Διάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο με τίτλο "Μαθήματα Ηλεκτρονικής Ορθογραφίας, που μπορεί να φανεί χρήσιμο σε αρκετούς και το αναπαράγω. Δεν μπαίνω στον πειρασμό να το συμπληρώσω - είναι αρκετά αυτά που αναφέρει για αρχή. Επειδή μας έχουν “βγει τα μάτια” τελευταία, μια ανάγνωση δε βλάπτει…
Τον τελευταίο καιρό διαβάζω κείμενα από εδώ κι από εκεί, σε αρχεία Word, σε διάφορα fora και λοιπά και μου ανάβουν τα λαμπάκια. Καλά, κανείς δε σας έχει μάθει πώς γράφουμε σωστά στον υπολογιστή; Υπάρχει σετ κανόνων ηλεκτρονικής ορθογραφίας βάσει του οποίου πληκτρολογούμε και γράφουμε, ώστε να διευκολύνουμε α) αυτόν που μας διαβάζει, β) αυτόν που θα κάνει αναζήτηση με βάση το περιεχόμενο του κειμένου μας, και γ) το δύσμοιρο πρόγραμμα που θα προσπαθήσει να πιάσει τα ορθογραφικά μας.
Μαζευτείτε λοιπόν καλά μου παιδάκια εδώ γύρω να σας μάθω τα βασικά τουλάχιστον, ώστε να μην αναγκάζομαι να βγάζω τα μάτια μου κάθε φορά που σκοντάφτω σε κείμενο γραμμένο από άτομο που και καλά έχει πάρει ECDL:[ul]
[li]Πρώτο και βασικότερο: πάντα βάζουμε ένα και μόνο κενό μετά από σημεία στίξεως, πότε πριν από αυτά. Εντάξει; Παράδειγμα, αυτή η παράγραφος: προσέξτε πώς έχω κενό μετά από κάθε κόμμα, κάθε ερωτηματικό, κάθε άνω κάτω τελεία, κάθε τελεία. Το ίδιο ισχύει και για την απόστροφο: επʼ ουδενί δεν την κολλάμε στην επόμενη ή στην προηγούμενη λέξη - πάντα κολλάει στη λέξη που υφίσταται τη σύντμηση.[/li][li]Πρώτη εξαίρεση στον παραπάνω κανόνα: οι παρενθέσεις πάντα προηγούνται και έπονται από ένα και μόνο κενό, ενώ το κείμενο μέσα τους ΠΟΤΕ δεν αρχίζει ή τελειώνει με κενό. Αν η παρένθεση ακολουθείται από σημείο στίξεως τότε δεν παρεμβάλλουμε κενό μεταξύ τους. Τα ίδια ισχύουν και για τα εισαγωγικά, τα οποία πάντα βάζουμε με Shift και απόστροφο.[/li][li]Δεύτερη εξαίρεση στον πρώτο κανόνα: η παύλα. Αν τη βάζουμε ως παύση στο λόγο μας - όπως κάνω εδώ τώρα, για παράδειγμα - πάντα ακολουθείται και έπεται από ένα κενό. Αν τη χρησιμοποιούμε ως μέρος μίας σύνθετης λέξης, όπως είναι η “μπαρμπα-Γιάννης” τότε δεν πλαισιώνεται από κανένα κενό. Παρόμοιος κανόνας ισχύει για την κάθετο (”/”), η οποία έχει ένα κενό απόσταση από τις λέξεις που διαχωρίζει. Εξαίρεση όταν θέλουμε να διατυπώσουμε δυο λέξεις οι οποίες παρέχονται η μία ως “εναλλακτική” για την άλλη (όπως προ-/μετάπολεμικά ή αναβάθμιση/ανανέωση), όπου θέλουμε να αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο και να μη σπάνε κατά την αναδίπλωση της γραμμής.[/li][li]Στις συντομογραφίες, τύπου π.χ., κ.α., κ.ο.κ., λ.χ. και δε συμμαζεύεται δε βάζουμε κενό μετά από κάθε τελεία, επειδή η συντομογραφία εκλαμβάνεται ολόκληρη ως λέξη. Η τελευταία τελεία θεωρείται γράμμα και όχι σημείο στίξεως, οπότε αν δεν έπεται σήμειο στίξεως βάζουμε κενό.[/li][li]Τα σύμβολα τοις εκατό και τοις χιλίοις και οι μονάδες μετρήσεως δεν προηγούνται από κενό, ούτε το συν πλην (±) έπεται από κενό - μπαίνουν κολλητά μετά τον αριθμό που συνοδεύουν. Αντίστοιχα, τα σύμβολα μεγαλύτερο και μικρότερο από και οι μαθηματικοί τελεστές (+, -, ·, ÷) δε συνοδεύονται από κενά, αλλά εφάπτονται άμεσα με τους αριθμούς που “συνδέουν”. Αυτά επειδή κάθε πράξη ή αριθμός με τα σύμβολα και τις μονάδες του θεωρείται ενιαία μονάδα και δε θέλουμε να “σπάει” στο τέλος της γραμμής.[/li][li]Αρχίζουμε μια πρόταση με κεφαλαίο και δε σπέρνουμε κεφαλαία μέσα στην πρόταση! Μόνες λέξεις που επιτρέπεται να περιέχουν κεφαλαία τα κύρια ονόματα και “τεχνικές” λέξεις που αποτελούν αρκτικολεκτικά ή συντμήσεις και επομένως γράφονται ακριβώς όπως καθιερώθηκαν.[/li][li]Τα αποσιωπητικά είναι ΤΡΕΙΣ τελείες. Ούτε δύο, ούτε εικοσιδύο. Άλλο το αν στα κινητά τρώμε τα κενά και την τρίτη τελεία για οικονομία χαρακτήρων, σε γραπτό λόγο σε υπολογιστές είναι ασυγχώρητο.[/li][li]Όταν γράφουμε ένα κείμενο, όταν φτάσουμε στο τέλος της γραμμής το κείμενο θα αναδιπλωθεί μόνο του. Δεν πατάμε το Enter για να αλλάξουμε γραμμή, ούτε βάζουμε παύλες καταμεσής στις λέξεις στο τέλος της γραμμής για να συλλαβίσουμε, προς Θεού! Αν το πρόγραμμα που χρησιμοποιούμε υποστηρίζει συλλαβισμό έχει καλώς, θα γίνει αυτόματα - αν όχι, καλά να πάθουμε.[/li][li]Enter πατάμε μόνο όταν θέλουμε να αλλάξουμε παράγραφο ΚΑΙ ΜΟΝΟ! Δεν αφήνουμε κενά μεταξύ παραγράφων πατώντας Enter δυο και τρεις φορές, αν θέλουμε απόσταση μεταξύ μιας παραγράφου και της επόμενης το ορίζουμε από τις επιλογές για τα περιθώρια της παραγράφου στο πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου που χρησιμοποιούμε.[/li][li]Με τον ίδιο τρόπο, αν θέλουμε να αφήσουμε εσοχή στην αρχή μιας γραμμής ή να στοιχίσουμε κάποιο κείμενο πιο μέσα στη σελίδα από το αριστερά περιθώριο δεν βάζουμε πενήντα κενά. Χρησιμοποιούμε τους στηλοθέτες (tabs αγγλιστί) και τις επιλογές ευθυγράμμισης (το alignment που λένε). Για να συνοψίσω: κενά διαστήματα ποτέ περισσότερα από ένα δίπλα - δίπλα, Enter μόνο για αλλαγή παραγράφου.[/li][li]ΔΕ ΓΡΑΦΟΥΜΕ ΜΕ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΣΤΟ INTERNET! Τα κεφαλαία στο Internet σημαίνουν ότι ο γράφων φωνάζει ή τέλος πάντων ότι εξανίσταται. Ειδικά δε τα κεφαλαία που δεν έχουν κανένα σημείο στίξεως, δε χωρίζονται σε προτάσεις και ακολουθούνται ενίοτε από πολλά θαυμαστικά ή ερωτηματικά υποδηλώνουν χρήστη ηλίθιο, άσχετο και εντελώς ρηχό. Απομακρυνθείτε με προσοχή και ταχύτητα.[/li][li]Στην Ελληνική αρίθμηση οι αριθμοί συνήθως είναι κεφαλαίοι (Αʼ, Γʼ, Ζʼ, ΙΑʼ, ΞΒʼ), με εξαίρεση το ταυ του έξι: Στʼ. Ποτέ το Στ δεν το γράφουμε όλο κεφαλαίο! Μπορεί να τους γράψουμε και πεζούς (αʼ, δʼ, κζʼ). Επίσης, όλοι οι Ελληνικοί αριθμοί ακολουθούνται από απόστροφο, χωρίς κενό μεταξύ αριθμού και αποστρόφου.[/li][li]Τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό: γράφουμε σωστά Ελληνικά, ορθογραφημένα και με σωστό τονισμό. Βάζουμε τελικό και όχι πεζό σίγμα στις λέξεις που τελειώνουν σε σίγμα, ΔΕΝ τρώμε τους τόνους και τα διαλυτικά (μπαίνουν με Shift και τόνο πριν το γράμμα, τα τονούμενα διαλυτικά με Shift και τελικό σίγμα πριν το γράμμα), ΔΕ γράφουμε όπως μας καπνίσει: δημιουργούμε τεράστιο πρόβλημα σε όσους θα διαβάσουν/διορθώσουν το κείμενό μας. Άσε που οι αναζητήσεις στο Internet γίνονται κόλαση όταν π.χ. ψάχνεις για “τι γινετε σε περιπτωση πυρκαγιασ”.[/ul]Και μιας που κάνουμε και λίγο μάθημα συντακτικού και ορθογραφίας:[ul][/li][li]Υπάρχει διαφορά μεταξύ του “ότι” και του “ό,τι” - το πρώτο είναι σύνδεσμος ενώ το δεύτερο είναι αναφορική αντωνυμία και σημαίνει ο,τιδήποτε. Βάζετε κόμματα στο ό,τι όταν χρειάζονται… μόνο![/li][li]Ομοίως, το πού και πώς όταν τα χρησιμοποιούμε με την ερωτηματική τους έννοια παίρνουν τόνο, όταν έχουν την έννοια “ο οποίος” και “ότι” αντίστοιχα όχι.[/li][*]Τέλος, η κτητική αντωνυμία “του, της” δεν τονίζεται - απεναντίας, η προσωπική αντωνυμία αυτού, αυτής στον αδύναμο τύπο της (που είναι πάλι “τού, τής”) παίρνει τόνο όταν αποτελεί αντικείμενο κάποιου ρήματος. Παράδειγμα: στο “ο κουρέας μού πήρε δέκα ευρώ” (ο κουρέας πήρε από εμένα δέκα ευρώ) θα μπει τόνος στο “μου” γιατί δε μιλάω για τον κουρέα μου, αλλά για έναν άλλον κουρέα ο οποίος πήρε από εμένα δέκα ευρώ. Απεναντίας, αν έλεγα “ο κουρέας μου πήρε δέκα ευρώ” (ο δικός μου κουρέας πήρε δέκα ευρώ) δε θα μπει τόνος γιατί το μου έχει κτητική έννοια και δεν αναφέρεται σε εμένα.[/ul]Γενικά, διαβάστε λίγο συντακτικό και γραμματική, δε θα σας βλάψει. Αυτά μου έρχονται τώρα, αν προκύψει κάτι άλλο θα ανανεώσω τη λίστα. Προσπαθήστε να γράφετε σωστά, κάνετε χάρη στον εαυτό σας και στους άλλους… τόσος κόπος είναι;
