Τραγούδια και κλίμακες & δρόμοι - λίστα

παιδιά ό,τι θέλετε ρωτάτε. αλλά και να πω ξερό ένα όνομα δρόμου, τελικά πόσο βοηθάει στο να βγεί το κομμάτι;

1 «Μου αρέσει»

Πολύ! Είναι μια βάση στο να ψαχτεί κάποιος να εξερευνήσει περισσότερο τους δρόμους και να νιώθει ότι έβγαλε το κομμάτι “μόνος του”, χωρίς δεκανίκια τύπου παρτιτούρα/ταμπλατούρα που έγραψε κάποιος τυχαίος (γνωστός ή άγνωστος). Επίσης εκπαιδεύεται το αυτί στους δρόμους και τα ακούσματα, ώστε κάποια στιγμή αντί να σε ρωτάει κάποιος για το δρόμο να τον βρίσκει εκείνος μόνος του :wink:

Σε καλύπτει σαν απάντηση; :sweat_smile:

2 «Μου αρέσει»

έχεις απόλυτο δίκιο αλέξανδρε! γι’αυτό διευκρίνησα “ξερό”, δηλαδή χωρίς να κάθομαι να αναλύω ότι το μινόρε κάνει και νιαβέντι ή κανένα ραστ στο φα ή άλλα τερτίπια. εκεί πήγαινε η απορία, στο αν βοηθάει κάτι τόσο γενικό ή χρειάζεται πιο πολλή ανάλυση.

1 «Μου αρέσει»

Εάν μπεις στη λογική της ανάλυσης δεν είναι κακό από μια πλευρά, αλλά από την άλλη καταλήγει “μασημένη τροφή” :wink:

1 «Μου αρέσει»

το θέμα είναι με τόσο παγιάτη τριγύρω, χρειάζεται μια ανάλυση…

1 «Μου αρέσει»

Σε αυτή τη περίπτωση τότε κάνε την ανάλυση σου, αναφερόμενος όμως όχι μόνο στο κομμάτι αλλά και πού συναντιέται γενικά το φαινόμενο, ώστε να μετατραπεί από ειδικευμένη περίπτωση (“μασημένη τροφή”) σε γενική γνώση. Όταν μαζευτούν πολλά τέτοια ίσως θα μπορούμε να μιλάμε για μια μέθοδο που έχει τη δική σου σφραγίδα και οπτική, όπως ήδη έχουν κάνει κι άλλοι (βλέπε Ανδρίκος κλπ).

2 «Μου αρέσει»

ε, τα έχω γράψει κάπως στο “κείμενο για τους δρόμους” αλλά θέλει μια επέκταση και επικαιροποίηση.

Νίκο προσωπικά εμένα με βοηθάει οποιαδήποτε πληροφορία.
Όπως έχω αναφέρει σε άλλο post στα 35 μου θυμήθηκα να ξαναπιάσω το μπουζούκι και μάλιστα το 3χορδο, οπότε πήγα σε δάσκαλο και είναι σαν ξεκινάω από το μηδεν με πλεονέκτημα ότι τα δάχτυλα δεν είναι αρχάριου. Ακόμα μαθαίνω κλίμακες και τις παλεύω όσο μπορώ, για να καταλάβεις τι εννοώ στον Υδροχόο στους στίχους σε μια φάση χρησιμοποιεί την νότα Sol# που δεν ανήκει στην FA# Ουσάκ και αυτό με μπέρδευε.
Σε τραγούδια όπως το στάλα στάλα του Παπάζογλου ή το χορο του μπαγλαμά του Παπαϊωάννου που είναι ξεκάθαρες κλίμακες σχεδόν σαν να τις ανεβοκατεβαίνεις δεν ρωτάω η αν το κάνω θα είναι για επιβεβαίωση πιο πολύ.
Οπότε οποιαδήποτε ανάλυση σου στο κάθε τραγούδι θεωρώ ότι βοηθάει όλο και περισσότερο στο να συμπληρωθεί το παζλ.

Συμφωνώ και επίσης το φόρουμ και η βοήθεια από τους έμπειρους είναι πολύ μεγάλο boost για όσους προσπαθούμε είτε να ξεκινήσουμε είτε να φτάσουμε κάπου.

Πιστεύω πως είναι στο άνθρωπο αν θα το λάβει ως μασημένη τροφή ή όχι, μπορεί μια ανάλυση του Νίκου κάποιος να την διαβάσει να την κατανοήσει και να το δουλέψει πάνω στο μπουζούκι και να ψάξει να βρεί αντίστοιχα τραγούδια κ.τ.λ. αλλά μπόρει κάποιος να πάρει την πληροφορία του στυλ ‘’ είναι F# Ουσάκ, οκ , πάμε παρακάτω"…

Εμένα θεωρώ με βοηθάει αρκετά όλη αυτή η ανάλυση με τις κλίμακες και τα τραγούδια και για αυτό άνοιξα αυτό το θέμα, τέλος χαίρομαι που υπάρχουν αρκετοί που γνωρίζουν και θέλουν να βοηθήσουν με σημαιοφόρο τον @liga_rosa :slight_smile:

4 «Μου αρέσει»

Η αλήθεια είναι ότι η ονοματολογία, παρόλο που προφανώς και βοηθάει (το πόσο, το βλέπουμε σε τομείς όπου δεν υπάρχει ανεπτυγμένη ή κοινής αποδοχής ή καθόλου ονοματολογία), ωστόσο μπορεί και να φτάσει στην κατάχρηση.

Μου 'ρχεται στον νου μια μόδα, όχι πολύ καινούργια αλλά που κρατάει ακόμα: να ταξινομούνται τα ρεμπέτικα με βάση τον ρυθμό, τον δρόμο και τη θεματολογία. Και βλέπεις π.χ.: «Τάδε τραγούδι», ζεϊμπέκικο παλιό, Ουσάκ, χασικλήδικο.

Από αυτά:

α. Το «ζεϊμπέκικο παλιό» ξέρουμε μεν συμβατικά τι σημαίνει, αλλά δεν είναι καλός όρος, αφού κάποια καινούργια ζεϊμπέκικα είναι πιο παλιά από κάποια παλιά. Ούτε είναι καλοί όροι το μπαγιό, η χαμπανέρα και κάτι άλλα απίθανα λες κι είμαστε στη λατινική Αμερική. Ούτε ο μπάλος, χιλιοταλαιπωρημένη λέξη που τη βλέπουμε σε συμφραζόμενα όπως π.χ. «συρτός σε ρυθμό μπάλου» (σαν να λέμε «ένα κίτρινο πουκάμισο σε χρώμα κόκκινο»). Τελικά ελάχιστοι όροι για ρυθμούς είναι όντως καλοί. Άρα, γιατί μας τους μοστράρει ο άλλος; Κινδυνεύει κανείς να υποψιαστεί ότι ο λόγος είναι να μας δείξει πόσα ξέρει.

β. Το «Ουσάκ», δε λέω, μια χαρά όρος είναι. Ακόμη και σε κομμάτια που χωράει συζήτηση τι δρόμος είναι, ακόμη και σε δρόμους που φέρονται υπό διαφορετικά και αντιφατικά ονόματα, και πάλι το όλο σύστημα είναι όσο καλύτερο μπορεί, και βαίνει βελτιούμενο.

Απλώς υπάρχουν φορές που η σχετική πληροφορία είναι περιττή.

γ. Τέλος, το «χασικλήδικο» (ή «της φυλακής», «της ξενιτιάς», «ερωτικό του καημού / ερωτικό της απόγνωσης» κλπ.) είναι κι αυτό ανούσια αναμάσηση κάποιων στοιχείων που εισήγαγε ο Πετρόπουλος, στην προσπάθειά του να δείξει ότι και τα ρεμπέτικα μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο επιστημονικής ταξινόμησης, και δημιούργησε έτσι ένα υποτιθέμενο σύστημα που στις μισές περιπτώσεις δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Π.χ. «μες στου Συγγρού τη φυλακή σκοτώσαν ένα χασικλή» > της φυλακής, χασικλήδικο, ή ξερωγωπωσταλένε της εγκληματικότητας;

Άρα, και πάλι, γιατί το βάζει ο άλλος αφού δεν εξυπηρετεί; Για να μας δείξει ότι τα ξέρει. Που τελικά σημαίνει ότι μάλλον και τον δρόμο δεν τον βάζει για διαφορετικό λόγο απ’ ό,τι τα άλλα δύο στοιχεία: και πάλι, για επίδειξη γνώσεων.

Όταν όμως νομίζεις ότι είσαι σε θέση να ταξινομήσεις ένα τραγούδι σύμφωνα με τρία διαφορετικά κριτήρια, δεν εντυπωσιάζεις μόνο τον αφελή με τις γνώσεις σου. Εντυπωσιάζεις και τον εαυτό σου, και κοντεύεις να τον πείσεις ότι ξέρει πράγματα που στην πραγματικότητα δεν τα ξέρει. Όχι γιατί πέφτεις έξω στους ρυθμούς ή τους δρόμους (δεν έχω εντοπίσει τέτοιες περιπτώσεις, εκτός ίσως από ένα εύλογο ποσοστό ανθρώπινου λάθους), αλλά γιατί νομίζεις ότι εκεί είναι η γνώση, και εξαντλείς εκεί την προσπάθειά σου να κατανοήσεις.

Και πράγματι, τέτοια απαρίθμηση ταξινομικών όρων εκεί που δε χρειάζονται την έχω δει μόνο, ή σχεδόν μόνο, σε συνδυασμό με επιφανειακές παπαρολογίες στα υπόλοιπα ζητήματα.

Φυσικά, και κάποιος που γράφει δυο κουβέντες ουσίας και πραγματικής κατανόησης και γνώσης για κάποιο τραγούδι, συμβαίνει κάποτε να μας πληροφορεί επίσης και για τον ρυθμό και τα υπόλοιπα. Ποτέ όμως μ’ αυτό τον στεγνό, ξερολίστικο και περιττό τρόπο.

Οπότε:

Σπουδαία εργαλεία η ονοματολογία και η ταξινόμηση, αλλά μόνο με σωστή χρήση.

3 «Μου αρέσει»

@Panos σε ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια, αλλά μη με μπλέκεις με σημαίες! :grinning:
το ουσάκ εξ ορισμού έχει κινητό φθόγγο στην δεύτερη βαθμίδα, δηλαδή η δεύτερη νότα όταν ανεβαίνει η μελωδία απέχει τόνο από την τονική, και όταν κατεβαίνει πέφτει στο ημιτόνιο. κατά περίπτωση μπορεί να είναι πιο σταθερή σε μια από τις δύο θέσεις.
δηλαδή στο ρε ουσάκ έχεις μι φυσικό ή μι ύφεση, ανίστοιχα στο φα# ουσάκ έχεις σολ# ή σολ φυσικό. αυτό θα το δεις σε όλα τα ουσάκ, άσχετα αν οι μπουζουξήδες μετά το '60 έχασαν αυτήν την ποικιλία και τα έπαιζαν όλα χαμηλά (ημιτόνιο).
@pepe καταλαβαίνω πώς το λες, και όντως είναι πληγή που ακόμα αναπαράγονται κακοχωνεμένες πληροφορίες από τις πρώτες εκδόσεις ρεμπέτικων δεκαετίες πριν (και μάλιστα αποκτούν κύρος μόνο και μόνο από την συχνότητα αναπαραγωγής τους).
τώρα, για μένα το να καταλάβεις τί παίζει με τους δρόμους είναι πολύ σημαντικό. αλλά ως βαθειά κατανόηση της συμπεριφοράς τους, όχι σαν ξερή ονοματολογία (που κι αυτή πάντα θα πέφτει σε λάθη γιατί δεν θα είναι ούτε το μακάμ ούτε η κλίμακα ούτε κάτι αυστηρά καθορισμένο). πιο πολύ να ξέρεις δέκα τραγούδια σε χιτζάζ και δέκα σε μινόρε όπως αναφέρθηκε, και από κει να ξέρεις να βγάλεις και ένα ταξίμι (εξάλλου με ταξίμι εξηγούν οι λαϊκοί μουσικοί τους δρόμους). αν κάποιος ανατρέξει στον βούλγαρη, στον μαυροειδή, στον ανδρίκο και διαβάσει περισσότερα για το ουσάκ, ακόμα καλύτερα.

2 «Μου αρέσει»

Καλησπερα ξανά,

Το παρακάτω το βάζω από μαθητικό βίντεο για να είναι πιο εύκολο για τους έμπειρους να μου απαντήσουν.

Η εισαγωγή και σχεδόν όλο το τραγούδι είναι D Μινορε διατονικο, η απορία μου είναι από ποια κλίμακα προκύπτουν στο τραγούδι οι νότες C# & B ?

2 «Μου αρέσει»

το κομμάτι είναι κλασικό ουσάκ, η εισαγωγή με ψηλό μι και το τραγούδι με χαμηλό μι (ύφεση).
οπότε ανάλογα κινητός φθόγγος είναι και το σι/σιb.

3 «Μου αρέσει»

Νικο κατσε να αριθμισω τις απορίες μου :slight_smile:

  1. Τι εννοείς ψηλό και τι χαμηλό μι ?
  2. Ουσακ πως γίνεται όταν δεν υπάρχει μι ύφεση στην εισαγωγή καθόλου ?
  3. Κινητό φθόγγο εννοείς την αυξητική ταση της 2ης και 6ης νότας στο ανέβασμα της ουσακ ?
  4. Αν ισχύει το 3 τότε στο κατέβασμα της εισαγωγης δεν θα έπρεπε να παίζει η Μι ύφεση ?

Συνήθως οι δρόμοι “καθορίζονται” από τα λόγια ενός τραγουδιού.
Διόρθωση: Εννοεί στην εισαγωγή το Ρε - Μι τόνος (ψηλό), και στο τραγούδι το Ρε - Μι ύφεση (χαμηλό), ημιτόνιο.
Το Ουσάκ είναι π.χ. από Ρε:

(Ντο)προσ. – Ρε – Μι – Φα – Σολ – Λα (άνοδος) (Μιb στην κάθοδο)

Όταν έχουμε σταθερό το μι ύφεση τότε έχουμε το μακάμι κιουρντί.
Νίκο αν δεν τα λέω σωστά διόρθωσέ με.

2 «Μου αρέσει»

Η Ρε ουσακ δεν έχει σι και στα λογια εμφανίζεται.
Και αν στο ανεβασμα η 6η νοτα της Ρε ουσακ έχει αυξητική ταση τοτε η νοτα λογικά θα είναι η C#.
Λεω κάτι λάθος ?

1 «Μου αρέσει»

Ναι φίλε μου έχεις λάθος. Η έκτη νότα δεν είναι το Ντο δίεση. Δες το λίγο καλύτερα.
Το Ντο είναι η έβδομη νότα ή προσαγωγέας. Η έκτη νότα είναι το Σι που είναι κινητός φθόγγος.

2 «Μου αρέσει»

το ουσάκ (ως δρόμος, για να μη μας κυνηγάνε με το δίκιο τους οι μακαμίστες) έχει κινητή 2η και 6η βαθμίδα, επίσης απαραίτητα υποτονική σε απόσταση τόνου. από ρε που είναι η φυσική του βάση, η 2η είναι το μι/μιb, η 6η είναι το σι/σιb, και η υποτονική είναι το ντο.
αναλόγως τα κέφια του συνθέτη (ή και του ερμηνευτή) μπορεί να χρησιμοποιείται ψηλή ή χαμηλή θέση στις βαθμίδες 2&6, όπως γίνεται στο “παιχνίδι του αμερικάνου”. αυτό είναι το ουσάκ, και έτσι εξηγείται όλο το ρεμπέτικο ρεπερτόριο και μεγάλο μέρος του λαϊκού και του έντεχνου.

@Panos πιο συγκεκριμένα στις απορίες σου (αν και σωστά απάντησε πρώτος ο @loukasfilm):

  1. ψηλό εννοώ το μι (2ο τάστο) και χαμηλό το μι ύφεση (1ο τάστο). ομοίως για το σι.
  2. μια χαρά γίνεται! η φυσική θέση της νότας (ασυγκέραστη) είναι πιο κοντά στην ψηλή θέση (χωρίς ύφεση δηλαδή).
  3. αυτό εννοώ, για την ακρίβεια λόγω του 2 θα μιλούσα για καθοδική τάση.
  4. πάλι λόγω του 2, δεν είναι απαραίτητο να πέσει η νότα στο κατέβασμα.
3 «Μου αρέσει»

Στον (όχι απαράβατο) κανόνα «ανεβαίνοντας μι και σι φυσικά, κατεβαίνοντας μι και σι με ύφεση» πρέπει να προσθέσουμε και κάτι που αναφέρεται λιγότερο συχνά αλλα΄ισχύει εξίσου:

α) Όταν από κάπου χαμηλά ανεβαίνουμε μέχρι το σι (ή το μι) και μετά ξανακατεβαίνουμε, παίζουμε ύφεση.
β) Αντίστροφα, όταν από κάπου ψηλά κατεβαίνουμε μέχρι τις επίμαχες νότες και μετά ξανανεβαίνουμε, παίζουμε χωρίς ύφεση.

(Πρέπει να διευκρινιστεί, γιατί η κορυφή ενός ανεβοκατεβάσματος και ο πάτος ενός κατεβοανεβάσματος δεν ανήκουν ούτε στο ανέβασμα ούτε στο κατέβασμα!)

5 «Μου αρέσει»

Πράγματι, αυτό φαίνεται αρκετά καλά στο “πώς θα περάσει η βραδιά”.

Η αλήθεια είναι ότι παιδευομαι αρκετά αφού είμαι ακόμα στην εκμάθηση των κλιμάκων.
Φυσικά αυτο το τραγούδι Νικο ηταν μια απάντησή στην ερώτηση που ειχες κάνει κατα πόσο βοηθάει αυτο το νήμα.
3 ατομα μου το εξηγησατε και μέχρι εχθες δεν μπορουσα να το φανταστώ ουσακ λόγω εισαγωγής.
Ευχαριστώ και πάλι ολους για την βοήθεια.
Σύντομα με το επόμενο τραγούδι…

2 «Μου αρέσει»