Υπάρχει και άλλη μία εκδοχή του ʽʼΣακαφλιάʼʼ pepe, την πρωτάκουστα στην παράσταση του Σ.Ξαρχάκου ʽʼΑμάν Αμήνʼʼ
1 «Μου αρέσει»
Βέεεεβαια!
Το 'χα ακούσει κι εγώ, τότε. Δεν το θυμόμουν, και τώρα που το ξανακούω η μελωδία μου φαίνεται σαν καινούργια, δεν την είχα συγκρατήσει μετά από τόσα χρόνια, αλλά την εντύπωση που μου έκανε τη θυμάμαι ζωντανά. Ο στίχος “Ρε Αντωνίτση κερατά που σκότωσες το Σακαφλιά” μεταμορφώθηκε από τυπωμένο χαρτί σε τραγούδι!!
Ευχαριστώ Μπάμπη.
http://www.youtube.com/watch?v=YXQ7xHGrGj8 καλησπερα,το παραπανω βιντεο εχει τιτλο καραντουζενι,εγω κουρδιζω ρε,σολ,φα# και βγαινει σωστο το κομματι,ισχυει αυτο το κουρδισμα?στο βιντεο ο μπαρμπαγιαννης πυροβολαει!
για δοκιμασε ρε-σολ-σολ
Μήνυμα από τη συντονιστική ομάδα: οι δημοσιεύσεις #46 μέχρι και #50 μεταφέρθηκαν σε αυτή την ενότητα από εδώ
Με είχε παραξενέψει λίγο η παραπάνω δήλωση του κ. Μυστακίδη: όλα είναι γνωστά;; Είπα να μη σχολιάσω, για να μη φανεί η άγνοιά μου: μπορεί όλα να είναι γνωστά αλλά απλώς όχι σ’ εμένα.
Σε άλλη συζήτηση όμως εμφανίζεται το παρακάτω μήνυμα (η υπογράμμιση δική μου):
Βλέπω λοιπόν ότι κι άλλοι που έχουν ασχοληθεί εξακολουθούν να μην είναι απόλυτα βέβαιοι. Χωρίς να θέλω να μπλέξουμε στο αν ο Χ ή ο Ψ είναι αρκετά ενήμερος ή όχι, η ερώτησή μου είναι: υπάρχουν κάπου συγκεντρωμένα όλα τα τελικά (ή έστω τα προς το παρόν τελικά) συμπεράσματα για τα ντουζένια; Συμπεράσματα που να έχουν στηριχτεί σε όλες τις προηγούμενες έρευνες, και να έχουν αντιμετωπίσει κάθε πιθανή αμφιβολία;
Τι είναι Τελικά τα περιβόητα ντουζενια που όλοι κρατάνε σαν επτασφράγιστο μυστικό;
Είναι κουρδισματα που σου επιτρέπουν να έχεις έναν συνεχόμενο παχύ ισοκρατη. Παίζοντας δηλ την μελωδία σε μια χορδη οι υπόλοιπες ΧΟΡΔΕΣ να είναι η συνοδεία. Πως Μπορει να γίνει αυτο; Με πολλούς τρόπους. Θέλω ρε. Παίζω με το ρε λα ρε Θέλω λα; Κάνω ντο# λα λα Θέλω σολ κάνω ρε σολ ρε Θέλω ντο κάνω ρε σολ ντο και πολλα αλλα σύμφωνα πάντα με τις ΧΟΡΔΕΣ που φοράει το όργανο και τις τονικοτητες που Θέλω να παίξω. Τώρα το πως ονομάζεται το Κάθε ένα απ αυτα λίγη σημασία έχει για μένα.
1 «Μου αρέσει»
Εγώ το ίδιο θα έλεγα και για τους δρόμους. Αρκεί που τους ακούω και τους παίζω.
Τα κυριοτερα κουρδισματα τα οποια εκαναν οι Παλαιοι μπουζουξηδες οπως τα εχω συνταξει ειναι τα εξης 8-9
ρε-σολ-ρε(ισιο)
ρε-σολ-σολ(Ανοιχτο)
ρε-σολ-λα(Καραντουζενι)
ρε-σολ-σιb(Συριανο)
ρε-σολ-σι(Αραμπιεν)
ρε-σολ-ντο ?
ρε-σιb-σιb (Πειραιωτικο?
ρε-σι-σολ
ρε-ρε-ρε(Ανοιχτο)
τωρα υπαρχουν ενα πληθος ακομα συνδιασμων που μπορει να γινει
ρε-λα-μι,ρε-λα-φα,ρε-λα-σολb ,ντο-ρε ντο(Καραπιπερης Τουτοι οι μπατσοι).Ρε-σι-σολb(Σερβικο Βασιλη Τσιτσανη)ρε-φα-ντο και αλλα πολλα ,όσα θέλεις ,οποιος γουσταρει πειραματισμους ξεκινα να κουρδιζει πανω σε αυτά
Τα ονοματα ηταν μια αναγνωρισημότητα των συγκεκριμένων ντουζενιών που ηταν πιο δημοφιλη μεχρι να βγουνε ομως και αλλα στοιχεια στο φως μονο για καποια απο αυτά ειμαστε σίγουροι για την ονομασια τους
Λίγο ασχετο με το θεμα Στελιος αλλα μιας και πιασαμε τα κουρδίσματα να ρωτησω κατι
Ημουν στη σκαλα του Μιλάνου στο βόλο γυρω στο 1998 και παιζαμε… Παιζαμε τραγουδι απο Μι. Δε θυμαμαι πιο ηταν. Σταματαει ο Καρολος να παιζει και συνεχίζω μονο εγω στο μπουζουκι. Ημουν λιγο κομπλαρισμενος, δεν το ειχα ξαναπαιξει απο μι και δε μπορουσα να δω τι ακριβως κανει. Κουρδίζει το τριχορδο του και στο επομενο τραγουδι (χωρίς να διακοψουμε δηλαδή) μπαινει στο βαθια στη θαλασσα θα πέσω
Μπορει καποιος να καταλαβει πως είχε κουρδίσει; Το τραγουδι ηταν απο Μι. Χτυπαγε σε πολλα σημεια και τις 3 χορδες μαζί…
Το αποτελεσμα ηταν πολυ καλο…
Δεν αμφιβάλλω ότι αυτό ισχύει. Αλλά δεν είναι απλούστευση να πούμε ότι αυτό είναι όλο;
Τι ακριβώς σημαίνει «θέλω συνοδεία»; Υπάρχουν πολλώ λογιώ συνοδείες. Τονικής, τονικής με δεσπόζουσα (ποια είναι η δεσπόζουσα; αλλού η 4η, αλλού η 5η), μόνο δεσπόζουσας, τονικής που εναλλάσσεται με υποτονική. Κάποιων οργάνων τα κουρδίσματα ευνοούν τη διατήρηση των παραδοσιακών σχέσεων ανάμεσα στις βάσεις των δρόμων, άλλα ευνοούν το να έρθουν όλοι οι δρόμοι στην ίδια βάση. Πιθανόν κάποια να ευνοούν και τις δύο επιλογές εξίσου. Μετά, κάποια κουρδίσματα με δεσμεύουν σε συγκεκριμένες βάσεις ενώ άλλα μου αφήνουν περισσότερες επιλογές για ψηλά-χαμηλά ώστε να παίζω εκεί που βολεύει τη φωνή και ταυτόχρονα να μη χάνω και την αυτοσυνοδεία με ανοιχτές…
Όλα αυτά τα λέω με βάση όσα ξέρω από άλλα όργανα (λύρες, σάζια, λαούτα, πνευστά). Στα μπουζουκοειδή η τριβή μου με τα ντουζένια είναι ελάχιστη.
Σταύρο, όποιος πειραματίζεται μπορεί να ανακαλύψει ή ακόμα και να επινοήσει άπειρα. Αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα. Όσα παλιά κουρδίσματα περιορίζουν τον παίχτη (άρα και το συνθέτη) σ’ ένα στενό πλαίσιο επιλογών, αυτά είναι τα καλούπια της μουσικής. Το καθένα από αυτά που θα γνωρίσω και θα το ψάξω, θα με φέρει πιο κοντά στον τότε τρόπο σκέψης.
Με πειραματισμούς μπορώ να επινοήσω και δικούς μου δρόμους: κουνάω τους τόνους και τα ημιτόνια, βγάζω μια καινούργια κλίμακα, και κοιτάω να δω τι καλό μπορώ να παίξω σ’ αυτήν. Αλλά αυτό δε με βοηθάει να γνωρίσω το παλιό ρεμπέτικο.
Συνήθως τα ντουζενια σου δίνουν την τονική με την συνηχηση της δεσπόζουσας. Κάποια ντουζενια που ανέφερε ο κηρομυτης (δεν θυμάμαι ποια) ήταν για σεγκια χουζαμ και είχαν σαν βάση την Τρίτη του δρόμου δηλαδή την μελωδική βάση του μακαμ!!
Όταν έψαχνα τα κιθαριστικα ντουζενια είχα βρει αρκετούς τρόπους για να έχω και άλλες βαθμίδες σαν ισοκρατες αλλα δεν ήταν τόσο χρηστικά και το κυριότερο δεν ακούγονταν καλα.
Εχω την εντύπωση ότι ήταν το αραμπιέν, ρε (καντίνι), σολ, σι. Μου φαινόταν περίεργο όταν το προσπάθησα (“στο Φάληρο που πλένεσαι”, για παράδειγμα από σολ), αλλά ακουγόταν ωραία, αν και παράξενα…
Έπεσα πάνω στο ρεμπέτικο φόρουμ και στο θέμα των ντουζενιών με ένα τυχαίο γκουγκλάρισμα το Σεπτ/2014. Έτσι διάβασα μαζεμένα όσα ειπώθηκαν χρόνια πριν. Τα περιβόητα ντουζένια είχαν αποκαλυφθεί και εγώ βρήκα επιτέλους ένα λόγο να ξαναπιάσω τα όργανά μου που για μια δεκαετία και πάνω αποτελούσαν ντεκόρ διακόσμησης.
Χωρίς να ξέρω πόσο έχουν προχωρήσει τα μέλη του φόρουμ που ασχολήθηκαν με τα θέματα των ντουζενιών, αλλά βλέποντας ιντερνετική σιγή ετών, αποφάσισα να επέμβω.
Θα ήθελα λοιπόν να ξαναζωντανέψω την κουβέντα προσθέτοντας κάποια νέα δεδομένα. Τα δεδομένα αυτά προκύψανε από την κατανόηση των ντουζενιών μέσα από έναν πολύ απλό αλλά συνάμα ταπεινό τρόπο προσέγγισης. Το σβήσιμο κάθε εγωισμού, κάθε μουσικής γνώσης και τεχνικής παιξίματος και το άδειασμα του μυαλού γενικότερα. Μετά ανοίγεις τα μάτια της ψυχής και βλέπεις…
Διάβασα πάλι το κατά Μάρκον Ευαγγέλιο χωρίς να σκέφτομαι τίποτα, παρά μόνο γέμισα την ψυχή μου με εικόνες και συναισθήματα και μετά …τρύπωσα δειλά στο καφενείο του Μπάτη για ένα καφεδάκι, ξενύχτησα σε ένα αποπνικτικό και βρωμερό τεκέ και τραβήχτηκα και μέχρι τη Ν.Υ. και έκλαψα μαζί με τους μετανάστες ακούγοντας το μοναχικό μπουζουκτσή να μιλάει για τους καημούς της ξενιτιάς. Άκουσα και είδα πολλά … και μετά γεμάτος και χορτασμένος γύρισα στο σπίτι μου. Αργά το βράδυ, με χαμηλό φωτισμό, πιάνω το μπουζούκι και κουρδίζω καραντουζένι. Νιώθοντας μικρός και ταπεινός όσο ένα σκουλήκι μπροστά του, του λέω: “Έν οίδα, το κούρδισμα. Τίποτα άλλο δεν οίδα. Τα άλλα εσύ τα ξέρεις κι εσύ θα μου τα δείξεις”. Το ταξίδι ξεκίνησε…
2 «Μου αρέσει»
κάθε ντουζένι είναι ένα ταξίδι… εδώ φτιάχνουμε τον χάρτη.
Πράγματι φίλε Basilas,το κουρδισμένο σε ντουζένι όργανο “ξέρει” και σου “δείχνει”.Δεν το ταξιδεύεις,σε ταξιδεύει.
1 «Μου αρέσει»
΄Πολύ σωστά το λες φίλε μου. Απλά για να σε ταξιδέψει πρέπει να του αφήσεις το τιμόνι για να σε πάει αυτό εκεί που ξέρει και όχι να κουνάς πέρα δώθε το τιμόνι και να νομίζεις οτι κάτι κάνεις… Εμείς οι άνθρωποι δυστυχώς είμαστε τόσο εγωιστές… Μου πήρε αρκετό καιρό να κατανοήσω ότι πρέπει να αφήσω το τιμόνι. Αλλά ας συνεχίσω από κει που έμεινα χθες.
Λοιπόν ξεκίνησα δειλά δειλά να παίζω. Δεν υπήρχαν ούτε δρόμοι ούτε μακάμια ούτε τραγούδια. Μόνο δυο χέρια που χτυπούσαν όπου να 'ναι. Ψάξιμο στα τυφλά. Καμία λογική δε θα ενέκρινε αυτό που έκανα αλλά εγώ ευτυχώς είχα το μυαλό στη θέση off και όντας μόνο δύο χέρια, βάδιζα απτόητος να παίζω αρλούμπες. Μετά από λίγα λεπτά όμως τα δάχτυλα άρχιζαν να γυρίζουν αλλιώτικα, οι αρλούμπες να μετατρέπονται σε ταξίμια και το παίξιμο μου να γίνεται όλο και πιο βαρύ, όλο και πιο δωρικό, υπόγειο, άγριο. Αυτό ήταν … λύθηκε ο γρίφος. Οι μελωδίες άρχισαν να πετιούνται από τα χέρια μου σαν γάργαρο νερό. Μελωδίες γνωστές και άγνωστες. Έβγαλα τραγούδια σε ντουζένια που αν σας τα αναφέρω θα πείτε ‘‘άντε ρε πως το σκέφτηκες να το προσπαθήσεις;’’. Το μυστικό είναι ότι δεν το σκέφτηκα. Βγήκε μόνο του στην τύχη. Εγώ μόνο σαν μ#$%@ας πραγματικά, έχασκα χαρούμενος με την ανακάλυψη.
Να μην τα πολυλογώ το τελευταίο εξάμηνο παίζω μόνο με το μπουζούκι κουρδισμένο μόρτικα. Το ρελαρε είναι ένας μεγάλος συμβιβασμός που για έναν επαγγελματία είναι απόλυτα κατανοητός αλλά ο ερασιτέχνης δεν έχει λόγο να τον κάνει. Το ρελαρε θα είναι ένα από τα κουρδίσματα και θα παίζει μόνο τα τραγούδια που ακούγονται σ΄αυτό καλύτερα. Πιστέψτε με ότι είναι λίγα. Ο Καραπιπέρης το χρησιμοποίησε στο από κάτω απ΄τις ντομάτες. Εκεί που χρειαζόταν να κεντήσει, καραντουζένι και αραμπιέν κούρδισε.
Μια μεγάλη αποκάλυψη ήταν τα δημοτικά. Βγήκαν σα νερό πάρα πολλά κλέφτικα κυρίως σε καραντουζένι. Παίζονται τόσο άγρια και πολεμικά… Έτσι εξηγείται γιατί ο ταμπουράς ήταν το όργανο των κλεφτών και των αρματολών. Τώρα κατάλαβα πόσο αλλοιωμένη έφτασε στα αυτιά μας η κλέφτικη παράδοση από τους ήχους του κλαρίνου.
Θα προσπαθήσω τις επόμενες μέρες να καταγράψω μια σειρά από συμπεράσματα στα οποία έχω καταλήξει μέχρι στιγμής και τα οποία είναι σίγουρα σωστά μιας και μου τα είπε το μπουζούκι, και να κάνω μια κατάσταση με τα τραγούδια ανά κούρδισμα που θα την αναρτήσω στα “τραγούδια σε ντουζένια”.
2 «Μου αρέσει»
Ανεβάζω αυτά τα 2 βίντεο γιατί έχουν κάτι κοινό και πολύ ενδιαφέρον.
Το πρώτο έχει απομονωθεί από την εκπομπή που έχει αναφερθεί και σε άλλο σημείο του Forum. Μετά το ταξίμι ο Γενίτσαρης λέει με μάγκικο ύφος “άκου τώρα το καραντουζένι”. Φαντάζομαι ότι αν η κάμερα έπαιρνε το πρόσωπό του εκείνη τη στιγμή θα βλέπαμε τα μάτια του να λάμπουν από υπερηφάνεια και υπεροψία. Η φωνή του βέβαια τον προδίδει. Εμένα στα αυτιά μου ακούγεται να λέει “άκου τώρα να μάθεις άσχετε πως παίζεται το όργανο”.
Στο δεύτερο βίντεο έχουμε το Γιώργη Παπάζογλου που πιθανόν να παίζει σε κάποιο αφιέρωμα για τη Σμύρνη μπροστά σε πολύ κόσμο, όπου πριν την τελευταία στροφή λέει " Καρά ντουζένι παίζω".
Έχουμε δηλαδή και στα δύο βίντεο την περήφανη δήλωση των παιχτών ότι παίζουν καραντουζένι. Στην περίπτωση του Γενίτσαρη είναι απόλυτα κατανοητό. Ρωτήθηκε από το δημοσιογράφο και μέσα από το μπέρδεμα που προέκυψε έπαιξε και από μαγκιά είπε την περίφημη φράση.
Εκεί που θα ήθελα να σταθώ και νομίζω ότι θα μπορούσε να γραφτεί βιβλίο ολόκληρο, είναι η φράση του Γιώργη Παπάζογλου.
Για να ξεδιπλώσω το σκεπτικό μου θα ήθελα να πώ ότι ο Γιώργης παίζει σε καραντουζένι ένα τραγούδι από τονική ρε. Θα μπορούσε να το παίξει από ρελαρε και να ακούγεται περίπου ίδια. Αν δεν υπήρχε το βίντεο να βλέπω τα χέρια του και η δήλωσή του, δε θα μπορούσα να καταλάβω ότι παίζει κούρδισμα. Ακούω το τράγουδι αυτό ξανά και ξανά και όποτε φτάνει σ’ αυτή τη φράση σφίγγεται το στομάχι μου και βουρκώνουν τα μάτια μου. Αυτό που με βασανίζει είναι το γιατί…
Γιατί ο Γιώργης να την πει τη φράση αυτή. Κανένας από αυτούς που τον άκουγαν δεν νομίζω να ενδιαφερόταν. Σε ποιον το λέει και γιατί;
Αυτό το γιατί με έχει φάει και αυτό θα ήθελα να θέσω ως βάση για κουβέντα, γιατί νομίζω ότι αυτή η πλευρά των ντουζενιών δεν έχει εξεταστεί καθόλου.
Το υπόδειγμα που χρησιμοποιεί ο Γενίτσαρης για να δείξει το καραντουζένι κατά βάση είναι το
ίδιο με το αντίστοιχο παράδειγμα του Κερομύτη.Επίσης ο Κερομύτης και ο Μάρκος χρησιμοποιούν
το ίδιο μοτίβο προκειμένου να δείξουν το συριανό ντουζένι.(Αυτό που χρησιμοποιεί ο Μάρκος στο
“χήρα μαυροφορεμένη”-“μάτια μου μαργιολεμένα).
Επειδή λοιπόν και οι τρεις τους είχαν κοινή"εκπαιδευτική” αφετηρία,μπορούμε να συμπεράνουμε
ότι οι συγκεκριμένοι δύο σκοποί αποτελούσαν, για τους προγενέστερους,σημείο αναφοράς για
τα παραπάνω ντουζενια και ενδεχομένως ως ένα βαθμό ταυτίζονταν με αυτά.
Φίλε Βασίλα, δεν ξέρω τι ίσχυε για τη γενιά εκείνων των μουσικών. Πάντως για τις πιο πρόσφατες γενιές, ειδικά η λέξη καραντουζένι (η λέξη, τονίζω) είχε λάβει μυθικές διαστάσεις ένα φεγγάρι. Πέρα από όλο το γοητευτικό μυστήριο γύρω από τα ντουζένια -που πλέον είναι πολύ λιγότερο μυστηριώδες-, υπάρχει και μια λεξιλαγνεία. Είναι και ντουζένι, είναι και καρά, ε, τι άλλο θες…
Αν αυτή η λεξιλαγνεία είχε φτάσει ν’ αγγίξει κι εκείνους που ήξεραν καλά τα ντουζένια (και που κανονικά ήταν έξω απ’ όλο το παιχνίδι του μυστηρίου και της χαμένης γνώσης που αναζητείται), ίσως γι’ αυτό να επιμένουν ο Γενίτσαρης κι ο Παπάζογλου με τόση έμφαση.
Δε διαφωνώ σε τίποτα απ’ αυτά που γράφετε. Απλά πιστεύω ότι αυτός που επιλέγει να παίξει τα ντουζένια αυτόματα περνάει σε μια άλλη διάσταση. Διαχωρίζεται από τη μάζα και επιλέγει να ακολουθήσει ένα δρόμο αλλιώτικο. Ένα δρόμο μοναχικό αλλά περήφανο. Ξέρει ότι ταξιδεύει πίσω στο χρόνο, πιο πίσω από τους άλλους και ξέρει ότι εκεί είναι λίγοι. Επιλέγει να παίξει μπουζούκι μόνο για την πάρτη του και για ελάχιστους ακόμη. Ξέρει όμως ότι από τις πενιές του ξεδιψάνε στον κάτω κόσμο οι ψυχές των μπουζουκτσήδων της ανώνυμης δημιουργίας. Τους βλέπει να χορεύουν μπροστά του και παίρνει κουράγιο να συνεχίσει τη μοναχική του περιπλάνηση στην άβυσσο. Για να γυρίσω στο Γιώργη (και επειδή όσο τον έχω δει, μου έχει δώσει την εντύπωση ότι είναι ένας άνθρωπος που μιλάει μόνο με την καρδιά του) κατά την ταπεινή μου γνώμη νομίζω ότι σ’ αυτούς το λέει, στους πεθαμένους. Τους βλέπει να χορεύουν μπροστά του και τους κάνει επιφώνημα: ‘‘καρά ντουζένι παίζω’’ δηλαδή “εγώ για σας παίζω μάγκες μου”.
1 «Μου αρέσει»