Ο Joseph Moskowitz (1879-1954) ήταν Εβραίος τσεμπαλίστας από τη Ρουμανία που μετακινήθηκε στην Αμερική. Συλλογή με ηχογραφήσεις του (1916-1953) επανακυκλοφόρησαν το 1996 και αρκετές είναι διαθέσιμες στο yt αλλά και στο sealabs. Το αποτέλεσμα είναι ευχάριστο και ακούγεται αρκετά φρέσκο και σήμερα. Γενικότερες, πληροφορίες για τον JM υπάρχουν στο Internet.
Σε κάποιες από τις ηχογραφήσεις αυτές αναγνωρίζουμε μουσικά μοτίβα που μας είναι οικεία. Πρόσεξα τρεις του 1916.
Α. Στην ηχογράφηση με τίτλο Sirto αναγνωρίζουμε τη μελωδία στην οποία βασίζεται η “Πολίτισσα” του Μάρκου που βρίσκεται με παραλλαγές στην παραδοσιακή μουσική πολλών περιοχών και που έχει γίνει σχετική συζήτηση. Μπορεί να είναι η παλαιότερη ηχογράφηση αυτής της μελωδίας.
Β. Η δεύτερη ηχογράφηση με τίτλο paei-Xaralambi-jaroumbi περιέχει και τη μελωδία του γνωστού “Έλα βρε Χαραλάμπη να σε παντρέψουμε”. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο ρυθμός (βάλτε τα κατάλληλα κλάσματα) είναι συρτός και όχι σε καλαματιανό που, νομίζω, έτσι είναι καθιερωμένο σήμερα. Η συγκεκριμένη ηχογράφηση βρίσκεται στο sealabs και την βρίσκει κανείς εύκολα.
Γ. Η τρίτη με τίτλο Medley of Turkish Melodies έχει τη μελωδία του “Από ξένο τόπο”
Φαντάζομαι θα υπάρχουν και άλλα ενδιαφέροντα που εγώ δεν είμαι σε θέση να αναγνωρίσω.
Επίσης το iarumbi, τρίτο σκέλος της τριλογίας, είναι το γνωστό Γιαρούμπι (ή Μαριγάμπα), για το οποίο επίσης έχουμε κάνει διάφορες συζητήσεις. Πιθανότατα είναι και γι’ αυτό το τραγούδι η παλιότερη ηχογράφηση.
Όλες οι ηχογραφήσεις του Μόσκοβιτς (τέσσερις) που διαθέτει το Σίλαμπς: rebetiko.sealabs.net - Αρχική Συζητήσεων
Ακούσματα από κύμβαλο δεν μας είναι ξένα, κυρίως λόγω των ηχογραφήσεων της Παπαγκίκα. Όμως, σήμερα, το όργανο αυτό δεν είναι και πολύ διαδεδομένο σε σχέση με τα παρόμοιου είδους όργανα σαντούρι και κανονάκι. Εδώ είναι ένα πολύ πρόσφατο βίντεο (6/2/20) από τα “Παντελόνια” του Πάρη Μήτσου, με βιντεοσκοπημένη παράσταση της Βanda Jovanica. Δεν ξέρω αν έγινε επίτηδες αλλά στο συγκεκριμένο βίντεο το κύμβαλο ακούγεται περισσότερο από τα άλλα όργανα (ακόμη και από το τραγούδι). Όμως, λόγω αυτού, μπορούν να φανούν περισσότερες λεπτομέρειες του οργάνου που ίσως δεν διακρίνονται στις παλιές ηχογραφήσεις.
Κάτι δεν μου πάει καλά με τον ήχο του κύμβαλου, σαν κάπως πνιγμένος μου έρχεται. Και τα άλλα όργανα σχεδόν δεν ακούγονται.