Έχω μία ερώτηση που με απασχολεί εδω και λίγο καιρό. Όπως αναφέρθηκα σε ένα άλλο ιστό σαν αυτοδίδακτος για ορισμένα χρόνια απέκτησα κουσούρια τα οποία δουλεύω τώρα να ξεφορτωθώ και να μάθω όσο πιο σωστό χειρισμό στο μπουζούκι. Ένα απο τα κουσούρια που είχα ήταν ότι σήκωνα τα δάχτυλα αρκετά από την ταστιέρα με αποτέλεσμα να χάνω σε ακρίβεια και ταχύτητα εκεί που απαιτούνταν.
Έχω δει σε πολλές περιγραφές στο youtube από διάφορους δασκάλους και δεξιοτέχνες του οργάνου να αναφέρονται στο εξής. Το πρώτο δάχτυλο, ο δείκτης δηλαδή πρέπει πάντα να είναι πάνω στην ταστιέρα και να σέρνεται μπρος και πίσω οταν παίζουμε χωρίς να τον σηκώσουμε. Η μόνη εξαίρεση είναι μόνο όταν αλλάζουμε χορδή.
Οφείλω να παραδεχτώ ότι είναι πάρα πολύ δύσκολο να το συνηθίσω εφόσον έπαιζα διαφορετικά τόσα χρόνια όμως εαν είναι ο σωστός τρόπος πού ίσως να βοηθήσει σημαντικά στην θετική εξέλιξη τότε αξίζει να μελετήσω αυτή τη μέθοδο.
Θα ήθελα όμως να ακούσω και τη δική σας γνώμη. Πώς τοποθετείστε σ’αυτο το θέμα; Πόσο σημαντικό είναι να έχουμε τον δείκτη κολλημένο στην ταστιέρα;
Δε χρειάζεται να τον έχεις κολλημένο. Αλλά πρακτικά είναι το δάκτυλο που χρησιμοποιείς πιο συχνά και επίσης είναι οδηγός για την υπόλοιπη δακτυλοθεσία.
Γενικά τα δάκτυλα καλό είναι να μην απομακρύνονται από τα ταστιέρα ώστε η κίνηση τους να είναι μικρότερη με αποτέλεσμα το γρηγορότερο και καθαρότερα παίξιμο (εάν πατάνε σωστά και γρήγορα).
Συμφωνώ απόλυτα στο ότι τα δάχτυλα γενικά δεν πρέπει να απομακρύνονται πολύ απο την ταστιέρα και πιστεύω πως μεχρι ένα σημείο καλό είναι ο δείκτης να γλιστράει στην χορδή αντί να σηκώνεται αλλά το να είναι συνεχόμενα “κολλημένος” στην ταστιέρα μου φαίνεται πολύ δύσκολο και δυσκολεύει περισσότερο κάποια περάσματα. Βέβαια είναι και θέμα συνήθειας απλά αναρωτιέμαι εαν αυτός είναι βασικός κανόνας θεωρίας εκμάθησης είτε διαφέρει από δάσκαλο σε δάσκαλο.
Υπάρχει μια σχολή ας πούμε του “πάνω κάτω” που παίζει καταβάση με 2 ή 3 δάχτυλα και το μικρό λιγότερο, εκεί ο δείκτης δουλεύει αρκετά και μοιάζει κολλημένος, αφού σέρνεται όλη την ώρα.
Υπάρχει όμως και άλλη αντίληψη, πιο κιθαριστική θα πουν κάποιοι, πάντως λειτουργεί μια χαρά, όπου και τα τέσσερα δάχτυλα, “στρογγυλά”, αντιστοιχούν σε 1 τάστο το καθένα, σε “χρωματική” θέση, και λειτουργούν σαν να έχουν μπροστά τους (φαντάσου) ένα τηλεκοντρόλ με κουμπιά, που δεν χρειάζεται πολύ να σέρνεις δάχτυλα, απλά κάθε νότα να την νοιώθεις σαν το πάτημα ενός κουμπιού.
Εκεί, μπορείς να “ζυγίζεις” και με το πρώτο αλλά και με το δεύτερο δάχτυλο.
Αυτή την αντίληψη είχα και εγώ, οτι το κάθε δάχτυλο " έχει το τάστο" του. Τώρα παίζοντας οχτάχορδο σίγουρα έχει πιο κιθαρίστικο χειρισμό απ’ότι το εξάχορδο και διαφορετικό στίλ.
Σε όλα τα μακρυμάνικα λαουτοειδή ο δείχτης ορίζει την θέση και τα υπόλοιπα δάχτυλα ακολουθούν, είτε σε οριζόντιο είτε σε κάθετο παίξιμο. Εναλλακτικά, σε κάποιες συγκεκριμένες μεταβάσεις (πχ Η-Τ-Η οριζόντια) μπορεί να οδηγήσει και ο μέσος.
Οπότε ναι, είναι βασικό ο δείχτης να είναι συνεχώς σε επαφή με τις χορδές. Φυσικά, ούτε με πίεση ούτε να σέρνεται σκοντάφτοντας στα τάστα. Έτσι, και θα λειτουργεί ως οδηγός για τα υπόλοιπα δάχτυλα, αλλά και αν χρειαστεί θα κατεβάζει λίγο την χορδή για να διευκολύνει πχ το μικρό που είναι πιο αδύναμο.
Χαίρομαι που το γράφεις αυτό φίλε Νίκο γιατί αυτός είναι και ο τρόπος με τον οποίο έχω τα δάχτυλα στην ταστιέρα. Ο δείκτης δεν πατάει στα τάστα εαν δεν χρειάζεται αλλά ακολουθεί ακριβώς πάνω απ’την χορδή σε ετοιμότητα.
Δυστυχώς είναι εύκολο να καταλάβει κανείς λάθος ψάχνοντας στο youtube ειδικά όταν το μήνυμα που λαμβάνει απο ενα βίντεο είναι " ο δείκτης πρέπει να πατάει πάντα στην ταστιέρα". Έγδαρα τον δείκτη πατώντας συνεχόμενα σε κάθε “slide” που έκανα σκοντάφτοντας συχνά στα τάστα .
Καλησπερα. Οταν λετε σχολη του «πανω κατω» σε τι αναφερεστε; Δηλαδη πως προεκυψε η ονομασια; Παρεπιπτόντως και εγω ως αυτοδιδακτος, παρολο που προερχομαι απο κιθαριστικο backround, ειτε απο προαισθημα ειτε απο οπτικα ερεθισματα τριχορδων μπουζουξιδων, ειτε απο (πιο ρεαλιστικα) τεμπελια, αποφευγω να χρησιμοποιω το μικρο δαχτυλο. Αυτος ο τροπος παιξιματος ειναι κατι απαραιτητα αρνητικο; Ή υποκειται στην κατηγορια των «στυλ»;
Δεν είναι νομίζω επίσημη ονομασία, είναι η λογική του οριζόντιου παιξίματος σε σχέση με το κάθετο/κιθαριστικό, όπου δάχτυλο και ημιτόνιο χρωματικά και όπου θεωρείται αρετή το να κουνάς χέρι το λιγότερο δυνατόν. Δηλαδή ο δείκτης είναι οδηγός (και ας μην είναι κυριολεκτικά κολλημένος να κάνει κάθε μετακίνηση σλάιντ) by default, και μερικές φορές, δηλαδή για φράσεις με περιστροφή, μπαίνει οδηγός ο μέσος.
Να δεις μπέρδεμα, η άκρη του πρώτου δακτύλου στο αριστερό χέρι κτυπημένη από παλιό τραύμα και όπως γράφεις, στο ΥΤ " πρέπει το πρώτο δάχτυλο συνέχεια πατημένο" . Εγώ έβαζα παραπάνω δύναμη γενικά σε όλα τα δάκτυλα με αποτέλεσμα το πρώτο δάχτυλο ειδικά να πονάει για ένα χρόνο, έως να εξοικειωθώ γενικά με το όργανο και τις χορδές, πράγμα που τώρα σιγά σιγά αισθάνομαι. Πάντως όπως βλέπω στο ΥΤ , εφόσον δεν υπάρχει δάσκαλος σε ζωντανή επαφή, Ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο παιξίματος. Καλή πρόοδο στους μαθητές και υγεία στους δασκάλους. Υγ. Μετά από πολύ κόπο άρχισα να παίζω το τραγούδι του Μιχάλη Γενίτσαρη " μέσ’την φυλακή που μπήκα" . Μέχρι τώρα έπαιζα μόνο μικρά κομματάκια του συγκεκριμένου κομματιού καθώς και τον δρόμο του. Κρατάω πιο σταθερά το όργανο και μερικές φορές βαράω τόσο δυνατά τις χορδές που πονάνε λίγο τα αυτιά μου. Επίσης τα δάκτυλα συνήθισαν και κινούνται πιο εύκολα και αρχίζω να δίνω ταχύτητα. Βέβαια το δυνατό παίξιμο δεν είναι για μένα, όμως όταν δοκιμάζω να παίξω πιο σιγά και μαλακά μου φαίνεται πιο εύκολο και νιώθω πιο εξοικειωμενος με τον ήχο. Ας μην αποθαρρύνεται κανένας. Σε κάθε περίπτωση είναι ένα διασκεδαστικό παιχνίδι για μας τους Εραστές της Τέχνης ( ΕρασηΤέχνες).
Δεν χρειάζεται να κοπανάμε τις χορδές (παρά μόνο εκεί που χρειάζεται). Γενικά ένα χαλαρό και ελεγχόμενο χέρι θα βγάλει ωραίο ήχο, σε όλες τις δυναμικές. Προσπάθησε καλύτερα να εξασκήσεις το ήρεμο παίξιμο, και να εξασφαλίζεις ότι κάνεις κίνηση καθαρά πάνω κάτω με τον καρπό και όχι μέσα έξω (να μην βλέπεις ποτέ την ράχη της παλάμης σου). Η πένα με καλά λυγισμένο τον δείκτη, και τον αντίχειρα να ακουμπάει χαλαρά χωρίς να σφίγγει. Αν νοιώσεις ένταση σε οποιοδήποτε σημείο από αγκώνα μέχρι δάχτυλα, σταματάς αμέσως και ξεκινάς πάλι, δίνοντας σήμα ότι το χέρι πρέπει να είναι χαλαρό σε όλο το μήκος του.
Σ’ευχαριστώ για τις συμβουλές. Νομίζω θα δοκιμάσω έτσι, με τον δείκτη καλά κλεισμένο, επειδή κάπως μου χαλαρώνει στην διάρκεια. Εφόσον δεν βλέπω την ράχη της παλάμης , θα πρέπει να μην βλέπω και την ταστιέρα. Δηλαδή να βλέπω από πάνω μόνο τα σιδεράκια των τάστων και φυσικά την μπάσα Ρε χορδή; Δηλαδή το μπουζούκι να " κοιτάζει"απέναντι με την επιφάνεια του κάθετη στο έδαφος ; Κάπως έτσι λένε ορισμένοι. Απλώς δεν βλέπω που ακριβώς πατάνε τα δάκτυλα στην ταστιέρα, αν και όταν βρίσκω έστω και στο ελάχιστο σε σιδεράκι το καταλαβαίνω. Προσδοκώ με την εξάσκηση να πατάω σωστά στις νότες περισσότερο με την διαίσθηση παρά με τα μάτια. Εξάλλου όταν παίζετε γρήγορα εσείς τόσο γρήγορα είναι αδύνατο να βλέπετε και ακριβώς που πατάνε τα δάκτυλα. Τελικά ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος;
Αυτός είναι ο σωστός τρόπος να κρατήσει κανείς το όργανο. Την ταστιέρα δεν πρέπει να την βλέπεις, ουτε το χέρι τής πένας παρά μόνο το επάνω μέρος του χεριού. Αυτό γιατί καθαυτό τον τρόπο είναι πιο εύκολο να χειριστούμε την πένα σωστά έτσι ώστε η κίνηση του καρπού να είναι κάθετα προς τις χορδές. Εάν το μπουζούκι το έχουμε γυρισμένο έτσι ώστε να βλέπουμε την ταστιέρα τότε ο καρπός δεν μπορει να παιξει κάθετα αλλά κάτι μεταξύ κάθετου και οριζόντιου. Αυτη η κίνηση είναι κουραστική για τον καρπό γιατι χρησιμοποιούμε δυναμειςνα κρατήσουμε τον καρπό πάνω απ’τις χορδές αντί κα κινείται φυσικά πάνω κάτω. Έχοντας το μπουζούκι γυρισμένο έτσι ώστε να βλέπουμε την ταστιέρα επίσης περιορίζει τα δάχτυλα στην τοποθέτηση τους στα τάστα ειδικά στις μοργκάνες.
Στα πλαϊνά της ταστιέρας υπάρχουν κουκίδες ακριβώς στα ίδια σημεία που έχει κουκίδες ειτε άλλα ανάγλυφα το μπουζούκι στην ταστιέρα. Ετσι μπορούμε να ξέρουμε που πατάμε. Αυτο βέβαια είναι μία συνήθεια και χρειάζεται λίγο χρόνο να το συνηθίσει κανείς αλλά θα σε βοηθήσει πολύ να μπορείς να παίξεις πιο άνετα και ενδεχομένως καθαρά.
Τώρα βέβαια υπάρχουν και οι εξαιρέσεις, μεγάλα ονόματα του ρεμπέτικου όπως ο Μάρκος οι οποίοι κρατούσαν το μπουζούκι ακριβώς όπως ήθελαν και οταν έπαιζαν μαγεύαν τους πάντες.
Πολύ ωραία , με λίγα λόγια και με ακρίβεια η περιγραφή για την θέση των χεριών μας , όσον αφορά τους αρχάριους. Στην αρχή επειδή ήθελα να βλέπω καλά πως πατάνε τα δάκτυλα στις χορδές, έδινα μια ελαφρά κλίση στο όργανο με αποτέλεσμα όλα όσα ανέφερες. Επίσης άρχισε να πονάει ο λαιμός μου διότι επί πολύ ώρα κοίταζα με το κεφάλι γυρισμένο προς τα αριστερά. Αυτό ήταν που με έκανε να αρχίσω να κοιτάζω τα σημάδια από πάνω στο μάνικο και να ισιώσω το όργανο. Αμέσως είδα μεγάλη διαφορά και “καθάρισαν” παρά πολύ οι νότες. Σε βίντεο βλέπω σπουδαίους καλλιτέχνες να κρατάνε τόσο πλάγια το μπουζούκι, ώστε απορώ πως γίνεται να παίζουν τόσο ωραία . Μάλλον οργανοπαίχτης και όργανο γίνονται ένα σώμα όπως ας πούμε ο οδηγός αγωνιστικού αυτοκινήτου ή μοτοσικλέτας. Είναι ακριβώς η μαγεία της τέχνης. Ευχαριστώ για τις απαντήσεις σας.
.