’ (Toundas) - ‘Maritsa Kouklitsa’ (Toundas).

CHARACTER OF THE DEMAND
The Greek record must be loud. Greek people must have the impression when buying a record that they get something worth the money they give. They do not care about the wear. The record must be loud, full of brilliancy and noise, and not a dead thing. They also want to hear the words.

The lowest class of the population - 60%, are interested in all Greek records, but popular titles, traditional or otherwise, are in greatest favour. Rebetika appeal to everybody; Kleftika, folk songs, and folk dances, mostly to country people; Manedes to north eastern people, to the refugees and generally to those who used to live in Turkish territory. They like also Cantades and Greek Operettas and musical comedies, especially with comic duets, and generally any comic monologue or dialogue ending with a chorus or a refrain. Tango, not as a dance, but as a song, also appeals to most people and generally any song with sentiment and passion. It cannot be said that they have one special author in great favour, although Hadjiapostolou is likely to become a great favourite.

The middle class - 30% - have an extensive knowledge of music, but are not difficult to satisfy. They prefer European music, but when they belong to the country, they always take a great pleasure in Kleftika, folk songs, folk dances, and they like Rebetika and comic songs, not for the song itself, but as a sort of light and comic entertainment. The light sort of European music is the most preferred:

  • Italian Opera: Rigoletto ranks first, Barbiere, Trovatore, Lucia, Tosca, Aida, Traviata, Ernani, Pagliacci, Cavalleria. (Most people call that classical music!)
  • Viennese Operetta: Kalmán, Lehár and Strauss: Czardasfürstin, Eva, Walzertraum, etc.
  • Greek Operettas and Musical Comedies of Sakellaridis, Hadjiapostolou, Constandinidis, Martino, Vitali (who has been our Maestro for the last two sessions), Comninos.
  • Cantades, Serenades, Italian and modern Greek songs, Mandolinades.
  • Western dance music: Tango is in exceedingly great favour as dance and still more as song. Foxtrot is still in favour but not with the same vogue as before. For dance and theme songs of films, there is a demand preceding the actual performance in Greece from people who heard of the hits from Paris, London or Berlin.
  • Records of Hawaiian guitars are extremely popular. The artistes most in favour among this class of population, are: Caruso, Titta Ruffo, Chaliapin, Fleta, Schipa, Stracciari, Galli-Curci, Dal Monte. Gigli and Martinelli enjoy less favour by comparison. Heifetz, Kreisler, Thibaud, Paderewski, Lewitski, Philadelphia Symphony Orchestra are other artistes of ours in favour
    in Greece. For Greek artistes: Lappas (Columbia) ranks before our Angelopoulos mostly by the means of an intense advertising; then come Angelopoulos, Xirellis, Epitropakis and Madame Epitropakis.

The high class - 10% - is very little educated musically, is very snobbish and follows the dictations of the fashion. They despise whatever is Greek although in their hearts they remain faithful to the Greek popular music which they do not buy for fear of opinion. They buy all kinds of Western music above mentioned, a little of the classical repertoire: Grieg, Brahms, Liszt, and a good many Tangos and Foxtrots.

3 «Μου αρέσει»

Πράγματι, αυτή είναι η σωστή χρονολογία, με δεδομένο ότι στην Αμερική προηγείται ο μήνας και ακολουθεί η ημέρα - αντίθετα από ό,τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο.

Έτσι, το 3/4/1930 της καρτέλας σημαίνει ότι η ηχογράφηση έγινε τον 3ο μήνα, το Μάρτη δηλαδή.
Επομένως, 4/3/1930 έγινε η ηχογράφηση.

Ολόκληρο το REPORT ON VISIT TO GREECE APRIL-MAY 1930
by Edmund Michael Innes, για όποιον ενδιαφέρεται, εδώ:

Η αναζήτηση για το ηχογράφημα συνεχίζεται…

3 «Μου αρέσει»

(το έχουμε ξαναπεί πριν πολλά χρόνια, αλλά…)

Γάτα ο Ιnnes! Μέσα σε λιγότερο από τρεις μήνες, έπιασε την ελληνική αγορά δίσκων σχεδόν χωρίς το παραμικρό λάθος. Κάτι που ο Κισσόπουλος (ο εν Ελλάδι αντιπρόσωπος), χρόνια στο κουρμπέτι, δεν κατάφερε να ανακαλύψει ποτέ του.

1 «Μου αρέσει»

Πολύ εντυπωσιακό! Βέβαια δεν είμαι σε θέση να κρίνω πόσο εύστοχο είναι, αλλά δείχνει ρεαλιστικό.

Μόνο εκεί που λέει για τα χαβανέζικα εκπλήσσομαι. Αφού υπήρχε τουλάχιστον ένα ελληνικό συγκρότημα με χαβάγιες (τα Άσπρα Πουλιά του Μπέζου), είναι εύλογο ότι το είδος θα είχε επιτυχία, αλλά παραμένει γεγονός που αγνοούσα, όπως επίσης αγνοούσα και όλα τα αναφερόμενα συγκροτήματα (ενώ για όλα τα άλλα είδη ξέρω τους περισσότερους εκπροσώπους ή έργα που αναφέρονται, και όχι τόσο από προσωπικό ψάξιμο όσα γιατί είναι γενικότερα γνωστοί).

Οξύτατη σα βιτριόλι η τελευταία παράγραφος, για το ανώτατο 10% της κοινωνίας!

Ανεβάζω για τους πολυπληθείς φίλους της σελίδας μας, δύο (2) ετικέτες δίσκων με τραγούδια που συζητήθηκαν στην αρχή του παρόντος νήματος.

Ο πρώτος δίσκος, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, όπου στην ετικέτα του αναγράφεται ο όρος “ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ”. Ηχογραφήθηκε ή το 1912 ή το 1913 για την εταιρεία “ORFEON” με έδρα την Κωνσταντινούπολη.

rebetiko.sealabs.net - Αρχική Συζητήσεων ΑΠΟΝΙΑ

Το “Τίκι τίκι τακ” είναι της ίδιας περιόδου, πάνω κάτω, με την “ΑΠΟΝΙΑ”. Θεωρείται η δεύτερη ετικέτα με τον όρο “ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ”.
rebetiko.sealabs.net - Αρχική Συζητήσεων ΤΙΚΙ ΤΙΚΙ ΤΑΚ

2 «Μου αρέσει»

Πλάκα έχει η παραποίηση ονόματος του Γιαγκούλη Ψαμαθιαλή σε Γιάνκος Ψαματιαήλ!

1 «Μου αρέσει»