Όπως γνωρίζουμε, κατά τη διάρκεια της εθελοντικής αιχμαλωσίας του 4ου Σώματος Στρατού στο Γκαίρλιτζ το 1916, έγιναν πολλές επιτόπιες ηχογραφήσεις από την Royal Prussian Phonographic Commission. Από αυτές έχουμε ακούσεις τις 2 ηχογραφήσεις με μπουζούκι με τον Καλαμαρά και τον Παπαδιαμάντη. Για τις υπόλοιπες έχουμε σκοτάδι, λίγο πολύ.
Η ερώτηση τώρα:
Υπάρχει κάπου ένας πλήρης κατάλογος αυτών των ηχογραφήσεων;
Θυμάμαι ότι είχε ασχοληθεί ο Κωστας Ανδρικόπουλος @paradoxologos , παλιό μέλος του φόρουμ.
Ξέρει κάποιος κάτι σχετικό μ αυτά;
Απ ότι έχω διαβάσει frank οι ελληνικές ηχογραφήσεις στο Γκέρλιτς είναι εφτά.
Έχεις δίκιο για τον Ανδρικόπουλο. Αλλά δεν ξέρω αν έχει βγάλει κάποιο κατάλογο.
Στο μελέτημα της Daniela Kratz 2005, Griechen in Görlitz 1916-1919 - Studien zu akustischen Aufnahmen des Lautarchivs der Humboldt-Universität zu Berlin
στις σελίδες 143-153 υπάρχει κατάλογος με ελληνικού ενδιαφέροντος κυλίνδρους
Επίσης εδώ:
αν πληκτρολογήσεις “Griechisches Lied”, βγάζει 40 κομμάτια (χωρίς να ακούγονται τα ηχογραφήματα, νομίζω)
επισεις κατα διαστήματα εδω στο Φόρουμ, ένα μέλος μας (απο Γερμανία νομίζω), έβαζε αυτα τα “κομμάτια” και τα συνόδευε με μια σύγχρονη επανεκτέλεση με την κομπανία του.
Δυστυχώς δεν θυμάμαι το ψευδονυμο του.
Δεν ετοιμαζόταν ρε παιδιά μια έκδοση με αυτά τα κομμάτια, με εμπλοκή μεταξύ άλλων και του Διονυσόπουλου; Έχει κανείς νέα; Βγήκε και δεν το πήρα είδηση; Καθυστερεί, σκάλωσε, ετοιμάζεται;
Επανέρχομαι διότι έχει “ψωμί” το πράγμα.
Στο Γκαίρλιτζ έγιναν ηχογραφήσεις σε κυλίνδρους Edison και σε δίσκους 78 στροφών.
Η εργασία της κας Daniela Kanz περιέχει μόνο τους δίσκους.
Στο μουσείο Staatlichen Museen zu Berlin βγαίνουν κάποια αλλά (α) δεν είναι όλα από το Γκαίρλιτζ, (β) περιέχει ανάκατα και άλλα εκθέματα και (γ) δεν ξέρουμα αν είναι πλήρης καταγραφή.
Οπότε, ερωτώ: Υπάρχει κάπου πλήρης κατάλογος ηχογραφήσεων σε κυλίνδρους;
Δεν έχω ακούσει να υπάρχει οποιοσδήποτε κατάλογος ηχογραφήσεων σε κυλίνδρους. Δεν έχω ποτέ, προσωπικά, ακούσει ελληνικού ενδιαφέροντος ηχογραφήσεις σε κυλίνδρους. Οτιδήποτε έχω ακούσει από ηχογραφήσεις του Γκέρλιτς δεν περιείχε κάτι συγκλονιστικό.
Ziegler, Susanne. 2006. Die Wachszylinder des Berliner Phonogramm-Archivs.
512 S., zahlreiche Fotos und Notenbeispiele + CD-ROM mit 981 S.
Textdokumentationen und 73 Klangbeispielen. Ethnologisches Museum,
Staatliche Museen zu Berlin – Preußischer Kulturbesitz.
Εμένα πάλι κάτι μου θυμίζει. Έχετε ξεψαχνίσει όλες τις παλιότερες σχετικές συζητήσεις στο φόρουμ; (Ctlr+F Γκέρλιτς, Γκαίρλιτς, Goerlitz, ίσως και με -τζ…)
Χαιρετώ την παρέα! Βρίσκομαι σε ταξίδι επιστροφής από Ελλάδα σε Γερμανία και δεν έχω δυστυχώς καθόλου χρόνο. Στα πλαίσια του δρώμενου ”Phonographierte Klänge – Photographierte Momente, Ton- und Bilddokumente aus Kriegsgefangenenlagern im Ersten Weltkrieg” και των 100 χρόνων από τότε με κάλεσε το Εθνολογικό Μουσείο του Βερολίνου
Μια παρόμοια μουσικο-ενημερωτική παρουσίαση έκανα και στο Μουσείο του Μπόχουμ σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο της πόλης.
Οι άνθρωποι του Εθνολογικού, ικανοποιημένοι από την παρουσίαση, μου έδωσαν όλες τις ηχογραφήσεις σε κυλίνδρους για να τους κατηγοριοποιήσω, πράγμα που έκανα. Μετά από 100 χρόνια λοιπόν και μετά τα ονόματα
των Χάιζενμπεργκ, Ντοεγκεν, Σουενεμαν, υπάρχει το όνομά μου στο μουσείο από το 2016. Το 2005, μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ στο Γκαίτε στην Αθήνα με είχε πλησιάσει ο Διονυσόπουλος και μάλιστα με σοβαρή πρόταση. Το πανεπιστήμιο του Χούμπολντ ζήτησε ένα μεγάλο ποσό αλλά όταν δεχτήκαμε έκανε πίσω και αρνήθηκε. Έτσι το 2016 δηλώνοντας στο Εθνολογικό ότι παραχωρώ τα στοιχεία της δικής μου έρευνας δωρεάν, δέχτηκαν να παραχωρήσουν κι αυτοί το υλικό του Μουσείου δωρεάν. Τότε ειδοποίησα τον Διονυσόπουλο και κάναμε μαζί ένα ταξίδι στο Βερολίνο. Η δέσμευση ήταν να γίνει σε 3 χρόνια ένα βιβλίο με επισυναπτόμενα κάποια σιντί με τις ηχογραφήσεις. Μετά από συνεννοήσεις μεταξύ όλων των εμπλεκομένων παρεχώρησε και το Χούμπολντ το δικό του υλικό. Βέβαια, στην Ελλάδα είχαν επικρατήσει οι εποχές των ισχνών αγελάδων. Μετά τον τρίτο χρόνο, δεν έχω καμία ενημέρωση από τον Διονυσόπουλο και τις ΠΕΚ. Στα χέρια μου όπως καταλαβαίνετε έχω όλο το υλικό. Τραγούδια - ηχογραφήσεις λόγου, δίσκοι-κύλινδροι και πρωτόκολλα που έχουν διασωθεί. Σεβόμενος την συμφωνία δεν έκανα κάποιες ανακοινώσεις για τα ερωτήματα που απασχολούν τους ενδιαφερόμενους για το θέμα. Τα τελευταία χρόνια και μετά από υποτροφία του Υπουργείου πολιτισμού του Κρατιδίου Β.Ρ. Βεστφαλίας, προχώρησα στην παραγωγή 3 σιντί με ηχογραφήσεις του 17 και επανεκτελέσεις τους. Μέχρι τέλος του χρόνου θα είναι έτοιμη και η τέταρτη. Υπάρχει το αντίστοιχο θέμα και στο φόρουμ με τίτλο ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΧΩΡΟΣ και ενδεικτικά βίντεο στην ομάδα μου στο φέισμπουκ
Μου κάνει μεγάλη εντύπωση ότι πολλοί από τους ανθρώπους που είχαν ενδιαφερθεί για το θέμα, δεν έχουν καταλάβει ακόμη τα βασικά.
Ήδη από το 2004 είχα ανακοινώσει στην ιστοσελίδα μου αλλά κι εδώ στο φόρουμ τις βασικές πληροφορίες για τις ηχογραφήσεις αυτές.
Τότε (2004) είχα στα χέρια μου μόνο ορισμένες ηχογραφήσεις από αυτές που είχαν γίνει σε δίσκους. Οι ηχογραφήσεις σε δίσκους αφορούν κυρίως ηχογραφήσεις λόγου και λίγες μουσικού ενδιαφέροντος. Δώδεκα χρόνια αργότερα, κατάφερα με τον τρόπο που έγραψα πιο πάνω να παραλάβω κι όλες τις ηχογραφήσεις που είχαν γίνει σε κυλίνδρους (τραγούδια κυρίως) και φυλάσσονται στο Εθνολογικό Μουσείο του Βερολίνου. Οι ηχογραφήσεις «ελληνικού ενδιαφέροντος είναι το πλουσιότερο αρχείο από τις ηχογραφήσεις εκείνου του πρότζεκτ της πρωσικής φωνογραφικής εταιρίας».
Στην Γερμανία με κάλεσαν εκτός του Εθνολογικού, το Πανεπιστήμιο του Μπόχουμ και άλλοι 3 - 4 φορείς και πόλεις και παρουσίασα την έρευνά μου για το θέμα. Ιστορικό πλαίσιο (γερμανικά στρατιωτικά αρχεία, ελληνικά, ημερολόγια στρατιωτών κ.α.), Προβολή των ντοκουμέντων (φωτογραφίες, πρωτόκολλα ηχογραφήσεων και σημειώσεις), ακουστικά δείγματα λόγου και τραγουδιών, Λάιφ παρουσίαση από ορχήστρα ορισμένων εξ αυτών. Μια δίωρη παρουσίαση που λύνει τις περισσότερες των αποριών για το θέμα.
Ο Ελληνικός σύλλογος του Βερολίνου απαίτησε το 2005 να υπογράψω ώστε να προβάλουν το ντοκιμαντέρ (βλ. προηγούμενο ποστ) αλλά χωρίς την παρουσία μου, μιας και την ταινία μου (ιδέα, έρευνα, συμπαραγωγή) είχαν σχεδιάσει να παρουσιάσει ο Αλεξάτος μαζί με την πρόθεσή του (τότε) να γράψει ένα βιβλίο… Σαν να μην υπήρχα. Μετά την άρνησή μου με οδήγησαν σε δικαστήριο στο Βερολίνο, όπου και δικαιώθηκα. Το ντοκιμαντέρ όμως και κυρίως τα σημαντικότερα γυρίσματα θάφτηκαν από τότε. Πολλά στοιχεία από την έρευνά μου μέσω του σκηνοθέτη, χρησιμοποίησε και η Ντανιέλα για την εργασία της. Για όσα αναφέρω έχω την αντίστοιχη αλληλογραφία.
Από Ελλάδα, κανένας φορέας δεν με κάλεσε για να παρουσιάσω αυτή την έρευνα. ΚΑΝΕΝΑΣ.
Πριν 20 χρόνια και για μεγάλο διάστημα, η μεγάλη αδικία που βίωσα σε σχέση με την ιστορία αυτή, με έκανε να κουβαλώ μια πέτρα στο στομάχι και μόνο με την σκέψη. Σήμερα μπορώ και χαμογελώ που τα σκέφτομαι. Ο χρόνος έδειξε ότι αδίκησα και ο ίδιος τον εαυτόν μου.
Όσοι μου ζήτησαν πληροφορίες και υπήρξαν αρκετοί τις έλαβαν με μόνη απαίτηση την αναφορά του ονόματός μου.
Πιστεύω ότι αυτή την στιγμή έχω την πιο ολοκληρωμένη εικόνα για τις ηχογραφήσεις αυτές, ακόμη και από τα δύο αρχεία που τις μοιράζονται στο Βερολίνο.
Από το ερχόμενο καλοκαίρι, θα μείνω για 14 μήνες στην Πάτρα. Έχω τον χώρο, το υλικό (φυσικά) και την τεχνική υποδομή να παρουσιάσω αυτήν την εργασία σε χώρο δικό μου, που θα είναι σαν ένας μικρός καλοκαιρινός κινηματογράφος. Με το κλασικό άσπρο πανί, το γιασεμί, τα τραπεζάκια και το μεζεδάκι μας.
Αν ενδιαφερθεί κάποιος επίσημος φορέας/ίδρυμα/σύλλογος/πρωτοβουλία…το παρόν φόρουμ ίσως… να συνεργαστεί και να βοηθήσει, έχει καλώς, αλλιώς μόνος μου.
Θα μπορούσατε να μας σχολιάσετε το βιβλίο της Susanne Ziegler «Die Wachszylinder des Berliner Phonogramm-Archivs», αλλά και γενικότερα τη συμβολή της στο θέμα;
Θαρρώ πως αυτή είναι η πρώτη που μας πληροφόρησε για την εμφάνιση μπουζουκιού στο Γκέρλιτς σε ένα Συνέδριο στο Δίον τον Απρίλιο 1997
ωραία.
αφου λες για Πάτρα, και το Φόρουμ μας, βρες τα μέλη μας εκει πχ @frank.
ισως βγει κατι καλό.
εξ άλλου το θεμα με τις ηχογραφήσεις
görlitz, το επανέφερε ο frank.
Δυστυχώς αν δεν βγάλεις εσύ ο ίδιος δίσκο, άρθρο, βιβλίο, ντοκυμαντέρ κλπ δεν υπάρχεις σαν ερευνητής. Το ψάξιμο, το υλικό και οι γνώσεις σου, όσο κι αν τα μοιράζεσαι ανεπίσημα, τα ξέρεις και τα αναγνωρίζεις μόνο εσύ.
Ναι, δεν είμαι ο πρώτος που έκανε αναφορά στις ηχογραφήσεις, είμαι ο πρώτος που έφερε το θέμα με αναλυτικές πληροφορίες στην επιφάνεια το 2003. Η Ντόκτορ Σουζάνε Ζίγκλερ, που ήταν παρούσα στην παρουσίασή μου στο Εθνολογικό Μουσείο του Βερολίνου ήταν αυτή που μου έδωσε τις πρώτες πληροφορίες από την πλευρά του Μουσείου το 2003. Είχε προηγηθεί το Λάουταρχίβ του Πανεπιστημίου Χούμπολντ, επίσης την ίδια χρονιά. Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο της. Ούτε μου είχε μιλήσει για αυτό το 2016. Μου είχε πει μόνο, ότι είχε έλθει στην Ελλάδα με μια κασέτα με μουσικά δείγματα από τις ηχογραφήσεις την δεκαετία του 90 αλλά κανένας από το ελληνικό κράτος δεν ενδιαφέρθηκε τότε να προχωρήσει το θέμα. Να σημειώσω ότι το 2016 δεν ήταν πλέον διευθύντρια αλλά παρακολούθησε την εκδήλωση σαν επισκέπτρια χωρίς αρχικά να το γνωρίζω. Όταν εγώ έκανα αναφορά στο όνομά της για το ρόλο που έπαιξε στην έρευνά μου, όπως έπρεπε να κάνουν όλοι αλλά δυστυχώς δεν κάνουν, χάρηκε πάρα πολύ και ήλθε στο τέλος της εκδήλωσης και μιλήσαμε. Ήταν ενθουσιασμένη από τον όγκο και την ποιότητα των πληροφοριών. Σίγουρα όμως, δεν θα μου ζητούσαν να κάνω την εργασία που έκανα το 2016 πάνω στα τραγούδια, αν είχαν ήδη τις πληροφορίες γι αυτά. .Όταν θα φθάσω πάλι στη βάση μου, θα ανεβάσω ενδεικτικά ορισμένα από τα PDF τα δικά μου, που συνοδεύουν από τότε τις ηχογραφήσεις και τα άλλα ντοκουμέντα του Μουσείου στο Βερολίνο.
Ναι, σωστά. Αλλά κι αυτό δεν αρκεί για διάφορους λόγους. Ο βασικότερος, η έλλειψη ηθικής, η λαμογιά και η ημετερότητα.
Εγώ και ντοκιμαντέρ έκανα (2005)…Πολλοί από εδώ το είδαν στο Γκαίτε το 2005. Δίνω λινκ στο πρώτο μου ποστ.
Βιβλίο δεν έκανα αλλά …εξηγώ τι έχει γίνει με τις ΠΕΚ!
Στην ιστοσελίδα μου από 2003 και μετά έχω ανεβάσει
στα γερμανικά αλλά και στα ελληνικά (βλ. 1ο ποστ) τις πρώτες πληροφορίες.
Έχω επίσης δημοσιεύει το Ημερολόγιο Μαργαριτούλη με πάρα πολλές επιπλέον πληροφορίες για να καταλάβει κάποιος το πως βρέθηκαν εκεί οι Έλληνες/
Επίσης δισκογραφικά έκανα την παραγωγή δυο σιντί, με υποτροφία του Υπουργείου Πολιτισμού της Β.Ρ. Βεστφαλίας, ένα τρίτο με δικά μου έξοδα και ένα τέταρτο επίσης με δικά μου έξοδα ακολουθεί έως τέλος του χρόνου.
2000 και το συνολικό κόστος για το καθένα συν 400 περίπου η Γκέμα (ΑΙΠΙ) ειδική ταρίφα για επιστημονικές εκδόσεις. Ξέρετε πόσοι ενδιαφέρθηκαν να τα προμηθευτούν; 30 άτομα το πρώτο, 20 το δεύτερο και 10 το τρίτο. Πως θα μπορέσω να προχωρήσω τα επόμενα, οικονομικά αλλά και βάσει κινήτρου όταν από την ανακοίνωση εδώ στο φόρουμ μου έγραψαν και τα πήραν 3 άτομα!!! Αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία…
Ξέχωρα τα άρθρα για συγκεκριμένους στρατιώτες και ηχογραφήσεις από προσωπική επιτόπια έρευνα στους τόπους καταγωγής τους όπως π.χ. Ντούβας Μιχαήλ στην Μάνη, Ηλίας Πολυχρονάκης στην Κρήτη κ.α. Άρθρα στο ελληνικό τύπο της Γερμανίας αλλά και στον γερμανικό.
Περιμένοντας τις ΠΕΚ κι ας πέρασαν 8 χρόνια αντί για 3 που μου είχαν πει, δεν προχώρησα στην παραγωγή ενός φωτογραφικού λευκώματος για το θέμα με φωτογραφίες μοναδικές από τα γερμανικά αρχεία και τους απογόνους των στρατιωτών, που έχω σχεδόν έτοιμο και με τον τίτλο ΦΩΝΕΣ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΧΡΟΝΟΥ.
Έχω γράψει με παρότρυνση του Κώστα Φέρρη από το 2023 μια ιστορία που βασίζεται στα πραγματικά γεγονότα της ιστορίας του Γκοερλιτς (Görlitz) με χαρακτήρες πραγματικά πρόσωπα που έλαβαν μέρος στις ηχογραφήσεις που μυθοπλαστικά εμπλέκονται με σε άλλες επίσης πραγματικές ιστορίες και γεγονότα. Χιούμορ και τραγωδία, θάνατος και έρωτας δίπλα-δίπλα. Επίσης έτοιμο και το συνοδευτικό αλφαβητικό ευρετήριο. Μια εργασία χρόνων.
Είμαι όμως εκτός επίσημου αφηγήματος και τα θέματα που προωθούνται/χρηματοδοτούνται είναι διαφορετικού… προσανατολισμού!