Ρε παιδιά την εποχή Περιστέρη ας πούμε, και Μάρκου κλπ. Με τι πένες παίζανε ξέρει κανείς?. Και οι χορδές που βάζαν ήταν παρόμοιες με τις δικές μας?
Τίποτα κανείς?
Στο site του Ρεμούνδου, διάβασα χθές, οτι οι πένες φτειαχνόντουσαν αρχικά απο ξύλο κερασιάς. Δέν ξέρω κάτι άλλο.
Δές εδώ . . . http://www.remoundos.gr/xaraktiristika.html
Φιλικά, Γιώργος.
Επίσης αν θυμάμαι καλά κάποιος μου είχε πεί ότι οι πρώτες πένες ήταν από ταρταρούγα…
Για τις χορδές φοβάμαι ότι δεν έχω ακούσει τίποτα απολύτως.
Η ταρταρούγα (καύκαλο χελώνας) ήταν σίγουρα πολύ ακριβή, άρα οι πτωχοπρόδρομοι μάλλον ιδιοκατασκευές, πιθανότατα και από ξύλο, θα χρησιμοποιούσαν. Πάντως ο Περιστέρης και αργότερα και ο Μάρκος, όταν άρχισε να βλέπει λεφτά στην τσέπη του, μάλλον ταρταρούγα θα είχαν.
Οι χορδές, πριν η βιομηχανία επιτρέψει τη χρήση μεταλλικών χορδών, πάντα ήταν εντέρινες και μάλιστα ακόμα και σήμερα, στην Ευρώπη, οι παθιασμένοι με την παληά μουσική στα αναγεννησιακά τους λαούτα τέτοιες έχουν.
Στα όργανα με λιγότερο “τεζαρισμένες” μεταλλικές ή με εντέρινες χορδές συνήθως χρησιμοποιούσαν φτερό πουλιού, λένε για αητό γιατί θέλει ισχυρό φτερό. Παλαιότερα, “… να κόψω κι’ ένα λιόφυλλο, να παίξω το γιογκάριν”
παιδιά νομίζω πως ο Μάρκος μιλά στις τελευταίες σελίδες της αυτοβιογραφίας του για όλα αυτά (εκεί που του κάνει ερωτήσεις η Καλαμαρά).
επειδή δεν το έχω μαζί μου το βιβλίο, δεν μπορώ να μεταφέρω ακριβείς λεπτομέρειες.
Θυμάμαι όμως ότι λέει πως αγόραζε λεπτό σύρμα (φα???) και αρμάτωνε τις χορδές στο μπουζούκι, κι έβαζε και για μουργκάνα "ίδιο με το ρέ που είχε τότε η κιθάρα’’.
Για πένες, νομίζω πως μου είχε πει ο Θεόφιλος ο Μπας πως έπαιζε και το κόκκαλο ως υλικό. Δεν θυμάμαι αν ήταν για ούτι/λαούτο ή γενικά…
άρα όλα αυτά με επιφύλαξη
Εμείς κάτι τέτοιο σε πένα κοκκάλινη κλπ πως θα γίνει να βρούμε, είμαι περίεργος. Κανένας παλαιϊκος δεν υπάρχει που να φτιάχνει τέτοια πράγματα?
Καλησπερίζω τα μέλη του φόρουμ μέσω του πρώτου αυτού μηνύματός μου.
Διαβάζοντας τα διάφορα θέματα προς συζήτηση, συνάντησα κι αυτό που θεωρώ πολύ ενδιαφέρον. Ο παπούς μου (που είναι και ο δάσκαλός μου) είναι από τους παλιούς “άγνωστους” του ρεμπέτικου. Το κύριο μουσικό όργανο που παίζει είναι η ρεμπέτικη/λαϊκή κιθάρα. Διαβάζοντας αυτό το θέμα, η πρώτη σκέψη που έκανα είναι “Πώς και δεν τον έχω ρωτήσει κάτι τέτοιο τόσον καιρό;;;” (αφού του έχω κάνει χιλιάδες ερωτήσεις για τα τότε χρόνια της μουσικής)… και αμέσως σήκωσα το ακουστικό του τηλεφώνου για να τον ρωτήσω.
Μου απάντησε λοιπόν ότι υλικά που χρησιμοποιήθηκαν (αυτά που συνάντησε ο ίδιος τουλάχιστον) ήταν κοκκάλινες πένες (ίσως και από κέρατο), ξύλινες, πέτρινες και πένες που μοιάζουν με της τωρινής εποχής (μοιάζανε λέει με τις σημερινές πλαστικές). Αυτές που χρησιμοποιούσε τότε (μιλάμε εποχή '35 - '40) ήταν κατά κύριο λόγο οι “που μοιάζαν με τις σημερινές” και σπανιότερα οι κοκκάλινες. Ποτέ δεν χρησιμοποίησε άλλο υλικό (εκτός από κανένα κέρμα… αν υπήρχαν ψηλά). Το ίδιο ισχυρίζεται και για τους υπόλοιπους οργανοπαίκτες (γνωστούς και άγνωστους) που συνεργάστηκε εκείνα τα χρόνια.
Αυτά βέβαια ήταν απαντήσεις που έλαβα μέσω του τηλεφώνου. Θα φροντίσω να μάθω περισσότερα μόλις τον επισκεφθώ (πράγμα που φροντίζω σχεδόν καθημερινά) μπας και βγει καμιά άκρη.
Θα ηταν ευχης εργο να μαθουμε κι αλλα πραγματα απο τον παπου σου Γιωργο !!
Και αν μπορεις να βρεις και παλια οργανα και οτιδηποτε σχετικο
αλλα και αναφορες του, στα τεκταινομενα της εποχης !!!
Και ξερεις, τους παλιους οσο τους σκαλιζεις … τοσο μαθαινεις …
μην περιμενεις να στα πει ολα χαρτι και καλαμαρι …
(εξ ιδιας πειρας …)
1 «Μου αρέσει»
Γιώργη ,μάλλον είσαι αυτός που νομίζω ,καλώς όρισες!
Τα λέμε εκ του σύνεγγυς.
Γεια σου Γιάνναρε!!! Καλά κατάλαβες… εγώ είμαι.
@yiorgosv
Τον έχω ήδη ψάξει πάρα πολύ τον παππού μου. Μου έχει πει πάρα πολλές ιστορίες (με τον Μπάτη, τη Μπέλλου και άλλους) του παρελθόντος. Έχω καθίσει ατελείωτες ώρες μαζί του μαζεύοντας όσα περισσότερα στοιχεία μπορώ. Είναι σίγουρο πως όσο και να καθίσω μαζί του, τόσα περισσότερα θα έχει να μου πει. Όντως οι παλιοί δεν κάθονται να σ’τα πουν χαρτί και καλαμάρι. Ότι σκεφτείς, μη διστάσεις να μου το αναφέρεις και να τον ρωτήσω. Θα έχει τρομερό ενδιαφέρον.
Όσον αφορά τα παλιά όργανα, έχουν περάσει από τα χέρια του πολλά (μου έχει δείξει κάποια σε παλιές φωτογραφίες). Αυτό όμως που σώζεται και είναι σε άριστη κατάσταση είναι μια από τις κιθάρες του (αυτή που χρησιμοποιώ κι εγώ), την οποία εννοείται πως προσέχω σαν τα μάτια μου. Θα έχετε την ευκαιρία να την δείτε στο άρθρο που ετοιμάζει ένας φίλος, συνάδελφος και συνφορουμίστας (καλή η λέξη;).
Καλώς ή κακώς έχουν επικρατήσει οι λέξεις συνφορουμίτης/συνφορουμίτισ(σ)α και συνφορουμίστας/συνφορουμίστρια.
Ηχητικά, θυμίζουν κάτι από τη “συμφορά” και το “ρουμ το λετ” αλλά και ποιές εναλλακτικές έχουμε;
Συναγορόβιος/συναγορόβια ή συναγοραίος/συναγοραία (από το αγοραίος= ο εν τη αγορά);
Ας μας προτείνουν κάτι οι φιλόλογοι.
Αν και δεν είμαι φιλόλογος και δε γνωρίζω αν υπάρχει μια λέξη που να μας καλύπτει…
ίσως όμως το “μέλη του βήματος συζητήσεων”;;;
Παρόλο που δεν είναι μια μόνο λέξη, τουλάχιστον είναι Ελληνική η φράση.
Φορουμίτης -ίτισσα είναι πιό εύηχο και έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν. Το ότι δεν έχει ελληνική ρίζα δεν πειράζει, δεν βρισκόμαστε σε γυάλα. Αρκεί να “ελληνοποιούνται” οι λέξεις που δανειζόμαστε, δηλαδή να κλίνονται, να συμμετέχουν σε παράγωγα κλπ. (π.χ. παλτουδιά, μπετονιέρα). Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί η (κακόηχη) φόρμα συμφορουμίτης, και χωρίς συν τη δουλειά μας την κάνουμε.
Ας αφήσω εδώ και αυτές τις γενικές πληροφορίες από την σελίδα του Ζαρανικα.
https://www.zaranikas.gr/the-storyteller-music-assistant/132-penes-to-megalis-simasias-mikro-aksesouar