Πως θα ακουγόταν το λαούτο πριν τις συρμάτινες χορδές:
2 «Μου αρέσει»
Θα ήταν πολύ δύσκολο να ερευνηθεί κάτι τέτοιο γιατί δεν έχουν διασωθεί όργανα και μαρτυρίες
Πάντως υπάρχουν λαύτες Βενιού του 19 αιώνα με κολλατζα και θεωρείται πως το Πολίτικο λαούτο είναι παλαιότερο απο το Τούρκικο ούτι και στην μικρή περίοδο που συνυπήρξαν, είχαν διαφορετικό κράτημα και τεχνική.
Το θέμα που με απασχολεί είναι το ότι είναι μάλλον το μοναδικό καθαρά τοπικό όργανο που ειναι τετράχορδο.
Μήπως πρόκειται για κάποιου είδους αντιδάνειο απο τη δύση; μήπως πχ η μαντόλα βρέθηκε κάποια στιγμή στην Πόλη και κάποιος είπε: θέλω μια μαντόλα να παίζει τα δικά μας;
Αυτό ποιος το είπε, «δικός μας» ή Τούρκος; Το λέω αυτό γιατί ενώ σήμερα η λάφτα είναι αρκετά γνωστή στην Τουρκία, είκοσι χρόνια πριν ήταν παντελώς, μα παντελώς άγνωστη και μόνο οι Έλληνες της Πόλης την έπαιζαν, που βέβαια δεν ζούσαν πια εκεί.
Πιστεύω ότι σε κάποια παλιά συζήτηση κάποιος είχε λινκάρει μια διατριβή για τη λάφτα σε γαλλόφωνο πανεπιστήμιο.
Υποθέσεις κάνω.
Εγώ μόνο Ρωμηούς γνωρίζω που παίζαν λαύτα στις αρχές του αιώνα και τους έχουμε και σε φωτογραφία. Τους 2 απο τους 3 Κυριαζήδες και τον Λάμπο Μπατζανό ο οποίος δίδαξε και τον γιό του Γιώργο, πριν το γυρίσει σε ούτι.
Για το αν τελικά το στεριανό λαούτο κατάγεται απο τη λαύτα, θα βοηθούσε να ξέραμε τι παίζαν αυτοί οι άνθρωποι.
Δυστυχώς μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε και έρευνα.ηχογραφήσεις δεν υπάρχουν
Ξέρεις πάντως και τον Ταμπουρί Tζεμίλ Μπέη, που βέβαια ήταν εξαίρεση.
Γενικά πάντως θα συμφωνήσω, φαίνεται ότι δεν τα ΄χει ψάξει κανείς τα της λάφτας στην Πόλη… Οι Τσιαμούλης – Ερευνίδης στο βιβλίο τους υποστηρίζουν ότι η λάφτα υπήρξε, ουσιαστικά, το κυρίως σολιστικό λαουτοειδές όργανο στις ορχήστρες ιντζέ σαζ του φασίλ της Πόλης, που όμως παραγκωνίστηκε από το ούτι, αρχές 20ού, που μπορούσε να τρανσπονάρει ενώ η λάφτα είχε προβλήματα, έχοντας τότε ακόμα λιγότερους μπερντέδες απ’ όσους έχει σήμερα. Δεν αναφέρουν κανέναν μη Έλληνα λαφτατζή, ενώ τον Τζεμίλ μπέη τον έχουν φωτογραφία με το τανμπούρ. Όσους Τούρκους ρώτησα (και ρώτησα μόνο επαΐοντες του είδους), μου είπαν ότι δεν ήξεραν για Τούρκους λαφτατζήδες, ούτε και για τη ζυγιά λάφτα – πολίτικη λύρα, όπου βεβαίως δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η τελευταία ονομάζεται Κεμεντζέ Ρουμί, δηλαδή των Ρωμιών.
Συμφωνώ, πολλά τα κενά.
Δεν ξέρουμε καν πόσο παλιά είναι η 4χορδη μορφή του οργάνου.Μπορεί τελικά να μην πρόκειται για παλαιό όργανο.
Δεν ξέρουμε τι και πόσους περντέδες φόραγε, και κατα συνέπεια δεν ξέρουμε τι μπορούσε να παίξει.
Μπορεί ο Λάμπος να έπαιζε βούρτσες ο άνθρωπος και να είχε μόνο ημιτόνια.
Δεν ξέρουμε καλά-καλά τι κούρδισματα είχε.
Το παίξιμο του Τσεμίλ μπεί είναι αντιπροσωπευτικό του οργάνου ή είναι και αυτό μια απο τις πολλες καινοτομίες του;
Το μυστήριο παραμένει…
Αξίζει πάντως να παρατηρήσουμε το διαφορετικό κράτημα με το ούτι όπως φαίνεται σε αυτή τη φωτογραφία με τους Κυριαζήδες.
Οι λαύτες στον αέρα, σαν να παίζουν όρθιοι, το ούτι σταυροπόδι, χωρίς ο μουσικός να σηκώνει το βάρος του.
Ετσι έπαιζε και ο Λάμπος
3 «Μου αρέσει»