Γκαρίπ χιτζάζ

Μα δεν αμφισβητώ τις γνώσεις του κ.Πολίτη. Το πιστεύω ότι θα απαντούσε.

Ενδιαφέρον θέμα!

Το σίλαμπς έχει τα παρακάτω ηχογραφήματα (αντιγράφω τα στοιχεία όπως τα δίνει η σελίδα):

  1. Γκαρίπ Χετζάζ μανές, με τον Αραπάκη (1931)
  2. Γκαρίπ Χετζάζ μανές, με τον Ατραΐδη (1931)
  3. Γκαρίπ Χιτζάζ, σόλο ούτι (ταξίμι), με τον Σαρκή Κιλιτζιάν (1937)
  4. Γκαρίπ-Χουζάμ μανές, με τη Ρόζα (1934)
  5. Καρίπ Νεβά μανές, με τη Μαρίκα Καναροπούλου (1934)
  6. Καρίπ Χετζάζ μανές, με τη Ρίτα (1935)
  7. Καρίπ Χετζάζ μανές, με τον Αραπάκη (1935)
  8. Νεβά καρίπ χετζάζ μανές, με τον Ασίκη (1934)

Σ’ αυτή την ανάρτηση του μπλογκ «Ρεμπέτικοι Διάλογοι», η οποία αφορά αποκλειστικά μανέδες*, βρίσκω περίπου τα ίδια, αν και με μικροδιαφορές του τύπου «Χετζάζ Γκαρίπ» - «Γκαρίπ Χετζάζ».


*αποκλειστικά μανέδες: και στο Σίλαμπς μόνο μανέδες βρήκα, και ένα ταξίμι. Αλλά την αναζήτηση την έκανα στο σύνολο του κόρπους.

2 «Μου αρέσει»

Ζήτησα σε έναν Τούρκο πολύ καλό μουσικό να μου δείξει Γκαρίπ και με μεγάλη επιφύλαξη καθώς δεν μιλάω Τούρκικά, νομίζω πως πρόκειται για όρο που αφορά, ιστορικά τουλάχιστον τις νοτιανατολικές περιοχές της Τουρκίας και μελωδίες aşık. Πάντως δεν είναι όρος που θα δούμε πολύ σε Οθωμανικό ρεπερτόριο παλατιανό.
Όπως μου το έπαιξε, και η μελωδική πορεία ήταν κάπως ιδιαίτερη αλλά και τα διαστήματα πολύ μαλακά.

Ναι, αλλά τα δύο παραδείγματα με ταξίμια, Τανμπουρί Τζεμίλ μπέη και Σαρκή Κιλιτζιάν, είναι κάργα σκληρό…

επισεις ο δρομος εβιτς, παιζεται στο μισκετ ντουζενι στο σαζι. σε εμας ειναι το αραμπιεν που λεγαν.

νομιζω οτι ζωτος εννοουσε αυτο ως γκαριπ χιτζαζ, διοτι χρησιμοποιειται συχνα στα δημοτικα https://www.youtube.com/watch?v=yEbb38wDjhU

Γιατί να είναι χιτζάζ αυτό;

1 «Μου αρέσει»

αλλα? τι να ειναι? αφου καταληγει χιτζαζ. ποια η γνωμη σου?

αφου είναι όλο ουσάκ και μόνο στο τέλος κάνει κάτι σα νισαμπουρεκ και αμέσως χιτζάζ.

1 «Μου αρέσει»

για εξηγησε το λιγακι αυτο, δεν εχω ξανακουσει την ορολογια νισαμπουρεκ. τι θεωρια κατεχεις? αραβικη? :thinking:

1 «Μου αρέσει»

ραστ 4χ απο ντουγκιάχ είναι , του οποίου στην περίπτωση μας , η δεύτερη βαθμίδα χαμηλώνει και γίνεται το χιτζάζ του τέλους

2 «Μου αρέσει»

Εγώ ρε παιδιά γιατί το ακούω σαν ραστ;

Δεν μπορώ να πω ότι μοιάζει για ραστ, αλλά οι νότες αυτές μου φαίνεται να είναι. (Πες, ίσως, κάτι σαν ουσάκ που κλείνει στην υποτονική…)

δλδ και τα μελιτζανια ειναι νισαμπουρεκ…?

Δεν είμαι σίγουρος ποιο κομμάτι εννοείς ακριβώς

πεπε κάτι συμβαίνει όντως με αυτό το κομμάτι. τα γυρίσματα του κλαρίνου (πάλι!!) δεν έχουν προσαγωγέα. Κατα τα άλλα εγώ το ακούω ως ουσάκ που δείχνει πολύ το ραστ του (οπως πχ το τζιβαέρι)

1 «Μου αρέσει»

https://www.youtube.com/results?search_query=τα+μελιτζανια

αλλα δυο https://www.youtube.com/watch?v=A-WkpSOtARk https://www.youtube.com/watch?v=FK_6o2L9Hyo

Στα Μελιτζανιά (μνμ #38) βγαίνει μια ολόκληρη σελίδα ευρημάτων του ΥΤ, με πολλά διαφορετικά τραγούδια με τον ίδιο τίτλο. Υποθέτω πως εννοείς το πρώτο, της Βιτάλη;

Λοιπόν, Μιχάλη, έχεις δίκιο. Κάτι παίζει εκεί πέρα. Άκουσα και τα άλλα δύο, εκ των οποίων το δεύτερο είναι ίδιος σκοπός με τον Πλάτανο (#29), αλλά… όχι ίδιο! Ξαφνικά δε μου ακούγεται καθόλου ραστ, όπως μου 'χε φανεί ο Πλάτανος.

Είναι όντως κάποιος ιδιαίτερος δρόμος, που ποτέ πριν δεν τον είχα προσέξει. Κανένα από τα παραδείγματά σου δεν ήξερα, αλλά ούτε και τελείως άγνωστο μού φαίνεται.

Τι ακριβώς πράγμα είναι; Χιτζάζ που η 2η βαθμίδα έχει τόσο λίγη ύφεση ώστε ακούγεται σχεδόν φυσική; Είναι το ίδιο που έχουμε κι εδώ;

Αυτό είναι το μόνο τέτοιο τραγούδι που είχα παρατηρήσει (αν είναι όντως «τέτοιο»), και μου είχε φανεί ως εξής: διαστήματα ραστ χωρίς συνολικό άκουσμα ραστ, και που κλείνοντας μετατρέπεται σε χιτζάζ από την ίδια βάση, δηλαδή όλο μαζί ακατάτακτο, μοναδική περίπτωση.

Ή, ίσως: σαν διάφορα κομμάτια που εναλλάσσουν το Χουζάμ με το Σεγκιάχ χωρίς να παίρνουν μια ξεκάθαρη απόφαση, μόνο που το συγκεκριμένο, αντί να κλείνει στη βάση του, ας πούμε στο Σι (βαθμ. σεγκιάχ), κλείνει μετέωρα στο Σολ.

Μήπως τελικά δεν είναι ούτε μοναδική ούτε ακατάτακτη;

2 «Μου αρέσει»

ολα τα βιντεο με κλαρινο το ιδιο τραγουδι παιζουν. αυτο ειναι τα μελιτζανια. δημοφιλες στη βορεια ελλαδα. επισεις ειναι ενα κλασικο μοτιβο που βαζουν τα καλα κλαρινα οταν κανουν βερσο χιτζαζ.

Δεν ξέρω αν κολλάει με το θέμα μας (ελπίζω ναι):

Όπως έλεγα στο άλλο νήμα, εξερευνώ κάτι παλιές βορειομακεδόνικες καταγραφές αυτές τις μέρες. Βρήκα λοιπόν αυτό:

Ζουρνάδες. Πρώτα ένας σκοπός που θα τον έλεγα περίπου χουσεϊνί, και ο οποίος είναι πολύ γνωστός και στην Ελλάδα αλλά όχι στη Μακεδονία, σε τελείως άλλα μέρη (κυρίως Κυκλάδες). Στο 1’15’’ γυρίζει σε άλλο σκοπό, χιτζαζοειδή, με βάση μια 3η πιο πάνω από τον προηγούμενο, στο Τσαργκιάχ (σαν να λέμε: από Ρε χουσεϊνί, Φα χιτζάζ). Είναι σαν αυτό που λέμε ότι το Σαμπάχ κάνει και Χιτζαζκιάρ από την τρίτη του, αλλά εδώ δεν είναι Χιτζαζκιάρ γιατί η υποτονική της καινούργιας κλίμακας απέχει τόνο, όχι ημτόνιο από την τονική (Μιb).

Το ενδιαφέρον ποιο είναι:

Ο δεύτερος αυτός σκοπός παίζεται και στην ελληνική Μακεδονία, στη Νάουσα για παράδειγμα, αλλά λίγο αλλιώς. Είναι ο Νιζάμικος. Ο ελληνικός Νιζάμικος είναι περίπου η ίδια μελωδία, αλλά με διαστήματα ραστ ή ματζόρε. Και παίζεται από την ίδια βάση, Τσαργκιάχ!

Ο Νιζάμικος συνήθως παίζεται καπάκι μετά τον Μελικέ. Ο Μελικές είναι σκοπός Ραστ. Ο Νιζάμικος (1’15’’ στο παρακάτω βίντεο) παίζεται μια 4η πιο ψηλά από τον Μελικέ, στο Τσαργκιάχ, αλλά σε κλίμακα καθαρά διατονική, δηλ. αν ο Μελικές πάει από Ραστ=Ντο ο Νιζάμικος θα πάει από Φα, με το Μι (προσαγωγέα) φυσικό και το Σολ (2η τώρα, 4η του προηγούμενου ραστ σκοπού) επίσης φυσικό. Γενικά με όλα φυσικά εκτός από το Σιb.

Δηλαδή: ο ίδιος σκοπός σε δύο διαφορετικές παραδόσεις παίζεται:
α) σε διαφορετική κλίμακα
β) στην ίδια βάση
γ) σε διαφορετικούς συνδυασμούς με άλλους σκοπούς, αλλά τηρώντας την ίδια σχέση μαζί τους ως προς το ζήτημα των σχετικών βάσεων.

Συνήθως η εναλλαγή μεταξύ Χιτζάζ και κάποιου διατονικού δρόμου στην ίδια βάση μας πάει σε Ουσάκ. Εδώ έχουμε διαφορετική περίπτωση, από κάτι σαν χιτζάζ σε κάτι σαν ραστ σε βάση που δεν είναι κοινή ούτε με του ραστ ούτε με του χιτζάζ, αλλά στη βαθμίδα Τσαργκιάχ, που και μακαμικά είναι γνωστή ακριβώς γι’ αυτό, ότι μπορεί, σχεδόν αδιακρίτως, να είναι βάση διατονικής (μείζονος) ή χρωματικής υπομονάδας.

Έχει άραγε όλο αυτό κάποια σχέση με το Γκαρίπ Χιτζάζ;


(Σημείωση: το β/μακεδόνικο δεν είναι β/μακεδόνικο, είναι βουλγάρικο! Ανάμεσα στην υποτυπώδη τεκμηρίωση που έχει γενικά αυτή η σειρά, ειδικά εδώ διαβάζω τον τίτλο: παίζει ζουρνά ένας μουσικός με το εύγλωττο επώνυμο Ζουρνατζήεφ, από το χωριό Καβρακίροβο, που όπως βρήκα είναι στη Βουλγαρία. Ίσως είναι εθνικά Β/μακεδόνες εκεί…)