Γεια σας μάγκες. Από διάφορες φωτογραφίες παρατήρησα ότι τα παλιά μπουζούκια, τα 3χορδα, είχανε 8 κλειδιά, αντί για 6. Δεν ξέρω αν ισχύει σε όλα, αλλά ακόμα και στην φωτογραφία της τετράδας του Πειραιώς, ή στο συγκρότημα του Καλαματιανού, τα μπουζούκια έχουν 2 ζεύγη από 4 κλειδιά.
Ξέρει κανείς για ποιο λόγο γίνεται αυτό;
Γεια σου Γιώργο
Το θέμα έχει συζητηθεί αρκετά στο παρελθόν.
Ο αριθμός χορδών καθώς και το κούρδισμα δεν ήταν κάτι απόλυτα καθορισμένο αλλά τα τρίχορδα κυρίως όργανα στα οποία αναφέρεσαι είχαν πάνω τους μηχανικά κλειδιά μαντολίνου.
Ένα Σταθόπουλο 1921 που πρόσφατα είδα από κοντά είχε τριπλή μπουργάνα, δηλαδή ήταν 7χορδο (συμπέρασμα από εγκοπές πάνω καβαλάρη), αλλά φαίνεται να παίζεται ως τρίχορδο. Φυσικά δεν θα ήταν παράλογο να έβλεπες ένα όργανο της εποχής και με 8 χορδές πάνω, εδώ που τα λέμε , ότι ήθελε ο καθένας έκανε…
Φίλε Τρελογιώργη, αν και νομίζω ότι το θέμα έχει συζητηθεί στο φόρουμ, πιστεύω ότι οι κατασκευαστές της εποχής έβαζαν κλειδια από μαντόλες. Απλά δεν έκοβαν το τέταρτο.
Οπώς πολύ σωστά είπε ο προλαλήσαντας alk, το θέμα στο παρελθόν έχει αναλυθεί αρκετές φορές και συνήθως έμπαιναν κλειδιά από μαντολίνο (βλέπε παλιότερο θέμα πχ. Τρίχορδο με 8 κλειδιά)
Όσο για το επτάχορδο που αναφέρθηκε υπάρχει και προηγούμενη μαρτυρία εδώ (7χορδο μπουζούκι;)
Το τέταρτο κλειδί δεν το έκοβαν, γιατί ακόμα δεν είχε επικρατήσει το τρίχορδο αρμάτωμα που καθιερώθηκε στη δεκαετία του 30. Όπως και άλλοι ανέφεραν, ο καθένας αρμάτωνε όπως ήθελε και με όσες χορδές (μέχρι οκτώ, φυσικά) ήθελε. Κάποιοι, όπως ο Στέφανος Σπιτάμπελος, δεν είχαν, φαίνεται, πεισθεί ότι αυτό είναι το αρμάτωμα σήμερα και αργότερα, έπεισαν και κάποιους άλλους (το Χιώτη) με τα γνωστά αποτελέσματα.
Αλλά, Τρελλογιώργη, να ψάχνουμε και λίγο μήπως αυτό που μας ήρθε να ρωτήσουμε, έχει ξανασυζητηθεί. Υπάρχουν εργαλεία αναζήτησης και δουλεύουν αρκετά καλά.
Κάτι ακόμα: Το ενδιαφέρον είναι ότι υπάρχουν και ηχογραφήσεις από όργανα με μονές χορδές! Δηλαδή τρίχορδο με πραγματικά 3 μόνο χορδές. Αναρωτιέμαι αν το εφαρμόζει κανείς σήμερα. Τελικά οι δυνατότητες πειραματισμού είναι απεριόριστες.
σε ποιές ηχογραφήσεις αναφέρεσαι; γιατί κάποια τέτοια σχόλια σε παλιές εκδόσεις αναφερόντουσαν σε ηχογραφήσεις με… κιθάρα!
πειραματισμούς με μονόχορδο μπαγλαμά νομίζω πως είχε κάνει ο μπάμπης.
Σήμερα δεν νομίζω ότι υπάρχει μπουζούκι που μπορεί να βγάλει όγκο στον ήχο με μονές χορδές.
Έχω παρατηρήσει απ’ το δικό μου, που είναι αρκετά καλό, όταν σπάσει μια χορδή χάνει πάνω απ’ το μισό όγκο.
Το Sealabs αναφέρει τα κομμάτια
μανώλη κάθησε καλά -Σκαρβέλης 1936
Σε παίρνω δίχως φράγκο-Σέμσης1938 (κομματάρα, πρέπει να το βγάλουμε)
Ο ξεμυαλισμένος- Καρίπης 1937
έχουν μέσα μπουζούκι με μονές χορδές
Του Σέμση εγώ το κόβω για τη μαντόλα κουρδισμένη 8βα κάτω απο το μαντολίνο που ακούμε και σε άλλες ηχογραφήσεις, ωραίος ήχος…
Τα άλλα 2 δεν είμαι σίγουρος τι είναι…
Και για του λόγου το αληθές μπορείς να ακούσεις Μπότης ηχογραφήσεις που έχει ανεβάση ο Μπάμπης στο YT, όπου ο μπαγλαμάς του ακούγεται μια χάρα. Σου παραθέτω και μία ενδεικτική (http://www.youtube.com/watch?v=3ngznAzddqA).
Φίλε alko για μπουζούκι είπα. Υπάρχει κάτι με μπουζούκι;
Ένας μπαγλαμάς αν είναι “φωνακλάς” σκεπάζει δυο μπουζούκια.
Έχετε δίκιο γιατί δεν το σκέφτηκα καθόλου να κάνω αναζήτηση.
Τώρα επί του θέματος, αυτά με τις παραπάνω χορδές στην μπουργκάνα, το σκέφτηκα κι εγώ (χωρίς να το έχω ακούσει από κάπου) αλλά μετά είπα πως θα έπρεπε να είχε πιο φαρδύ μανίκι. Οπότε πιο πιθανό ακούγεται τα κλειδιά να ήταν από μαντόλες ή μαντολίνα…
Πάντως και στο σχολείο αυτά τους μαθαίνουν. Ότι το μπουζούκι πριν το 1934 είχε τρεις μονές χορδές (ρίξτε μια ματιά εδώ : http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C114/612/3976,17792/ - από το βιβλίο μουσικής της Γ’ Γυμνασίου).
Φίλε μου Μπότης δε θα διαφωνήσω διόλου μαζί σου και όντως ένας “φωνακλάς” μπαγλαμάς (όπως πολύ σωστά λες) σκεπάζει δύο μπουζούκια. Στο ερώτημα σου για σημερινές εκτελέσεις με “μονοχόρδο” μπουζούκι δεν έχω κάτι υπόψιν μου. Όμως όπως αναφέρθηκε και παραπάνω “οι δυνατότητες πειραματισμού είναι απεριόριστες.”, άρα ίσως να αξίζει και μια τέτοια προσέγγιση για να δούμε τα αποτελέσματα και πόσο κοντινό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα σε έναν πιο “παλαιό” ήχο.
Μην ξεχνάμε ότι υπήρχαν εποχές όπου ο ιδανικός μπαγλαμάς δεν ήταν φωνακλάς, αλλά ίσα ίσα διακριτικός για να μην έρθουν οι μπάτσοι. Και τα πολύ μικρά ηχεία, δε φτιάχνονταν για καλύτερο ήχο (με την έννοια που μπορεί να δίνουμε σήμερα στον καλό ήχο) αλλα για μικρότερο ήχο και για να κρύβεται εύκολα το όργανο.
Ξαναείδα πρόσφατα, μετά από χρόνια, τους μπαγλαμάδες του Μουσείου Λ. Οργάνων. Εκτός ότι πολλοί ήταν μονόχορδοι (με τρία κλειδιά ή, αν ήταν βιομηχανικά σετ κλειδιών, τέσσερα), επιπλέον αρκετοί ήταν και εντυπωσιακά μικροί σε μήκος. Δεν ξέρω πώς ακούγονταν, ούτε και πώς κουρδίζονταν, αλλά το πιθανότερο είναι ότι εξυπηρετούσαν ζητούμενα αρκετά διαφορετικά από τα σημερινά.
Το γεγονός ότι ο σημερινός μπαγλαμάς ουσιαστικά ορίζεται εν αναφορά προς το 3χ μπουζούκι (είναι δηλαδή ένα όργανο με ορισμένες ομοιότητες και ορισμένες διαφορές από το μπουζούκι και όχι ένα όργανο που ξεκινάει από ανεξάρτητη βάση) πιστεύω ότι δεν ίσχυε πάντα. Δείτε και τι λέει ο Βαμβακάρης στην αυτοβιογραφία του για τους μπαγλαμάδες.
Τρελογιώργη, τα μπουζούκια του πρώιμου 20ού αιώνα είχαν μπράτσο φαρδύτερο από τα περισσότερα σημερινά τρίχορδα. Χωρούσαν χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα οκτώ χορδές. Οι κλειδιέρες σίγουρα ήταν μαντολίνου ή μαντόλας, βιομηχανοποιημένες.
Αλκο101, αν ήταν να αξιολογήσω το αρθράκι που μας παραπέμπεις, θα του έβαζα καλό γενικό βαθμό και δέκα με τόνο στην ικανότητα συμπύκνωσης πληροφορίας με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Δεν μπορούμε να έχουμε από μία εισαγωγή στο αστικό λαϊκό τραγούδι μεγέθους1800 λέξεων αξιώσεις διδακτορικής διατριβής με θέμα αριθμό, θέσεις και συχνότητες κουρδίσματος χορδών μακρυμάνικων λαουτοειδών κατά τον πρώϊμο 20ό αιώνα. Και σε αυτό που παρατηρείς, μιλάει για την εποχή από αρχές 20ού μέχρι 1934, όπου όλες οι αρματωσιές ίσχυαν, περίπου όπως το προτιμούσε ο καθένας οργανοπαίκτης.
άμα λες εσύ για μαντόλα στο σέμση, εγώ πάω πάσο. στα άλλα δύο ακούω κιθάρα πάντως. δυστυχώς πολλά από τα σχόλια στο σήλαμπς είναι κόπυ-πάστε από το “αρχείο”…