Αν, φίλε John1111, λέγοντας «π.χ. φρύγια» εννοείς τους «αρχαιοελληνικούς τρόπους» όπως αυτοί επιβίωσαν στην δυτική εκκλησιαστική μουσική μέχρι να ξεχαστούν, τότε μιλάμε για μία ομάδα τρόπων που ο καθένας τους έχει για τονική βάση έναν από τους επτά φθόγγους ντο ως σι, δηλαδή για τρόπους αποκλειστικά διατονικούς αφού όλοι τους χρησιμοποιούν την δυτική διατονική κλίμακα πριν αυτή συγκεραστεί οριστικά. Αυτό και μόνο το χαρακτηριστικό δεν είναι αρκετό για να θεωρηθούν τα παραδοσιακά (τα δημοτικά, δηλαδή) ελληνικά τραγούδια, από Βόρειο Ήπειρο μέχρι Πόντο, τονισμένα σε “δυτικές κλίμακες προ συγκερασμού”. Η απομάκρυνση από την τροπική προσέγγιση είναι χαρακτηριστικό μόνο της δυτικής μουσικής, η ανατολική (εκκλησιαστική ή κοσμική) συνειδητά επέλεξε να μην απομακρυνθεί, ενώ ήξεραν οι μουσικοί που την υπηρετούσαν, και όχι μόνο από τον ύστερο 19ο και μετά, πολύ καλά τι σημαίνει τροπικότητα σε σχέση με την συγκερασμένη προσέγγιση, τι σημαίνει κάθετη εναρμόνιση / πολυφωνία σε σχέση με την προσέγγιση του «ίσου» της ελληνικής εκκλησιαστικής μουσικής κλπ. Θυμάμαι (αμυδρά…) ένα κείμενο που περιέγραφε την διάσταση απόψεων μεταξύ δυτικών και ορθοδόξων εκκλησιαστικών μουσικών πρό σχίσματος (!), όπου οι δυτικοί μουσικοί δεν καταλάβαιναν γιατί εδώ (στην Κων/λη) δεν θέλουν να εναρμονίσουν το μέλος, ενω οι ορθόδοξοι μουσικοί εξηγούσαν ότι η πολυφωνία είναι γι αυτούς χασμωδία και προτιμούν να παραμείνουν στη συνοδεία που βασίζεται στο εκάστοτε ενεργό τονικό κέντρο με μόνο έναν φθόγγο συνοδείας.
Δεν συμφωνώ όμως καθόλου με την άποψή σου ότι τα «Ελλαδίτικα» τραγούδια διαφέρουν από τα «ανατολίτικα» σε όλα τα επίπεδα: ενιαίοι είναι οι δρόμοι και των δύο, ενιαίοι οι ρυθμοί (εντάξει, μικρασιάτικα τσάμικα δεν υπάρχουν), περίπου τα ίδια όργανα χρησιμοποιούν. Αν μάλιστα δόσεις σε ένα Δυτικό μουσικό μη γνώστη της ανατολικής μουσικής να ακούσει ένα ρουμελιώτικο κλέφτικο και έναν πολίτικο αμανέ, δεν θα βρεί απολύτως καμμίαν υφολογική διαφορά μεταξύ των δύο, ενώ ένας Ρουμελιώτης (ή Μωραΐτης) θα καταλάβει βεβαίως τη διαφορά από τις τρείς – τέσσερις κιόλας πρώτες νότες.
Όσο για τη σχέση μεταξύ βυζαντινής, τουρκικής, αραβικής ή ελληνικής μουσικής, όχι μόνο δεν αποκλείουμε επιρροές μεταξύ τους αλλά θεωρούμε ότι (τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα) μία και ενιαία ήταν η Ανατολική μουσική, από Βαλκάνια μέχρι Μέση ανατολή. Οι μόνες διαφορές ήταν μεταξύ εκκλησιαστικής, λαϊκής κοσμικής και λόγιας κοσμικής μουσικής.
