Ρεμπέτικη φρασεολογία και άγνωστες λέξεις

Μάλλον χρειάζεται κάποιος που ξέρει Τούρκικα ή κάποιος με Τουρκοελληνικό λεξικό!

Άλλη λέξη είναι το karsi (δεν έχουμε δυστυχώς την νεοΤουρκική γραμματοσειρά!) που σημαίνει ορθώς “αντικρυστά” (λέτε να το παράκουσε κανένας παλιός Τούρκος -όχι παλιότουρκος- και να το πρόφερε “καρσί”;;:wink: και άλλη το karisik που σημαίνει όντως ανάμεικτος/η/ο.

Καλές οι διάφορες γνώμες, δε λέω, αλλά ας διασταυρώνουμε προηγουμένως αυτά που γράφουμε, ε;
Με όλο το σεβασμό… :230:

Μπορείς να το πεις κι έτσι. Φτιαγμένος για καυγά.

Πιστεύω ότι …ο φτιαγμένος – συναχωμένος, …είναι και πιο επιρρεπής στον καυγά.:mad:

Αν το συνάχι είναι βαρύ? …Άστα να πάνε :087:

Μερικές προσθήκες ακόμα στο λεξιλόγιο:

τσαγκλί: ξερό κλαδί
["…Σ΄αγάπησα να΄χω ζωή, μα εγώ ζωή δεν έχω
τσαγκλί να με κλαδεύουνε και κλαδεμό δεν έχω…"]

τουρσέκι και ντουρσέκι και τουρσεκάκι: γωνία του δρόμου, σταυροδρόμι
[τουρκ. dursek]

καδέλι: και (κάδος): μεγάλο μεταλλικό ή πλαστικό δοχείο στο οποίο τοποθετούνται βαριά αντικείμενα.

υπόγα: το κρατητήριο, η φυλακή, αλλά και το υπόγειο.

Συμφωνούμε;

Από πού προκύπτει ότι η λέξη υπόγα χρησιμοποιείται και για τη φυλακή;

Εκτός από την “Υπόγα” του Μπέζου, που μάλλον αναφέρεται σε τεκέ, έχω την εντύπωση πως απαντά και αλλού η λέξη “υπόγα” και με την έννοια της “φυλακής”.

Άν δεν βρεθεί, όμως, κάτι σχετικό, δεν υπάρχει λόγος να καταχωρηθεί η λέξη αυτή στον πίνακα.

Δεν θυμάμε αν το έχει καποιος επεξηγήσει, Μπουλασιλίκι τι σημαίνει;
Εκτος απο τον συναχη του Μαρκου υπάρχει σε άλλο τραγούδι;

Νομίζω άπλυτα πιάτα…

Τη λέξη “μπουλασιλίκι” μόνο στο “Συνάχη” τη θυμάμαι.
Σημαίνει “οργή”, “θυμός”. και υπάρχει στον πίνακα με τη ρεμπέτικη φρασεολογία.

Παραθέτω όλους τους στίχους:
"Συναχωμένος μου΄ρχεσαι, αμάν αμάν, μουρμούρη μου από πέρα
και μες στα χέρια σου κρατάς, συνάχη μου, μια δίκοπη μαχαίρα.

Με ποιον τα΄χεις, συνάχη μου, αμάν αμάν και πας να καθαρίσεις;
Την ηθική σου θίξανε, συνάχη μου, αμάν αμάν, και πας να εγκληματήσεις;

Κοίτα καλά, συνάχη μου, αμάν αμάν, που πάντα ξεσπαθώνεις
και κει π΄ανακατεύεσαι, συνάχη μου, μπέσα ποτέ μη δίνεις.

Ας το μπουλασιλίκι σου, αμάν αμάν, και πάψε το συνάχι
και δεν ανακατεύομαι, συνάχη μου, σε ό,τι κι αν σου λάχει.

Συναχωμένος μου΄ρχεσαι, μουρμούρη μου, μάγκα μου από πέρα
και μες στα χέρια σου κρατάς, συνάχη μου, μια δίκοπη μαχαίρα".

Έχω την εντύπωση πως εδώ “συνάχης” είναι ο θυμωμένος νταής (όχι ο “φτιαγμένος”) που γεμάτος οργή έρχεται κρατώντας δίκοπη μαχαίρα για να σκοτώσει, επειδή πιστεύει πως τον έθιξαν, πως παραβίασαν τους άγραφους κώδικές του.
Γι΄αυτό και η συμπεριφορά του κατακρίνεται, σχεδόν γελοιοποιείται από το Μάρκο, γιατί δεν είναι αιτιολογημένη.

Έχω την εντύπωση πως εδώ “συνάχης” είναι ο θυμωμένος νταής (όχι ο “φτιαγμένος”)
Πολυ σωστα ο “απειλιτικα Θυμωμενος”

Γεια σας και από εμένα.

Είμαι η Άλκηστη και θέλω να πω ένα μεγάλο μπράβο στον Admin αυτού του φόρουμ για τη συγκέντρωση του λεξιλογίου.
Είμαι Φιλόλογος με δύο μεταπτυχιακά στη Γλωσσολογία και ομολογώ πως δεν περίμενα να βρω ποτέ μια τόσο σοβαρή μελέτη για το ρεμπέτικο λεξιλόγιο στο Διαδίκτυο.
Μπράβο σας!
Άριστη εργασία, αθησαύριστες λέξεις πολλές, τεκμηριωμένη και πλήρης εργασία.
Καταλαβαίνω πως η συγκέντρωση αυτή έχει στοιχίσει στον Admin και σε όσους τυχόν συνεργάστηκαν μαζί του άπειρες ώρες απασχόλησης.
Όμως, το αποτέλεσμα δικαιώνει απόλυτα, μια και ανάλογη απόπειρα δεν έχω βρει έως τώρα ούτε στο sealabs όπου επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο,

Και πάλι μπράβο σας!
Συγχαρητήρια, θα σας διαβάζω στο εξής.

Καλησπέρα κι από εμένα!

Να βάλω κι εγώ το λιθαράκι μου για τον “Σινάχη”:
με βάση τον Ηλία Πετρόπουλο, στο τραγούδι αυτό δεν ισχύει το γράμμα υψιλον, διότι “δεν πρόκειται για την γνωστή ενοχλητική αρρώστεια. Σινάχης ειναι ο απειλητικός μουτρωμένος. Ο ξακουστός κουτσαβάκης και νταής αμαξάς Σινάχης, που τον φοβόταν όλη η Παλιά Αθήνα, δεν είχε άδικα αυτό το παρατσούκλι.

Τα συγχαρητήριά μου για το φόρουμ σας!!

ΚΑΛΗΣΠΕΡΑ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΟ ΘΕΜΑ. ΕΙΝΑΙ Ο ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΣ ΟΧΙ ΜΕ ΤΣΙΓΑΡΟ ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΤΗ. ΟΣΟΙ ΤΡΑΒΑΝΕ ΑΠΟ ΤΗ ΜΥΤΗ ΠΑΘΑΙΝΟΥΝ ΚΑΤΙ ΣΑΝ ΤΟΥΣ ΣΚΥΛΟΥΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ.
Ο ΑΜΑΞΑΣ ΕΑΝ ΤΟΝ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΣΑΝ ΣΥΝΑΧΙ ΕΙΝΑΙ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΟ ΤΩΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ.
ΚΑΙ ΟΠΩΣ ΕΛΕΓΕ Ο ΜΠΑΡΜΠΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΡΕΜΠΕΤΗΣ ΕΙΣΑΙ ΟΤΑΝ ΕΧΕΙΣ ΖΗΣΕΙ ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ.:082:

Και γιατί δηλαδή ο νταής αυτός να μην πήρε το παρατσούκλι του από τη χρήση της λέξης Συνάχι με την έννοια που της αποδίδουμε; αλλάζει η ορθογραφία μιας λέξης όταν αυτή γίνεται παρατσούκλι; μήπως πρέπει ο Μάρκος να γράψει «σιναχωμένος μου ΄ρχεσαι, Σινάχη μου από πέρα»; Προσοχή με τον Πετρόπουλο, ζεί στον κόσμο του, έχει μαλλιάσει η γλώσσα μας…

Καλώς ήρθες, Ελευθερία!

Ρελαρε, πρώτον, να σε πληροφορήσω πως υπάρχουν και τα μικρά γράμματα.
Δεύτερον. Πολύ θα ήθελα να μου πεις, γιατί το είχα πάντα απορία: 3 χούφτες χασίς τη μέρα αρκούν για κάποιον που θέλει να κάνει ρεμπέτικια ζωή;

Τι λέξη καρσί την άκουγα συνέχεια οταν ήμουνα στη Μυτιλήνη .Όταν ήθελαν να πουν απέναντι,έλεγαν καρσί μωρέλιμ.Ευχαριστώ.

Θα σου πω εγώ:
Αγόρασες και το λουλά απ’ το Μοναστηράκι
ο Μάρκος θα σου τράβαγε τ’ αφτί
και τώρα που μας έγινες μοντέρνο κουτσαβάκι
δε ρίχνεις και σ’ εμάς τη συνταγή, τη μαγική.

Όσους πάσχουν από συνάχι (είναι κρυωμένοι) να τους λέμε πρεζάκηδες για να τους ξεχωρίζουμε?:019:

Μια παρατήρηση και από εμένα.
Είδα στη φράση “κάνω σαρμάκο” να δίνεται και η εξήγηση: “πολιορκώ”, “περικυκλώνω”, “κάνω έφοδο” .
Δεν ευσταθεί αυτή η εξήγηση.
Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις έννοιες και τις χρήσεις σήμερα της λέξης αυτής στην τουρκική γλώσσα και ούτε μας ενδιαφέρουν απόλυτα.
Αλλά στην ελληνική γλώσσα η φράση “κάνω σαρμάκο” παντού επικράτησε να σημαίνει " περιτυλίγω ή περιτυλίγομαι" στα σαρμαδάκια συγκεκριμένα
και κατ΄επέκταση “σιωπώ”, “ησυχάζω” κλπ.

Θα ήταν παράξενο μόνο ο Βαμβακάρης να γνώριζε αυτή τη σημασία της λέξης
(με την έννοια του “πολιορκώ”) και να την χρησιμοποίησε μόνο αυτός στο τραγούδι του.

Για το «συνάχι»:
Όπως έχουμε πει και σε παλιότερη συζήτηση, “συνάχι” είναι η εισπνοή ναρκωτικών ουσιών που έχει ως συνέπεια - ανάμεσα στα άλλα - τον ερεθισμό του βλεννογόνου της μύτης και την καταρροή, το κοινά ονομαζόμενο συνάχι, το οποίο όταν η εισπνοή είναι πρόσφατη και χρόνια γίνεται πιο έντονο.

Δεν γνωρίζουμε αν πράγματι υπήρξε Σι(υ)νάχης και όπως λέει και ο Νίκος Πολίτης δεν έχουμε κανένα λόγο να στηριχτούμε μόνο στη μαρτυρία του Πετρόπουλου.

Στο συγκεκριμένο τραγούδι , πάντως, ο Μάρκος περιγράφει έναν θυμωμένο νταή, έτοιμο για όλα.
Δεν γνωρίζουμε με σιγουριά, βέβαια, αν ο θυμός του εξηγείται από το «συνάχι» ή οφείλεται μόνο στον κουτσαβακισμό, κάτι το οποίο προσωπικά και στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρώ πιο πιθανό.

Για τη φράση «κάνω σαρμάκο».
Προσωπικά, ούτε εγώ έχω πεισθεί πως σημαίνει «πολιορκώ», «επιτίθεμαι» ή «ετοιμάζομαι για έφοδο».
Η ελληνική σημασία της λέξης είναι «περιτυλίγω», “τυλίγω” [συγκεκριμένα τη γέμιση όπως στα σαρμαδάκια ] και κατ΄επέκταση νομίζω πως σωστά ο λαός μας της αποδίδει την έννοια «δεν μιλώ», «ησυχάζω», σε τελευταία ανάλυση «περιχαρακώνομαι».
Και βέβαια, σε καμιά άλλη περίπτωση η φράση δεν απαντά με την έννοια της “πολιορκίας” κλπ.

Υ.Γ. Καλώς μας ήρθατε κορίτσια, Άλκηστη και Ελευθερία.