Με αφορμή αφιερωμα στο 40, η τηλεορασίτσα μας αναφερθηκε και στο Μεταξά, ανάμεσα στ΄άλλα και στη λογοκρισια που είχε επιβαλλει στο ρεμπέτικο.
Αν καποιος φίλος είδε την εκπομπή ολόκληρη, εγώ δεν την πρόλαβα, ας μας πει δυο λογάκια. Ειναι ενδιαφερον το θέμα και πιστευω οχι μονο για μενα.
Δεν ξέρω, Γιάννη, σε ποια ακριβώς εκπομπή αναφέρεσαι.
Είδα για λίγο τους “Φακέλους” του Παπαχελά και θαύμασα την προσπάθεια αγιοποίησης του Μεταξά που έγινε και από την εκπομπή αυτή. Όπου, εκτός από το περήφανο “Όχι” οφείλουμε στο δικτάτορα και κοινωνικούς αγώνες… Δεν θέλω να επεκταθώ, γιατί ξεφεύγουμε από τα θέματα του φόρουμ, αλλά ΔΕΝ γίνεται να μη σημειώσει κανείς μια προσπάθεια συντονισμένη αποκάθαρσης της ιστορικής μας μνήμης και εξίσωσης θύματος και θύτη…
1 «Μου αρέσει»
Ευτυχώς οι πληρωμένοι κονδυλοφόροι είναι ακόμα σε νηπιακή ηλικία στην Ελλάδα:
Αυτοί οι λεβέντες ζήλεψαν την εμβέλεια στη διαμόρφωση συλλογικής συνείδησης των CNN και Αλτζαζίρα. Νομίζουν ότι έχουν να κάνουν με μυγοχάφτες. Αυτό που δεν κατάλαβαν (αλλά επιμένουν με λύσσα - το αναγωνρίζω) είναι ότι εδώ είναι Ελλάδα. Όπου οι πληγές είναι ακόμη νωπές και οι ποιητές ακόμα γράφουν για το αίμα και τη προδοσία. Γι αυτό που είναι η κατάρα μας αλλά και η σωτηρία μας ταυτόχρονα. Κι όποιος δεν καταλαβαίνει, δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει (Nionios).
Και για καλή μας τύχη είναι και ολίγον κουτούτσικοι, γεγονός που βοηθάει, κακά τα ψέματα:
Αυτές οι εκπομπές απευθύνονται σε ηλικιακές ζώνες και σε επίπεδα μόρφωσης που γνωρίζουν πάρα πολύ καλά την αλήθεια, οπότε το παραμύθι δεν έχει ελπίδες να περάσει. Τουλάχιστον για την ώρα. Στο μέλλον βλέπουμε.
Το ντύνουν καλά, βάζουν και λίγες αλήθειες για να γίνει πιο πιστευτή παραποίηση της πραγματικότητας. Οταν όμως έρχονται στο “δια ταύτα” (το πράττουν σπανίως γιατί έχουν τα γνωστά handicap του δημοσιογράφου) τα ρίχνουν απροκάλυπτα, οπότε τους πίανεις “Εεεπ! Τι λες ρε χάχα; Ο Μεταξάς καλό παιδί αλλά παρασύρθηκε; Ρε ουστ από δω χάμω!”
Δεν μπορούν (ακόμα) να μας στείλουν το FBI ή καμία συνεργαζόμενη φαμίλια της μαφίας για να μας τσιμεντώσει, οπότε θα επιμείνουμε κι εμείς.
- Οσο αντέχουμε ακόμη, που λέει και ο Frank.
- Οσες φάμε κι όσες ρίξουμε, που έλεγε και ο άγνωστος τοιχογράφος στις καταλήψεις του 815.
(Αυτό που λες Γιάννη, μάλλον ήταν ένα παλιό που το παίζουν στη ΝΕΤ ή στην ΕΤ1 κάθε λίγο και λιγάκι. Δεν είναι κακό, αλλά κι εγώ δεν το πέτυχα ποτέ απ’ την αρχή. Ας πει κανένας άλλος.)
(Επίσης, άσχετο αλλά σχετικό. Πρέπει κάποτε στην ΚΛΙΚΑ να ασχοληθούμε με την περίοδο Μεταξά και το ρεμπέτικο. Δε βγαίνει μονοκόματο αλλά σε συνέχειες κάτι μπορεί να γίνει. Δεν θα είναι καθόλου εύκολο! Κανένας διαβαστερός εθελοντής; )
Δυστυχώς η προπαγάνδα πιάνει τόπο!.
Σε συζήτηση σχετική, ακούς να σου λένε: ναι, δικτάτορας, αλλά η πολεμική προπαρασκευή,οι συλλογικές συμβάσεις… και άλλα ανιστόρητα!.
Και όμως, πολλοί ιστορικοί έχουν ξεκαθαρίσει τα πράγματα, ΔΕΝ θα΄πρεπε να υπάρχουν πισωγυρίσματα…
Υ.Γ. καλή ιδέα, το αφιέρωμα στην ΚΛΙΚΑ!
1 «Μου αρέσει»
Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εγώ τον λατρεύω τον Μεταξά.
Ειδικά το 12 αστέρων είναι φοβερό για τον χειμώνα.
(Από το 1000 + 1 τρόποι να χαλάτε μια συζήτηση…)
Κώστα, έχω κάνει μία διάλεξη στο Λονδίνο, πριν δύο χρόνια, για τη λογοκρισία του Μεταξά. Είναι όμως στα αγγλικά, άρχισα κάποτε να τη μεταφράζω αλλά δεν την τελείωσα ακόμα. Θα μπορούσε να ενταχτεί σε αφιέρωμα στην Κλίκα.
Ελένη, τι εννοείς με “συντονισμένη” (προσπάθεια για) αποκάθαρση της μνήμης; Υπάρχουν στοιχεία για το ποιός ελληνικός ή ξένος δάκτυλος την οργανώνει και ποιούς έχει ήδη συντονίσει; Τόσο εύκολα πάντως, όπως λέει και ο Κώστας, δεν αποκαθαίρονται μνήμες. Να ξεχαστούν ναί, αλλά αυτό είναι άλλο.
Και για να ελαφρύνουμε: Γιάννη, αυτό που γράφεις μου θυμίζει την περίπτωση με ανηψούλα μου (σήμερα μητέρα τριών μεγάλων παιδιών) που επί δικτατορίας δήλωσε για τον Παπαδόπουλο “Εμένα μου αρέσει!”. Στην παγωμάρα που επακολούθησε και στο “γιατί” διευκρίνησε: -Γιατί κάνει ωραία μπισκότα!
Καλησπέρα, Νίκο.
Είπα “συντονισμένη”, γιατί είδα τον ίδιο έπαινο από πολλούς ταυτόχρονα και σε πολλά έντυπα: ξεκινώ από το Γιάννη Μαρίνο,πρώην ευρωβουλευτή της ΝΔ, που είπε επί λέξει ότι “ο Μεταξάς ήταν ο πρώτος αντιστασιακός!!! και ας μην αναφέρεται αυτό”…,ο Μπλαβέρης της «Απογευματινής» πως «το θαύμα» του '40 οφείλεται κατά κύριο λόγο στους «συστηματικούς όσο και αθόρυβους» εξοπλισμούς που έβαλε μπροστά ο Μεταξάς μόλις πήρε την εξουσία… ο Μαλούχος της “Καθημερινής” ότι «προετοίμασε στρατιωτικά τη χώρα όσο πιο αποτελεσματικά μπορούσε» και ας μην αναφερθώ και σε άλλες εφημερίδες, απλώς σ΄αυτές θεωρείται λογικός ο έπαινος.
Είδα και την εκπομπή του Παπαχελά, όπου πραγματικά αγιοποιήθηκε ο Μεταξάς και οι δυο φωνές - για λίγο - που ακούστηκαν , αντιστασιακών, χάθηκαν μέσα στο γενικό κλίμα…
Και για να ελαφρύνουμε το κλίμα, ένα ανεκδοτάκι: με τη μεταπολίτευση, ο Παπαδόπουλος είναι στη φυλακή και τον επισκέπτονται διάφοροι, με άγριες διαθέσεις και έτοιμοι να τον χτυπήσουν για τις φυλακίσεις ή τους θανάτους δικών τους ανθρώπων. Φτάνει μια μέρα και ένας ανθρωπάκος και αρχίζει τον Παπαδόπουλο στο ξύλο, πού σε πονεί και πού σε σφάζει!. Αφού συνέρχεται εκείνος, τον ρωτά: “τι σου έκανα εσένα, άνθρωπέ μου;”. Και εκείνος του απαντά:“μπισκότα είναι αυτά που φτιάχνεις, βρε;”
Καλησπέρα και σε εσένα, Ελένη!
Ακόμα μιά φορά που δικαιώνομαι ότι τον τελευταίο καιρό ούτε εφημερίδες πιά δεν διαβάζω (καλά, την τηλεόραση την έκοψα από χρόνια). Βέβαια, όλους αυτούς που αναφέρεις Ελένη, τούς έχω ότι και ο μακαρίτης ξάδερφός μου τον πρεσβευτή Πολίτη: μιά και ελάφρυνε το κλίμα, η σχετική παράθεση:
Ο συνονόματός μου και αρκετά μεγαλύτερος στα χρόνια εξάδελφος, διηγούνταν για τη δεκαετία του 40 και για κάποιον Πολίτη, πρεσβευτή της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, που με το κλίμα της εποχής συχνά εμφανιζόταν σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων («ο Πολίτης συνήντησεν εχθές τον αξιωματούχον της Αμερικανικής Κυβερνήσεως κύριον τάδε και…»). Όταν λοιπόν τον ρωτούσαν οι φίλοι του «τον Πολίτη τον πρεσβευτή τι τον έχεις», εκείνος απαντούσε «χεσμένο».
Το γεγονός πάντως ότι πολλοί συγχρόνως εξέφρασαν την ίδια γνώμη δεν αποδεικνύει ότι υπάρχει συντονισμένη (π.χ. από κάποιο κέντρο) προσπάθεια. Βέβαια, τα οχυρά του Ρούπελ αποδείχτηκαν αποτελεσματικά, αυτό δεν είναι ανιστόρητο, όσο και από την άλλη ο έρανος «υπέρ της αεροπορίας» επιβιώνει μέχρι και σήμερα, ειρωνικά βέβαια. Άλλωστε, όποιος και να ήταν στην εξουσία εκείνη την εποχή, συστηματικούς εξοπλισμούς θα επιχειρούσε και ο κάθε επικεφαλής της εξουσίας, σε οποιαδήποτε χώρα και εποχή, πάντα προετοιμάζει τη χώρα (στρατιωτικά και γενικά) όσο καλύτερα μπορεί, μόνο που αυτό το «καλύτερα» είναι απολύτως σχετικό. Μάλλον για μιά προσωρινή συγκυρία πρόκειται, θέλω να νομίζω, και όχι για συντονισμένη προσπάθεια.
Όσον αφορά στη στρατιωτική προετοιμασία της Ελλάδας, εκείνη την εποχή: ακόμα και οι εκδόσεις του ΓΕΣ και οι στρατηγοί που πολέμησαν στην Αλβανία αναφέρουν ότι όλος ο πολυδάπανος στρατιωτικός εξοπλισμός της χώρας μας, ΔΕΝ διατέθηκε στα ελληνοαλβανικά σύνορα. “…Τις παραμονές του πολέμου η στρατιά της Ηπείρου δεν διέθετε αντιαρματικά όπλα, το δε απόσπασμα της Πίνδου το πρωί της 28ης Οκτωβρίου «ευρέθη άνευ εφεδρικών πυρομαχικών»! Οσο για τα ορειβατικά πυροβόλα που συνέβαλαν στην απόκρουση των Ιταλών, αυτά είχαν αγοραστεί το 1925-26, πολύ πριν τη μεταξική δικτατορία…”, γράφω ακριβώς τα αποσπάσματα.
Αντίθετα, όλη αυτή η στρατιωτική δύναμη πήγε στα οχυρά της γραμμής Μεταξά,στην Αν. Μακεδονία, όπου, εκείνη τη χρονική στιγμή ήταν άχρηστα.
Η φράση: «πήγε υπέρ αεροπορίας», ειπώθηκε εκείνη την εποχή, λόγω κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών και εράνων που διέταξε ο Μεταξάς και λέγεται για λεφτά πεταμένα, που πήγαν στο βρόντο, λόγω των κακών χειρισμών του. Για άλλη μια φορά είχε νικήσει η ελληνική ψυχή και όχι η σωστή πολεμική προετοιμασία.
Πιστεύω πως δεν είναι τυχαία η σύμπτωση απόψεων για το Μεταξά, αλλά ότι πρόκειται για συστηματική προσπάθεια “αποκατάστασης” του Μεταξά, και μαζί μ΄αυτόν όλου του συρφετού, δοσιλόγων και συνεργατών των κατακτητών…
Απορώ γιατί απορούμε.
Κάθε χρονιά την 28η Οκτ τα ίδια έχουμε.
Θυμάμαι από μαθητής που μας κάνανε προπαγάνδα για το Μεταξά. Εθεωρείτο μάλιστα και άτυπη δήλωση κοινωνικών φρονημάτων το ποια θέση θα πάρεις στην έκτακτη αλλά υποχρεωτική έκθεση που γράφαμε στο σπίτι με θέμα “Το 'Επος του 1940” και άλλα τέτοια. Ηταν υποχρεωτικό να τη γράψουμε στο σπίτι έτσι ώστε να θεωρούνται και οι γονείς συνένοχοι σε περίπτωση που έκανε πολιτικό φάουλ ο μαθητής. Με ένα σμπάρο δυο πουλάκια.
Απ’ το έπος του… Μεταξά και ύστερα ήταν ελάχιστες και βραχύχρονες οι περίοδοι στην ιστορία μας που μπορούσες να αμφισβητήσεις τη σχετική προπαγάνδα χωρίς να ρισκάρεις σημαντικά κεκτημένα, όπως λ.χ. το δικαίωμα στη ζωή, στην εργασία και στις σπουδές.
Για να φθάσουμε στο σήμερα όπου όλα είναι δήθεν ελεύθερα, για να γράφουν ορισμένοι αγράμματοι ότι το ΙΚΑ το ίδρυσε ο Μεταξάς και ότι ήταν αυτός που επέβαλε το 8ωρο και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
Αλλά η αγραμματοσύνη είναι μοιρασμένη και στις δυό πλευρές. Οι άλλοι, οι “καλοί” ντε, προκειμένου να αποφύγουν την έρευνα καταφεύγουν σε πολιτικολογίες μουρμουρίζοντας κάτι βλακείες του στυλ “ε, ναι, ήταν εθνικοσοσιαλιστικό πρότυπο της εποχής το να παίρνεις φιλολαϊκά / φιλεργατικά μέτρα όπως ΙΚΑ, 8ωρο, συλλογικές συμβάσεις κ.λπ για να πετύχει κοινωνική αποδοχή…”
Πολλές μπούρδες μαζεμένες σε μια και μόνη πρόταση.
Ποια κοινωνική αποδοχή; Τον Ιανουάριο του '36 o Μεταξάς πήρε 3,96% στις εθνικές εκλογές. Ηταν ο βασιλιάς που τον κάλεσε τον Απρίλη να σώσει την Ελλάδα από το “πολιτικό αδιέξοδο” (όπως ονόμασαν τις αιματοβαμένες απεργίες του ‘36 στη Θεσσαλονίκη) όπου τον ψήφισαν βενιζελικοί και βασιλικοί με 241 ΝΑΙ, 16 ΟΧΙ και 4 αποχές. Αργότερα αποκτήσαμε σαν χώρα το μεγαλύτερο ποσοστό αλκοολισμού στην ιστορία μας. Τότε εμφανίστηκε και η ηρωίνη και “πέσαν τα ζωνάρια” (δηλαδή χάθηκαν οι μάγκες). Το πρώτο εργαστήριο παραγωγής ηρωίνης είχε ανοίξει στο Μοναστηράκι και όλα δούλευαν ρολόϊ νομίμως. Απ’ την παραγωγή στην κατανάλωση. Τα μπακάλικα πιο δίπλα πουλούσαν σε μπουκαλάκια λάβδανο (βάμμα οπίου) ενώ την ίδια στιγμή οι χωροφύλακες χτένιζαν την επαρχία για να εντοπίσουν φυτείες χασίς και να συλλάβουν τους απείθαρχους καλλιεργητές. Τα υπόλοιπα για το μπουζούκι και το ρεμπέτικο στο επόμενο τεύχος της ΚΛΙΚΑΣ.
Ποιο ΙΚΑ; Το ΙΚΑ λειτουργούσε με Βενιζελικό νόμο απ’ το 1934, ήτοι 2 χρόνια πριν αναλάβει ο Μεταξάς. Το μόνο που έκανε ο Μεταξάς το 1937 ήταν η παραχώρηση του συνόλου των αποθεματικών του ΙΚΑ στο κράτος του. Ετσι το ΙΚΑ είναι χρεοκοπημένο ήδη από τον τρίτο χρόνο της λειτουργίας του. Τόσο βαθύ είναι το πρόβλημα των ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα.
Ποίο 8ωρο και ποίες συλλογικές συμβάσεις εργασίας; Αυτά είναι κατοχυρωμένα με τα ΠΔ της 27/6/1932 και της 14/3/1934 και αποτελούσαν νομική υποχρέωση της χώρας μετά τη Διεθνή Διάσκεψη Εργασίας της Γενεύης. Και επειδή το 1936 είναι μεγαλύτερο του 1934, αποδεικνύεται και μαθηματικά ότι 8ωρο και ΣΣΕ προϋπήρχαν του δικτάτορα.
(συνεχίζεται)
Νίκο, για την ομιλία σου στο Λονδίνο, κοίτα το e-mail σου.
Κοιτάξτε το σχετικό ρεπορταζ του ΙΟΥ της ελευθεροτυπίας
Τι να πω ρε ΚΚ, υποκλίνομαι… :110:
Και… μετά τη «στρατιωτική προετοιμασία» και την «κοινωνική πολιτική» του Μεταξά, ας πούμε και για την καθημερινότητα της εποχής, για να καταλάβουμε γιατί χαιρόταν ο κόσμος και χαμογελούσε…
Η χαρά οφειλόταν στο διορισμό του Μανιαδάκη στο υφυπουργείο δημόσιας ασφάλειας. Ο άνθρωπος αυτός είχε την ευθύνη της πολιτικής καταστολής κάθε «ανατρεπτικής» φωνής. Φρόντισε, λοιπόν, να υπογράψουν --όσο γινόταν πιο πολλοί -τις περίφημες «δηλώσεις μετανοίας», με τις οποίες αναιρούσαν τις επικίνδυνες για το έθνος ιδέες τους και ομολογούσαν πίστη στη δικτατορία.
Για να μην του παρασυρθούν από κακές παρέες και δεν υπογράψουν, καλού-κακού τους έβαλε σ΄ένα κελλί και τους κέρναγε καθημερινά σε 3 δόσεις, ένα πρωτότυπο ρόφημα, το ρετσινόλαδο. Το κακό είναι ότι δεν το πολυήθελαν και χρειάστηκε να τους το δίνουν με το ζόρι με αποτέλεσμα το κελλί να θυμίζει υπόνομο…
Πολλοί «αυτοκτόνησαν», τρελάθηκαν, έμειναν ανάπηροι ή έπαθαν φυματίωση. 5000 αρχικά οι πολιτικοί εξόριστοι, έφτασαν τους 2000, τόσοι τελικά άντεξαν, το ΄40, όταν ξέσπασε ο πόλεμος.
Όλα αυτά που επιμελώς αποσιωπούνται όλο και περισσότερο με το πέρασμα των χρόνων…
Ευχαριστώ,Ελένη και Κώστα, για ολες αυτες τις πληροφορίες.
Χρησιμότατη η υπενθύμιση της ιστοριας μας, ετσι για να μην ξεχνιομαστε.
Να προσθέσω στα λεγομενα σου, Ελένη, και τον παγο, πάνω στον οποίο καθονταν οι επικινδυνοι για τη δημοσια ασφάλεια, συμπατριωτες μας!.
Ο παγος ειχε τα ιδια αποτελεσματα με το ρετσινολαδο…
Το σχετικό ρεπορτάζ που για όλα τα παραπάνω θα το βρείτε στο:
http://www.enet.gr/online/online_fpage_text/dt=05.11.2006,id=73051852,87897164,93691340
ποιος φιλος του φορουμ γνωριζει να μας πει για την βαρβαρα του Τουντα που απαγορευτηκε επι Μεταξα και την περιβοητη δικη οπου οπως εχω ακουσει χιλιαδες κοσμος την παρακολουθησε σαν ενδειξη συμπαραστασης στον συνθετη και στον τοτε καλλιτεχνικο διευθυντη της columbiα. εκτος απο την αριστοφανικη σκωπτικη και κρυπτογραφικη διαθεση των στιχων του Τουντα που διασκεδαζε τον κοσμο και καυτηριαζε τον τροπο ζωης μιας μεριδας της ανωτερης αθηναικης κοινωνιας,ο κοσμος ταυτηζε την βαρβαρα του Τουντα με τις τοτε ενηλικες κορες του Μεταξα.μεσα απο την λογοκρισια της μεταξικης δικτατοριας τελειωσε και το ρεμπετικο του μαρκου και των αλλων της πειραιωτικης σχολης.
καλη σας μερα χρηστος
Η “Βαρβάρα” με έντονους συμβολισμούς και συνειρμούς, ταυτίσθηκε από την κοινή γνώμη με την κόρη του δικτάτορα Μεταξά που όμως δεν την έλεγαν Βαρβάρα.
Αποτέλεσμα ήταν να γίνει ανάρπαστος ο δίσκος και να ακούγεται παντού, πράγμα που γρήγορα προκάλεσε την επέμβαση της αστυνομίας.
Διηγείται ο Στελλάκης Περπινιάδης (Ρεμπέτικη Ιστορία 1, Κ. Χατζηδουλή, εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ)
«Μετά λίγο καιρό από τη δικτατορία Μεταξά, που έγινε το 1936, τραγούδησα τη «Βαρβάρα» του Παν. Τούντα, όπου στο δίσκο παίζει ο Γιοβάν Τσαούς και η παρέα του. Η δικτατορία θεώρησε το τραγούδι “άσεμνο” και “προκλητικό”, γιατί είπαν ότι έχει ύποπτους στίχους και όχι ηθικούς. Λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία του, το τραγούδι απαγορεύτηκε, αλλά είχε προλάβει να γίνει πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία και να τραγουδιέται σ’ όλη την Ελλάδα. Η αστυνομία γύριζε και μάζευε τις «Βαρβάρες» από τα μαγαζιά και από τους πλανόδιους φωνoγραφητζήδες. Έπαιρνε τους δίσκους, τους έσπαγε και έκανε μηνύσεις σ’ εκείνους που τους πούλαγαν. Δεκάδες χιλιάδες δίσκους της «Βαρβάρας» έσπασε η Ασφάλεια και έκανε αμέτρητες μηνύσεις σε καταστηματάρχες και φωνoγραφητζήδες.
Τ’ αποτέλεσμα ήτανε, να πάνε στο δικαστήριο κατηγορούμενοι, όλοι αυτοί που πούλαγαν δίσκους, με βασικούς κατηγορούμενους το Θεμιστοκλή Λαμπρόπουλο (γιατί στην «ΚΟΛΟΥΜΠΙΑ» είχε γυριστεί ο δίσκος), τον Παν. Τούντα, γιατί ήταν ο δημιουργός του τραγουδιού και ο υπεύθυνος φωνογραφήσεων της εταιρείας και όλους, όπως είπα, τους καταστηματάρχες. Η δίκη έγινε στην Αθήνα και προκάλεσε πάταγο. Χιλιάδες κόσμος, από όλες τις κοινωνικές τάξεις, ήρθαν για να παρακολουθήσουν τη δίκη. Επί το πλείστον, είχαν έρθει γυναίκες, της λεγόμενης αριστοκρατίας. Η ουρά του κόσμου που ήθελε να μπει στο δικαστήριο είχε φτάσει τα πολλά χιλιόμετρα, ενώ οι αστυφύλακες, που είχαν στείλει για να τηρήσουν την τάξη, ήταν περισσότεροι και από τον κόσμο που είχε έρθει για να παρακολουθήσει.
Εγώ κλήθηκα και παρουσιάστηκα να καταθέσω σαν ο πρώτος και βασικός μάρτυρας, επειδή ήμουνα ο εκτελεστής του τραγουδιού στο δίσκο. Εμένα με επέπληξε ο Εισαγγελέας, γιατί, είπε, έφτασα στο σημείο να τραγουδήσω ένα τόσο άσεμνο και προκλητικό για τα ήθη, τραγούδι. Δικαιολογήθηκα, δασκαλεμένος από το δικηγόρο, ότι ήμουν τραγουδιστής και μάλιστα με αποκλειστικό συμβόλαιο και ήμουν υποχρεωμένος να τραγουδήσω τα τραγούδια που μου έδινε ή εταιρεία που με πλήρωνε. Είπα ακόμα ότι, κατά τη γνώμη μου, επειδή έχω τραγουδήσει αμέτρητα τραγούδια, οι στίχοι του τραγουδιού είναι σατιρικοί και όχι άσεμνοι. Τότε γύρισε ο Εισαγγελέας και μου είπε το θρυλικό: «Καταντήσαμε, όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες να έχουν κάτω από τη μασχάλη τους και από μιά Βαρβάρα…».
Ο Τούντας είχε φέρει ένα δικηγόρο από τον Πανελλήνιο Μουσικό Σύλλογο, ο οποίος προσπάθησε να εξηγήσει στο δικαστήριο, ότι δεν είναι άσεμνο και προκλητικό, το να πάει η κάθε Βαρβάρα με το καλάμι της και να περιμένει να τσιμπήσει ο κέφαλος. Το ψάρι λέγεται κέφαλος και δεν είναι προκλητικό, αν η Βαρβάρα τον κρατάει στα δυό της χέρια, και, από τη χαρά της, να λιγώνεται από τα γέλια. Παρά τις προσπάθειες του δικηγόρου και τις καταθέσεις των μαρτύρων υπερασπίσης (είχε έρθει και ο Φαλταιτς, που εντυπωσίασε με την κατάθεση), καταδικάσθηκε ο Τούντας και αναγκάσθηκε να πληρώσει ο άνθρωπος και τις χρηματικές ποινές όλων των καταστηματαρχών και των φωνογραφητζήδων Πήρε, μετά από συνεννόηση με το Λαμπρόπουλο, όλα τα βάρη απάνω του. Και έτσι αθωώθηκε ο Θεμιστοκλής και όλοι οι άλλοι. Υπεύθυνος φωνoγραφήσεων της εταιρείας ήταν ο Τούντας και αυτός καταδικάσθηκε…
Ισχυρίζονται ότι απαγορεύθηκε το τραγούδι, επειδή, τάχα, έλεγαν Βαρβάρα την κόρη του Μεταξά. Αυτό εγώ δεν το παραδέχομαι και άλλωστε ποτέ δεν έμαθε κανείς για τις ενέργειες του ίδιου του Μεταξά. Μπορεί ο κόσμος να νόμιζε κάτι τέτοιο και μπορεί να ήταν μιά αιτία που ο κόσμος έτρεχε σαν τρελός να αγοράσει το δίσκο, αλλά ουσιαστικά, δε νομίζω ότι απαγορεύτηκε για το λόγο αυτόν το τραγούδι του Τούντα.
Γεγονός πάντως είναι, ότι αμέσως μετά την καταδικαστική απόφαση, συνεστήθη Επιτροπή Λογοκρισίας, την οποίαν αποτελούσαν ο Πράτσικας και ο Ψαρούδας…"
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το τραγούδι αυτό να είναι του Γιοβάν Τσαούς και λόγω των περιπετειών του να πήρε την ευθύνη ο Τούντας…
Ελένη, σε ωραιότατη ταινία ενός Γάλλου για το ρεμπέτικο (Nuit sans lune = νύχτωσε χωρίς φεγγάρι) που ψάχνω να την αγοράσω και δεν τα καταφέρνω, είδα συνέντευξη συνεργάτη της ταινίας με μία υπέργηρη κυρία Βαρβάρα Μεταξά (έτσι έγραφε η λεζάντα), η οποία μίλαγε για το όραμα του πατέρα της (του δικτάτορα) να μάθουν όλοι οι Έλληνες να ακούν Μπετόβεν, Βάγκνερ κλπ.
Το τραγούδι δεν είναι του Γιοβάν Τσαούς, άλλωστε πρώτα κυκλοφόρησε ο δίσκος με τον τον Τούντα αναφερόμενο ως συνθέτη και μετά ξεκίνησαν οι περιπέτειες που έφεραν και το δικαστήριο.
Και ένα επιπλέον στοιχείο, η μελωδία είναι πολύ πιθανόν να μην είναι γνήσια σύνθεση του Τούντα αλλά «δανεισμένη» από ρουμανικό τραγούδι. Και αυτό το ψάχνω χωρίς επιτυχία.
Η αλήθεια είναι ότι και εγώ Βαρβάρα νόμιζα ότι την έλεγαν.
Όμως, το περίφημο “Μαντολίνο του λοχαγού…”, σε σενάριο του Luis de Bernieres, προκάλεσε την οργή, γιατί στο βιβλίο αφιερώνονται 10 σελίδες για να βγάλει τη Λουλούκα, τη μια από τις κόρες του Μεταξά “ζωηρούλα”
Μάλιστα η γνωστή “Ελεύθερη ώρα” σχολίαζε αρνητικά τη δυσφήμιση σε πολλά φύλλα…
Επίσης, γνωστός μου έφερε δημοσιευμένο το ημερολόγιο του δικτάτορα, από όπου το εξής απόσπασμα:
"Από το πρωί έως βράδυ ασχολία με Λουλού" σημειώνει ο Μεταξάς στις 12/2/1940. Και λίγο παρακάτω: “Συκοφαντικαί διαδόσεις διά Λουλούν”. Τρέχα να στηρίξεις συκοφαντική δυσφήμiση με όσα υπαινίσσεται ο …δια την Λουλού…".
Όσο για το τραγούδι, έχω σημειώσει ως δημιουργό τον Τσαούς, θα ψάξω καλύτερα στο χάος που επικρατεί σε σημειώσεις… να βρω περισσότερα…
Μετά από ψάξιμο, βρήκα ότι οι κόρες του Μεταξά ονομάζονταν Λουκία(Λουλού) και Νανά
Πιθανότητα το τραγούδι “Βαρβάρα” να είναι του Τσαούς βρήκα και σε παλιότερες συζητήσεις του φόρουμ.
[4 χρόνια αργότερα…]
Κύριε Πολίτη, αυτή η διάλεξη για το θέμα της λογοκρισίας έχει δημοσιευθεί;
@ομάδα “Κλίκας”: τελικά το κάνατε το αφιέρωμα;
@άπαντας: μια φίλη, ξένη (όχι πολύ καλά ελληνικά) αναζητεί βιβλιογραφία και πηγές σχετικά με το ζήτημα της λογοκρισίας του Μεταξά. Ό,τι σχετικό έχετε υπόψη σας και θα θέλατε να μου το ανακοινώσετε, θα εκτιμηθεί πολύ.
Ευχαριστώ.