Μπουζούκι

pio xeri tin istoria tou mpouzoukiou pote emfanistike ke ta lipa efxaristo distixos then mporo na grapso sto PC mou ellinika.

Μπορεις να ψαξεις σε καμμια μηχανη αναζητησης (βλ. google) στο internet. Σιγουρα θα βρεις πολλες πληροφοριες.

Φίλε Νικόλαε, καταπιάστηκες με μια ερώτηση της μισής γραμμής η οποία για να απαντηθεί θέλει μερικά κιλά σελίδων Α4! αλλά και πέρα απ’ αυτό, μάλλον πολλά πράγματα δεν έχουν ξεκαθαρίσει ακόμα… είναι πολύ δύσκολο πρόβλημα να εντοπίσεις την ιστορία και την εξέλιξη ενός μουσικού οργάνου στον χώρο και στον χρόνο, ειδικά όταν οι συνθήκες είναι δύσκολες και συνεπώς οι πηγές σπάνιες…

Θα σου έλεγα να διαβάσεις το βιβλίο του Ανωγειανάκη για αρχή, είσαι όμως στο εξωτερικό. Δεν ξέρω αν στην σελίδα του μουσείου υπάρχουν πληροφορίες. Πάντως ρίξε και μια ματιά σε παλιότερες συζητήσεις του Φόρουμ χρησιμοποιώντας την αναζήτηση, όπως λέει και ο φίλος ο Μάρκος, όπως επίσης και σε παλιότερα τεύχη της Κλίκας.

Το ερώτημά σου, Νικόλαε, προσπαθώ αυτή την εποχή να το απαντήσω όσο πληρέστερα γίνεται. Το Σεπτέμβριο καλούμαι να ξέρω περισσότερα. Όπως πάντως πολύ σωστά παρατήρησε και ο Πάνος, έ, κιλά όχι αλλά αρκετά γραμμάρια σελίδων χρειάζονται για να απαντηθεί το ερώτημα και το πρόβλημα είναι πως αυτές οι σελίδες μάλλον ποτέ δεν θα μπορέσουν να τυπωθούν όλες. Πολλά γραμμάρια θα παραμείνουν λευκά.

Για πρώτη γεύση, πάντως, ιδού ένα ημιστίχιο δημοτικού τραγουδιού που μάλλον καταγράφηκε τον 19ο αιώνα:

Η μιά λαλεί τον ταμπουρά κι η άλλη το μπουζούκι.

Εχοντας κάνει αρκετές προσπάθειες να περιγράψω αποσπάσματα της “μπουζουκική” Ιστορίας, θα συμφωνήσω με τον Πάνο όσον αφορά το βάρος ενός τέτοιου πονήματος.
Ας μην ξεχνάμε ότι ένα ταπεινό πακέτο 500 σελίδων Α4 ζυγίζει 4 κιλά.

Να σε δώ Αρη μου, πως θα τις γεμίσεις αυτές τις 500 σελίδες. Εγώ θα είμαι ευχαριστημένος αν τον Οκτώβριο μπορέσω να τους διαβάσω δώδεκα - δεκαπέντε.

Μέσα σε δώδεκα-δεκαπέντε σελίδες μπορείς να κάνεις μια πολύ ωραία αναφορά στην ιστορία του μπουζουκιού. Η ίδια η ιστορία είναι ζήτημα αν χωράει μέσα σε 500 σελίδες, όπως είπα και πιο πάνω.

Λιπόν Ἀρη , Πολίτη και Καραγιώργο , που έχετε τις γνώσις με την οκά , κεράστε εμάς τους εφήμερους θνητούς με ελάχιστα τριάντα δράμια , που να χορέσουν και στο στενό μυαλό μας . Ρωτάω νέτα σκέτα πιά είναι η πιό αρχαία αναφορά για μπουζούκη που ξέρει ο καθένας σας .Σας ευχαρηστώ προκαταβολικά !!!

Νικολάρα, θέλεις δηλαδή αποδείξεις ότι το όργανο είναι αρχαίο ελληνικό και όχι τούρκικο; Μάλλον δεν είναι ελληνική επινόηση (όλη η αρχαία μουσική δεν ήταν ελληνική επινόηση, στην αρχική της φάση) αλλά υπήρχε η πανδουρίς στους αρχαίους. Ε, και; μπορούμε με το στοιχείο αυτό να πάρουμε πίσω την Πόλη;

Αααχ, Νίκο με τις εμμονές σου, που βλέπεις τον κίνδυνο να ελλοχεύει παντού…

Ας αναφέρω πως το αρχαιότερο φωτογραφικό ντοκουμέντο μπουζουκιού που έχω υπ’ όψιν μου είναι μια φωτογραφία του Νίκου του Μιλάνου με μια παρέα στα 1895 (δείτε συνημμένο). Στη “σημερινή” του μορφή (με τα συγκεκριμένα γεωμετρικά και άλλα χαρακτηριστικά) απ’ όσο γνωρίζουμε, το μπουζούκι εμφανίζεται στην ευρύτερη περιοχή μέσα στον 19ο αιώνα, όπως λέει ο Νίκος.
Το μπουζούκι είναι εξέλιξη του ταμπουρά. Αυτή είναι μια μεγάλη οικογένεια οργάνων με ιστορία, που περνάει από Έλληνες και λοιπούς βαλκανικούς λαούς, Οθωμανούς, Πέρσες, Άραβες, και καταλήγει στους Σουμέριους.

sas efxaristo ollous 500 selides as min iperbaloume

Μήνυμα από admin: Φίλε Νίκο, γράψε σε παρακαλώ με ελληνικούς χαρακτήρες. Αν ο υπολογιστής σου δεν έχει μπορείς να εγκαταστήσεις.

Μπά κυριε Πολίτη , δεν έχω γνώμη για την ιστορία του οργάνου εκτός πως ανήκει στην ίδια οικογέννια του μαντολίνου του μπαγλαμά του και τζουρά και αυτά είναι απόγωνα του λαούτου , όχι από ιστορικά στιχεία αλα από την λογική .Εκτός εμάς τους ἑλληνες και οι ιρλανδοί το έχουν το μπουζούκη στην δημοτική κελτική μουσική τους , άραγε ποιός ξέρει από πότε , ξέρετε κάτι από αυτή την άποψη ;

Αυτό μπήκε “φυτευτό” στην Ιρλανδέζικια μουσική, τέλη δεκαετίας '60 με αρχές '70, από Ιρλανδό μουσικό/οργανοποιό που κατασκεύασε ένα όργανο στα πρότυπα του μπουζουκιού.

Στο φόρουμ υπάρχουν πάρα πολλές πληροφορίες από παλαιότερες συζητήσεις. Σχετικό άρθρο " 'Από τον ταμπουρά στο σύγχρονο Ελληνικό μπουζούκι" υπάρχει και στο blog του Νίκου Φρονιμόπουλου εδώ.

Πάνο, ενώ βεβαίως συμφωνώ με τα όσα αναφέρεις (η δική μου αναφορά πάντως, δες μήνυμα # 4, δεν είναι με τόση ακρίβεια χρονολογημένη όση η δική σου) ξέρω πολύ καλά (δυστυχώς…) για τί πράγμα μιλάω. Δεν αναφέρομαι στον συμπαθέστατο Νικολάρα φυσικά, που ο άνθρωπος με επόμενο μήνυμα ξεκαθάρισε τη θέση του, αλλά στους πασίγνωστους Ελληναράδες που ούτε και σε εμένα προκαλεί ευχαρίστηση να ασχολούμαι τόσο πολύ μαζί τους.

Πολύ ενδιαφέρον θα είχε να βρεις κάποιες πληροφορίες για ένα άρθρο στην κλίκα mesie Καραγεοργε. Το ιρλανδέζικο μπουζούκι και πως πέρασε στη μουσική κουλτούρα των Ιρλανδών. Εσύ που είσαι κοντά στους φίλους μας τους Ιρλανδούς μπορείς να έχεις περισσότερες πληροφορίες. :088::088:

Καλό! Θα μπορούσατε και να μου κάνετε και τα έξοδα να πάω επί τόπου καμιά βδομάδα για πιο πλήρες (Σ.τ.μ. :247::246::102:) ρεπορτάζ. :044:
Πέρα από την πλάκα κάτι μπορεί να γίνει, αρκεί να μην έχει κανείς Άρης την φαεινή ιδέα για Κλίκα τον… Σεπτέμβρη! :019:

Για το ιρλανδέζικο μπουζούκι έχω δεί αρκετά στοιχεία στο ιντερνέτ, με ένα ψάξιμο κανείς κάτι ενδιαφέρον σίγουρα θα βρεί. Πάντως, έχοντας τώρα διαβάσει διεξοδικά το σχετικό άρθρο του Πέννανεν (για το ελληνικό μπουζούκι βεβαίως) μπορώ να πώ ότι περιέχει πάρα πολλά στοιχεία, σωστά τοποθετημένα και αρκούντως, αν και όχι απόλυτα ελεγχμένα. Εστιάζει υπερβολικά στη σημερινή μορφή του, ως τρίχορδου και ως τετράχορδου αλλά είναι πολύ χρήσιμο για όποιον ψάχνει πληροφορίες.

Πολλές οι μαρτυρίες για το μπουζούκι στις παλιές εφημερίδες.

Δεν είναι σίγουρο όμως τι ακριβώς έχουν στο νου τους οι αρθρογράφοι μιλώντας για “μπουζούκια”, εφόσον διαπιστώνουμε να ονομάζονται συχνά “μπουζούκια” και οι ταμπουράδες.

[Στην παρακάτω αναφορά όμως γίνεται διάκριση από τον ταμπουρά - γι’ αυτό και το παραθέτω].

[i][u]Εφημερίδα «Σκριπ» 4/8/1905[/u]

Τίτλος άρθρου: «Επί του ατμοπλοίου»[/i]

«Απʼ εδώ ήκουε κανείς τον ήχο του ταμπουρά και του μπουζουκιού απʼ εκεί ένα σουραύλι, παραπέρα ένα μαντολίνο και εις την πλώρην λυπητερά τραγούδια:

«Μάνα μου τα λουλούδια μου
συχνά να τα ποτίζεις
κι όταν θα δεις να μαραθούν
στην εκκλησια να πάγεις
κερί νʼ ανάψεις στο Χριστό
το γιο σου να τον κλάψεις…»

Άρτι εκ Σκύρου αφιχθείς διαβάζω το μήνυμα της Ελένης, αλλά και όλα τα προηγηθέντα σε αυτό το θέμα. Στη Σκύρο έκανα μια παρουσίαση, αυτή τη φορά στα Ελληνικά, για τη διαχρονική παρουσία των «μακρυμάνικων λαουτοειδών» στην Ανατολική Μεσόγειο, στα οποία φυσικά ανήκει και το μπουζούκι. Επειδή δεν ξέρω πώς να ανεβάζω κείμενα και φωτογραφίες για κοινή χρήση, παρακαλώ όσους από τους προλαλήσαντες ενδιαφέρονται, αλλά φυσικά και όλους τους υπόλοιπους, να μου στείλουν πμ για να τους περάσω τα δύο αρχεία, το κείμενο (κάποια kb) και τις απαραίτητες εικόνες (7 Mb) στην ηλεκτρονική τους διεύθυνση.

Ας σημειώσω ότι, αν κανείς διαβάσει το κείμενό μου θα δεί την άποψή μου ότι αυτό που λέει η Ελένη περί διάκρισης μεταξύ μπουζουκιού και ταμπουρά μάλλον δεν ισχύει, για το 1905 και νωρίτερα τουλάχιστον: οι δύο ονομασίες χρησιμοποιούνταν εναλλάξ για τα ίδια όργανα, μαζί με καμμιά δεκαπενταριά άλλες ονομασίες. Χαρακτηριστικό το ημιστίχιο από πολλά δημοτικά τραγούδια «η μια λαλεί τον ταμπουρά κι η άλλη το μπουζούκι», ή «λάλα καημένε ταμπουρά, πές το και σύ, μπουζούκι», όπου μάλλον πρέπει να πρόκειται για ένα και τον αυτό τύπο οργάνου.

Για τα εν Σκύρω διαμοιφθέντα θα ακολουθήσει σύντομη ενημέρωση τις επόμενες μέρες.