Αστικολαϊκά παραλειπόμενα

Υποθέτω ότι ο ρεμπετολογικός “καημός” δεν αφορά το “ωραιοτάτη” αλλά την ηλικία :upside_down_face:

Εγώ, κάπως αλλιώς το ξέρω αλλά, η ουσία, περίπου η ίδια:

Κυρά: γλυκό να κεράσω, με τον καφέ;
Προξενήτρα: Αμέεεε!
Φέρνει το γλυκό η κόρη. Κυρά: Η κόρη μου τό ΄φτιαξε!
Προξενήτρα: Χρυσοχέρα η κόρη σας, κυρά μου, τί να λέμε!..
(περί ομορφιάς, ούτε μισή κουβέντα δεν έγινε…)

Μια που λέγαμε για τον Βασίλη Λεμπέση αρκετά μηνύματα παραπάνω.

Από τη μνημονευθείσα Αυτοβιογραφία του:

Για ένα καφενεδάκι στα Ταμπούρια όπου έμενε τότε ο Λεμπέσης:

«Εκεί σύχναζε και ο Μάρκος ο Βαμβακάρης. Γύρω στα τριάντα τότε. Δούλευε στα Σφαγεία, στη Δραπετσώνα. Ντροπαλός, βαρύς και λιγομίλητος. Του άρεσε πολύ να μας ακούει να παίζουμε και να τραγουδάμε τα δικά μας τραγούδια. Ξέραμε ότι παίζει μπουζούκι και πολλές φορές του ζητάγαμε να πάει να το φέρει να μας παίξει. Για να πάει όμως στο σπίτι του να το φέρει, έπρεπε να σκοτεινιάσει. Ντρεπότανε να τον βλέπουνε να το κρατάει. Το μπουζούκι, τότε, κυκλοφορούσε μόνο στις φυλακές και σε κάτι κρυφούς ντεκέδες. Του άρεσε πολύ η κιθάρα και μου ζητούσε να του παίξω. “Εκείνα του κινηματογράφου”, μου έλεγε, εννοώντας κάτι κλασικές μελωδίες, που είχα διασκευάσει για σόλο κιθάρα. Ήταν γι’ αυτόν το άλλο είδος μουσικής».

Και παρακάτω στο βιβλίο του, για το πειραιώτικο ρεμπέτικο:

«Ο Μάρκος με τον Μπάτη και μια κιθάρα γράφανε στην ΟΝΤΕΟΝ τέσσερα-πέντε τραγούδια σε μια ώρα μέσα, και σχεδόν τζάμπα. Ο Μπάτης, ένας από τους πιο παλιούς ρεμπέτες, με το μπαγλαμαδάκι του, που το είχε πάντα μαζί του, το ’βγαζε από τη μέσα τσέπη του σακακιού του, ανήκε στην πρώτη τριάδα του ρεμπέτικου τραγουδιού μαζί με τον Στράτο τον “Τεμπέλη” στους πρώτους δίσκους, καθώς και στις πρώτες δουλειές που αρχίσανε να παίζουνε σε μαγαζιά του είδους. Πριν την απίθανη αυτή εξέλιξη που είχανε σαν μουσικοί, ο Μπάτης, ανεβασμένος σε μια καρότσα στην οδό Αθηνάς, πούλαγε μια σκόνη για τον πονόδοντο, και έβγαζε ακόμη και δόντια, με μια τανάλια στους αφελείς εθελοντές περαστικούς, για να διαφημίζει αυτό το φάρμακο.

Μια από τις αιτίες που η μουσική αυτή βρήκε τόση απήχηση στο λαό μας ήταν το μικρασιατικό στοιχείο της προσφυγιάς, που μετεφέρετο αλά τούρκα, του οποίου οι ρίζες ξεκινάνε πάλι από το Βυζάντιο. Και ο λαός μας από τα παιδικά του χρόνια έχει στ’ αυτιά του από την Εκκλησία αυτή τη μουσική. Το έδαφος ήταν πρόσφορο για την κακότεχνη απλότητα της μουσικής των ντεκέδων. Βέβαια, χωρίς αμφιβολία, υπήρξαν και μερικά τραγούδια εξαιρετικά, ωραία δείγματα, όπως συμβαίνει και σε κάθε μορφή λαϊκής τέχνης. Ο σημαντικότερος όμως λόγος διάδοσής τους οφείλεται στα εμπορικά κυκλώματα καθώς και στα κίνητρα προσωπικής φιλοδοξίας ορισμένων καλών μουσικών μας».

(Βασίλης Λεμπέσης, Αυτοβιογραφία-Γράμματα στην κόρη μου, εκδόσεις Οδός Πανός 2012)

2 «Μου αρέσει»

Όχι, πραγματικά, ας το σκεφτουμε λίγο:

Είναι ένας γυρολόγος, πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης, ένα ανεύθυνο και ασόβαρο υποκείμενο, χασικλής και απατεωνίσκος, που συμβαίνει να έχει μια μουσική φλέβα. Το προφίλ του δεν ταιριάζει ούτε κατά 1% με το προφίλ όποιου θεωρούμε μουσικό (επαγγελματισμός, κάποια συστηματικότητα στη δουλειά -άλλωστε δεν ήταν η δουλειά του-, κάποια εκπαίδευση είτε από σπουδές είτε από μαθητεία σε παλιό δάσκαλο, ή έστω καλή φωνή και καλό παίξιμο, τίποτε απ’ όλα αυτά). Ταιριάζει μόνο με του γυρολόγου και του χαβαλέ.

Κι όμως έρχεται ένας μουσικός παραγωγός, παρατηρεί αυτόν και τη μουσική του παρέα, και λέει «μωρέ λες να κρύβεται εδώ κανένας ακατέργαστος θησαυρός;» Και αποφασίζει να πάρει το ρίσκο. Και δικαιώνεται! Αν όχι αμέσως, πάντως εμείς τώρα μετά από εκατό χρόνια μελετάμε αυτό το ελάχιστο δείγμα Μπάτη που έχει καταγραφεί, ψάχνοντας να ανασυστήσουμε τον υπόλοιπο θησαυρό, ενώ τα τραγούδια του, κάποια έστω, διατηρούν διαχρονική λάμψη.

Πόσα άλλα άγνωστα ταλέντα μπορεί να κρύβονταν, τότε ή και οποτεδήποτε, πίσω από παρόμοια παραπλανητικά προφίλ!

1 «Μου αρέσει»

Ναι, μόνο που όλα αυτά που αναφέρεις ισχύουν για τον Μάρκο. Ο Μάρκος πήγε στο γραφείο του Μίνο Μάτσα, όχι ο Μπάτης.

Εγώ κολλάω εδώ. Μπορεί οι ελαφροί να σνομπάριζαν τους ρεμπέτες λαϊκούς, αλλά οι ρεμπέτες εκτιμούσαν την ευρωπαϊκή μουσική.

Αυτό είναι και πολιτικό τεκμήριο της μεταπολίτευσης. Άπαντα Μάο, Τσε, και Ανδρέα!

Ναι, ο Καρανάσης ειδικευόταν σε αυτές τις θεματικές.

1 «Μου αρέσει»

Προσπαθώ να φανταστώ ένα σημερινό μαογκεβαρικό εκδότη να περιλαμβάνει βιβλία του Ανδρέα στον κατάλογο.

1 «Μου αρέσει»

Δεν ξέρω ακριβώς την ιστορία του Μπάτη, αλλά με κάποιον τρόπο έφτασε κι αυτός να γράψει δίσκους. Σίγουρα ο παραγωγός (ο Μάτσας ήτανε; ) θα τον είχε ακούσει πριν, και σίγουρα θα παρατήρησε ότι δεν είναι ίδια φάση με τους μουσικούς που ήταν καθιερωμένο να ηχογραφούν. Παρά ταύτα είχε κάποιους λόγους να πάρει την απόφαση, όχι λόγω αγνοίας κινδύνου αλλά μ’ ένα συνειδητό ρίσκο.

Η πλάκα είναι ότι πρώτος ηχογράφησε ο Μπάτης (σόλο!), και μετέπειτα ο Μάρκος.

Όλος ο κόσμος τώρα δουλεύει μηχανές… (ΕΡΕΥΝΑ 5/11/1939, Αίγιο)

2 «Μου αρέσει»

ο Μπάτης είχε εξαιρετικό χιούμορ και αυτο-σαρκασμό, όμως έγραψε και πολύ σοβαρά ρεμπέτικα τραγούδια (Γυφτοπούλα στο χαμάμ, Θερμαστής, Οι φυλακές του Ωρωπού, Σφουγγαράδες, Ζούλα σε μια βάρκα μπήκα, Φωνογραφητζήδες, δηλαδή δεν ήταν μόνο το χαβαλέ στυλ του “Ο Μπουφετζής”… Ο Μάθεσης επίσης, εκθειάζει τον Μπάτη ως πρωτοπόρο ρεμπέτη, δλδ είχε και ιστορία στο χώρο του μπουζουκιού και της μαγκιάς.

Επίσης, αν ξαναακούγαμε το ρεπερτόριο του Μπάτη σκέτο σαν τραγούδια, χωρίς να γνωρίζουμε την ιστορία και ειδικά τα χαβαλέ περιστατικά του χαρακτήρα του, δεν βλέπω το λόγο να μην μιλήσουν αυτά τα τραγούδια στον κόσμο γενικά…

1 «Μου αρέσει»

Να προσθέσω και το “Μπαρμπεράκι” που πολύ μου αρέσει από όλες τις απόψεις, και ιδίως από στίχο, όπου -αν δεν κάνω λάθος- διασώζει και τη λέξη “μάγκα” στον θηλυκό τύπο, όπως δηλαδή ιστορικά ξεκίνησε αυτή η λέξη.

Ψάχνοντας για την μάγκα στο στίχο, τη βρήκα βέβαια. Εντόπισα όμως και ένα λαθάκι. Λέει ο Μπάτης

Όταν τα μαλλιά ντουλάρεις

Ο καταγραφέας του στίχου θα έπρεπε, για να βοηθήσει όποιον ίσως δεν έχει ξανακούσει τη λέξη, να προσθέσει ένα (ο) πριν την (όχι και τόσο διαδεδομένη) λέξη (onduler = κυματίζω)

1 «Μου αρέσει»

Ο οιοσδήποτε καταγραφέας του στίχου καλό είναι να καταγράφει αυτό που ακούγεται (“ντουλάρεις”) και σε υποσημείωση κάτω από το τραγούδι να εξηγεί τα περί “οντουλάρω”

Το ίδιο και με το “'Οντα” που ακούγεται 2 φορές στο εν λόγω τραγούδι, καταγραφή “'Οντα” και υποσημείωση από
κάτω: “Όντα”= 'Οταν

Κανονικό apparatus criticus δηλαδή :slightly_smiling_face:

Μα ναι Μπάμπη, τα προφανή λέμε. Εμείς εδώ είμαστε ένα φόρουμ ρεμπετόφιλων. Θα αποδεικνύουμε ο ένας στον άλλο την αξία του Μπάτη;

Αν όμως εσύ ήσουν ο παραγωγός - διευθυντής της εταιρείας, κι εγώ ένας συνεργάτης που κόπτομαι για το συμφέρον της εταιρείας, θα είχα πολλά να σου πω για την όχι σπουδαία φωνή του, το βρώμικο παίξιμο και λοιπά αντιεμπορικά στοιχεία. Πέρα από το ίδιο το γεγονός ότι έπαιζε -άκουσον άκουσον- μπαγλαμά.

1 «Μου αρέσει»

Μα θα είχες, πράγματι, να μου πεις αυτά που και ο Μάτσας είπε στον Χατζηαποστόλου, σχετικά με την «εισβολή» του Μάρκου και της παρέας του (Μπάτης κ. ά.) στο στούντιο: «Μαέστρο μου, όπως εγώ δεν ανακατεύομαι στην παρτιτούρα σου, θα σε παρακαλούσα κι εσύ να μην ανακατεύεσαι στη δουλειά μου» και, θα διακοπτόταν (δια παντός!!!) η συνεργασία τους για χάρη του Μάρκου, που ως γνωστόν διεκόπη. Η διαφορά είναι μόνο ότι ο Χατζηαποστόλου εκόπτετο και για το δικό του συμφέρον (και κύρος, πρωτευόντως!), όχι μόνο γι αυτό της εταιρίας.

Μα τι σχέση έχουν όλα αυτά; Γιατί πελαγοδρομούμε;

Αυτό που έγραψα στο ήδη μακρινό 1164, σχετικά με τη φράση «απίθανη εξέλιξη» του Λεμπέση, ήταν απλό: ότι ο Μπάτης σαν μουσικός έμοιαζε τόσο χάλια σε σχέση με τα στάνταρ της τότε δισκογραφίας, και γενικά της επαγγελματικής μουσικής (όσο κι αν ήταν πολύ σπουδαίος για τα δεδομένα του μουσικού χώρου όπου κινούνταν: της ερασιτχνικής προφορικής παράδοσης ενός κλειστού κύκλου) ώστε πράγματι ήταν ελάχιστα πιθανό να βγει κι ο ίδιος στη δισκογραφία και γενικώς να εξελιχθεί όπως εξελίχθηκε.

Ο παραγωγός του πήρε ένα γενναίο ρίσκο, από εξαιρετική διορατικότητα ή από απλή κουτουράδα, κι εμείς σταθήκαμε απίθανα τυχεροί που οι ηχογραφήσεις του τον έφεραν μέχρις εμάς.

Ακούγεται έτσι: Ο Μπάτις ήταν ποπ σταρ.

1 «Μου αρέσει»