Χαιρετώ! Πριν κάποιο καιρό, κάτω από ένα αναρτημένο βιντεάκι στο fb, όπου παίζαμε ένα τραγούδι με ακορντεόν κιθάρα μπουζούκι, υπήρξε ένα ενδιαφέρον σχόλιο από κάποιον ο οποίος ήταν και επαγγελματίας κιθαρίστας.
Στο σχόλιό του, πέρα από το τυπικό μπράβο, ρωτούσε γιατί δεν παίζει το αριστερό χέρι (μπάσα) το ακορντεόν , υπονοώντας ότι δεν ξέρει.
Εγώ του απάντησα πολύ ήρεμα το λόγο, ο οποίος αφορούσε την ενορχήστρωση, συγκεκριμένα την “καθαρότητα” του συνόλου στη μπάσα περιοχή. Στη συνέχεια των σχολίων κατάλαβα ότι δεν είχε ιδέα για τι μιλούσα.
M’ αυτό το βίντεο, που ανέβασα μόλις στο κανάλι μου στο YouTube , ευελπιστώ να δώσω μια οπτική σε αρχάριους και όχι μόνο. Σίγουρα σε “επαγγελματίες”
Πολύ ωραίες και σημαντικές οι προτάσεις σου Διονύση, ειδικά για εμάς τους ερασιτέχνες που δεν έχουμε μεγάλη εμπειρία από πάλκο. Μου άρεσε πολύ η παρομοίωση με τη συζήτηση και το πώς αυτή μπορεί να γίνει γόνιμη.
Στα παιξίματα αλλά και στις συζητήσεις αναδύονται στοιχεία του χαρακτήρα που μερικές φορές περνάνε ασυναίσθητα στη συμπεριφορά του παίχτη (ή του συζητητή). Μια καλή πρακτική που εμένα με έχει βοηθήσει (και γενικά την παρέα που παίζουμε) είναι η ηχογράφηση (ή η βιντεοσκόπηση). Οταν ακούμε τα όργανα, τις φωνές και την πλοκή τους εκ των υστέρων βλέπουμε πολλά από αυτά που λες και μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τι πρέπει να κάνουμε ώστε να προκύψει ένα καλό αποτέλεσμα.
Ωραίο θέμα. Μια ερώτηση: Σε σχήμα ρεμπέτικο/λαϊκό, ορίζεται ιεραρχία; Πχ σε ένα κουαρτέτο ντε φάκτο ηγέτης είναι το πρώτο βιολί γιατί αυτό απαιτεί ο ρόλος τις περισσότερες φορές. Αν αυτή η θέση καλείται να καλύψει τον κύριο μελωδικο ρόλο, αυτόματα ηγείται σε μεγάλο βαθμό της έκφρασης, συντονισμού και άλλων λεπτομεριών.
Σε μια κομπανία όμως οι ρόλοι είναι μοιρασμένοι: Η φωνή πχ θα ορίσει έκταση και τονικότητα, ένα μελωδικό όργανο καλείται να έχει δεξιοτεχνικές ιδιότητες, μια κιθάρα καλείται να δώσει υφή, ρυθμό και αρμονία.
Ενδιαφέρον βίντεο Διονύση, βάζεις αρκετά ζητήματα.
Μεγάλη κουβέντα, πολλές φορές είναι όπως στο σχολείο που αρχηγός είναι αυτός που φέρνει τη μπάλα (όπως ο Μαιξάν στον Μικρό Νικόλα). Δηλαδή αυτός που κλείνει τη δουλειά καθορίζει και πολλά πράγματα πάνω στο παίξιμο… Ειδικά όταν είναι “όνομα”. Ίσως η μόνη δικαιολογία για κάποια ιεραρχία είναι όταν παίζει ο συνθέτης δικά του κομμάτια, αλλά αυτό πλέον είναι σπάνιο.
Κατά τα άλλα, ιδανικά είναι όπως το περιγράφεις, με σχέσεις ισοτιμίας και συνδιαμόρφωσης:
Δεν είναι απαραίτητα λόγω αδυναμίας. Κάθε περιοχή της φωνής σε κάθε άνθρωπο, εμφανίζει άλλες ποιότητες που μπορεί ή όχι, να τις θέλουμε. Κι επειδή τα όρια των περιοχών είναι συγκεκριμένες νότες, υπάρχει περίπτωση το ημιτόνιο να κάνει μεγάλη διαφορά.
Φυσικά το ίδιο ισχύει και στα όργανα. Επίσης μπαίνει και το θέμα του ότι κάθε δρόμος έχει εύκολες και δυσκολότερες τονικότητες από άποψη χειρισμού. Οπότε κάθε φορά θα πρέπει συνειδητά να θυσιάζεται κάτι για να αναδειχθεί κάτι άλλο.
εκεί όμως επιστρέφουμε στο θέμα της ιεραρχίας: Φωνές παραδοσιακές συχνά θα τα πουν σε κάποιες διαθέσιμες τονικότητες οργάνων με περιορισμους. Πχ σε Μακαμ εκτός των τεσσάρων βασικών τονικοτήτων τα όργανα ζορίζονται σε περντέδες, μανταλια κλπ.
Αντίθετα σε μπουζουκοκίθαρο, πιό εύκολα θα υπερασπιστεί την ιδανική τονικότητα μια φωνή
Γενικά είμαι υπέρ του να θυσιάσει ένα ημιτόνιο η φωνή, δεν είναι τόσο τραγικό όσο το να κουρδιζουν όλα τα όργανα ή να παίζουν από άβολες τονικοτητες που θα κάνουν πιο επίπεδο το άκουσμα.
Φανταστείτε το σε μια παρέα ή σε ένα μουσικό πρόγραμμα. Από την άλλη, σε μια ηχογράφηση ας γίνει και αυτό, εκεί υπάρχει περιθώριο για προετοιμασία και επαναφορά.
Στις παραδοσιακές μουσικές υπάρχουν τα διαφορετικά κουρδίσματα και οι φωνές αναγκάζονται να συμβιβάζονται (γι’αυτό πχ γκαριζει ο Μπάτης). Παρ’ όλα αυτα, δεν αλλάζουν σε κάθε κομμάτι κούρδισμα αλλά τα παίζουν ομαδοποιημένα ή έχουν έτοιμα κουρδισμενα όργανα. Πιθανολογω ότι ο Μάρκος έτσι έκανε τις πρώτες ηχογραφήσεις σε φα αντί για ρε, δεν έχω μπροστά μου ημερομηνίες και αριθμούς μήτρας.
