Ψάχνοντας στο διαδίκτυο έπεσα πάνω σε αυτό το βίντεο. Ακούγεται ως οργανικό ο Σαμαντάκας και χορεύεται από νέους της γείτονος χώρας.
Δεν έχει σημασία η καταγωγή του τραγουδιού και τα σχετικά απλά μου έκανε εντύπωση (sic!) ο χορός τους. Για να είμαι ειλικρινής, γέλασα αρκετά με τα καραγκιοζιλικια αυτά και θυμήθηκα τα αντίστοιχα φολκλόρ των άλλων πρώην κουμουνιστικών χωρών.
Καημένη παράδοση τι τραβάς κι εσύ!!!
Σε φολκλορικό επίπεδο, και μάλιστα παιδικού φολκλόρ, κι εδώ γίνονται καραγκιοζιλήκια. Εκτός των άλλων, συνδέονται και με την αγωνία του σχολάρχη αν οι γονείς θα εντυπωσιαστούν αρκετά ώστε να ξαναγράψουν το παιδί και την άλλη χρονοιά, μαζί με τα αδερφάκια και τους φίλους του.
Πέρα από αυτό, έχω γενικώς την εικόνα ότι στην Αλβανία δεν έχει ταλαιπωρηθεί η λαϊκή παράδοση στην ίδια ακραία έκταση όπως στη Βουλγαρία, την ΕΣΣΔ και (απ’ ό,τι αρχίζει να μου φαίνεται) στην τότε Γιουγκοσλαβία. Δεν ξέρω αν ήταν θέμα πολιτικό ή συλλογικής ιδιοσυγκρασίας ή αν έχει να κάνει με το ορεινό και δύσβατο της χώρας, αλλά οι Αλβανοί διατηρούν στην παράδοσή τους κάποια στοιχεία εντυπωσιακά αρχαϊκά. Καλό και γνωστό παράδειγμα βέβαια τα πολυφωνικά, που θα μπορούσαν κάλλιστα να έχουν μετατραπεί σε εντυπωσιακές γλυκανάλατες χορωδίες τύπου Mystery of Bulgarian voices, να είναι αποκλειστικά αλβανόφωνα (το ελληνικό πολυφωνικό ηπειρώτικο κυρίως στην Αλβανία έχει τις κοιτίδες του), και οι στίχοι να λένε «Ωραίος που ‘ν’ ο Χότζας μας, να ‘τανε κι άλλος τόσος», και αντ’ αυτού διατηρείται σε φυσική μορφή.
…και Ρουμανία, επίσης.
Αυτό νομίζω ότι συνέβη και για έναν άλλο λόγο. Οι γείτονες δεν είχαν την ποιότητα να την μεταβάλουν σε τόσο υψηλό επίπεδο. Σκέψου τα χορευτικά που κάνουν οι ρουμάνοι λχ και σύγκρινέ τα με το βίντεο.
Σκέψου τα δυτικοαρμονικά τραγούδια της Βουλγαρίας, επίσης.
Προφανώς εννοείς στα ελληνικά χωριά που σήμερα ανήκουν γεωγραφικά στην Αλβανία.
Θα σε στενοχωρήσω 
αλλά το βίντεο που έβαλες δεν είναι κομμουνιστικό καθώς αναφέρει ως χρονολογία το 2009.
Κατά τα άλλα, αν εξαιρέσουμε το σπαγγάτο (!!!) στο 1:20, οι διάφορες φιγούρες δεν νομίζω ότι είναι εκτός αλβανικής παράδοσης, αλλά τις βάλανε επιδεικτικά όλες μέσα σε τρια λεπτά και δεν άφησαν τίποτα για άλλη φορά.
Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι στο πλεϊμπάκ έχουν βάλει τη μελωδία της ελληνικής εκδοχής του τραγουδιού.
Στο επόμενο βίντεο (κι αυτό μάλλον καπιταλιστικό, όχι κομμουνιστικό, όπως φαίνεται από τη σύγχρονη ποιότητα της εικόνας) το τραγούδι ακούγεται (και χορεύεται) στην αλβανική μελωδική εκδοχή του:
Κι εδώ, τέλος, το ίδιο, σ’ ένα κομμουνιστικό βίντεο του 1973:
Καθόλου δεν με στενοχωρείς διότι δεν το έβαλα ως κομμουνιστικό. Τα κατάλοιπα της ανεγκέφαλης κομμουνιστικής φιλοσοφίας περί παράδοσης εκθέτω με το βίντεο, στο οποίο μόνο παράδοση δεν κάνουν.
Αν εσύ πιστεύεις ότι το βίντεο δείχνει παράδοση τότε πάσο.
Δεν μίλησα ούτε για κόμματα, ούτε για καπιταλισμό, ούτε για άλλα τέτοια νόστιμα.
Εννοείται ότι πιάστηκα από τη φράση: “αντίστοιχα φολκλόρ των άλλων πρώην κουμουνιστικών χωρών”.
Το τι πιστεύω ότι δείχνει το βίντεο το έγραψα στο προηγούμενο σχόλιο. Είναι ακόμα εκεί.
Ωστόσο συγκρίνοντάς το με το δεύτερο βίντεο του #3 {1973), δε νομίζω ότι χωρά σύγκριση, ώστε να αποδίδεται η ευθύνη του #1 στο #3 ή του 2009 στο 1973.
Γιατί, έχεις αμφιβολία ότι καταστρέψανε την παράδοση των χωρών; Εγώ πάντως έπειτα από συμμετοχή μου σε χορευτικά φεστιβάλ στη Ρουμανία, ουδεμία αμφιβολία έχω. Οι ίδιοι τα λένε.
Συμπληρωματικά.
Το 1973 υπήρχε κομμουνισμός. Το 2009 χορεύουν όπως έμαθαν τότε.
Δεν ξέρω αν είχαν το επίπεδο. Σε χώρους όπως η κλασική μουσική και ο κλασικός χορός, στην Ελλάδα είχε ακουστεί πολύ το «έρχονται οι Αλβανοί και μας παίρνουν τις δουλειές»! Παρόμοια δηλαδή όπως σε όλο το ανατολικό μπλοκ, που γενικά είχε πολύ ψηλό επίπεδο όχι μόνο καλλιτεχνών αλλά και κοινού, σ’ αυτά τα είδη. Ίσως στο φολκλόρ δεν τα κατάφεραν, ίσως δεν τους ενδιέφερε, ίσως πάλι και να τους άρεσε έτσι όπως ήταν από μόνο του.
Τα απεχθάνομαι. Όχι τόσο γιατί δεν είναι ωραία (σ’ άλλους αρέσουν, μπορεί εγώ να είμαι ο παράξενος) όσο γιατί προβάλλονται ως βουλγάρικο φολκλόρ. Οι πραγματικές παραδοσιακές βουλγάρικες πολυφωνίες ήταν σκληρές, ανορθόδοξες και αρχέγονες όπως οι ηπειρώτικες και άλλες ανάλογες.
Ναι.
Δεν έχει σημασία. Τα χρόνια του υπαρκτού σοσιαλισμού άφησαν ανεξάλειπτη επίδραση στο φολκλόρ αυτών των χωρών.
Παιδιά, είναι παιδικό χορευτικό! Έχετε δει επιδείξεις παιδικού χορευτικού στην Ελλάδα;
Α, όντως; Κι έλεγα, τέτοια ομοιότητα!
Γενικά έχω ακούσει ότι το τραγούδι του Σαμαντάκα έχει πάμπολλες παραλλαγές και στην Ελλάδα και στην Αλβανία, τις οποίες όμως δεν ξέρω. Πάντως η ελληνική μελωδία που είναι ευρύτερα γνωστή είναι μία, και πράγματι είναι αυτή εδώ.
Το ίδιο πράγμα είναι. Απλώς οι χορευτές είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία και πιο στρωμένοι. Και το τραγούδι ίδιο είναι - δηλαδή ίδιο και με το ελληνικό.
Αμφιβολία μπορεί να έχω. Όπως μπορεί να έχω και μια άποψη όχι μονοκόμματη, αλλά με πλευρές τέτοιες κι αντίθετες. Αλλά οι δυνατότητές μου μού επιτρέπουν να περιοριστώ στο βίντεο που έβαλες. Και το ίδιο το βίντεο περιορίζει το εύρος του θέματος…
Πρώτον, αυτό στερείται λογικής γενικά. Εκτός αν νομίζεις ότι πχ και στην Ελλάδα χόρευαν κι έπαιζαν μουσική το 2009 όπως την είχαν μάθει το 1973. Το οποίο επίσης στερείται λογικής.
Αλλά εκτός από τη λογική, έβαλα κι ένα βίντεο του 1973, οπότε μπορείς να συγκρίνεις και να βγάλεις πρακτικά κι όχι “θεωρητικά” συμπεράσματα.
Ίσως, αλλά εδώ δεν έχουμε κάτι τέτοιο και η απάντηση είναι μπροστά σας, στην καταγραφή του 73 που έχει σαφώς άλλη αισθητική από την παιδική παράσταση του 2009. Άλλο το να αποδεικνύει κανείς την “ανεξάλειπτη επίδραση” μ’ ένα συγκεκριμένο υλικό, κι άλλο να την “φορά” σε υλικό που δεν την επιβεβαιώνει. Και δεν την επιβεβαιώνει α) γιατί είναι του 2009 (όπου ενδεχομένως ο σχολάρχης ήθελε να δείξει ότι τα παιδιά μαθαίνουν και σπαγγάτο) και β) γιατί το υλικό του 1973 μαρτυρεί το αντίθετο.
Πρόσεξέ το λίγο καλύτερα. Δεν είναι το ίδιο.
Λοιπόν, αυτό δεν το είχα δει, το βλέπω τώρα.
Σαφώς επιβεβαιώνεται η αρχική εντύπωση. Μπορεί βέβαια να είναι πολύ πιο στυλιζαρισμένο από έναν αληθινό φυσικό χορό σε παρέα, μπορεί ο μπροστάρης να έχει αυτό το σαχλό παγωμένο χαμόγελο, τέτοια πράγματα είναι σχεδόν αναπόφευκτα σε μια χορογραφία που ν’ ανέβει σε κρατική τηλεόραση (βλ. και παρ’ ημίν Μυλωνά), αλλά δεν έχουν καμία μα καμία σχέση με σοβιετικά λαϊκά μπαλέτα και τα βαλκανικά τους αντίστοιχα.
Ε, υπάρχουν και χειρότερα….
Μόνο ένας πολύ καλός γνώστης της εξέλιξης του χορού μέσα στις δεκαετίες, από τα μέσα του 20ού (που νομίζω ότι ακόμα κανείς εξωτερικός παράγων δεν είχε επιδράσει) μέχρι σήμερα, θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τί ακριβώς συμβαίνει, και γιατί συμβαίνει έτσι και όχι αλλιώς. Δεν τυχαίνει να γνωρίζω κάποιον κατάλληλο. Όλα αυτά πάντως δεν είναι τίποτα, ιδωμένα ως κακοποίηση των αρχικών στοιχείων / φιγούρων του χορού, σε σύγκριση με το τί συνέβαινε σε Βουλγαρία και Ρουμανία και (μάλλον) συμβαίνει ακόμα.
Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι, ποιες οι διαφορές μεταξύ των μουσικών των διαφόρων βίντεο: μία και μόνο μία είναι η μελωδία, ακριβώς η ίδια με αυτήν που ήδη ξέρουμε απ’ τα καθ’ ημάς, δεν βλέπω καμμίαν διαφορά. Στο δε βίντεο με τραγουδισμένο κομμάτι, οι λέξειςΆιντε, μωρέ, Οσμάν, Τάκα και λεβέντη είναι βεβαίως και αυτές ίδιες με τα καθ’ ημάς.
Τί ακριβώς ήταν ο Οσμάν Τάκα, ξέρουμε;
αλλο ενα ‘‘παραδοσιακο’’ ακροβατικο…
Συγγνώμη τι είν’ αυτό; Γάμος; !!!
Δηλαδή είναι κοινοί άνθρωποι που χορεύουν για πάρτη τους; Κύριε ελέησον…
Φεύγω.
Μπορείς να μας πεις κάτι παραπάνω; Οι ελληνικοί στίχοι δεν παραπέμπουν σε κάποιο γεγονός, μόνο ίσως το προαναγγέλλουν, προτρέποντας τον ήρωα να ξυπνήσει, να βάλει τσαρούχια και να στρίψει μουστάκα, δεν συνεχίζουν όμως.
Οσμάν ήταν αρχικά όνομα, και παραμένει όνομα. Οι Οσμανλήδες, απόγονοι του Οσμάν, ονομάστηκαν από εμάς κάποια στιγμή Οθωμανοί, αλλά άλλο ο Οσμάν, και άλλο η οθωμανική αυτοκρατορία.
Αν ακούσεις το βίντεο που έβαλες στο #10 και πχ το ακόλουθο, νομίζω είναι φανερές οι διαφορές της αλβανικής και της ελληνικής παραλλαγής.
Μικροδιαφορές χωρίς σημασία είναι. Το βασικό ύφος είναι ακριβώς το ίδιο. Τώρα, για τους χορευτές του “δικού μου” βίντεο και τις χάρες τους, αυτό είναι άλλο θέμα.
Στο αυτί μου χτυπάνε τόσο που δε θα τις έλεγα μικροδιαφορές. Πάντως έστω και ως μικροδιαφορές συνιστούν τη διαφορά των δυο παραλλαγών, αλβανικής και ελληνικής. Με άλλα λόγια, είναι τόσο μικρές ώστε να μην πρόκειται για δυο τραγούδια, και τόσο μεγάλες ώστε να πρόκειται για δυο παραλλαγές, και αυτή είναι και η σημασία τους.
Μήπως οι ελληνικοί στίχοι είναι μοιρολόι; Σήκω, - κι εκείνος δε σηκώθηκε…