Μπουζούκι

Επειδή το ζήτημα έχει πιστεύω ενδιαφέρον, μεταφέρω εδώ από άλλη κουβέντα του φόρουμ το παρακάτω απόσπασμα:

<<…Άλλα θέματα για διερεύνηση:

Το μπουζούκι ως κατεξοχήν όργανο του “ρεμπέτικου” της δισκογραφίας.
Κατά κοινή παραδοχή, απ’ ό,τι νομίζω, υβρίδιο του ταμπουρά και του μαντολίνου, δηλαδή χαρακτηριστικότατο λαϊκό προϊόν μιάς “διασταύρωσης πολιτισμών”.
Σύφωνα με ορισμένους όργανο “της φυλακής και των τεκέδων”, άποψη που “ενισχύεται” από την πρώτη (απ’ όσο ξέρω) λογοτεχνική αναφορά στο όργανο, αυτή του Καρκαβίτσα (1882), ως ρεπορτάζ στις φυλακές Ακροναυπλίας (μπορεί κανείς να δει το κείμενο σε αυτή τη σελίδα: http://rebetiko.sealabs.net/forum/vi...er=asc&start=0).
Η ίδια άποψη “αντικρούεται” από την (απ’ όσο ξέρω) πρώτη εικαστική αναφορά στο ίδιο όργανο, αυτή του Νικηφόρου Λύτρα (1895), (εδώ: http://www.tar.gr/images/opera-in%20Gr%20(4).jpg), όπου το όργανο φαίνεται να κελαϊδάει στα χέρια ενός γαλατά.
Χαρακτηριστικό, το ότι και στις δυό περιπτώσεις (στου μεν Καρκαβίτσα με την παράθεση των στίχων, στου δε Λύτρα από την απεικόνιση) η πρώτη αναγωγή που μπορεί να κάνει κανείς είναι η αναγωγή όχι στο “ρεμπέτικο” αλλά στο “δημοτικό” τραγούδι…>>


Σε σχέση με την ζωγραφιά του Λύτρα, έχω τα παρακάτω ερωτήματα και σκέψεις:

Κάποιος περισσότερο ειδικός απ’ ό,τι εγώ, θα συμφωνούσε ότι πρόκειται για την πρώτη εικαστική αναφορά στο μπουζούκι (όχι τόσο σε σχέση με την ονομασία του αλλά σε σύγκριση με αυτό που ξέρουμε σήμερα σαν μπουζούκι);

Δια της παρατήρησης μπορώ να σημειώσω:
Το σκάφος και η ταστιέρα στα δικά μου μάτια είναι ουσιαστικά ίδια με το σημερινό μπουζούκι και πάντως όχι ίδια με του ταμπουρά.
Το όργανο διαθέτει όχι κλειδιά, αλλά στριφτάρια, τουλάχιστον 4, αν η όρασή μου δεν με απατά διακρίνονται ίσως άλλο 1 ή 2.
Η ζωγραφιά (ή η αναπαραγωγή της) δεν είναι τόσο λεπτομερής ώστε να φανεί αν το όργανο έχει μπερντέδες ή τάστα (πλην όμως έχει ταστιέρα, ή κάνω λάθος;).

Επίσης: Ο τίτλος του έργου είναι “ο γαλατάς”.
Δεν θέλω να βγάλω τραβηγμένα από τα μαλλιά συμπεράσματα, αλλά καταγράφοντας μόνο ορισμένες συμπτώσεις:
Ναι μεν η απεικόνιση παραπέμπει κυρίως ενδυματολογικά στο δημοτικό τραγούδι, αλλά από την άλλη το επάγγελμα του γαλατά, από όσο μπορώ να υποθέσω, είναι επάγγελμα σχετιζόμενο με το “αστικό” περιβάλλον, εφόσον στο χωριό το γάλα της οικογένειας μάλλον προερχόταν από την οικιακή παραγωγή.

Επίσης, μια πιο τραβηγμένη σύμπτωση, στον “υμνούμενο” του Πέτρου Κυριακού το επάγγελμα του γαλατά “κατοχυρώνεται” στον Λιδωρικιώτη… Λιδωρικιώτης είναι κι ο φυλακισμένος στην Ακροναυπλία, που έπαιξε τον “κατάδικο” για τον Καρκαβίτσα… Δεν θα κατέγραφα την τελευταία αυτή σύμπτωση, αν από τη μητρική μου πλευρά το Λιδωρίκι δεν ήταν η κοντινότερη στην ιδιαίτερη πατρίδα μου πόλη: το επιτρέπω λοιπόν στον εαυτό μου έτσι σαν ένα κάποιο φόρο τιμής, σαν μια μικρή τοπικιστική υπερηφάνεια, έστω και συμπτωματική. :slight_smile:

Κατά τα άλλα, απλώς πιστεύω ότι κάτι λέει κι αυτός ο πίνακας γύρω από το όργανο και την ιστορία του…