Πνευματικά δικαιώματα

Καλησπέρα παιδιά, ξέρετε ποιοι τρόποι υπάρχουν για να κατοχυρώσεις τα πνευματικά σου δικαιώματα π.χ πάνω σε ένα τραγούδι η σε ένα βιβλίο

Εκατοντάδες, ή και κανένας απολύτως. Πρέπει να ψάξεις για ειδικευμένο δικηγόρο, αν υπάρχει σοβαρό ενδιαφέρον. Αλλιώς, απλά… έχασες.

1 «Μου αρέσει»

Νομίζω, το κυκλοφορείς στο όνομά σου και αυτό είναι όλο.

Τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργού προς το εκάστοτε έργο του αποκτώνται τη στιγμή της δημιουργίας. Ο σχετικός νόμος 2121/1993 το λέει ξεκάθαρα:

Άρθρο 1: Πνευματική ιδιοκτησία

1. Οι πνευματικοί δημιουργοί, με τη δημιουργία του έργου, αποκτούν πάνω σ’ αυτό πνευματική ιδιοκτησία, που περιλαμβάνει, ως αποκλειστικά και απόλυτα δικαιώματα, το δικαίωμα της εκμετάλλευσης του έργου (περιουσιακό δικαίωμα) και το δικαίωμα της προστασίας του προσωπικού τους δεσμού προς αυτό (ηθικό δικαίωμα).

Αυτό που μάλλον ήθελες πραγματικά να ρωτήσεις είναι πώς αποδεικνύει κάποιος ότι του ανήκει ένα έργο, κάτι που είναι διαφορετικό από την κατοχύρωση του πνευματικού δικαιώματος (η οποία κατοχύρωση, όπως λέει ο νόμος, συμβαίνει με τη δημιουργία).

Πρώτα απ’ όλα θα έλεγα ότι αν δεν πρόκειται για κάποιο πολύ σημαντικό έργο (π.χ. το επόμενο μπεστ σέλερ ή μια εφεύρεση που θα άλλαζε τον κόσμο), μπορείς να χαλαρώσεις. Πόσο συχνά συμβαίνει να κλέβουν το έργο ενός σχετικά άγνωστου και μικρού* δημιουργού; Φυσικά αν φοβάσαι και θες να προφυλαχτείς για παν ενδεχόμενο, μπορείς να φροντίσεις ώστε να υπάρχουν διάφορα στοιχεία που σε περίπτωση υποθετικής αντιδικίας να χρησιμεύσουν ως αποδείξεις της πατρότητας του έργου. Για παράδειγμα, να χρησιμοποιείς το πραγματικό σου όνομα στα χειρόγραφα και στις κυκλοφορίες των έργων σου, να έχεις μάρτυρες οι οποίοι να έχουν δει/ακούσει/διαβάσει το έργο σου πριν την έκδοσή του, να βάζεις χρονολογίες και διάφορα άλλα παρόμοια. Μπορείς επίσης να ταχυδρομήσεις στον εαυτό σου το έργο σου ή να πας σε έναν δικηγόρο, όπως λέει ο κ. Πολίτης (και να τον πληρώσεις αδρά, συμπληρώνω εγώ). Και φυσικά μία από τις καλύτερες ενέργειες είναι η πρόληψη. Μην εμπιστεύεσαι τον οποιοδήποτε σου ζητάει άνευ όρων πρόσβαση στο έργο σου. Και εκείνο το σημαδάκι του copyright, αν και προαιρετικό, φαίνεται να λειτουργεί αποθαρρυντικά ως ένα βαθμό. Πάντως αν δεν είμασταν σε δημόσιο φόρουμ θα σου έλεγα “έλα, καημένε, μην γίνεσαι παρανοϊκός, ποιος θα κάτσει να ασχοληθεί να σε κλέψει;” αλλά επειδή ποτέ δεν ξέρεις, ο καθένας ας κάνει ό,τι καταλαβαίνει. Απλώς ζύγισε τι σε συμφέρει. Γιατί αν είναι να πληρώσεις 150 ευρώ σε έναν δικηγόρο (εντελώς τυχαίο το ποσό) για μερικά τραγούδια που θα τα δίνεις δωρεάν, ποιο το νόημα;

Και για να κλείσω, μπορώ με μεγάλη σιγουριά να πω, αν και δεν είμαι δικηγόρος, ότι δεν υπάρχει μία και αδιαμφισβήτητη ενέργεια που μπορείς να κάνεις ώστε να “κατοχυρώσεις” ένα έργο, έτσι όπως μάλλον το εννοείς. Τα πάντα μπορούν να αμφισβητηθούν γιατί αν το καλοσκεφτείς τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι απολύτως αντικειμενικό. Ακόμα και το να πας σε δικηγόρο. Και για να γίνει σαφές αυτό το τελευταίο, ας το δούμε αντίστροφα: έστω ότι βρίσκεις ένα ανέκδοτο και άγνωστο χειρόγραφο με στίχους ενός συνθέτη που έχει πεθάνει προ πολλού. Αν είσαι ανήθικος μπορείς να τους καθαρογράψεις βάζοντας το όνομά σου, να σου τους ταχυδρομήσεις, να τους διαβάζεις σε φίλους ως δικούς σου, να τους μελοποιήσεις και να τους κυκλοφορήσεις στο όνομά σου, να τους πας και σε δικηγόρο, ακόμα και σε εταιρεία προστασίας πνευματικών δικαιωμάτων μπορείς να τους πας και να ζητάς να συλλέγουν έσοδα από τυχόν πωλήσεις για λογαριασμό σου. Μέχρι να βρεθεί κάποιος να αμφισβητήσει την πατρότητα αυτών των στίχων, ποιος μπορεί να σου πει το οτιδήποτε και κυρίως γιατί να σκεφτεί να το κάνει; Κι όμως, το ότι έκανες όλες τις παραπάνω ενέργειες σημαίνει ότι είναι πράγματι δικοί σου οι στίχοι; Ακόμη κι αν φαίνεται ότι με όλα αυτά “πράγματι” το “αποδεικνύεις”; Κι αν βρεθεί κάποιος συγγενής αυτού του υποθετικού συνθέτη με τους ίδιους στίχους σε παλιότερο χειρόγραφο η γνησιότητα του οποίου έχει βεβαιωθεί από γραφολόγο; Τότε όλα τα παραπάνω, που τα θεωρούσες αποδείξεις, δεν πάνε περίπατο; Άρα τελικά τι συνιστά απόδειξη; Γιατί νομίζεις ότι πολλά παραδοσιακά έχουν επώνυμους συνθέτες; Γιατί απλούστατα κανείς δεν βρέθηκε να ισχυριστεί το αντίθετο. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό άλλωστε; Καλά βέβαια, κάποιοι το δοκίμασαν και αυτό -ο κλέψας του κλέψαντος- αλλά ας μην ανοίξουμε προς τα εκεί την κουβέντα.

*Όταν λέω “μικρού” δημιουργού αναφέρομαι στην ποσότητα των παραγόμενων έργων, όχι στην ικανότητα, και μιλώ γενικά, δεν αναφέρομαι σε σένα συγκεκριμένα (δεν γνωριζόμαστε άλλωστε).

3 «Μου αρέσει»

Όταν κάποιος δημοσιεύει μια πληροφορία και το μισό κυβερνοσύμπαν την αναπαράγει κόπι-πέιστ χωρίς αναφορά πηγής, αυτό εδώ δεν εμπίπτει;

Θα έλεγα όχι, pepe. Και αυτό διότι αυτοί που αναπαράγουν χωρίς αναφορά πηγής δεν σημαίνει ότι οικειοποιούνται κιόλας. Ακόμα και αυτοί που αναπαράγουν χωρίς την αναφορά της αρχικής πηγής και παράλληλα προσθέτουν με καταστροφικό τρόπο το δικό τους λογότυπο ή σύνδεσμο σάιτ, κ.λπ., συνήθως δεν έχουν πρόθεση οικειοποίησης. Εμένα μου φαίνεται ότι το κάνουν θέλοντας να δείξουν ότι είναι αυτοί που το ανέδειξαν (το οποίο βέβαια παραμένει να είναι λάθος όταν δεν αναφέρεται η αρχική πηγή). Επίσης, εσύ μιλάς για πληροφορία η οποία βεβαίως έχει πνευματικά δικαιώματα αλλά δεν είναι τέχνη. Ο φίλος πιο πάνω μίλησε για καλλιτεχνική δημιουργία.

Υπαρχει μια εταιρια στη γαλλια αν θυμαμαι που με πολυ λιγα χρηματα τους στελνεις αυτο που θελεις να κατοχυρώσεις και το βαζουν σε ενα cd που κυκλοφορουν καθε μηνα.

Υπαρχει η αποδειξη δηλαδη οτι τον ταδε μηνα τους εστειλες το εργο σου. Αν ειναι μουσικη νομιζω θελουν την παρτιτουρα

Υπαρχει δωρεαν αν θυμαμαι καλα αποστολη ενος κειμενου αν θες να το δεις πως δουλευει… Πχ στιχους απο ενα σου τραγουδι.

Τωρα αν αυτο αποτελει αποδειξη σε δικαστηριο δε ξερω. Φανταζομαι οτι αποτελει παντως…

Edit
Μαλλον αυτη πρεπει να ειναι. Εσθονια μαλλον και δεν ειδα για cd πλεον αλλα το κρατανε σε αρχειο. Δεν το εψαξα το site… Μπορει να εχουν αλλαξει καποια πραγματα απο τοτε που ειχα ασχοληθει

Φίλε Γιώργο, νομίζω πως δοσοληψίες με τέτοιες εταιρείες είναι πεταμένα λεφτά. Ποιος τους όρισε κριτές και θεματοφύλακες του σε ποιον ανήκει το copyright σε ένα έργο; Χίλιες φορές καλύτερο να ταχυδρομήσεις στον εαυτό σου το έργο σου. Την ίδια (χρονολογική) απόδειξη θα έχεις.

2 «Μου αρέσει»

Ή το ταχυδρομείς στον εαυτό σου,(και το email κάνει),ή απευθύνεσαι στην Κεντρική βιβλιοθήκη ,όπου σε κατατοπίζουν ακριβώς.

2 «Μου αρέσει»

Απλά η ταχυδρόμηση πρέπει να γίνει με συστημένο. Πριν χρόνια στείλαμε σε κάποιους εκδοτικούς οίκους ένα μυθιστόρημα που ήθελε να εκδώσει η σύζυγος και η συμβουλή που είχαμε λάβει από συγγραφέα είναι πριν το στείλουμε στους εκδοτικούς να ταχυδρομήσουμε με συστημένο που θα φαίνεται η ημερομηνία αποστολής στον εαυτό μας το κείμενο μέσα στον φάκελο, ώστε αν υπάρξει κανένα πρόβλημα να έχουμε αυτό ως αποδεικτικό στοιχείο.

3 «Μου αρέσει»

Πολλοί χρησιμοποιούν μία σελίδα του κειμένου (δίπλώνοντάς το κατάλληλα ) ,ως φάκελλο.έτσι το ίδιο το κείμενο έχει σφραγίδα,χρονολογία,και γραμματόσημο εποχής.

2 «Μου αρέσει»

Απ’ ό,τι θυμάμαι, από εποχές προ e-maili, όλο το κόλπο είναι να μην ανοίξεις τον φάκελο όταν το παραλάβεις.

2 «Μου αρέσει»

Σίγουρα αυτό με το ταχυδρομείο έχει κάποια νομική υπόσταση; Δηλαδη περνάει ως απόδειξη σε δικαστήριο η άλλες νομικές διαδικασίες;

Εννοείται αυτό. Το κρατάς στον φάκελο μέχρι να χρειαστεί αν χρειαστεί δηλαδή να το χρησιμοποιήσεις επίσημα.

Δεν φτάσαμε στο σημείο να το χρησιμοποιήσουμε, αλλά και 2 γνωστούς μου που είναι δικηγόροι που τους ρώτησα μου είπαν ότι μπορεί να σταθεί ως επίσημη απόδειξη.

Δεν είμαι νομικός αλλά δυσκολεύομαι να το πιστέψω γιατι προφανώς…μπάζει…ως μέθοδος κατοχύρωσης.
Αν το λένε νομικοί βέβαια, ποιός είμαι εγώ να τους αμφισβητήσω…απλά μου έκανε εντύπωση.

Εδώ που τα λέμε, μπορώ κάλλιστα να σου κλέψω τα χειρόγραφα από το συρτάρι και να τα ταχυδρομήσω στον εαυτό μου.

και οι φάκελοι ανοίγουν προσεκτικά και ξανακολλάνε…Δηλαδή μπορώ να ταχυδρομήσω στον εαυτό μου έναν άδειο φάκελο και να τον ανοίξω εκ των υστέρων να βάλω ότι θέλω μέσα.
Υπάρχει και ένα άλλο θέμα: Είτε μιλάμε για κατοχύρωση πατέντας είτε για κατοχύρωση πνευματικών δικαιωμάτων, δεν αρκεί να αποδείξουμε οτι εμείς σκεφτήκαμε κάτι γιατί απλούστατα ο καθένας μπορεί να έχει την ίδια ιδέα με μας. Είναι γνωστή η θεωρία του Εντισον , ο οποίος κατοχύρωσε την πατέντα ηλεκτρικής λάμπας χωρίς απαραίτητα να ήταν ο πρώτος (σίγουρα όχι ο μοναδικός) που το κατάφερε.
Το να ταχυδρομήσεις κάτι στον εαυτό σου, το πολύ πολύ να αποδείξει οτι είχες μια ιδέα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο …( και αυτό βέβαια μπάζει)
Αυτό σημαίνει οτι την έχεις κατοχυρώσει;

Για τις πατέντες υπάρχει διαφορετική διαδικασία. Πατέντα σημαίνει κατοχύρωση. Τα πνευματικά δικαιώματα κατ’ αρχήν δεν τα κατοχυρώνεις, εκτός αν χρειαστεί. Το να βγάλω ένα βιβλίο ή ένα δίσκο ισχυριζόμενος ή αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται για δικές μου δημιουργίες (άσχετα αν είναι στ’ αλήθεια δικές μου) είναι σαν να λανσάρω μια εφεύρεση χωρίς να την πατεντάρω.

Αν θέλω να πατεντάρω την εφεύρεσή μου, υπάρχει ειδική επιτροπή που το κάνει αυτό. Από ένα γνωστό μου που ασχολήθηκε να πατεντάρει μια δικιά του εφεύρεση ξέρω ότι η διαδικασία παίρνει κάμποσο καιρό (στην περίπτωσή του ένα χρόνο), κατά τη διάρκεια του οποίου η επιτροπή ψάχνει μήπως η ίδια εφεύρεση έχει ήδη πατενταριστεί από άλλον. Υποθέτω ότι δεν ψάχνουν επιπλέον και για το αν η εφεύρεση έχει ήδη γίνει και κυκλοφορεί απατεντάριστη, πόσο μάλλον αν την έχει σκεφτεί κάποιος και έχει τα σχέδια στο συρτάρι του.

Άραγε έχει κανείς πατεντάρει τον τροχό; Αν όχι, μπορεί να το κάνει ο πρώτος που θα προλάβει. (Σαν τον συνθέτη της Ιτιάς.)

Υπάρχει επιτροπή που ορίζει αν αυτό το οποίο πατεντάρεται, μπορεί να πατενταριστεί όντως. Δηλαδή αν κάτι είναι αρκετά απλό ή κοινό, ή θα δημιουργήσει πρόβλημα σε πολλούς αν πατενταριστεί, δεν είναι δυνατόν να κατοχυρωθεί.

Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, μπορείτε να δείτε τι γίνεται στην ελλάδα από εδώ: www.obi.gr

2 «Μου αρέσει»