Εκδήλωση ΜΕΛΜΟ - Ο άρχοντας του περιθωρίου Το πρώιμο ρεμπέτικο και η κυριαρχία του μπουζουκιού 07.10.2021

Παραθέτω την εκδήλωση του Μουσείου Ελληνικών Μουσικών Οργάνων για όσους ενδιαφέρονται

Ο άρχοντας του περιθωρίου Το πρώιμο ρεμπέτικο και η κυριαρχία του μπουζουκιού

Η ιστορία “Στο Μεντρεσέ στον πλάτανο” κλείνει στις 7 Οκτωβρίου με ένα είδος τραγουδιού, το ρεμπέτικο,
που εμφανίζεται στις αρχές του 20ού αιώνα, στα αστικά κέντρα
που αυτή την εποχή αναπτύσσονται ραγδαία.

Παίζουν οι μουσικοί:
Δημήτρης Μηταράκης: κιθάρα, φωνή, Βασίλης Σκούτας: μπουζούκι, φωνή, Γιάννης Ζαρίας: βιολί, μπαγλαμάς,
Σοφία Λαμπροπούλου: κανονάκι, Μαριάνθη Λιουδάκη: τραγούδι

Μουσική επιμέλεια- επιμέλεια προγράμματος:
Γιάννης Ζαρίας, Κωνσταντίνος Κοπανιτσάνος

Είσοδος ελεύθερη.
Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής μέχρι την προηγουμένη της εκδήλωσης, στο τηλ. 210 3254129 (Δευ-Παρ, 10:00-14:00).
Οι θέσεις είναι περιορισμένες λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση του covid 19 και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.
Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική.

Σήμερα το μεσημέρι που μίλησα στο τηλέφωνο επικοινωνίας, είχε διαθέσιμες θέσεις και για τις 2 εκδηλώσεις.

3 «Μου αρέσει»

Ολοκληρώθηκε και η πράξη 3η με τους μουσικούς :

Δημήτρης Μηταράκης : Κιθάρα, φωνή
Βασίλης Σκούτας : Μπουζούκι, φωνή
Γιάννης Ζαρίας : Βιολί, μπαγλαμάς
Σοφία Λαμπροπούλου : Κανονάκι
Μαριάνθη Λιουδάκη : Φωνή

Η εκδήλωση έγινε στον κήπο του μουσείου με έλεγχο ονομάτων κράτησης & πιστοποιητικών εμβολιασμού / νόσησης και ήταν λίγο πιο χαλαρά εφόσον καθόμασταν.

Για τους μουσικούς δεν έχω να πω και πολλά αφού το τρίο είναι γνωστό και φαντάζομαι σεβαστό απο τους περισσότερους, όπως επίσης και η Σοφία με την Μαριάνθη ήταν πάρα πολύ καλές (αναμένω το βίντεο για να ξανακούσω ένα υπέροχο ταξίμι στο κανονάκι).

Θεωρώ η οργάνωση και η διεξαγωγή ήταν άψογες.

Μου έκανε εντύπωση όμως ότι δεν βρήκα ιστοσελίδα του μουσείου όπως δεν βρήκα στο FB να έχουν αναρτήσει στο Facebook (στη σελίδα του μουσείου) το πρόγραμμα των τριών πράξεων το οποίο μας το έδωσαν σε έντυπη μορφή κατά την είσοδο μας.
Το οποίο το σκάναρα από το κινητό και το ανεβάζω σε αυτό το νήμα, αν και εφόσον ποτέ κάποιος χρειαστεί σχετικές πληροφορίες.

Επίσης η εκδήλωση βιντεοσκοπήθηκε απο το ίδρυμα Μποδοσάκη αφού εκεί θα ανέβει και το σχετικό βίντεο όταν είναι έτοιμο.

Θεωρώ δεν αξίζει να ανεβάσω βιντεάκια μέσω youtube αφού σύντομα θα το έχουμε σε πιο επαγγελματική μορφή.

Παραθέτω μια φώτο από την έναρξη των μουσικών και το έντυπο με τους μουσικούς & τα ρεπερτόρια που ακούστηκαν.

Με 2 κλικ πάνω στις φωτογραφίες ζουμάρει για πιο εύκολη ανάγνωση.



2








2 «Μου αρέσει»

Αν είναι για “πληροφορίες” του τύπου “ο Μεντρεσές κατεδαφίστηκε το 1898”, να μας λείπουν καλύτερα :upside_down_face:

1 «Μου αρέσει»

Χαχαχαχα, Άνθιμε για να είμαι ειλικρινής πιο πολύ για το ρεπερτόριο το ανέβασα, όταν βγουν τα βίντεο μπορεί κάποιος να μην γνωρίζει κάποια τραγούδια. :slight_smile:

απορια… επωνυμα τραγουδια της δεκαετιας του 30’ θεωρουνται πρωιμο ρεμπετικο? δλδ τα που 'σουν μαγκα το χειμωνα και το ραδικι παραδειγμα τι ειναι?

Το ότι κάποιος τα κατοχύρωσε στο όνομα του στις καρτέλες της ΑΕΠΙ δεν αναιρεί το ότι ήταν αδέσποτα.

Και προφανώς είναι αδέσποτα και τα δύο άρα ναι, πρώιμο ρεμπέτικο (ο όρος προσωρινός, μέχρι να αποφασίσουμε οριστικές ομαδοποιήσεις / ταξινομήσεις).

2 «Μου αρέσει»

Στο ίδιο έντυπο επίσης διαβάζουμε για τον πλάτανο του Μεντρεσέ ως “σύμβολο θανάτου” καθώς εκεί λέει κρεμούσαν τους θανατοκαταδικασμένους…

Καμμία πρωτογενή πηγή κανείς έχει υπόψη του;

https://www.mixanitouxronou.gr/aytos-einai-o-platanos-tis-athinas-poy-apagchonizontan-oi-thanatopoinites-mechri-ton-19o-aiona-pos-vgike-i-frasi-chaireta-moy-ton-platano-kai-ti-simainei-vinteo

2 «Μου αρέσει»

Άμα γράφει όνομα, τυπικά δεν μπορείς να ξέρεις αν ήταν αδέσποτο. Όπως και το αντίστροφο, άμα δε γράφει μπορεί και να είναι καποιανού (τα ονόματα δημιουργών δεν εμφανίζονταν από τις αρχές της δισκογραφίας). Στην πράξη όμως γενικά ένα αδέσποτο αναγνωρίζεται.

Ναι, ευχαριστώ, το γνωρίζω αυτό
Κάθε άλλο παρά πρωτογενής πηγή :thinking:

Πέρα από αυτό, που βέβαια δεν είναι πρωτογενής πηγή, δεν ξέρω άλλο. Αλλά τα τραγούδια δεν φτιάχνονταν για φανταστικά πρόσωπα ή καταστάσεις, πάντα κάτι υπήρχε πίσω τους.

Να σημειωθεί ότι η διήγηση θέλει τον πλάτανο να σώζεται μέχρι χοντρικά τον μεσοπόλεμο.

Πάντως, υπάρχουν θρύλοι σε αρκετές περιοχές της χώρας μας με αναφορές σε απαγχονισμούς ανθρώπων (Χριστιανών, μοναχών κ.λπ.) από κλαριά πλατάνου, συνήθως κατά την εποχή της τουρκοκρατίας.

Δεν γνωρίζω αν υπάρχει συγκεκριμένη πηγή που να αφηγείται απαγχονισμούς από τον πλάτανο του Μεντρεσέ.

Εντύπωση, επίσης, προκαλεί η αποστροφή προς τον πλάτανο του Μεντρεσέ του εκεί έγκλειστου ποιητή, Αχιλλέα Παράσχου, σε ποίημά του, το 1861:

“Εις τον πλάτανον του Μεντρεσέ”

Ω Πλάτανε! του Μενδρεσέ στοιχειό καταραμένο
της τυραννίας τρόπαιο στη φυλακή υψωμένο•
συμμάζωξε τα φύλλα σου τα δακρυραντισμένα,
να ιδώ κομμάτι ουρανό και τ’ άστρα τα καημένα….
Αν είσαι δένδρο σπλαχνικό, ανθρώπους μη μιμείσαι,
μη δεσμοφύλακας κι εσύ ωσάν εκείνους είσαι!

Πόσα, αχ πόσα μάντρωσες λιοντάρια πληγωμένα
ακόμη από τον πόλεμο και τη φωτιά βγαλμένα•
πόσους αϊτούς της Αμπλιανής, πόσα παιδιά του Φλέσσα,
ωσάν μανούλα τα’βαλες στην αγκαλιά σου μέσα.
Μη σου τους φάγει ενοιάζοσουν το κρύο και η πείνα
για να τους στείλεις ζωντανούς στη μαύρη γκιλοτίνα…"

Να αντικρύζει, άραγε, τον πλάτανο μόνο ως σύμβολο της τυραννίας ο ποιητής;

2 «Μου αρέσει»

Ε εντάξει, αφού από δέντρα τους κρεμούσαν, γιατί όχι πλατάνια;

Το πλατάνι προσφέρεται, γιατί δημιουργεί σχεδόν οριζόντια κλαδιά αρκετά χαμηλά. Αν μάλιστα βρίσκεται και σε πλατεία, τί καλύτερο!

Μα ακριβώς. Και τα πλατάνια βρίσκονται συχνά σε πλατείες, και γιατί δίνουν ωραίο ίσκιο, και γιατί συχνά οι πλατείες έχουν και κρήνες. Οπότε, το δέντρο στο οποίο γίνονταν οι απαγχονισμοί στο Α ή Β μέρος είναι τόσο πιθανό να ήταν όντως πλάτανος, ώστε δεν τίθεται κατά τη γνώμη μου ζήτημα μύθου. Το πολύ πολύ να σώζεται ακόμη ένας πλάτανος εκεί και να λένε ότι σ’ αυτόν γίνονταν οι απαγχονισμοί και στην πραγματικότητα να μην ήταν αυτός αλλά άλλος. Ασήμαντο…

Για τον συγκεκριμένο πλάτανο του Μεντρεσέ δε γνωρίζω και δεν έχω άποψη.

Απλώς έχω μια γενική επιφυλακτικότητα προς θεωρίες που συνδέουν συχνές λαϊκές εκφράσεις (όπως εδώ “χαιρέτα μου τον πλάτανο”) με συγκεκριμένα γεγονότα, τόπους, χρονολογίες, πρόσωπα κλπ. Για να αποδειχτεί μια τέτοια σύνδεση χρειάζεται πολύ συγκεκριμένη τεκμηρίωση (πηγές εποχής ότι όντως έλεγαν την έκφραση σε σχέση με τον εν λόγω πλάτανο + παντελής απουσία της έκφρασης σε κάθε παλιότερο κείμενο + τεκμήρια σταδιακής διάδοσης της έκφρασης και διεύρυνσης της σημασίας της).

Άμα τα δω, θα πιστέψω. Ειδάλλως, το μόνο εύκολο είναι να πω κι εγώ «ένα πρωί ο Κολοκοτρώνης ξύπνησε, ξεμύτισε από το λημέρι του, και είδε ότι μετά από μέρες βροχής και κακοκαιρίας ο καιρός είχε φτιάξει. Δήλωσε λοιπόν «καλή μέρα σήμερα για γιιουρούσι ωρέ παλικάρια», και από τότε έμεινε να λέμε καλημέρα.

Τράβα βρες γιατί δεν ισχύει!

1 «Μου αρέσει»

Μετά απο καθημερινή παρακολούθηση για αρκετό διάστημα στο blod.gr και χωρίς να βλέπω κάποια κίνηση επικοινώνησα ξανά με το μουσείο μέσω FB. Το άφησα για κάποιο διάστημα και σήμερα μετά απο αρκετό καίρο έλαβα μια απάντηση ότι έχουν ανέβει τα βίντεο .

Παραθέτω πρώτο το βίντεο με την τρίτη πράξη και επειδή δεν είχα ανεβάσει θέμα με την πρώτη πράξη θα αφήσω εδώ επίσης και το δικό της βίντεο για όσους θέλουν να τα δουν.

1 «Μου αρέσει»

Αυτό το νήμα έκλεισε αυτόματα μετά από 365 ημέρες. Δεν επιτρέπονται πια καινούριες απαντήσεις.