Διαφορές και ομοιότητες σε Μπουζούκι και Σάζι

Βλέποντας κάποιους στο διαδίκτυο, κυρίως Τούρκους, να παιζουν Σάζι είδα ότι εχει αρκετες ομοιότητες με το Μπουζούκι. Οποιος γνωρίζει για την κατασκευή,τροπο στο παίξιμο,κουρδίσματα,κλίμακες κ.λ.π ας το αναφέρει

Εμένα μου προκαλεί την περιέργεια γιατί το μπουζούκι δεν χρησιμοποιείτε τόσο πολύ στην παραδοσιακή μουσική.Είναι άλλο το ύφος του αλλά πιστεύω πως ένας πολύ καλός παίχτης μπορεί να του δώσει περισσότερες δυνατότητες.Όσο για τα κουρδίσματα που είχαν παλιά τα μπουζούκια και υποψιαζόμαστε πως έχουν χαθεί,καλό θα ήταν οι “δεξιοτέχνες” και οι καλοί μουσικοί να αρχίσουν να τα ψάχνουν γιατί αυτά μπορεί να τους δώσουν παραπάνω δουλειά.
Ο Κερομύτης στην συνέντευξη με την Μιχαλίτση λέει πως το κούρδισμα ρε-λα-ρε το “κλέψανε” από τα μαντολίνα και από το κούρδισμα που είχαν τότε τα μαντολίνα στην Ιταλία.Πόσο έχει επηρεάσει αυτό το κούρδισμα την Ελληνική μουσική?
Σε ένα Cd η Κατερίνα Παπαδοπούλου τραγουδάει ένα τσάμικο το οποίο παίζεται με ταμπουρά,όπως παλιά,πριν έρθουν τα κλαρίνα.Εξαιρετικό.
Όσο για το πως παίζετε το σάζι και πιο γενικά οι ταμπουράδες,υπάρχουν άνθρωποι που μπορούν να μας βοηθήσουν πολύ.
Ο Περικλής Παπαπετρόπουλος είναι κορυφαίος στους ταμπουράδες στην Ελλάδα και ο Ross Daly είναι κορυφαίος γενικά.

//youtu.be/zTMeXyZwJ3w

Πολύ γενικό το θέμα σου Πολυνείκη. Μπορεί να ανήκουν στην ίδια ερύτερη οικογένεια, μα είναι δύο εντελώς διαφορετικά όργανα. Και στην κατασκευή, και στην ανατομία, και στο ηχόχρωμα, και στις κλίμακες… ίσαμε το ρεπερτόριο. Άλλο το ένα, άλλο το άλλο. Τί δηλαδή, να συγκρίνεις σώνει και ντε το μήλο με το αχλάδι, επειδή και τα δύο είναι φρούτα;

Πάντως, και το σάζι παίρνει πολλά ντουζένια. Μάλιστα, είχα βρεθεί εγώ κι ο Νίκος ο Πολίτης με τον Αλί Φουάτ στην Ύδρα τον Οκτώβρη, και μας έκανε το θέμα των ντουζενιών του σαζιού τάληρα, που λένε. Κάπου τα έχω σημειωμένα στα τεφτέρια μου, δε ξέρω ο Νίκος αν θυμάται κάτι πιο πρόχειρα. Πάντως ο άνθρωπός σου γι’ αυτό το θέμα είναι ο ίδιος ο Αλί Φουάτ, μιας και ξέρει άπταιστα ελληνικά:

http://www.alifuataydin.net/ozgecmis_gr.htm

Το ελληνικό λαϊκό τραγούδι παίζεται στα πάλκα, στα στούντιο και τις παρέες από το 1932 και πέρα με μπουζούκι αυτού του κουρδίσματος. Ε, δεν την έχει επηρεάσει μια ολιά; :089:

ΥΓ - Αυτό που παίζει ο Ρος στο βίντεο δεν είναι σάζι.

ο αντιχειρας στο βιντεο παει συννεφο.

αναλόγως την εποχή καλό είναι να χρησιμοποιείς και τα αντίστοιχα κουρδίσματα. και μετά το 1932, ακούστε πχ πώς έχει παίξει υποδειγματικά ο διπλόχορδος τα σόλα του τσιτσάνη -τα αναλύει κιόλας εδώ.
ουφ, κατάφερα να φτιάξω το “εδώ”, καλά που ρώτησε ο μπλέκος τις προάλλες και απάντησε ο κώσταςΠ…

Ο αντίχειρας στο σάζι παίζει όντως σημαντικό ρόλο από το λίγο που έχω ασχοληθεί με το όργανο…όπως και να 'χει μιλάμε για δύο πολύ διαφορετικά όργανα με τελείως διαφορετικό τρόπο τοποθέτησης και των δύο χεριών…βέβαια όλα τα παραπάνω αν θες να παίξεις σάζι γιατί πολλοί συνάδελφοι πατάν ενα κούρδισμα ρε λα ρε (ένα από εκκείνα που συναντιόνται συχνότερα είναι το λα ρε σολ)και παίζουν μπουζούκι στο σάζι χωρίς καμία αισθητική…

Εμ, που να βρεθεί η αισθητική βέβαια!
Όπως πολύ σωστά είπε ο Πάνος:

Μη ξεπεράσουμε ορισμένους στη δεκαετία του '80 που έπαιζαν στα κρητικά γλέντια ζεϊμπέκικα με το λαούτο, προς εμπλουτισμό ρεπερτορίου για την ικανοποίηση ορισμένων κολλημένων.

Δεν έχω ακούσει το συγκεκριμένο, έχω όμως ακούσει άλλες παρόμοιες προσπάθειες του Περικλή (δίσκοι «Σάζι» της σειράς «Ελληνικά παραδοσιακά όργανα - FM records» και σ’ έναν άλλο προσωπικό δίσκο που δε θυμάμαι το όνομά του).
Κορυφαίος στο σάζι μπορεί να είναι, όμως δε γεννήθηκε κορυφαίος. Δοκίμασε από δω, δοκίμασε από κει, έκανε και λάθη όπως αυτά, και σιγά σιγά ωρίμασε.

Κανείς ποτέ δεν έχει παίξει ταμπουρά όπως παλιά στην Πελοπόννησο, γιατί κανείς ποτέ δεν έχει ακούσει πώς παιζόταν ο ταμπουράς στην Πελοπόννησο. Τα μοναδικά πράγματα που είναι γνωστά με σχετική σιγουριά για το πώς παίζονταν οι ελληνικοί ταμπουράδες είναι δύο:
α) Ο Φουσταλιέρης (που πέρα από τους δίσκους έχει παίξει και σε αρκετές εκπομπές που βρίσκονται στο γιουτιουμπ)
β) Δύο ηλικιωμένες από το Άγκιστρο Σερρών που σε κάποια εκπομπή έπαιζαν τον τοπικό δίχορδο ταμπουρά. Δεν έχω δει την εκπομπή, μου την έχουν απλώς αναφέρει. Τις έχω δει σε αφιέρωμα του περιοδικού Αρχαιολογία, αλλά φυσικά χωρίς ήχο.

Ο ταμπουράς που σήμερα διδάσκεται στα μουσικά σχολεία και αλλού είναι ένα επινοημένο όργανο. Η πρώτη του εμφάνιση στην ιστορία ήταν όταν ο Σίμων Καράς, μέσω Αθηναίου οργανοπώλη, παρήγγειλε στην Τουρκία μια παρτίδα σάζια για τους μαθητές του, τροποποιημένα σε κάποια σημεία σύμφωνα με τα πορίσματα των μελετών του Καρά στη βυζαντινή μουσική. Δε μοιάζουν ούτε με τον ταμπουρά του Μακρυγιάννη ούτε με τα όργανα του Γιοβάν Τσαούση ούτε με κανέναν ταμπουρά παλαιοπωλείου ή μουσείου ή συλλογής.

Όσο για τον Ρος, είναι απόλυτα τίμιος: ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι παίζει αυθεντική παλιά μουσική οποιουδήποτε μέρους. Παίζει την προσωπική του μουσική, για την οποία αντλεί έμπνευση από διάφορες παραδόσεις χωρίς να μιμείται καμία από αυτές.

Φίλε Pepe!

Φυσικά και δεν γεννήθηκε κορυφαίος ο Παπαπετρόπουλος.Κανένας δεν γενιέται τέλειος.Όλοι οι μουσικοί που εξελίσσονται,ψάχνουν το όργανο τους.Δεν μένουν στάσιμοι.Αποκτούν γνώση και εμπειρία μέρα με την μέρα,χρόνο με τον χρόνο.Ανακαλύπτουν πολλά πράγματα,νέες τεχνικές.Έτσι είναι οι καλοί μουσικοί.Δεν μένουν σε αυτά που ξέρουν.Ψάχνονται συνέχεια!Αλλιώς βαριούνται. Καλλιτέχνες!
Ο Σίμων Καράς έκανε σπουδαία δουλειά για την παραδοσιακή μουσική της Ελλάδας.Δεν έχω ακούσει όμως καθόλου καλά λόγια από ψάλτες όσον αφορά την ασχολία του με την βυζαντινή μουσική.Δεν γνωρίζω περισσότερα.

ΥΓ. Πάνο Καραγιώργο.Για το υστερόγραφο σου.Όντως δεν είναι σάζι.Είναι μπουλγαρί.Απλώς ήθελα να μιλήσω γενικά για αυτή την οικογένεια των οργάνων.