Why the mountains are black

various-why-the-mountains-are-black-primeval-greek-village-music-1907-1960.jpg

Κυκλοφόρησε εδώ και κάνα χρόνο αυτή η πολύ σημαντική συλλογή ελληνικής δημοτικής μουσικής από εμπορικές ηχογραφήσεις των 78 στροφών, 1907-1960, κυρίως οργανικές και λίγα τραγούδια. Διπλός δίσκος βινυλίου ή σιντί, με 28 κομμάτια, ως επί το πλείστον σε άγνωστες εκτελέσεις και συχνά άγνωστα και καθ’ εαυτά, μεταξύ των οποίων:
-Τέσσερα με ζουρνάδες (δύο διαφορετικές ζυγιές)
-Δύο με μακεδονίτικη γκάιντα
-Δύο με καλύμνικη τσαμπούνα (ο γνωστός Μαΐλλης από ΗΠΑ, που και καναδυό άλλες ηχογραφήσεις του, από τη δεκαετία ‘50, έχουν κυκλοφορήσει σε επανεκδόσεις)
-Ένα με ποιμενική φλογέρα, εντελώς μοναδικό δείγμα απ’ όσο ξέρω
-Ένα με Νταλγκά, ένα με Σαλονικιό, δύο με Λαβίδα, ένα με Καρακώστα, ένα (εκπληκτικό) με Κώστα Παπαγκίκα και Αλέξη Ζούμπα, ένα με Χάρχαλη, ένα με Καραβίτη-Μαριάννο (το οποίο αν δεν απατώμαι κυκλοφόρησε σχεδόν ταυτόχρονα και στο Μίλιε μου Κρήτη).

Εκπροσωπούνται δύο κύριες σχολές παραδοσιακής μουσικής: αφενός έχουμε την εντελώς προεμπορική, αρχέγονη, θορυβώδη, δυναμική, απαλλαγμένη από κάθε μορφή στυλιζαρίσματος, μουσική που έπαιζαν οι ζουρνατζήδες, γκαϊτατζήδες και λυράρηδες στα χωριά τους, και που χωρίς κάποια ειδική προετοιμασία την πέρασαν σε δίσκους για τους απόδημους συντοπίτες τους. Αφετέρου έχουμε μερικούς από τους κορυφαίους επαγγελματίες εκείνης της εποχής - για παράδειγμα τον Σαλονικιό όλοι τον ξέραμε, αλλά τον Ζούμπα, που παίζει με την ορχήστρα του Παπαγκίκα στις περισσότερες ηχογραφήσεις της Μαρίκας Παπαγκίκα, αμφιβάλλω αν τον είχαμε προσέξει δεόντως. Διαμάντια και από τις δύο πλευρές, τα μεν λόγω αυθεντικότητας, τα δε λόγω υψηλής μουσικής τέχνης.

Αμερικάνικη έκδοση, που βέβαια βρίσκεται και στην Ελλάδα (προσωπικά το παρήγγειλα στον Αεράκη και μου το έφερε από Αθήνα, δεν ξέρω από πού). Συνίσταται ενθέρμως στους φίλους του είδους.

1 «Μου αρέσει»

Γειά σου pepe! Η καλύμνικη σούστα υπάρχει στο ήδη πριν βγεί το CD αυτό στο Youtube(https://www.youtube.com/watch?v=vSx2ByBIKt0). Και να φανταστείς το είχε βγάλει στη τηλεόραση ότι ένας διάσημος καλλιτέχνης στην Αμερική άρχισε να ασχολείται με ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια. Χαιρετίσματα πολλά σε παρακολουθώ με την ασκομαντούρα!

Γεια σου Νίκο!

Ναι, δεν είναι όλα τα κομμάτια ανέκδοτα. Η Σούστα υπάρχει σ’ ένα σιντί του 1995: «Ο πόνος της Ξενητειάς: Αυθεντικά Ρεμπέτικα και Δημοτικά της Αμερικής 6 / Η Δημοτική Μουσική στην Αμερική» της Lyra. Επειδή μάλιστα εκεί η περίεργη λέξη «καλύμνικη» έχει γίνει «καλυμνιακή», και στο ΥΤ -όπως βλέπω- ομοίως, μάλλον από εκεί το βρήκε ο ανeβάστορας. Στο Why the mountains ονομάζεται σωστά kalymniki.

Για τον Ζεμπιλά με τον Μαΐλλη, έχω γράψει για όσα αφορούν την τσαμπούνα εδώ (α και β μέρος). Για τον Ζεμπιλά μόνο του και ανεξαρτήτως τσαμπούνας, έχει γράψει ο Αριστομένης Καλυβιώτης.

Παρά ταύτα, τέτοια συγκεντρωτική έκδοση δεν ξέρω να έχει ξαναγίνει. Πριν 15-20 χρόνια έβγαιναν πολλές παρόμοιες συλλογές με παλιά ρεμπέτικα, και κάποιες και με δημοτικά, αλλά εδώ έχουμε …άλλη κλάση!

Χαιρετίσματα, κι εγώ σε παρακολουθώ στο ΥΤ (μα πού ζούμε!).