"Τα Σκέτα": Σωκράτης Μάλαμας

Επικαιρότητα
, , , ,
1

Σίγουρα τον τελευταίο καιρό θα έχετε δει την νέα μανία στο YouTube.

Μέχρι πριν λίγο καιρό, ο Σωκράτης Μάλαμας κάθε Δευτέρα, ανεβάζει ένα παλιό λαϊκό τραγούδι παιγμένο με δύο κιθάρες, τον Μάλαμα και τον Δημήτρη Λάππα (και σε κάποια έχει και λίγο μπουζούκι με την συμμετοχή του Μανώλη Πάππου). Είναι πολύς ο κόσμος που περίμενε κάθε Δευτέρα να βγει το νέο τραγούδι. Τα τραγούδια τα έχει χωρισμένα σε 3 ενότητες.

Η πρώτη ενότητα περιέχει τραγούδια του Άκη Πάνου:

Η δεύτερη ενότητα περιέχει τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα:

Η τρίτη ενότητα περιέχει τραγούδια του Βασίλη Τσιτσάνη:

Γράφει ο Σωκράτης Μάλαμας γι’ αυτή τη δουλειά:

«ΤΑ ΣΚΕΤΑ» είναι μια σειρά παλιών λαϊκών τραγουδιών που ηχογραφήθηκαν με δύο κιθάρες.
Το κριτήριο για την επιλογή των τραγουδιών του κάθε συνθέτη δεν είναι η αρτιότητα των συνθέσεων ούτε των στίχων, ούτε καν η εμπορική τους επιτυχία.
Ο κύριος λόγος είναι ιδιαίτερα πρακτικός.
Τα τραγούδια αυτά μου έδωσαν τη δυνατότητα να «βγάλω μεροκάματο» όπως λέμε στην πιάτσα, για είκοσι χρόνια περίπου, στα μαγαζιά της νύχτας ως κιθαρίστας και τραγουδιστής.
Είναι εν τέλει ένα μεγάλο ευχαριστώ γι’ αυτούς τους ανθρώπους και μια υπενθύμιση ότι δεν τους ξεχνάμε και τα τραγούδια τους είναι ακόμα λειτουργικά κι αγαπημένα.

Πώς σας φαίνεται αυτή η προσπάθεια του Σωκράτη Μάλαμα; Παρ’ όλο που τα τραγούδια πια θυμίζουν πολύ λιγότερο λαϊκό και περισσότερο έντεχνο, βρίσκω πολύ ενδιαφέρουσα αυτή τη δουλειά, καθώς με την δημοτικότητά του, ο Σωκράτης Μάλαμας δίνει την ευκαιρία στο “αμύητο” κοινό, να γνωρίσει αυτούς τους παλαιότερους καλλιτέχνες.

Εσείς τί γνώμη έχετε;

1 «Μου αρέσει»
2

εκτιμώ την προσπάθεια και τους μουσικούς που παίζουνε. σίγουρα είναι από ανθρώπους που γνωρίζουν τα κομμάτια και τα αγαπάνε, και όχι από μόδα και εκμετάλλευση παλιών χιτ.
παρ’όλα αυτά, διαφωνώ με την λογική της δευτερότριτης εκτέλεσης για να τα μάθει ο κόσμος. όποιος θέλει ας ψάξει τις κανονικές εκτελέσεις, για να καταλάβει το νόημα του κομματιού και της εποχής του.

2 «Μου αρέσει»
3

Καλησπέρες. Λοιπόν εμένα μου αρέσει. Ναι αλλάζει μερικές φορές το άκουσμα της πρώτης εκτέλεσης, αλλά τα τραγούδια αυτά, έχουν τέτοια δυναμική μέσα τους που αυτό το σκέτα που λέει, εγώ το ακούω και μου αρέσει.
Γενικά διαφωνώ κι εγώ με την λογική, πάμε όλοι να βγάλουμε έναν δίσκο με διασκευές, αλλά σαν προσέγγιση μου άρεσε. Δεν θα μου άρεσε αν είχε μια απ τα ίδια. Δυστυχώς κυκλοφορούν κάθε χρόνια μια απ τα ίδια.

2 «Μου αρέσει»
4

Πριν από αρκετό καιρό είχα κάνει ανάρτηση εδώ για τα “Σκέτα” του Μάλαμα.

Είχα ακούσει τα τέσσερα πρώτα τραγούδια που ήταν λαικά. Εκεί χαρακτήρισα την προσπάθειά του Μάλαμα ως τίμια.
Σήμερα μετα την ανάρτηση του Χρήστου κάθησα και άκουσα και τα υπόλοιπα που δεν είχα ακούσει γιατί δεν με “τράβηξε” αρκετά το πρώτο εγχείρημα.
Παρατήρησα το εξής. Όσο ο Μάλαμας μένει στα μεταγενέστερα λαικά ακούγεται. Και θεωρώ ότι γι αυτό κάνει την επιλογή των συγκεκριμένων τραγουδιών.
Στην περίπτωση τώρα των τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη νομίζω ότι αποτυγχάνει. Ειδικά στο Αράπικο Λουλούδι που είναι και από τα αγαπημένα μου τραγούδια.
Περίμενα ότι βάζοντας και τον Πάππο μέσα, (που είναι κεφάλαιο για το μπουζούκι σήμερα), θα έβγαινε πιο “μεστό” το κομμάτι, με τις δυνατότητες που έχει ο Πάππος, αλλά νιώθω λες και τον έβαλε, (τον Πάππο), να παίξει με ηρεμιστικά.
Τελικά μετά από όλα αυτά που άκουσα, (δεν ξέρω αν θα βγάλει κι άλλα), νιώθω ένα “ίσωμα”, μια ισοπέδωση, (πιθανότερα λόγω φωνής και ύφους), που μου δείχνει πιο πολύ ότι είναι ενός είδους διεκπεραίωση με στόχο τους “θαυμαστές” - “ακόλουθους”, παρά μια προσπάθεια να τα αποδώσει δημιουργικά.
Οι Λάππας και Πάππος είναι κορυφές, επίσης μου άρεσαν πολύ και η Καραπατάκη και ο Σιώτας. Στο “Αράπικο Λουλούδι”, στην ανταπόκριση που κάνουν και στις δεύτερες, μου ακούγονται πολύ πιο ευχάριστα παρά ο Μάλαμας.

ΥΓ. Αυτό που παρατήρησα επίσης είναι ότι το “Ας παν’ στην ευχή τα παλιά”, και το “Αλλοτινές μου εποχές”, που είναι πιο “αλλέγκρα” κομμάτια, πάλι τα λέει, λες και είναι έτοιμος να κόψει φλέβες.

2 «Μου αρέσει»
5

Λέει το κείμενο για τα “Σκέτα”:

“Τα τραγούδια αυτά μου έδωσαν τη δυνατότητα να «βγάλω μεροκάματο» όπως λέμε στην πιάτσα, για είκοσι χρόνια περίπου, στα μαγαζιά της νύχτας ως κιθαρίστας και τραγουδιστής.”

Ένα δείγμα, με το “άσπρο πουκάμισο φορώ”, από την εποχή εκείνη, εδώ:

Είναι από το καλοκαίρι του 1992 στο Αλώνι στη Σίφνο. Άλλοι μουσικοί που ακούγονται είναι ο Νίκος Κράλης (μπουζούκι) και ο Βασίλης Καφούρος (πλήκτρα). Εγώ ακόμη δεν τον ήξερα. Φυσικά, το ύφος εξυπηρετεί τη διασκέδαση και απέχει από το χαρακτήρα που έχουν τα “Σκέτα”.

Από τα “Σκέτα” με τράβηξε με την πρώτη το “Και τι δεν κάνω”.

1 «Μου αρέσει»
6

Δεν έχω ακούσει όλα τα τραγούδια, αλλά αυτά που έχω ακούσει μου άρεσαν ιδιαίτερα. Καταλαβαίνω πως όσοι είστε μουσικοί σας ξενίζει και δεν σας αρέσει η αλλαγή σε ένα τραγούδι, ίσως γιατί ανάλογα με το είδος που ο καθένας σας παίζει κάποιους από τους δημιουργούς αυτών των τραγουδιών να τους θεωρείτε δάσκαλος. Όμως ότι δεν εξελίσσεται πεθαίνει. Είναι νόμος της φύσης. Κάποια από αυτά τα τραγούδια για μένα έγιναν διαμάντια που μπορούν να συνεχίσουν να λάμπουν με τις συγκεκριμένες διασκευές. πχ το “Ας παν στην ευχή τα παλιά” που ερμήνευσε ο Καζαντζίδης ή το “Ρίχτε στο γυαλί φαρμάκι” που ερμήνευσε ο Αγγελόπουλος, δεν θα μπορούσαν να ακούγονται στις ημέρες μας (εκτός από κάποιους ρομαντικούς νοσταλγούς). Έχουν ένα ύφος στην αυθεντική τους ερμηνεία “κλαψιάρικο” που ταίριαζε με την τότε εποχή που η Ελλάδα είχε βγει πριν λίγα χρόνια από τον πόλεμο, ο κόσμος έφευγε μαζικά μετανάστης για δύσκολες δουλειές, υπήρχαν παιδιά ορφανά, πολιτικές διώξεις και συνοικίες φαβέλες θα έλεγα. Έβγαζε πολύ πόνο η ερμηνεία αυτών των τραγουδιών στην αυθεντική εκτέλεση, ένας πόνος που έκανε την ελληνική κοινωνία να ταυτιστεί μαζί τους, επειδή η πλειοψηφία του κόσμου βίωνε παρόμοιο πόνο. Σήμερα αυτό δεν μπορεί να γίνει. Η μουσική σε κάθε εποχή εκφράζει τις ανάγκες της τότε κοινωνίας. Νομίζω πως με την ερμηνεία αυτή κάποια από αυτά τα τραγούδια ο Μάλαμας τα μεταφέρει άριστα στο σήμερα. Ακόμα και τη σύγχρονη μετανάστευση η κοινωνία μας την αντιμετωπίζει χαλαρά, σαν να πρόκειται για ένα ταξίδι αναψυχής, με μια κοσμοπολίτικη διάθεση. Το “Ασφαλώς και δεν πρέπει” “Και τι δεν κάνω”, “Ας πας στην ευχή τα παλιά”, νομίζω πως είναι οι πιο πετυχημένες προσπάθειες του Μάλαμα. Μένει μόνο το ερωτικό, ρομαντικό στοιχείο και χάνεται ο υπόλοιπος πόνος, ο συλλογικός πόνος, μένει ο ατομικός.

1 «Μου αρέσει»
7

Δε συμφωνώ. Εγώ που δε μ’ αρέσει ο Καζαντζίδης, έχω αγανακτήσει (που λέει ο λόγος) με το πόσο συχνά ακούει κανείς Καζαντζίδη ακόμη και χωρίς να το θέλει (π.χ. στο ραδιόφωνο, στο ταξί, σε μια ταβέρνα…). Δε θυμάμαι πότε ήταν η τελευταία φορά που έπεσα στο συγκεκριμένο κομμάτι, αλλά σίγουρα σπάνιο δεν το λες.

Άρα, μάλλον ακούγεται.

Μμμ, δεν ξέρω…

2 «Μου αρέσει»
8

Χτύπησες φλέβα αλλά για τον αντίθετο λόγο από αυτό που πιθανά να θέλεις να πεις. Αυτό σημαίνει ότι τα τραγούδια απογυμνώνονται. Και εδώ έρχεται να δέσει αυτό που λέει ο liga rosa για τις πρώτες εκτελέσεις.
Θα σου φέρω για παράδειγμα το “Καράβι”. Εδώ η εκτέλεση με την Λάουρα.

Άκουσε πόσο λυρισμό βγάζει και πόσο σε βάζει μέσα στα καθημερινά προβλήματα που είναι κοινά και όχι ατομικά. Για εμένα είναι από τα τραγούδια του Τσιτσάνη που όσο τα ακούς σου βγαίνουν και περισσοτερα πράγματα.

1 «Μου αρέσει»
9

Ακούγονται τα τραγούδια, αλλά σε φθίνον ρυθμό και κυρίως από μεγαλύτερης ηλικίας ανθρώπους. Πιθανά επιλέγεις σταθμούς και εκπομπές που παίζουν μπουζούκι, οπότε ναι εκεί θα ακούγονται αρκετά. Αν δούμε όμως τι κομμάτι από την “πίτα” της μουσικής καταλαμβάνουν πλέον, μάλλον είναι πολύ μειοψηφικό.

Για την μετανάστευση, τα στατιστικά στοιχεία και η προσωπικές εμπειρίες μου δείχνουν ότι πλέον ο τύπος του μετανάστη της δεκαετίας του '50 και του '60 δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Η μεγάλη μάζα των νέων παιδιών που μεταναστεύουν είναι γέννημα μιας καινούριας κοσμοπολίτικης αντίληψης για τη ζωή (προσωπικά το θεωρώ κακό, αλλά ο καθένας κάνει τις επιλογές του) και η μετανάστευση δεν γίνεται από οικονομική ανάγκη τόσο, αλλά από ανάγκη να κάνουν κάτι που αγαπούν κάτι που θεωρούν πιο δημιουργικό από αυτό που θα μπορούσαν να κάνουν εδώ με τις αντίστοιχες σπουδές και γνώσεις που έχουν. Προσωπικά πιστεύω ότι οικονομικά θα τους συνέφερε περισσότερο να εργάζονταν εδώ. Τα erasmus και όλες αυτές οι πολιτικές της Ε.Ε. πέτυχαν το σκοπό τους και άνθρωποι μέχρι και την ηλικία των 40 ετών που σπούδασαν όταν έτρεχαν όλες αυτές οι πολιτικές είναι τρομερά εξοικειωμένοι με την κινητικότητα τους εντός Ε.Ε. που το να εργάζονται στο Βερολίνο ή το Λονδίνο το αντιμετωπίζουν πιο χαλαρά και φυσιολογικά από ότι αντιμετώπισα εγώ το γεγονός ότι εργαζόμουν μόλις 150 χλμ από τη γεννέτειρα μου.

10

Ο συγκεκριμένος συλλογικός πόνος όμως δεν υφίσταται πλέον. Έτσι λοιπόν όταν ένα τραγούδι κουβαλάει ένα συλλογικό, ένα κοινωνικό συναίσθημα, φαινόμενο πες το όπως θέλεις, το οποίο η κοινωνία δεν το νιώθει πια δεν μπορεί να τραγουδιέται αυθεντικά, είναι σίγουρο πως κάποια στιγμή, είτε θα εξαφανιστεί είτε θα διασκευαστεί. Εγώ αυτό που θέλω από τις διασκευές είναι να γίνονται με σεβασμό σε κάποια στοιχεία του τραγουδιού, γιατί κυκλοφορούν διασκευές που λαϊκά ή ρεμπέτικα κατέληξαν να είναι σάμπα και ρέγγε. Κατά τη γνώμη μου οι εκτελέσεις του Μάλαμα δεν έχασαν τη λαϊκότητα τους, αλλά προσαρμόστηκαν στα καινούρια συναισθήματα που κουβαλά ο λαός, τα οποία δυστυχώς δεν είναι συλλογικά, όπως παλιότερα. Οπότε και το τραγούδι δεν θα μπορούσε να εκφράσει συλλογικά συναισθήματα. Δηλαδή πχ πόσο γελοίο είναι να ακούς να παίζει το “Βρέχει στη φτωχογειτονιά” σε μια τηλεοπτική εκπομπή που το βάρος της σιλικόνης στο τραπέζι είναι μεγαλύτερο από το βάρος της ανθρώπινης σάρκας, και να βλέπεις να συγκινούνται δήθεν άνθρωποι που έχουν πάει στην εκπομπή με πολυτελή αυτοκίνητα από τις μεζονέτες που όταν γράφτηκε το τραγούδι σε τόσων τετραγωνικών σπίτια θα ζούσαν 10 οικογένειες μαζί. Παρόλο που ανέφερα ένα από τα πιο αγαπημένα μου τραγούδια, γιατί εκφράζει άριστα μια ολόκληρη γενιά, δεν παραγνωρίζω ότι αυτή η εποχή πέρασε και σήμερα σε μαζικό τουλάχιστον επίπεδο δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα αυτό το τραγούδι (χωρίς να σημαίνει αυτό ότι δεν υπάρχει και σήμερα φτωχός κόσμος που παλεύει με τα κύματα καθημερινά, όμως οι αναλογίες είναι συντριπτικά διαφορετικές)

11

Καταλαβαίνω τι θες να πεις και ειδικά στο θέμα των τηλεοπτικών εκπομπών θα συμφωνήσω μαζί σου για την γελοιότητα του πράγματος στην συντριπτική πλειοψηφία.
Θα διαφωνήσω μαζί σου ως προς το ότι:

Στους χώρους που κινούμαι και οι άνθρωποι που γνωρίζω νιώθουν και ξέρουν πολύ καλά ότι τα προβλήματα είναι συλλογικά.
Εκεί που διαφωνώ επίσης είναι σε αυτό που λες ότι “οι αναλογίες είναι συντριπτικά διαφορετικές”.Η πραγματικότητα που βιώνουμε όλοι μας με μισθούς “φιλοδωρήματα” και με τρομερή ανασφάλεια στην εργασία, δεν αφήνει περιθώρια για το “αμερικάνικο όνειρο” εν Ελλάδι. (Αυτό έχει πάψει να υπάρχει και στην Αμερική εδώ και πολλά χρόνια).
Θεωρώ ότι οι εκτελέσεις του Μάλαμα ακριβώς για τον λόγο που λες, επειδή έγιναν προσωπικές αφαίρεσαν από τα τραγούδια που ανέφερα την δύναμη με την οποία γράφτηκαν. Να πω εδώ ότι τα τραγούδια τα ίδια έχουν τέτοια δυναμική που άσχετα με το ποιος θα τα πει κάποια στιγμή δεν πρόκειται να επηρρεαστεί η διαχρονικότητά τους.
Εδώ κρίνουμε κάτι που ακούσαμε. Στην κρίση μας μπαίνει το προσωπικό γούστο και οι καταβολές του καθενός και οι επιθυμίες του.
ΓΙα μένα ξεκάθαρα, από την στιγμή που υπάρχουν παίκτες και τραγουδιστές που μπορούν να διασκευάσουν τα τραγούδια αυτά με τέτοιο τρόπο που κρατάνε όλα εκείνα τα στοιχεία της αρχικής δημιουργίας όποιος τα ξαναλέει μπαίνει σε σύγκριση, και εκεί ο Μάλαμας για μένα το ξαναλέω, βγήκε λίγος.
Για να φέρω ένα παράδειγμα για να μην μιλάω στον αέρα, οι Σκούτας, Μηταράκης, λένε οι ίδιοι ότι διασκευάζουν τα τραγούδια σύμφωνα με το προσωπικό τους γούστο. Τα παιδιά αυτά καταφέρνουν και παικτικά και φωνητικά να μεταφέρουν τα τραγούδια στην εποχή μας με έναν αξιοθαύμαστο τρόπο.
Όσο γι αυτά που απάντησες στον pepe περί μετανάστευσης θα σου πω αυτό που είπε ο Μάρκο Ρίτσο εξ Ιταλίας:
“Η Ευρώπη δεν είναι αυτό που μας λένε οι φοιτητές που πήγαν Εράσμους”
Πηγή: Μάρκο Ρίτσο - "Η Ευρώπη δεν είναι αυτό που μας λένε οι φοιτητές που πήγαν Εράσμους"(VIDEO) - Κατιούσα

1 «Μου αρέσει»
12

φίλε μου δεν ξέρω πού ζεις και τί παρέες έχεις, αλλά δεν ξέρω πολλούς που να φύγαν με δική τους θέληση (εκτός από κάποια διδακτορικά). πρώτα διαλύθηκε η ζωή τους εδώ, μετά αναγκάστηκαν να φύγουν, και πάντα προσπαθούν να γυρίσουν -ευτυχώς κάποιοι τα κατάφεραν, μακάρι να μην χρειαστεί να ξαναφύγουν.
μια χαρά ξαναζούνε τα ρεμπέτικα, από παρέες που τα νοιώθουνε και τους εκφράζουνε. αρκεί να μην ασχολούμαστε με τα μέγαρα και τις τηλεοράσεις (αυτό ισχύει και για τους μουσικούς που θαμπώνονται και τρέχουν στα σόου).

1 «Μου αρέσει»
13

Αν και ξεφεύγουμε θα γράψω κάτι τελευταίο και θα το κλείσω. Πρώτα από όλα ποτέ δεν γράφουμε από τον προσωπικό ή επαγγελματικό περίγυρο. Αν και έχω δεκάδες παραδείγματα από τον προσωπικό ή επαγγελματικό περίγυρο, η εύκολη γενίκευση του ειδικού οδηγεί σε λανθασμένα συμπεράσματα, εκτός αν συγκεντρωθούμε 1000 τυχαίοι άνθρωποι καταθέσουμε όλοι το τι συνέβη στον κύκλο μας και από εκεί προσπαθήσουμε να γενικεύσουμε. Η μεγάλη πλειοψηφία των νέων μεταναστών που έφυγαν έχει τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά των δεκαετιών του 50 και του 60. Ο Λουκάς έγραψε για μισθούς φιλοδωρήματα εδώ και θα συμφωνήσω, ότι κυρίως τα πιο φτωχά στρώματα είναι αυτά που παραμένουν εδώ. Η μετανάστευση σε μεγάλους αριθμούς (όχι ότι δεν υπήρξαν ιδιαίτερα τα χρόνια της κρίσης και αρκετοί που έφυγαν σε κατάσταση απόλυτης φτώχειας, αλλά ως ποσοστό ήταν λιγότεροι από την κατηγορία που περιγράφω). τα τελευταία όχι μόνο 10 χρόνια, αλλά και πριν την κρίση αφορά παιδιά μικρομεσαίων οικογενειών με κάποια άνεση σε ρευστό και περιουσία και η μετανάστευση πέρασε μέσα από σπουδές στο εξωτερικό ή φοιτητικές ανταλλαγές ή ήταν κυνήγι μιας πιο ενδιαφέρουσας και σχετικής με τις σπουδές καριέρας. Μερικές φορές θα έλεγα ότι οικονομικά ίσως να συνέφερε η παραμονή εδώ. Οι στατιστικές καταγραφές δείχνουν ότι το 75% των Ελλήνων μεταναστών την τελευταία δεκαετία είναι πτυχιούχοι πανεπιστημίου, εκ των οποίων το 1/3 δηλαδή 1 στους 4 μετανάστες συνολικά είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών ή απόφοιτοι ιατρικής. Αν το συνδυάσουμε με άλλες στατιστικές ότι μόνο ένα ποσοστό της τάξης του 10% των φοιτητών προέρχεται από τα φτωχότερα στρώματα και στις καλές σχολές το ποσοστό αυτό πέφτει κάτω από το 5%καταλαβαίνουμε ότι η μετανάστευση αφορά κυρίως μεσαία στρώματα και άνω. Σε κάποιο βαθμό μάλιστα για αυτά τα στρώματα η κινητικότητα είναι πλέον τρόπος ζωής. Είναι τα κοινωνικά στρώματα που μαζικά αποδέχθηκαν τη νέα ιδεολογία και ταυτότητα που καλλιεργούσε η Ε.Ε. με όλα αυτά τα προγράμματα κινητικότητας και τις οργανώσεις που χρηματοδοτούσε. Υπάρχουν σχετικές ακαδημαϊκές έρευνες που τα επιβεβαιώνουν. Τα ζούσα ως φοιτητής και δεν είναι τυχαίο ότι κατά κανόνα άτομα που από τότε (πλέον της δεκαετίας πριν την κρίση) ήταν θιασώτες αυτών των προγραμμάτων και της Ε.Ε. είναι αυτοί που τελικά εργάζονται και έξω. Είναι μια νέα κατηγορία ανθρώπων, οι οποία σε μεγάλο βαθμό είναι και αεθνικοί θα έλεγα, όχι διεθνιστές, γιατί ο διεθνιστής δέχεται το έθνος, αλλά αεθνικοί κοσμοπολίτες.

Για να το συνδέσω και με τη μουσική. Φυσικά και το ρεμπέτικο ζει και πολλά άλλα παλιότερα είδη μουσικής ακούγονται. Στις ημέρες μας υπάρχει μια τεράστια ποικιλία μουσικών ειδών. Και εμένα μου αρέσει πολύ το ρεμπέτικο γι’ αυτό και βρίσκομαι εδώ. Από έναν περίγυρο όμως δεκάδων ανθρώπων οριακά θα βρω 2-3 ακόμα που να τους αρέσει να ακούνε ρεμπέτικα για να ακούσουμε παρέα. Αυτό που έχει αλλάξει και αυτό αλλάζει αναπόφευκτα και τα τραγούδια είναι ότι η ζωή μας πλέον είναι διαφορετική από αυτό που περιγράφουν πολλά ρεμπέτικα τραγούδια. Τουλάχιστον όχι στο βαθμό που συνέβαινε τότε, ώστε να αποτελούν ακόμα και σήμερα μαζικό κοινωνικό φαινόμενο. Αυτό είναι πολύ εύκολο να γίνει αντιληπτό από το γεγονός ότι ελαχιστότατα ρεμπέτικα τραγούδια δημιουργούνται σήμερα. Τα ρεμπέτικα ή τα παλιά λαϊκά και άλλα είδη μουσικής επιβιώνουν σε κλειστές σχετικά ομάδες εξειδικευμένων μουσικόφιλων. Συνήθως μιλάμε για ανθρώπους που ασχολούνται γενικότερα με τη μουσική και μέσα από αυτή την ενασχόλησή τους ανακαλύπτουν το είδος, ή για ανθρώπους που ανήκουν σε οικογένειες με μουσική παράδοση. Εσύ λοιπόν τον Μάλαμα τον κρίνεις από την πλευρά του μουσικού με τις εξειδικευμένες γνώσεις, εγώ από την πλευρά του ακροατή και αυτά τα τρία τραγούδια που ανέφερα τα νιώθω περισσότερο δικά μου στην εκτέλεση του Μάλαμα, παρά στην αυθεντική. Επίσης είναι πολύ πιο πιθανό σε μια παρέα αν βάλω την εκτέλεση του Μάλαμα να το τραγουδήσουμε όλοι μαζί και να τσουγκρίσουμε τα ποτήρια, ενώ αν βάλω την εκτέλεση του Καζαντζίδη απλά θα ανεχτούν για λίγο την επιλογή μου. Συγγνώμη αν μακρηγόρησα.

2 «Μου αρέσει»
14

Σχετικά με την μετανάστευση δεν μπορεί κανείς να διαφωνήσει ότι τα χαρακτηριστικά του μετανάστη σήμερα είναι διαφορετικά σε σχέση με τα χαρακτηριστικά του μετανάστη το 50 και το 60. Το ότι σήμερα φεύγουν και πιο μορφωμένοι από τους ανειδίκευτους του 50 και του 60 είναι κάτι που συμφωνούμε όλοι.
Επίσης και στην λογική που αναπτύσεις σχετικά με το ρόλο της ΕΕ συμφωνούμε.
Εκεί που διαφωνώ αν θέλεις είναι σχετικά με τα επίθετα που δίνεις όπως “αεθνικοί”, και “κοσμοπολίτες”. Θα δεχτώ ότι υπάρχουν και αρκετοί με αυτά τα χαρακτηριστικά αλλά εδώ έχουμε στοιχεία που δείχνουν ότι όσοι πάνε αφού βιώσουν την επίσης άσχημη πραγματικότητα στις χώρες προορισμού τους, αλλάζουν τρόπο σκέψης.
Δες τα αποτελέσματα των εκλογών στους μετανάστες στις χώρες της ευρωπαικής ένωσης. Εκεί φαίνεται η πραγματικότητα που βιώνουν, ή αν θέλεις είναι ένας δείκτης.
Εξάλλου σύμφωνα με την απλή λογική “κοσμοπολίτης” είσαι όταν έχεις τα λεφτά να πας κάπου και να το ευχαριστηθείς, να το γλεντήσεις, αλλιώς είσαι μετανάστης του κερατά. (Κατά το ανέκδοτο με τον γιο που λέει στον πατέρα του ότι είναι ομοφυλόφυλος). :grin:
Σχετικά με το ρεμπέτικο τώρα. Κανείς δεν υποστήριξε ότι είναι μαζικό φαινόμενο. Και κατά την γνώμη μου αν θέλεις δεν θα μπορούσε να είναι. Το ρεμπέτικο εξέφρασε μια συγκεκριμένη εποχή. Σήμερα ζούμε παρόμοια ή αν θες τα ίδια προβλήματα αλλά έχουν αλλάξει οι συνθήκες. Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να εκφράσει την σημερινή πραγματικότητα.
Οπότε αυτό που λες για “κλειστές ομάδες” είναι εκ των ουκ άνευ. Αυτό είμαστε και εμείς εδώ, με σκοπό την διάδωση του ρεμπέτικου, χωρίς την ψευδαίσθηση ότι θα εκφράσει το σήμερα.
Και εγω τον Μάλαμα ως ακροατής τον κρίνω, όχι ως μουσικός.

1 «Μου αρέσει»
15

ακόμα κι αν κάποιος μεταναστεύει για να βρει δουλειά στο αντικείμενό του ή για καλύτερες συνθήκες, αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι αναγκαστική επιλογή. μου φαίνεται βαρύ να κατηγορείς αυτούς που φεύγουν διωγμένοι από την μιζέρια ενός τόπου για να φτιάξουν κάτι καλύτερο.
στην τελική σκέψου ότι σε αυτούς που μένουν εδώ, περιλαμβάνονται και τα λαμόγια που εκμεταλλεύονται μια κατάσταση ή αυτοί που τα έχουν βρει έτοιμα με στρωμένες δουλειές από την οικογένεια. αυτό φαίνεται έντονα στην βόρεια ελλάδα που λόγω κρίσης έχουν φύγει τα καλύτερα παιδιά και τώρα πια εκτρέφει μόνο καραβανάδες και παλιά τζάκια. δεν είναι τυχαίο ότι βυθίζεται στον συντηρητισμό και τελματώνει πολιτιστικά.
εξάλλου, και καθαρή επιλογή κάποιου να είναι το να δοκιμάσει την τύχη του αλλού και να γνωρίσει κάτι διαφορετικό, μόνο καλό το βρίσκω. αλίμονο αν μέναμε στην εποχή που δεν βγαίναμε από το χωριό μας και γι’αυτό νομίζαμε ότι είναι το καλύτερο χωριό του κόσμου.

16

Καλησπέρα σε όλους, χαίρομαι που το θέμα που άνοιξα έχει ξεκινήσει αυτή την ενδιαφέρουσα συζήτηση.

Όμως, για να μην χρειαστεί να διαχωρίσουμε πολλά μηνύματα σε νέο θέμα από την αρχική κουβέντα, που είναι “Τα Σκέτα” του Μάλαμα, ας προσπαθήσουμε να μείνουμε εντός θέματος :slight_smile:

4 «Μου αρέσει»
17

Προσωπικά, δεν θα κατέκρινα την ιδέα να διασκευάσεις ένα τραγούδι που αρχικά εξέφραζε έναν καημό, και η διασκευή σου να καταλήξει να εκφράζει έναν άλλο καημό. Τώρα, αν κάποιον ακροατή δεν τον συγκινεί το αποτέλεσμα, σημαίνει απλώς ότι η διασκευή δεν τον πέτυχε. Δεν παύει όμως να είναι ένας δημιουργικός τρόπος να μοιραστεί ο διασκευαστής την προσωπική του ανάγνωση του αυθεντικού τραγουδιού.

1 «Μου αρέσει»
18

Χαιρετώ την παρέα.
Είχα γράψει την άποψή μου στο προηγούμενο θέμα, αν και από τότε βγήκαν περισσότερα τραγούδια σε γενικές γραμμές παραμένω σταθερός σε αυτά που έλεγα. Τα περισσότερα κομμάτια μου άρεσαν, μεγάλη διαφορά έκαναν κομμάτια με πρώτη εκτέλεση άλλης αισθητικής (με πλήκτρα, ντραμς, ηλεκτρικό ήχο κλπ). Οι εκτελέσεις με Πάππο, Σιώτα, Καραπατάκη θεώρησα ότι τρόπον τινά “πρόδωσαν” το σκοπό του εγχειρήματος, δηλαδή λιτές (σε καμμία περίπτωση όχι απλοϊκές) διασκευές για δυο κιθάρες, μου άρεσαν παρολαυτά.

Να αναφερθώ σε μερικά σχόλια.

Αρχικά, είναι νομίζω άδικο να κάνουμε μια ευθεία σύγκριση της πρώτης εκτέλεσης με το συγκεκριμένο εγχείρημα από άποψη ερμηνείας. Η επιλογή γίνεται με βάση τους συνθέτες, τα τραγούδια έχουν τραγουδηθεί από διάφορους τραγουδιστές αρκετά ετερόκλητους. Είναι λογικό να υπάρχουν περισσότερες συγγένειες με κάποιους και μεγαλύτερη απόσταση με άλλους για το Μάλαμα και για κάθε τραγουδιστή. Τουλάχιστον ο Μάλαμας το προσεγγίζει τίμια για μένα, γιατί προσπαθεί να κάνει τα κομμάτια δικά του, και νομίζω τα καταφέρνει. Το αν τα λέει καλύτερα από την πρώτη εκτέλεση, νομίζω είναι ένα ερώτημα με ελάχιστη σημασία.

Δεδομένου ότι έχει “βγάλει” ήδη έναν ολόκληρο δίσκο (λογαριάζοντας τον αριθμό των διασκευών ως τώρα), Δευτέρα τη Δευτέρα στο διαδίκτυο, δε νομίζω ότι αυτή η δουλειά θα κυκλοφορήσει με τον παραδοσιακό τρόπο σε cd. Ποιός θα το αγόραζε, όταν έχει ήδη -και μάλιστα νόμιμα- όλα τα κομμάτια στη διάθεσή του? Τη θεωρώ σωστή προσέγγιση αυτή ειδικά επειδή αυτά τα τραγούδια είναι διασκευές. Υπάρχουν δεκάδες διασκευές και ζωντανές ηχογραφήσεις στο διαδίκτυο, εδώ απλά γίνεται ντόρος επειδή είναι ο Μάλαμας που είναι φίρμα. Να βγάζει λοιπόν μια φίρμα δίσκο μόνο διασκευές το κατακρίνουμε (κ εγώ μαζί), να τις βγάλει σε δίσκο από live πάλι κάτι δεν κάθεται καλά (συν ότι δεν υπάρχει η ελευθερία να “πειραχτούν” τα κομμάτια όσο θα ήθελε ο καλλιτέχνης)… πώς αλλιώς να γίνει? Με πειρατικά bootlegs?

Το πιο σημαντικό είναι η αισθητική. Τα τραγούδια είναι διασκευασμένα με τρόπο ώστε να παραμένουν λαϊκά, με μια σημερινή νοηματοδότηση του όρου. Αυτό μπορούμε να το καταλάβουμε και αναφέρθηκε και πιο πάνω. Πολλές μεγάλες επιτυχίες και φωνές αν έβγαιναν σήμερα δε θα έκαναν την ίδια πορεία, είναι απόλυτα λογικό αυτό. Κρίνω τις συγκεκριμένες διασκευές επιτυχείς γτ φέρνουν τα τραγούδια αυτά στο σήμερα με τρόπο που να συνεχίζουν να επιτελούν το βασικό σκοπό για τον οποίο γράφτηκαν, σε μια κοινωνία με αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά (όπως και με αρκετά ίδια χαρακτηριστικά).

3 «Μου αρέσει»
19

αντώνη συμφωνώ γενικά μαζί σου. να εξηγηθώ για να μην παρεξηγηθώ:
δεν με χαλάνε γενικά οι διασκευές, με εξαιρέσεις τύπου ιμάμ που με μπαΐλντισαν. ούτε με χαλάει γενικά η συγκεκριμένη σειρά, ειδικά ως φόρο τιμής του μάλαμα στους δημιουργούς που του έδωσαν μεροκάματο τόσα χρόνια.
αλλά με χαλάει να βλέπουμε τις δισκογραφημένες (βιντεοσκοπημένες πλέον) επανεκτελέσεις και διασκευές, ως ένα όχημα για να φτάσουν τα κομμάτια σε πιο ευρύ κοινό. τους λόγους τους έχω εξηγήσει πολλές φορές, αν δεν είναι σαφείς να το ξανακάνω -απλά δεν θέλω να κουράζω.

1 «Μου αρέσει»
20

Από τη στιγμή που δε μιλάμε για μια επανεκτέλεση -όπου η προσπάθεια είναι να αποδοθεί η πρώτη εκτέλεση όσο το δυνατόν πιστότερα σε κάθε τομέα- αλλά για μια διασκευή, αυτή είναι μια πτυχή που είτε ηθελημένα είτε αθέλητα θα ξεδιπλωθεί.

Το βλέπουμε κι εδώ στο φόρουμ.
Πολλοί άνθρωποι που δεν τους αρέσει ο Μάλαμας μπήκαν στη διαδικασία να ακούσουν τα κομμάτια γιατί τους άρεσαν οι πρώτες εκτελέσεις ή είχαν περιέργεια.
Υπάρχουν και οι άλλοι (δεν έχουμε εκπροσώπηση στο φόρουμ μάλλον) που παρακολουθούν το Μάλαμα και δεν έχουν επαφή με αυτά τα τραγούδια, οι οποίοι άκουσαν αυτές τις διασκευές ακριβώς επειδή τις είπε ο Μάλαμας.

Για τους δεύτερους, ακόμα και αν δεν μπουν στη διαδικασία να ακούσουν τα πρωτότυπα, ήδη έχει επιτελεστεί αυτό που περιγράφεις -άκουσαν ένα τραγούδι/είδος/συνθέτη που πριν δεν το(ν) άκουγαν ούτε και είχαν διάθεση να μπουν στον κόπο. Δε νομίζω να υπάρχει δρόμος υπέρβασης αυτής της κατάστασης.
Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι οι επανεκτελέσεις θα οδηγήσουν σε “δεύτερη καριέρα” των κομματιών αυτών (το έχουμε δει να συμβαίνει, αλλά σπάνια), ούτε ότι θα “αναστήσουν” το είδος. Ίσως κάποιοι ακροατές μπουν στον κόπο να ακούσουν τις πρώτες εκτελέσεις, αν δεν τις είχαν ακούσει, και μια μερίδα αυτών να κολλήσει… το έχουμε ακούσει πολλές φορές αυτό, αλλά είναι απλά στατιστική, για μένα δε λέει κάτι παραπάνω.

Όπως ανέφερα στο προηγούμενο ποστ, η αισθητική είναι το πρώτιστο σημείο.
Οι διασκευές πχ των Ιμάμ, πήραν τραγούδια και τα έβαλαν σε μια ποπ φόρμα της μόδας, με διασκευές κατάλληλες να ακουστούν σε ένα πάρτυ ή ένα μπιτς μπαρ. Άλλες διασκευές πχ των Gajo Dillo (αν γράφεται έτσι), συγκέρασαν παλιά μουσικά είδη (ρεμπέτικο/gypsy jazz-manouche/swing) που αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα έχουν ξανά ένα σχετικό hype.
Εγώ δεν είμαι μουσικολόγος, θεωρώ όμως ότι το popular δεν είναι κατ’ ανάγκην λαϊκό. Οι παρούσες διασκευές, όπως πχ και οι διασκευές του Μυστακίδη στα ρεμπέτικα, ναι μεν φέρνουν το τραγούδι στο σήμερα, το επικαιροποιούν, αλλά με μια αισθητική που του επιτρέπει να συνεχίζει να είναι λαϊκό και να επιτελεί τον ίδιο σκοπό, όπως θα ήταν ένα λαϊκό (όχι “λαϊκοποπ”) σήμερα. Για μένα εκεί είναι το ζουμί.

Το παραπάνω νομίζω φέρνει ξανά στο προσκήνιο δυο πολυσυζητημένα θέματα. Το πρώτο είναι η σπάνη νέων τραγουδιών ή/και ο δισταγμός για δημιουργία από μια παγιωμένη πλέον μερίδα ανθρώπων που δρουν σε αυτόν το μουσικό χώρο και μοιράζονται μια αισθητική - οπότε η πλειοψηφία κάνει διασκευές/επανεκτελέσεις και δεν απασχολείται κυρίως με το τι γίνεται τώρα, με τα επόμενα βήματα των καλλιτεχνών του καιρού μας, αλλά με το παρελθόν (το θεωρώ χρήσιμο, μην παρεξηγηθώ, αλλά να μη φτάνει σε επίπεδο “μουσικού σχολαστικισμού”, χρειάζεται ισορροπία).

Το δεύτερο (που σχετίζεται με το πρώτο) είναι η δυσκολία έκδοσης (δίσκος, youtube, streaming) προσεγμένης δουλειάς σε στούντιο - γιατί πόσες διασκευές/επανεκτελέσεις να σηκώσει πια? Πχ όπως αναφέρθηκε, πολύ καλοί οι Σκούτας-Μηταράκης, η συντριπτική πλειοψηφία του υλικού τους όμως είναι από βίντεο με ζωντανές εμφανίσεις σε κάποιο κέντρο, ή σε κάποια εκπομπή, και λίγες με κομπανία χωρίς κοινό αποκλειστικά για ηχογράφηση. Έχουν κι αυτά την αξία τους, αλλά η δουλειά σε στούντιο είναι διαφορετική, μπορεί να αναδείξει άλλα πράγματα - και μένει παρακαταθήκη με ένα διαφορετικό τρόπο.

4 «Μου αρέσει»