Eρηνάκι (Σκαρβέλης, Ρούκουνας)

Μουσική Θεωρία Ερωτήσεις για τραγούδια
,
1

Αν κάποιος απο τους μετέχοντες στο FORUM έχει αυτό το τραγούδι και γνωρίζει απο ρυθμούς ,ας το ακούσει μήπως και βγάλει άκρη.Εγώ πάντως ακόμα δεν έχω βρεί.
Ενώ με την πρώτη ακρόαση ,νομίζεις οτι έχεις να κάνεις με ένα κομμάτι σε 5/8 (3+2)(το οποίο στην συνέχεια γίνεται 2/4)ακούγοντάς το πάλι ,σου μπαίνει η ιδέα ότι είναι μια “αποτυχημένη” προσπάθεια να παιχτούν 6/8 πού λόγω όμως της ερμηνείας του Ρούκουνα αδυνατούν να κρατηθούν σωστά ρυθμικά.
Για ρίχτε καμμιά ιδέα.

Ε.Π.Τ.Κ(Ενας Πολύ Ταλαίπωρος Κιθαρίστας)

2

Το Ερηνάκι, έτσι όπως το έπαιξε ο Ξαρχάκος γιά την ταινία μου, με τη βοήθεια και τις οδηγίες του Θόδωρου Πολυκανδριώτη που το τραγούδησε, είναι ένα “Τούρκικο εφτάρι”. 7/8 δηλαδή, 3-2-2- με το χτύπημα πάντα πρώτο σε κάθε μονάδα, αλλά με μιά διαφορά: ανάμεσα στο πρώτο δυάρι και το τρίτο, γίνεται μιά ελαφριά καθυστέρηση. Σα να χάνει το ρυθμό. Το ίδιο κάνει και ο Δούσας (αν θυμάμαι καλά) στη “Βασίλισσα”.
΄Ομως καμιά φορά, παρασυρόμαστε και ψάχνομε γιά παράξενα πράγματα στους ρυθμούς του ρεμπέτικου, και ξεχνάμε πως ήτανε κάπως… μαστούρηδες.
Μιά μεγάλη τέτοια κουβέντα έχει γίνει με το “λάθος” στην εισαγωγή του “Χαράματα η ώρα τρεις”. Κάποιοι είπαν πως είναι… “μουσική μαγκιά”.

3

Αυτό το “Ερηνάκι” είναι 7άρι,αλλά δεν είναι το κομμάτι για το οποίο έγινε η ερώτηση.

4

Ποιό είναι το “λάθος” στο “Χαράματα η ώρα τρείς”;
ΚΚ

5

Το “Ειρηνάκι” των Σκαρβέλη-Ρούκουνα, θα το κοιτάξω απόψε και θα επανέλθω Μήτσε, εκτός αν με προλάβει κάποιος ποιό ειδικός απ’ το φόρουμ.
ΚΚ

6

Μήτσο, δεν ξέρω αν θα καταφέρω να σε “διαφωτίσω”, γιατί δεν κατέχω τις ονομασίες των μέτρων (ε… τα 9/8 τα ξέρω). Θα προσπαθήσω να στο πω …πρακτικά. Εγώ το “Ερηνάκι” το παίζω:
Πουμ πα πα πουμ πα, “σιωπαίνοντας” το δεύτερο “πα”. Παίζω δηλαδή: Πουμ σιωπή πα πουμ πα.
Στις δύο τελευταίες στροφές το γυρνάει σε γρήγορο χασάπικο.
Δεν ξέρω αν σε βοήθησα ή σε μπέρδεψα περισσότερο.
ΑΝ

7

Αυτό ʼρη είναι που βγαίνει με την πρώτη ακρόαση και είναι το 5άρι(πουμ πα πα πουμ πα)
(1 2 3 1 2)
ʼν όμως προσέξεις τον τρόπο που ξεκινάει το τραγούδισμα ο Ρούκουνας,σου μπαίνει η υποψία πώς πάει να τραγουδήσειτο εξής
(Πουμ πα πα πα πουμ πα)
(1 2 3 1 2 3)δηλαδή 6άρι με παύση στα δύο πρώτα πα
που γενικώς είναι πολύ δύσκολο να κρατηθή σαν τέμπο και απο τα όργανα αλλά και απο την φωνή ,είδικα με τις δυνατότητες της εποχής(δηλ. χωρίς μετρονόμο).Αν λάβεις δε υπ όψιν σου οτι όλα τα κομμάτια αυτού του τύπου είναι 6άρια οδηγήσαι προς αυτήν την εκδοχή. Αλλά με τον Σκαρβέλη τέμπο κιθάρα και τον Περιστέρη σόλο κιθάρα όλα είναι πιθανά.!!!Ειδικά ο Σκαρβέλης παίζει λαίκή κιθάρα με ένα πανέξυπνο τρόπο που ειλικρινά δεν έχω ξανασυναντήσει στα χρόνια που ασχολούμαι ,με την κιθάρα.
Εγώ πάντως το έπαιξα 6άρι,και ο θεός βοηθός.

9

Εψαξα και δεν έχω το τραγούδι πάντως η περιγραφή του μέτρου μου θυμίζει “σεμάι” ήτοι τούρκικο βασικά τρόπο που στην αρχή αναπτύσει 10/8 (3+2+2+3) και στο τέλος παίζει 6/8
(3+3).

11

Για την ιστορία (μετά από είκοσι χρόνια), το Ερηνάκι του Σκαρβέλη είναι αργό τριάρι.
Ακόμα περιμένουμε τον άγνωστο ειδήμονα να μας διαφωτίσει για το λάθος (!) στο “χαράματα η ώρα τρεις”…

2 «Μου αρέσει»
12

Κάποτε, σ’ ένα μουσικό σεμινάριο, ο δάσκαλος μάς έπαιξε μια ηχογράφηση που αποτελούνταν από ένα σκέτο ήχο κρουστού, που έπαιζε τέσσερις χτύπους: πα πούμ πα πούμ // πα πούμ πα πούμ //κλπ. Ο ρυθμός ήταν τόσο ασταθής ώτε έμοιαζε με βήματα μεθυσμένου που παραπαίει. Δε μας είπε τι ήταν, μόνο σχολίασε: Ωραίος αυτός ο κρουστός; Τι λέτε, να τον πάρουμε στην ορχήστρα; Χαμογελάσαμε ειρωνικά.

Μετά, μας έπαιξε το Ερηνάκι (την ηχογράφηση του Ρούκουνα). Πώς σας φαίνεται; Εξαιρετικό, είπαμε, είτε το 'χαμε ξανακούσει είτε όχι.

Το μεθυσμένο κρουστό το είχε γράψει ο ίδιος ο δάσκαλος, χτυπώντας με απόλυτη ακρίβεια πάνω στην ηχογράφηση του Ρούκουνα. Το τρίτο που μας έβαλε ν’ ακούσουμε ήταν οι δύο ηχογραφήσεις μαζί, Ρούκουνας και κρουστό, ώστε να διαπιστώσουμε ότι αυτό που μας είχε φανεί εξαιρετικό και το άλλο που μας είχε φανεί σαν μεθυσμένο ήταν ακριβώς το ίδιο.

Κι όμως, όχι ακριβώς ίδιο: ενώ το σκέτο κρουστό έμοιαζε να χτυπάει στα χαμένα, στην πλήρη ηχογράφηση, όπου τρεις μουσικοί (δύο κιθάρες και ο Ρούκουνας) συντονίζονται με χαρακτηριστική φυσικότητα πάνω σ’ αυτό τον «άρρυθμο» ρυθμό, δινόταν η αίσθηση ότι όχι απλώς δεν έχουν χαθεί αλλά, ίσα ίσα, έχουν παραπάνω από το κανονικό την ικανότητα να «βρίσκονται».

Ακολούθως ακούσαμε τα αντίστοιχα με μια νεότερη ηχογράφηση του τραγουδιού: σκέτο κρουστό, ηχογράφηση, ηχογράφηση μαζί με το κρουστό. Εκεί οι μουσικοί έπαιζαν με ακρίβεια μετρονόμου, πιθανόν άλλωστε να είχαν όντως χρησιμοποιήσει μετρονόμο (ο οποίος, παρεμπιπτόντως, είχε εφευρεθεί πολύ πριν το 1936 - #7). Ακουγόταν εξίσου σωστό. Για ακροατές όμως που, όπως εμείς, είχαν μόλις περάσει από τη διαδικασία να ακούσουν αναλυτικά την παλιά ηχογράφηση, η καινούργια κάπου υστερούσε, σαν να μην «ανέπνεε» το τραγούδι τόσο ελεύθερα όσο στην παλιά.

Το συμπέρασμα εκείνου του μαθήματος ήταν ότι το ρυθμικά σωστό δεν είναι αποκλειστικά το ρυθμικά ακριβές. Φυσικά, αυτό το είδος ρουμπάτου είναι κάτι το στάνταρ στην κλασική μουσική.

Διαβάζοντας αυτή την παλιά συζήτηση διαπιστώνω ότι ο δάσκαλος του σεμιναρίου δεν ήταν ο πρώτος (…φυσικά!) που είχε παρατηρήσει ότι το κομμάτι δεν είναι παιγμένο με μετρονομική ακρίβεια. Τους παλιούς φορουμίτες όμως τους είχε μπερδέψει (αν και υποψιάζομαι ότι κι αυτοί, όταν απλώς το έπαιζαν κι όχι όταν προσπαθούσαν να το αναλύσουν, σωστά θα το έβγαζαν).

2 «Μου αρέσει»
13

κι όμως, αυτό το κομμάτι έχει υποφέρει όσο λίγα σε διάφορες σύγχρονες εκτελέσεις… ακόμα και 5/8 σε επίσημη προσεγμένη ηχογράφηση. η αλήθεια είναι ότι είναι πολύ τεχνικό κομμάτι, και στα όργανα και στην φωνή.