Επεξήγηση ρυθμών από τον Γιάννη Λεμπέση

Για όποιον ενδιαφέρει και τυχόν συζήτηση.

5 «Μου αρέσει»

ενδιαφέρον.
να μηλαγε και πιο καθαρά ?
αυτό που το λέει “νέο ζειμπέκικο”, δεν είναι και τόσο νέο.
υπάρχουν πολλά 78αρια με αυτόν τον ρυθμό .
Αυτό όμως επικράτησε (η διπλή στην αρχή).

1 «Μου αρέσει»

Εγώ μια χαρά τον ακούω πάντως.

Ενδιαφέρον βίντεο, αλλά νομίζω συντηρεί κάποιες συγχύσεις όπως το “λάζικο” ή το χώρισμα του ζεϊμπέκικου σε παλιό και νέο. Να μην σχολιάσω για την ατάκα του Άκη Πάνου, την είπε πριν κάποιες δεκαετίες αλλά δεν χρειάζεται να την επικαλούμαστε σήμερα… Στα θετικά, η όρεξη και η ζωντάνια με τις οποίες εξηγούσε τους ρυθμούς, καθώς και η επεξήγηση σχετικά με την παλαιότητα του “νέου” ζεϊμπέκικου.
Για το λάζικο και γενικά για τους ρυθμούς υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση εδώ:

Για το ζεϊμπέκικο, νομίζω η πιο σημαντική κατηγοριοποίηση προκύπτει με βάση την ταχύτητα και όχι από την ρυθμική διαίρεση στο ασθενές μέρος (στα καντίνια δηλαδή). Τα γρήγορα ζεϊμπέκικα από αδέσποτα μέχρι πειραιώτικο, τα πιο αργά από πρώιμο λαϊκό μέχρι σήμερα (υπήρχαν βέβαια και αργά ζεϊμπέκικα στην Μικρασία). Ο Λεμπέσης κάνει αυτήν την διάκριση από την πείρα του (τα γρήγορα τα ονομάζει γιουρούτικα, πιθανόν αυτό εννοούσε και ο Κερομύτης στην εκπομπή), αλλά μετά το προσπερνάει λέγοντας ότι δεν έχει σημασία το τέμπο. Μα πώς δεν έχει, παίζονται και χορεύονται διαφορετικά!

1 «Μου αρέσει»

Ωραίο βίντεο και τα λέει απλά.

Καλώς ή κακώς η ορολογία “παλιό/νέο” ζεϊμπέκικο έχει διατηρηθεί μέχρι σήμερα οπότε καλό να ξέρουμε τη διαφορά.

Ντάξει, δε χαλά ο κόσμος. Εκείνη η γενιά έχει την ορολογία της, και δε θα την αλλάξει τώρα. Μπορεί ιστορικά να μη στέκει, αλλά επικοινωνιακά μια χαρά είναι. (Σάμπως ο Πειραιώτικος δρόμος κατάγεται από τον Πειραιά; Ένα όνομα είναι.)

Πάντως αν δεν τα πούμε έτσι, πώς αλλιώς λέγονται; Για το «νέο» υπάρχει και ο όρος «κοφτό». Για το «παλιό» υπάρχει κάτι;

Κατά τα άλλα, σαφώς υπάρχουν κομμάτια που σε διαφορετικές εκτελέσεις τα κούμε μία ως το ένα ζεϊμπέκικο και μία ως το άλλο, ή και ως και τα δύο αναμίξ, αλλά αυτό δε σημαίνει πως η διάκριση είναι άνευ σημασίας.

Έχουμε κάποιο παράδειγμα απλά για να το εμπεδώσω ? :slight_smile:

Τα λένε και μονό-διπλό, αλλα΄τρέχα γύρευε ποιο είναι ποιο. Διπλό είναι το κοφτό, επειδή στο μπάσο πέφτουν δυο αοανωτά χτυπήματα, ή διπλό είναι το άλλο με τα διπλά καντίνια;

Φυσικά και έχει σημασία, ας πούμε στα αργά το κοφτό είναι πιο αλάνικο ενώ στα γρήγορα το άλλο είναι πιο λιτό και αυστηρό.

Σε κάποια η κιθάρα παίζει το ένα και ο μπαγλαμάς τονίζει το άλλο, ή μπορεί και μέσα στο ίδιο κομμάτι αναλόγως το μοίρασμα της μελωδίας. Εκεί που είναι σαφής η διαφορά είναι στις διεκπεραιωτικές επανεκτελέσεις του '60 που είναι όλες ίδιες -αργές και με κοφτό.

Θα σε “κουφάνω” λίγο, αλλά οι υπόλοιποι μην βαρέσετε:

Παλιό ζεϊμπέκικο (Μητσάκης)

Νέο ζεϊμπέκικο (πάλι Μητσάκης)

Η διαφορά ακούγεται στα κουπλέ.

1 «Μου αρέσει»

Εγώ δεν έχω πρόχειρο παράδειγμα (με τη βοήθεια του κοινού σίγουρα θα βρούμε), θυμάμαι όμως σε πολλές παλιές ηχογραφήσεις να ακούω:
-όχι «ντούμ-πα, παντούμ, πα» του νέου/κοφτού,
-ούτε «ντούμ, παπαντούμ, πά» του παλιού,
-αλλά και τα δύο μαζί: ντούμ-πα πάπα ντούμ, πα». Όχι κατ’ ανάγκην σε οόκληρο κομμάτι, μπορεί σε κάποιο σημείο να είναι έτσι και σε άλλο αλλιώς.

Και σε άλλες πάλι, όπου η κιθάρα παίζει πιο ανεπτυγμένη συνοδεία, να μην ξεχωρίζει συγκεκριμένο ρυθμικό καλούπι αλλά απλώς μια μελωδική γραμμή κιθάρας μαζί με συγχορδίες.

καλό θεμα ξεκίνησε ο Πάνος . :blush:
σιγά σιγά θα βρεθούν πολλά ! (παλιά /νέα ζεϊμπέκικα).
Οι συλλαβές και κυρίως η μελωδία, καθορίζουν το ειδος ζεϊμπέκικου. π. χ

όχι πως δεν παίζονται και με άλλους τρόπους!
και ρούμπα άμα λαχει😊

μια και το έφερε η “κουβεντα”, απόψε στο Blou skay, με τον Κώστα Χαρδαβέλα
< 23:30 ΣΤΗΝ ΑΡΡΕΝΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ – Γιάννης Λεμπέσης>

2 «Μου αρέσει»

Το ζήτημα παλιό/ νέο ζεϊμπέκικο έχει ενδιαφέρον.
Ακούστε το κομμάτι

ΓΛΕΝΤΑ ΜΗΝ ΑΡΓΟΠΟΡΕΙΣ

Του Τσιτσάνη.

Με την Χασκήλ το παίζουν παλιό

Με την Μπελλου νέο ( και με λίγα περισσότερα παιγμένα όγδοα στα καντίνα)

Και τα δύο με την υπογραφή του συνθέτη και “πρώτη εκτέλεση”

ΥΓ.
Το βίντεο τ φίλου Γιάννη Λεμπέση θα το δω μόλις προλάβω

3 «Μου αρέσει»

Τώρα έκατσα να δω το βίντεο.

Μια χαρά τα λέει. Δεν αποκαλύπτει κανένα άγνωστο μυστικό, απλώς συνοψίζει 5-10 πράγματα για όποιον τα χρειάζεται. Τον βρίσκω πολύ σαφή στις εξηγήσεις του. Το ότι ο καθένας μπορεί σε κάποια σημεία να έχει ενστάσεις (το όνομα κάποιου ρυθμού, το αν μας αρέσει έτσι παιγμένος ή προτιμάμε αλλιώς) είναι απλώς απόψεις.

Μου κάνει εντύπωση που θεωρεί τόσο περίεργο τον «αργιλαμά», ενώ το απτάλικο το περνάει σαν να μην τρέχει τίποτα. Το απτάλικο κατά τη γνώμη μου είναι ο πιο μπερδεψιάρικος ρυθμός. Ιδίως σε αργά (που μάλλον είναι ζεϊμπέκικα με το τριάρι μπροστά), μπορεί κανείς να χαθεί τελείως. Στον «αργιλαμά», αν μη τι άλλο, σε πάει η μελωδία.

Δεν αναφέρει καθόλου το αντίστοιχο «νέο» ή «κοφτό» απτάλικο: «1, 2, 3 και ενάμισι τσιφτετέλι»!

Και μιας και ψάχναμε παραδείγματα: Ο Σακαφλιάς, αργό απτάλικο, στην νεότερη εκτέλεση του Μπιθικώτση έχει τις υποδιαιρέσεις του «κοφτού»/«νέου». Στην πρώτη εκτέλεση, μια έτσι μια αλλιώς.

2 «Μου αρέσει»

Ε, και στο απτάλικο σε πάει. Αντιμετώπισες ποτέ δυσκολία να παίξεις ή να συνοδέψεις το Αντιλαλούν οι φυλακές;

1 «Μου αρέσει»

Αν ορίσεις ότι η τριάδα μπαίνει μπροστά και δυνατά και πάψεις να μπερδεύεσαι με το ζεϊμπέκικο, είναι εύκολο γιατί όλα τα απτάλικα έχουν την ίδια δομή:
Κάθε φράση μπαίνει στην αρχή του μέτρου (άντε στην άρση του 1όπως συνηθίζεται) και τελειώνει ακριβώς στο τελευταίο μπάσο (το 8ο όγδοο), μετά σιγή ασυρμάτου και μια κιθάρα στο βάθος να παίζει τα δύο καντινάκια μόνη της! Το πολύ-πολύ να υπάρχει καμιά φράση για να κάνει μπάσιμο στο επόμενο μέτρο όπως πχ στους “Λαχανάδες”.
Από το αδέσποτο “Τα ούλα σου” μέχρι τον “Τρελλό” του Άκη Πάνου όλα τα απτάλικα έχουν το ίδιο μέτρημα, σε αντίθεση με τα ζεϊμπέκικα που η μελωδία μπορεί να ξεκινάει ή να τελειώνει σε διαφορετικά σημεία του μέτρου.
Αυτό με τον αργιλαμά δεν ξέρω κατά πόσο υπήρχε από παλιά ή κάποιος το έβαλε μεταγενέστερα και διαδόθηκε. Μέχρι να υπάρχει έγκυρη απάντηση τα λέω όλα καρσιλαμάδες, με την απαραίτητη διευκρίνηση πού είναι το τριάρι.

Ήδη πάντως το 2002 εδώ, σε σχετική συζήτηση, στο #2 αναφέρθηκε η σύνδεση αγριλαμά και 2322.

Όταν λέω παλιά, εννοώ την εποχή των ηχογραφήσεων. Έχουμε στοιχεία από τότε; Ή έστω που πρωτοεμφανίστηκε αυτός ο όρος;

Δεν νομίζω, την εποχή εκείνη θεωρώ ότι δεν είχε καθιερωθεί αυτή η διασύνδεση, αλλά δεν ξέρω και πότε πρωτοκαταγράφηκε.

1 «Μου αρέσει»

Για την ονοματολογία, το 'χουμε συζητήσει επανειλημμένως. Το πρόβλημα δεν είναι τόσο αν το 2322 το έλεγαν αργιλαμά από «τότε» ή από «τότε», ή αν το κάθε 3222 είναι απτάλικο. Είναι ότι μη έχοντας καθαρά ονόματα για τους ρυθμούς δανειζόμαστε ονόματα χορών, τη στιγμή που η αντιστοιχία δεν είναι απόλυτη.

Οπότε καλύτερα ας μείνουμε στους ίδιους τους ρυθμούς και στο βίντεο του Λεμπέση.

1 «Μου αρέσει»

αφιέρωμα /βιογραφικό του Γιάννη Λεμπέση και πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία .
μόνος του με το μπουζούκι του (τρεις ροζέτες),
τα λέει κανονικά!

https://blueskytv.gr/2021/10/στην-αρενα-της-ζωής-16-10-21-γιάννης-λεμπέση/

1 «Μου αρέσει»