Πριν λίγο είδα την συγκεκριμένη αγγελία στο facebook marketplace και εχω να παραδεχτώ ότι έχω πολλή ώρα που το κοιτάω και προσπαθώ να βγάλω άκρη. Ο τίτλος είναι “μποζοκι”, φαντάζομαι απο ορθογραφικό λάθος. Τρύπα για ηχείο δεν έχει, φέρνει περισσότερο σε σαζι. Κοιτοντας πάνω τα κλειδιά προσωπικά βλέπω 5, τώρα αν με γελούν τα μάτια μου δεν ξέρω. Έχει και αυτά τα δυο «κερατάκια» να τα πω; Φαίνεται σαν κάτι που ανήκει περισσότερο σε μουσείο, και σκέφτηκα οτι θα ήταν κάτι το ενδιαφέρον για να συζητήσουμε εδω!
Τρύπα δεν έχει γιατί το καπάκι είναι μεμβράνη. Τα μεταλλικά τάστα μπορεί να είναι μεταγενέστερη επέμβαση Έλληνα ή άλλου δυτικού μάστορα, ή να είναι εξ αρχής έτσι ως δυτικοποιημένο μοντέλο. Το κανονικό όργανο (που λογικά πρέπει να έχει μπερντέδες) είναι από κάποιον ανατολικό πολιτισμό, αλλά πού άραγε;
Καλησπέρα pepe και ευχαριστώ για την γρήγορη απάντηση! Εντυπωσιακό σάιτ και ευχαριστώ που το πρότεινες. Με μια γρήγορη ματιά δεν το βρήκα αλλά έχει τόσα άλλα ενδιαφέροντα οπότε θα έχω να διαβάζω για ώρα μου φαίνεται!
παιδιά αν θυμάμαι καλά έχει ένας θείος μου για διακοσμητική χρήση ένα όργανο που το είχε φέρει ένας φίλος από Τασκένδη. Δηλαδή Ουζμπεκιστάν. Μπορεί να κάνω και λάθος. Αλλά είναι ίδιο πάντως
Είσαι θηρίο! Νομίζω βρέθηκε το όργανο και λέγεται kashgar rabab! Ορίστε και βίντεο
Και λήμμα απο το σαιτ atlas of instruments:
The body of an Uzbek kashgar rabab is made from (8-10) separate strips glued together, with on the front a thick hide (probably fish skin), glued around the edge with a strip of black leather. The neck and peghead are carved from one piece of wood, with two “wings” carved on the lower end, and a small backward curve under the tuninghead
Hide σημαίνει δέρμα (για την ακρίβεια προβιά: προβιά ψαριού!)
Μπράβο! Ουζμπεκιστάν λοιπόν. Άρα τα σταθερά και συγκερασμένα τάστα εξηγούνται λόγω ΕΣΣΔ.
Αυτό που παίζει ο τύπος στο βίντεο θα μπορούσε, στο μεγαλύτερο μέρος του, να είναι και ταξίμι μπουζουκιού.
Συγγνώμη αλλά τι σελίδα είναι αυτή στο φέισμπουκ; Βλέπω ότι από πνευστά όργανα πωλούνται μεταξύ άλλων αντιστάσεις καλοριφέρ και κρεμάστρες ρούχων μπαλκονιού, και από μουσικά όργανα (που δεν είναι ούτε πνευστά ούτε κρουστά ούτε έγχορδα) ένα μάτι κουζίνας. Οπότε η αγγελία για το μποζόκι είναι από τις πιο έγκυρες.
(Κι άμα ανοίξεις την ίδια την κατηγορία Μουσκά όργανα, βρίσκεις από λεξικό αστυνομικών όρων του 1956 μέχρι ζακέτα ανοιξιάτικη αντρικό Geox σαν καινούργια και κρεβάτι μονό με αποθηκευτικό χώρο…)
Αν θέλεις να μιλήσουμε σοβαρά Μιχάλη, φοβάμαι ότι αν υπήρχε τρόπος να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω και να ρωτήσουμε το Μάρκο, μόνο κάποια συγκεχυμένα ψελλίσματα θα παίρναμε για απάντηση. Από την εμπειρία των μικράτων του στη Σύρα, ήδη πρέπει να είχε καταλάβει ότι κάποια «κιντέλια» που αναφέρει στην αυτοβιογραφία (ικιτέλι), πρέπει να ήταν κάποιο είδος μακρυμάνικου λαουτοειδούς που ήρθε στη Σύρο από αλλού, δεν ήταν ντόπιο. Όταν, στον Περαία πλέον, γνώρισε τους παλιούς μπουζουξήδες, που έπαιζαν μέχρι και ευρωπαϊκά κομμάτια στα συχνά τετράχορδα όργανά τους, και πάλι το ένστικτό του τού είπε ότι αυτά τα όργανα δεν μπορεί να είναι γηγενή μόνο, και να μην υπάρχουν και σε άλλες χώρες. Να είχε ήδη καταλάβει, ότι ο ταμπουράς είναι παραφθορά της βυζαντινής πανδουρίδος, η οποία πάλι είναι εξελληνισμός (αρχαίος ήδη) του ασυρριακού και αιγυπτιακού pan tur (= μικρό τόξο), του και Τρίχορδον ονομασθέντος απ’ τους αρχαίους Έλληνες; Δεν το πολυνομίζω… Τώρα, για το ποιους ακριβώς μετανάστες εννοείς εσύ, θα εκτιμούσα κάποια βοήθεια από πλευράς σου.
Χαχαχα φίλε pepe έχω να σου πω ότι με λίγο ψάξιμο ανακαλύπτει κανείς τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα! Ο κύριος λόγος του εν λόγω διαδικτυακού παζαριού στην ζωή μου προσωπικά είναι να στελνω άκυρες αγγελίες (όπως είπες κι εσύ αντιστάσεις καλοριφέρ) σε φιλαράκια και να ρίχνουμε το γέλιο μας, οπότε σαν ψυχαγωγικό μέσο το προτείνω ανεπιφύλακτα! Αγαπημένο μου εύρημα είναι το παρακατω μαντολίνο που όπως λέει και ο κύριος που το ανέβασε “έχει ένα μικρό σπάσιμο στο πίσω μερος”, και όπως φαίνεται στην φωτογραφία, μεγαλύτερο κομμάτι του οργάνου είναι τελικά σπασμένο παρά ενωμένο (που λέει ο λόγος ) https://www.facebook.com/marketplace/item/2838779229686984/
Το ΄ψαξα, πράγματι δεν βρήκα κάτι και μετά, θυμήθηκα: Μάλλον δεν υπάρχει αναφορά για κιντέλια στη Σύρα, στην αυτοβιογραφία. Υπάρχει στο Ι. Π. Σιδέρης, ΟΙ ΖΕΪΜΠΕΚ, έθιμα των απόκρεω εν Σύρω, Λαογραφία 4 (1913 -14), παραθέτω το σχετικό απόσπασμα από την παρουσίασή μου Η εμμονή στους χορούς Ζεϊμπέκικο και Χασάπικο στο «πειραιώτικο» και μεταγενέστερο ρεμπέτικο τραγούδι που έγινε σε διεθνές συνέδριο για το χορό στον Πειραιά το 2006:
Ο ερευνητής, αφού περιγράψει με λεπτομέρειες τα της ενδυμασίας των Ζεϊμπέκ, που παραπέμπουν σαφέστατα στην ενδυμασία των Ζεϊμπέκων της Τουρκίας, και των υπολοίπων μελών της ομάδας (Νύμφαι, Λόρδοι, Αράπης κλπ.) έρχεται και στην περιγραφή του εθίμου που περιλαμβάνει κλεψίματα νύφης, ληστεία ξένων πλούσιων Λόρδων, καταδίκη και θανάτωση δια πυράς (βεγγαλικά) του Αράπη που συνοδεύει τους Λόρδους και άλλα δρώμενα αλλά κυρίως χορό, χορό, χορό, τόσο από τον Καπετάνιο, τον αρχηγό της ομάδας και την «Καπετάνισσα», τη «γυναίκα» του, όσο και από καθέναν από τα μέλη της χορευτικής / θεατρικής παρέας. Αναφέρει ότι συγκροτούνται κάθε χρόνο αρκετές τέτοιες ομάδες κατά συνοικίες, που την Κυριακή της Αποκρηάς συνενώνονται και χορεύουν όλες μαζί. «…Τούτων δε πάντων προηγείται η ερυθρά ημισέληνος ήν φέρουσι μεθ’ εαυτών οι την ομάδα αποτελούντες, αφού λάβωσι πρώτον την άδειαν της εν Σύρω τουρκικής πρεσβείας, ήτις τοις δίδεται πάντοτε. …Εις παλαιοτέραν εποχήν τα όργανα άτινα συνόδευον τον χορόν ήσαν: δύο κιντέλια, είδος μπουζουκιού με δύο χορδάς (πρόκειται για το ικι -τέλι), μία τραμπούκα και έν τέφιον. Σήμερον όμως χρησιμοποιείται η λατέρνα».
Ο Μάρκος πράγματι λατέρνα θυμάται, που την λέει και “όργανο” ή “οργανάκι”( σ. 60) , όχι τα κιντέλια
για να μην λεμε πολλα και αοριστα… απο μια περιηγηση στο γιουτιουμπ που εκανα τον τελευταιο καιρο, διαπιστωσα ακριβως αυτο. οτι καθε λαος τελικα εχει το μπουζουκι του η τα μπουζουκια του, δλδ… ταμπουραδες να το πουμε πιο απλα. και μετα θυμηθηκα, εκει που τον ρωταει στο βιβλιο προς το τελος, υπαρχουν και αλλου μπουζουκια? και απανταει καπως ετσι… σιγουρα θα υπαρχουν, γιατι να μην υπαρχουν? δεν το θυμαμαι ακριβως. και λεω κοιτα να δεις, δικιο ειχε τελικα. καθε λαος εχει το μπουζουκι του, διαφορετικο μεν απο εμας, αλλα ταμπουραδες ειναι και αυτα. ξαδερφια. μακρυνα , κοντινα. οπως θες παρ’το. παραδειγμα αυτο το οργανο εδω, ουσιαστικα δεν εχει καμια διαφορα απο το μπουζουκι. μεχρι και το ιδιο κορτι εχει, απλως ενα τονο κατω.
Ναι, αυτό είναι ακριβές. Υπάρχει μία τεράστια γκάμα οργάνων που όλα είναι παραλαγές του ίδιου βασικού κόνσεπτ:
-νυκτό έγχορδο
-σχετικά μακρύ μπράτσο (πάνω από 1/2 του συνολικού μήκους)
-σχετικά μικρό ηχείο, κατά κανόνα σκαφτό ή με ντούγες (όχι πλακέ)
-σχετικά λίγες χορδές με σαφώς πο εύχρηστη την πρώτη.
Αυτά είναι τα «μακρυμάνικα λαουτοειδή». Μπορείς να τα πεις και ταμπουράδες / ταμπουροειδή (και όντως πολλές από αυτές τις παραλλαγές, και μάλιστα σε λαούς αρκετά μακρινούς μεταξύ τους, ονομάζονται πράγματι με κάποια παραλλαγή αυτής της λέξης). Υπάρχουν κυριολεκτικά εκατοντάδες είδη, η γεωγραφική τους διάδοση είναι απέραντη, κι όμως η ιστορική οργανολογία τελικά εντοπίζει ότι όλα αυτά έχουν συγκεκριμένη καταγωγή, κοινή: από τη Μεσοποταμία.
Αυτά τα έφεραν οι πολιτικοί πρόσφυγες του εμφυλίου από Τασκένδη, και υπάρχουν τόσα πολλά; Ή έγινε τουριστικός προορισμός της μόδας από το 90 και μετά (ανά κατά διά μετά) ;
Και εγώ κάτι θυμάμαι για κιτέλια, αλλά δεν έχω το βιβλίο εδώ να βρω ακριβώς τα λόγια του Μάρκου.
)
