γεια χαρα,ξερει κανεις γιατι μερικα 3-χορδα εχουν καραουλο απο 4-χορδο(8 κλειδια)?
Και εγώ πάντα είχα την ίδια απορία.
Η πιθανότερη εξήγηση που μπορώ να δώσω είναι ότι δεν υπήρχαν στο εμπόριο ίσως κλειδιά ανάλογα οπότε αναγκαζόντουσαν να χρησιμοποιήσουν τα συνηθισμένα κλειδιά του τετράχορδου.
Βέβαια τώρα τελευταία βλέπω ότι υπάρχουν αξιόπιστα κλειδιά με τρία κουρντιστήρια οπότε πολλά από τα καινούρια τρίχορδα έχουν και ανάλογα
κλειδιά.
Κάποτε έκανα …ντοκτορά σ’ αυτό το θέμα!
Να σας πω εν ολίγοις:
Βασικός λόγος είναι αυτό που αναφέρατε παραπάνω. Οτι δηλαδή υπήρχαν τα κλειδιά από άλλα όργανα (μαντολίνα κ.ά.) και αυτά χρησιμοποίησαν.
Ομως το ζήτημα απασχόλησε αρκετά τους παλιούς οργανοπαίχτες. Κοιτάξτε τι βρήκα:
Τα παλιά τρίχορδα χρησιμοποιούσαν εφτά και οχτώ χορδές (!), ενώ τα όργανα παράμεναν “τρίφωνα”. Δηλαδή έβαζαν πάνω τρεις ΡΕ (την μπουργκάνα και δυο ψιλές) και τρεις ΛΑ στη μέση, για να έχουν περισσότερη “φασαρία” στις ανοιχτές. Αυτό προέκυψε μάλλον από το “άγχος” των δύο περισσευούμενων κλειδιών.
Μου το επιβεβαίωσαν αρκετοί παλιοί, ανάμεσά τους και δεξιοτέχνες μπουζουξήδες.
Κι εγω εχω ακουσει απο παλιους πολλους και διαφορους λογους ή δεν ξερω …
Οπως λεει και ο Αρης καποιοι -μαλλον οργανοποιοι- ισχυριζονται οτι στο εμποριο εβρισκαν ευκολα τα κουρντιστηρια των μαντολινων, αλλωστε και τα πρωτα σκαφη των μπουζουκιων ηταν αυθεντικα μαντολινου !!
Ενας αλλος λογος που εχω ακουσει ειναι οτι υπηρχε το 4ο για καβαντζα
αν εσπαγε καποιο απο το τεντωμα ή απο την χρηση, φαινεται οτι χαλαγαν πιο συχνα απο τωρα που κρατανε χρονια …
Ο αλλος λογος που αναφερει ο Αρης ειναι κατι που το ακουω πρωτη φορα και ειναι πολυ ενδιαφερον. Πιστευω οτι την τριτη χορδη μαλλον εβαζαν για να βγαζουν πιο πολυ “ογκο” ηχου μια και δεν υπηρχαν προπολεμικα μηχανηματα ηχου.
Επισης μπορει να ειναι και η πιθανοτητα του παλιου 4χορδου,
δηλαδη λα-ρε-λα-ρε που εχει αναφερθει απο πολλους οτι εκτος απο το
τριχορδο υπηρχαν στη δεκαετια του '20 κυριως και τα 4χορδα.
Ακομα και μεταπολεμικα οπως μας λεει και ο ΤΑΚΗΣ
ΜΠΙΝΗΣ στη βιογραφια του υπηρχαν 2 μπουζουξηδες με 4χορδο.
Υπαρχει κι ενας “μυθος” για το ΣΠΙΤΑΜΠΕΛΟ που κι αυτος λενε επαιζε 4χορδο προπολεμικα.
Πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά.
Έτσι μπορώ να εξηγήσω άλλη μια απορία που είχα πάντα γιατί δηλαδή η ταστιέρα μερικών τρίχορδων ήταν πιο φαρδιά από αυτή των συνηθισμένων τρίχορδων.
Οι παλιοί (πριν τον πόλεμο) Αθηναίοι μπουζουξήδες, οι πιο “ελαφροί” που δεν είχαν σχέση με το χώρο του ρεμπέτικου έπαιζαν τετράχορδο σε ΛΑ-ΡΕ-ΛΑ-ΡΕ. Τέτοιος ήταν για παράδειγμα ο πατέρας του Ζαμπέτα.
Πάντως υπάρχουν σοβαρές μαρτυρίες ότι κάποιοι πολύ καλοί μπουζουξήδες του 1910-30 έπαιζαν τετράχορδο, κουρδίζοντας σε διάφορα ντουζένια. Ο πιο “τσεκαρισμένος” από αυτούς είναι ο Γιώργος Σκούρτης ή “Τυπογράφος”.
Οσο για το τετράχορδο-τρίφωνο, έχω δει και με τα μάτια μου έναν γέρο στη Μάνη να παίζει ΜΟΝΟ δημοτικά σε ένα …εφτάχορδο (τρεις ΡΕ απάνω).
Ο Γιάννης Σταματίου μου επιβεβαίωσε ότι πρόλαβε τα μπουζούκια με τις τρεις ΡΕ απάνω κι ότι είχε ακουστά πως υπήρχαν μπουζούκια και με τρεις ΛΑ στη μέση.
Οσο για το θέμα του “ανταλλακτικού” κλειδιού, μπορώ να το βεβαιώσω κι εγώ. Ο πατέρας μου χρησιμοποιεί ήδη ένα παραπάνω κλειδί, αφού αρνείται πεισματικά να αλλάξει τη χαλασμένη του από χρόνια κλειδιέρα!
Η χρήση των μεταλικών κλειδιών σηματοδοτεί την μετάβαση απο τον ταμπουρά στο μπουζούκι και ικανοποιεί την ανάγκη για χορδισμό σε υψηλότερη οκτάβα για να αυξηθεί η φωνή του οργάνου.
Η δυνατότητα επιλογής ανάμέσα σε εξάδα ή οκτάδα κλειδιών υπήρχε απ την πρώτη στιγμή καθώς υπήρχαν οί κλειδιέρες για ακουστική κιθάρα που μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για αυτή τη δουλειά.
Το μπουζούκι όμως αρχικά δεν χρησιμοποιείται σαν όργανο “ορχήστρας” που παίζει ταυτόχρονα με άλλα όργανα αλλά μόνο του να συνοδεύει μια φωνή στην παρέα κουρδισμένο σε “ανοιχτό” ντουζένι και υπάρχει ή ανάγκη της χρήσης άλλων δύο χορδών ,μια στην μουργκάνα και μια στην κάτω ρε, για περισσότερο όγκο στον ήχο του.
Οι δύο παραπάνω χορδές πιθανότατα εγκαταλείπονται όταν σχηματίζονται οι “ορχήστρες” και μπαίνει το ευρωπαικό κούρδισμα τα κλειδιά όμως μένουν στην θέση τους γιατί η αισθητική του οργάνου έχει ήδη διαμορφωθεί και οι κλειδιέρες του μαντολίνου ταιριάζουν όμορφα στα λεπτοκαμωμένα καράβολα των μπουζουκιών
Ακριβώς. Και οι “σημερινοί” ταμπουράδες έχουν τρία καντίνια και τρείς μπουργκάνες που λεν τόν ίδιο φθόγγο: ΛΑ-ΛΑ-ΛΑ, Μι-Μι, λα-λα-λα.
Ογκος φωνής είναι η απάντηση.
Κατ’ άλλους, φθηνές και καλές κλειδιέρες βγαίνουν σε τετράδες και όχι σε τριάδες. Οπότε ο μάστορας προσαρμόζεται στις πρώτες ύλες που έχει.
Ο Παναγιώτης Βάρλας, σε σχετική μου ερώτηση προ δύο-τριών ετών μου είχε πει ότι οι καλύτερες κλειδιέρες που κυκλοφορούσαν τότε στο εμπόριο ήταν οι τετραπλές. Από άποψη ποιότητας και αντοχής στο χρόνο είναι δηλαδή πολύ καλύτερες. Μάλιστα έβγαλε στον πάγκο του γύρω στις 5-6 τριπλές και τετραπλές διαφορετικών εταιρειών και μου έδειξε τις αδυναμίες των τριπλών όσον αφορά τα γρανάζια (μαλακό μέταλλο που με το χρόνο φθείρεται και δεν “στρίβει” με ακρίβεια, με αποτέλεσμα να μην κουρδίζονται με ακρίβεια οι χορδές).
Έτσι, ο ίδιος προτιμούσε τετραπλές ακόμα και σε τρίχορδα μπουζούκια ή αν η αισθητική του οργάνου δεν το επέτρεπε προβέβαινε σε πατέντες. Στο δικό μου μπουζούκι, που έχει σχετικά μικρό καράβολο και οι κλειδιέρες είναι βιδωμένες στην πίσω όψη και όχι στο σόκορο, προέβη σε “καρατόμηση” της κλειδιέρας από 4 σε 3. Δηλαδή χρησιμοποίησε τετραπλές, έκοψε το 4ο κλειδί, λιμάρισε το κόψιμο και έν συνεχεία τις βίδωσε στην πλάτη του καράβολου, με άκρως ικανοποιητικά αισθητικά και τεχνικά αποτελέσματα!
Αυτά τότε, γιατί μέχρι σήμερα μπορεί να έχει ανακαλύψει ισάξιες τριπλές…
Χα! Το ίδιο έκανε κατόπιν αιτήσεώς μου και ο Μπράς στο δικό μου τρίχορδο. Και την έκοψε τόσο καλά ο κερατάς που με πρώτη ματιά νομίζεις πως οι κλειδιέρες είναι 3-κλειδες απ’ τη μάνα τους.
Μια σημείωση στο μήνυμα του Σώτου:
Τρείς χορδές κάτω δεν άκουσα να λένε ποτέ. Τουλάχιστον σε μπουζούκι…
Και καλα οι παλιοι ειχαν λογο που ειχαν 4 κλειδια.Μηπως τωρα εγινε μοδα αυτο το καραουλο στα 3-χορδα?Μηπως παιζει κατι με το τεντωμα των χορδων?Απο αισθητικης αποψης μου φαινεται λιγο μαλακια!!!
Και ο δικός μου οργανοποιός (Παναγιώτης Καφετζόπουλος, Ζ. Πηγής) έβαλε και στο μπουζούκι μου και στον τζουρά μου τετράκλειδο με κομμένο το τέταρτο κλειδί, θεωρώντας το τετράκλειδο καλύτερης ποιότητας από τα τρίχορδα. Πάντως, με την τάση της χορδής καμμία σχέση.
Σας στέλνω μια διεύθυνση για ποιοτικά κλειδιά . http://homepage.ntlworld.com/r.rodgers/RTM/Index.htm
Το πρόβλημα κάποτε με το κόψιμο είναι ότι το πλαϊνό που λιμάρεται μετά από λίγο καιρό οξειδώνεται και φαίνεται από λίγο έως πολύ άσχημο. Έχω δει επίσης κλειδιέρες να γίνονται ολοπράσινες από τέτοιες “επεμβάσεις”.
Ερώτηση στους τρίχορδους
Ποιό είναι το μήκος χορδής από προσκεφάλι σε καβαλάρη στα δικά σας τρίχορδα;
Σωτήρη, πού βρήκες τις πληροφορίες για τις κλειδιέρες του τρίχορδου, υπάρχει τίποτα βιβλιογραφία;
(Το μήνυμα τροποποιήθηκε από τον/ην kostashalios 28 Φεβρουάριος, 2005)
64.0 cm
τζουράς ή μπουζούκι;
67 cm 2 μπουζούκια
70 cm ταμπουρομπούζουκο
62 cm τζουράς
Οι πληροφορίες είναι απο διηγήσεις οργανοπαικτών και κατασκευαστών , παρατήρηση οργάνων διαφόρων περιόδων και τα ελάχιστα πουν γραφτεί σε βιογραφίες συνθετών και απο το βιβλίο του Ανωγειανάκη
Σωτο,τι διαφορα εχει το ταμπουρομπουζουκο απο το μπουζουκι?Ρωτω γιατι το μπουζουκι μου(το σκαφος ειναι τυπου γονατο μου εχουν πει)εχει σχημα σαζιου!!