για όποιον ενδιαφέρεται, επειδή ακριβώς αυτό το διάστημα τυχαίνει να φτιάχνω μια κιθάρα με f holes (flat top), διαβάζω διάφορα ενδιαφέροντα, μεταξύ των οποίων αυτό το “εκλαϊκευμένο” άρθρο
το οποίο περιέχει ενδιαφέροντα στοιχεία για την εξέλιξη του σχήματος και μια καταρχάς τεκμηρίωση (πρόχειρη απόδοση): “το περίγραμμα των f holes (αυξημένου μήκους σε σχέση με κυκλική, ελλειψοειδή κτλ. οπή) συμβάλλει στην αύξηση της ταχύτητας ροής του αέρα”, φαινόμενο που αντιλήφθηκαν και προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν οι οργανοποιοί.
Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και με εφαρμογή ροζέτας (αύξηση περιγράμματος σε ίδια επιφάνεια) αλλά σε μικρότερο βαθμό (βλ. παραπομπή σε μελέτη / δημοσίευση μέσα στο link).
Βέβαια “τυπικά” η κυκλική οπή με ροζέτα χρησιμοποιείται στα νυκτά και οι f holes (και οι πρόδρομοί της) στα δοξάρια , όπου η χορδή παράγει ήχο ακόμα και διαρκώς, οπότε η αυξημένη ταχύτητα μάλλον έχει άλλη βαρύτητα σαν κριτήριο.
Άλλη μια διαφορά είναι το άνοιγμα των οπών στο ύψος του καβαλάρη, όπως και στις σύγχρονες archtop, flat top, manouche κλπ κιθάρες και όχι όπως στα μπουζούκια παραπάνω.
Ίσως ο Ζοζεφ ήξερε και κάτι παραπάνω για τις f holes.
Πάντως, είτε από υπολογισμούς είτε από τύχη (βοηθάει κι αυτό αναμφίβολα) όλοι οι συνδυασμοί (ξύλα, όγκος ηχείου, επιφάνειες και περιγράμματα οπών) στην συγκεκριμένη περίπτωση απέδωσαν !
“Standardizing on the current f-shape started about the beginning of the eighteenth century when the development of the violin was mostly complete.”
αλλά εδώ και 300+ χρόνια καθιερώθηκε το “f”, αρκετός καιρός απ’ ό,τι φαίνεται για να αφομοιωθεί τόσο ώστε και άλλου σχήματος οπές να αναφέρονται πλέον σαν “f holes”
Χμμ… Να ρωτήσουμε έναν επαγγελματία της καλλιγραφίας, να μας δείξει πώς περίπου καλλιεγραφήτο το f σε παλαιότερες εποχές! Πράγματι νομίζω ότι, πριν προστεθεί το οριζόντιο τμήμα που το καθιστά f, είχε το σχήμα που έχουν και οι τρύπες.
Αντιθέτως: η οριζόντια κεραία, που σήμερα μπορεί μεν να μπαίνει πάντοτε αλλά κι αν λείψει πάλι f θα διαβάσουμε, παλαιότερα ήταν ακόμη πιο απαραίτητη, γιατί χωρίς αυτήν το γράμμα πιανόταν για s. Υπήρχε, περίπου όπως και στα ελληνικά, s τελικό και s μη τελικό. Το τελικό ήταν αυτό που ξέρουμε και σήμερα. Το αρχικό - ενδιάμεσο ήταν όπως ακριβώς το f στην κάθε γραμματοσειρά, μόνο χωρίς την κεραία.
Περικλή, δεν συμφωνώ απόλυτα: αν σήμερα λείψει το οριζόντιο τμήμα, που στα τυπογραφικά στοιχεία είναι μία ευθεία αλλά στην καλλιγραφία (χειρός) είναι περίπου σαν περισπωμένη, απλά δεν θα αναγνωρίσουμε τί γράμμα είναι αυτό. Βέβαια, από τα υπόλοιπα γράμματα της λέξης θα μαντέψουμε ότι πρόκειται για f που του λείπει η (απαραίτητη) οριζόντια γραμμή. Όμως, εγώ δεν μίλησα για την (στυλιζαρισμένη!) τυπογραφική αποτύπωση, ήθελα να δώ την καλλιγραφία του f σε χειρόγραφα, καλλιγραφημένα κείμενα.
Μα, το ίδιο πράγμα λέμε: αν δεν προστεθεί το οριζόντιο τμήμα, η τρύπα θα παραπέμπει σε s και όχι σε f. Όσο για το ενδιάμεσο s, θυμίζει και αυτό το f χωρίς το οριζόντιο κομμάτι του.
Νομίζω ότι όποιος δεν είναι προετοιμασμένος, εύκολα θα διάβαζε Paradife Loft (= απωλεφθείφ παράδειφοφ) στην παραπάνω σελίδα.
Γκουγκλάροντας calligraphy βρίσκει κανείς τόσο πολλά πράγματα που μάλλον θα μπερδευτεί -τόσοι αιώνες, τόσες χώρες και γλώσσες, τόσα στιλ- αλλά νομίζω ότι τα εφ του βιολιού αναφέρονται σε τυπογραφικά γράμματα.
Είτε σε χειρόγραφα είτε σε έντυπα, μπορώ να αποτολμήσω την υπόθεση ότι η κεραία ποτέ δεν έλειπε, άλλοτε ίσια, άλλοτε κυματιστή, άλλοτε ολόκληρο φτιογκάκι ενωμένο με το υπόλοιπο κλπ., άρα μάλλον πρόκειται απλώς για μια λεπτομέρεια που δεν απασχόλησε τους ανθρώπους του βιολιού. Κατά τα άλλα, το γράμμα f σε σχήμα σαν του βιολιού (συν την κεραία βέβαια) είναι σίγουρα γνωστό, υπάρχει και σε σημερινές γραμματοσειρές, απλώς όχι σ’ αυτήν του φόρουμ.
Αλήθεια, ποια είναι η τρέχουσα ονομασία στη γλώσσα των Ελλήνων μουσικών, οργανοποιών κλπ.; Λένε «τα εφ», «οι τρύπες», ή κάτι άλλο;
ομολογώ ότι αυτή τη φράση δεν την καταλαβαίνω, ποιό σχήμα είχαν οι τρύπες πριν προστεθεί το οριζόντιο τμήμα ? S ?
Πάντως το τμήμα αυτό προστέθηκε για πρακτικούς λόγους και δεν είχε σχέση με τυχόν προσπάθεια - για διακοσμητικό ή άλλο λόγο - να γίνει το “s” → “f”
The f-hole is said to have been created when violin makers carved a section out of the middle of the S-hole to indicate the position of the bridge on the body.
Το οριζόντιο τμήμα “δείχνει” όντως την θέση του καβαλάρη.
σωστό, κι εγώ τις προάλλες έψαξα λίγο αλλά χάθηκα
δεν υπάρχει “τρέχουσα ονομασία” νομίζω. Για να δώσεις σε κάποιον, ακόμα και οργανοποιό, να καταλάβει τι εννοείς, είναι καλύτερα να πεις “σαν του βιολιού” παρά “f holes”.
Πάντως όπως είπα και παραπάνω, στις κιθάρες τουλάχιστον το “f holes” δεν σημαίνει πια αυστηρά σχήμα f. Όλες αυτές παρακάτω (στην πρώτη εικόνα βιολί, μετά μια Gibson του '37 και μετά σύγχρονες κατασκευές, Comins και Pagelli) σαν “f holes” αναφέρονται
… και μια φωτογραφία που ήθελα να ανεβάσω - απλώς για να την ανεβάσω:
