Ρεμπέτικο και στενοχώρια

Είναι γνωστό πως το ρεμπέτικο ανέκαθεν αποτύπωνε τα συναισθήματα των δημιουργών του.
Τις συνθήκες που επικρατούσαν κατά την ακμή του όμως, δε θα τις χαρακτήριζες «λουξ». Πολλά παραπονιάρικα και στενόχωρα τραγούδια γράφτηκαν για διάφορες αιτίες.
Ποιο ειναι κατά τη γνώμη σας το πιο στενόχωρο ή καταθλιπτικό τραγούδι του είδους; Παραθέτω τη δίκη μου επιλογή

Πλημμύρα - Μάρκος

Στενάχωρο,αν και πολύ αριστουργιματικό.

1 «Μου αρέσει»

Εγω αντίθετα, φτιάχνω λίστες με χαρούμενα κομμάτια, μποέμικα και εκπληρωμένους έρωτες, που είναι δυσεύρετα!

3 «Μου αρέσει»

Ίσως να ναι και πιο ενδιαφέρον.

1 «Μου αρέσει»

Τα πολύ μαύρα τραγούδια γενικά δε μ’ αρέσουν. Και ο λόγος είναι ότι η σκόπιμη μανιέρα της μαυρίλας έχει χρησιμοποιηθεί τόσο πολύ, στην ιστορία του τραγουδιού, για σκοπούς απλά εμπορικούς, ώστε για να ξεχωρίσεις το γνήσια (και όχι δήθεν) πονεμένο τραγούδι πρέπει πολλές φορές να ανατρέξεις σε εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες του τύπου «εκείνη την περίοδο ο δημιουργός ήταν όντως πολύ πονεμένος, γιατί είχε συμβεί το τάδε, και έβγαζε την ψυχούλα του στα τραγούδια, δεν το 'κανε από μανιέρα».

Η μαυρίλα, ο πόνος, η απόγνωση κλπ., πέρα από αρκετά ρεμπέτικα, είναι επίσης το αποκλειστικό θέμα ολόκληρου του προπολεμικού ρεπερτορίου του αμανέ, και επίσης ολόκληρου του μεταγενέστερου ρεπερτορίου του βαριού λαϊκού και του σκυλάδικου. Χωρίς φυσικά το θέμα αυτό να αποκλείεται κι από τα ρεπερτόρια κάθε άλλου είδους τραγουδιού.

2 «Μου αρέσει»

Η εποχή μέχρι το 1950 (τέλος εμφυλίου) είχε πολλά βάσανα, σκέψου μόνο πόσους πολέμους και προσφυγιές είχαν περάσει. Στις ερμηνείες ακούς την ειλικρίνεια και την αλήθεια τους.
Στα μεταγενέστερα (εκτός των χρονικών ορίων του ρεμπέτικου, '60 και δώθε) υπήρχε μεν η ξενιτειά, αλλά υπήρχε και η κοινωνική άνοδος με τις κοσμικές νταβέρνες και τα μπουζουκλερί.

2 «Μου αρέσει»

Μα και πάλι πρέπει να ανατρέξεις σε εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες: ήταν μέσα στον Εμφύλιο; Πόσο πρόσφατα από τη Μ/ασιατική καταστροφή; Υπήρχαν ακόμη άνθρωποι που δεν είχαν φύγει από τη θητεία και το μέτωπο επί δεκαετίες; …κλπ

2 «Μου αρέσει»

Αυτά τα δύο, διαφορετικά το καθένα

Η λύπη, η στενοχώρια, η έκφρασή της, όταν είναι γνήσια (και στα προ- και μεταπολεμικά χρόνια είχε χίλιους λόγους να είναι) είναι λυτρωτική. Δεν το λέω με ύφος θεωρίας, έτσι βιώνω το άκουσμά της, σήμερα που μιλάμε, και δεν αφορά μόνο το ρεμπέτικο-λαΪκό, για μένα έτσι λειτουργεί π.χ. και το άκουσμα των τραγουδιών του Καριωτάκη από τον Ξυλούρη (συνθέσεις του Λουκά Θάνου) ή το strange fruit από τη Μπίλι Χόλινταίη και το pleasant street από τον Τιμ ΜπάκλεΪ. Εννοώ ότι το βύθισμα στην έκφραση της λύπης και της αλήθειας της κάτω-κάτω έχει τον λυτρωτικό θησαυρό. Τουλάχιστον για μένα. Φυσικά δεν είμαι εναντίον του χαρούμενου, του μποέμικου, φτάνει κι αυτό ναναι αληθινό: Όσο έχει χρησιμοποιηθεί η λύπη εμπορικά, άλλο τόσο και περισσότερο ισχύει αυτό για τα διάφορα χαζοχαρούμενα, ιδίως στις μέρες μας. Στο σύνολό του ο κύκλος της λύπης στο λαϊκό τραγούδι συνιστά κατά τη γνώμη μου μια ισχυρή, βαθιά, σκληρή, έσχατη αυθόρμητη κοινωνική διαμαρτυρία στη εποχή της. Δεν μπορώ να διανοηθώ τις συνέπειες που θα είχε η κατάπνιξή της. Κι αν η διέξοδος δεν δίνεται μέσα στους 12 στίχους του κάθε τραγουδιού η ίδια η έκφρασή της αποτελεί κάλεσμα για μια τέτοια διέξοδο. (Που στη δεκαετία του 60 δόθηκε και μουσικά). Αλλά κι ο Χατζηχρήστος τραγούδησε “ποια λύπη σε βαραίνει βαριά κι αφόρητη” καταλήγοντας “μίλησε καρδιά μου και χαμογέλασε”. Δεν είναι το μόνο παράδειγμα. Πάντως όπως και στην ποίηση η κατανόησή της είναι πολλές φορές αδύνατη χωρίς γνώση της εποχής της και της προσωπικότητας του δημιουργού, το ίδιο ισχύει και στο λαϊκό τραγούδι. Αλλά από εδώ και μια άλλη διάσταση: Υπάρχει βαθύτερη λύπη όταν ακούγοντας το πιο ευφρόσυνο τραγούδι του κόσμου, το gracias a la vida από τη Βιολέτα Πάρα, γνωρίζεις ταυτόχρονα το τέλος που έδωσε στη ζωή της η δημιουργός του; Η βαθύτερη αγάπη κρύβει μέσα της τον κίνδυνο της βαθύτερης απογοήτευσης. Αλλά και το αντίθετο. “Δεν είναι κακό να λυπάσαι”, μου είχε πει κάποτε μια φίλη. Και πιστεύω πως είναι αλήθεια.

1 «Μου αρέσει»

Νιώθω εδώ την ανάγκη να προσθέσω, ότι παρ’ όλα αυτά το τραγούδι παραμένει άφθαρτο. Σαν απόσταγμα μιας ανθρώπινης παρουσίας στο κόσμο, ολόκληρη η διαδρομή της κάνει τους στίχους του όχι πια απλώς έκφραση μιας στιγμής, αλλά αίτημα, σημαία.

2 «Μου αρέσει»

Ναι, ασφαλώς. Κάθαρση.

Και μερικές φορές αρκεί η γνησιότητα εκ μέρους του ακροατή, δε μας χρειάζεται / δε μας επηρεάζει η γνησιότητα ή η απουσία της εκ μέρους των δημιουργών.

Αλλά δεν παύει να υπάρχει και η κλάψα, με όλη της την απήχηση.

2 «Μου αρέσει»

Τα καλυτερα ειναι της χαρμολυπης. Κατι ραστ χουζαμ με βαρυ στιχο.
-Απ’τις παρανομιες
-Παραπονουμαι στον ντουνια
Και φυσικα τα μαγκικα.
Υπαρχει και η κλαψα γιατι υπαρχουν και κλαψαρηδες!

1 «Μου αρέσει»

Υπάρχουν και σήμερα, όπως θα υπάρχουν πάντοτε άνθρωποι πονεμένοι , που ίσως ζουν την μαυρίλα της εποχής του ρεμπέτικου . Νομίζω πως το είδος αυτό της μουσικής θα αγγίζει πάντα στο μέλλον τις καρδιές των ανθρώπων οι οποίες κατά κάποιο τρόπο έχουν παρόμοια βιώματα με τους μεγάλους συνθέτες του ρεμπέτικου. Η ανθρώπινη ψυχή παραμένει η ίδια μέσα στους αιώνες , όποτε το ρεμπέτικο θα βρίσκει έδαφος στις καρδιέ των ανθρώπων.

επειδή πρόκειται για Αστικό Λαϊκό μουσικό είδος και όπως συμβαίνει με ολα τα παρόμοια ειδη στον κόσμο, τα λογια και οι μουσικές, περιεχουν δυστυχία και πόνο.
Αλλα και η βολεμένη μεγαλοαστική ταξη, τα “πλησιάζει”, γιατι τα ζηλεύει και για να αποδείξει πως εχει και αυτή προβλήματα και στεναχώριες…
τον Μάρκο δεν θα τον καταλάβουν ποτέ όμως …

οι λαικοι σε ολον τον κόσμο εχουν πραγματικές στεναχώριες, εχει να κανει με την επιβίωση των.
οι βολεμένοι εχουν μόνον ψυχοπλακώματα.
και ετσι, ταιριάζουν για όλους.

2 «Μου αρέσει»

Καλά τώρα, αυτές οι γενικεύσεις…

Η αλήθεια ειναι πως δεν ειναι αναγκαίες

Με εκφράζει η άποψή σου.

1 «Μου αρέσει»

Ούτε και οι γενικεύσεις είναι το καλύτερο. Με την ευκαιρία θέλω να γράψω ότι δοκιμάζοντας να μάθω κάνα λυπητερό τραγουδάκι, χωρίς να γνωρίζω και πολλά, εκείνο πού με γεμίζει με λύπη είναι το μινόρε της αυγής. Μόνο η μουσική και χωρίς τον στοίχο , χωρίς να καταλαβαίνω γιατί με κάνει να βουρκώνω.Επίσης το καπηλειό του Μητσάκη είναι σαν ζωγραφιά σε πίνακα, με τον καημένο μπεκρή απ’έξω να ζει το δικό του δράμα. Η μελωδία είναι καταπληκτική και ταιριάζει απόλυτα με το θέμα.

3 «Μου αρέσει»

Ίσως η επιρροή της μουσικής στον ανθρώπινο εγκέφαλο είναι διαφορετική στον καθένα και πάλι εξαρτάται από την ψυχική κατάσταση της στιγμής, να το πω έτσι. Άκουσα την “πλημμύρα” του Μάρκου και δεν μου έδωσε κανένα στενάχωρο συναίσθημα ( ας με συγχωρήσουν οι πλημμυροπαθείς της Θεσσαλίας και και γενικότερα ) . Είναι πολύ ωραίο κομμάτι και σίγουρα ο στοίχος μιλάει για το δράμα των παθόντων, όμως η μουσική του μου ακούγεται κάπως χαρούμενη, ιδικά όταν ακούγεται κάτι σαν κουδουνάκι μέσα στο μέλος ( εδώ ας με συγχωρήσετε ως αμαθή περί των οργάνων και της μουσικής) . Επίσης όταν ακούω γριά στα τραγούδια μου φαίνεται κάπως αστείο, ενώ η γιαγιά προκαλεί σεβασμό. Είναι πιά πολύ μακριά από την εποχή μας η αρχή του ρεμπέτικου χωρίς αυτό να μειώνει την αξία του αλλά αντίθετα στερεώνεται ακόμα περισσότερο για να μείνει στην ιστορία. Μπορεί κάποιες φορές οι στοίχοι να είναι εκτός εποχής, αλλά η τεράστια αξία του βρίσκεται στα όργανα και ειδικά στους μπουζούκομπαγλαμάδες και στους οργανοπαίκτες. Επίσης τα ζώα αντιλαμβάνονται και αντιδρούν στους ήχους των μουσικών οργάνων. Όχι από ραδιόφωνο αλλά απευθείας από το όργανο η αντίδραση είναι έντονη. Τίς νύχτες κάποιες φορές, τα σκυλιά της γειτονιάς ( είναι πολλά) , μόλις ακούσουν να γρατσουνάω, ειδικά στις νότες κοντά στην τρύπα, αρχίζουν όλα μαζί να γαυγίζουν και να ουρλιάζουν σαν λύκοι . Μάλλον απέκτησα και ακροατήριο αλλά φοβάμαι μήπως με κράξουν οι γείτονες στις τρεις τα ξημερώματα . Τουλάχιστον να παίξω σωστά κάνα τραγούδι ώστε να μπαλώσω την κατάσταση.

Διαβάζω πως λόγω της φτώχειας δεν είχε ο κόσμος χρήματα να δώσει στους λαϊκούς μουσικούς και τους έδιναν ότι είχαν, δηλαδή τρόφιμα όπως κότες αυγά αλεύρι κλπ. Το μπουζούκι θεωρούνταν κακόφημο μουσικό όργανο και μπαγλαμάς όργανο των φυλακόβιων. Η αστυνομία έσπαγε τα όργανα! Πόσα όργανα σωστά έργα τέχνης και πολιτισμού καταστράφηκαν! Συνθήκες αδιανόητες για την εποχή μας. Λυπάμαι ειλικρινά για την κατάντια και το χάλι της Ελληνικής μουσικής σήμερα. Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν μεγάλα ταλέντα και αξιόλογοι καλλιτέχνες της Ελληνικής μουσικής, όμως οι επιρροές της παγκοσμιοποίησης στην μουσική, όπως και σε όλες τις πτυχές της ζωής μας, όπως και η υπερβολική προβολή της ξένης μουσικής από τα ΜΜΕ, στρέφουν τα ακούσματα των νέων ανθρώπων προς την Δυτική μουσική και έτσι στερείται το είδος της Ελληνικής παραδοσιακής μουσικής από νέα παιδιά με μεγάλες μουσικές ικανότητες. Όμως ας είναι καί έτσι, ο καθένας ας ακούει, ας παίζει και τραγουδάει ότι γουστάρει. Με την ευκαιρία θα ήθελα την γνώμη σας για την μουσική διασταύρωση παραδοσιακής και σύγχρονης μουσικής. Ας πούμε για τους Μανιταρόκ στα Γρεβενά όπου άκουσα το τραγούδι του Γιώργου Μπάτη, μηχανικός στην μηχανή και μου άρεσε η διασκευή, με ένα μπουζούκι πεντάχορδο και κάτι τέτοια περίεργα. Αναπόφευκτα θα δημιουργούνται καινούργια μουσικά είδη, χωρίς να χαθεί η τεράστια αξία και παρακαταθήκη του λαϊκού ρεμπέτικου τραγουδιού. Αυτοί λοιπόν οι φτωχοί και διωκόμενοι λαϊκοί συνθέτες, έχουν κάποια ομοιότητα με τους μάρτυρες της Εκκλησίας και γι’αυτό όλοι μας όταν αναφερόμαστε σε εκείνους και στο έργο τους, δείχνουμε τον θαυμασμό και τον σεβασμό μας. Χαίρομαι ιδιαίτερα και ελπίζω για το μέλλον όταν βλέπω μικρά παιδάκια να παίζουν με το μπουζούκι σαν να γεννήθηκαν με το όργανο στα χέρια .

2 «Μου αρέσει»