Ως γνωστόν το μπουζούκι προέρχεται από το σαζ το τούρκικο.
https://images.app.goo.gl/wnFkPWMQzTQ2GgNG9
Νομίζω αυτή η φωτογραφία τα λέει όλα.
https://images.app.goo.gl/DMG1V7LnrLhUG2ju9
Εχουμε και την φωτογραφία με τον εϊτζιρίδη.
Ομος,πόσο μεγάλη είναι η παρουσία του σαζ στην ελλάδα; (είτε στην στεριανή, είτε στην μικρασία, είτε στον πόντο και στην προποντίδα) υπίρχαν Ελληνες σαζίστες στο παλάτι του σουλτάνου; δεν έχω ιδέα.
Θα σου προτείνω να διαβάσεις αυτό:
https://78strofes.gr/product/βιβλίο-από-τον-ταμπουρά-στο-μπουζούκι/
και αυτό:
https://78strofes.gr/product/από-τον-ταμπουρά-στο-μπουζούκι-β΄-τομο/
Δίνουν πολλές πληροφοριές για αυτά που ψάχνεις (σαν θεματολογία).
Τα ξέρω τα βιβλία, και καιρό τώρα θέλω να τα πάρω. Αλλά, είμαι σίγουρος πως δεν θα τα πάρω σύντομα… αν είχα σκοπό να πάρω τα βιβλία αυτές της μέρες, δεν θα έκανα το θέμα. Άλλωστε, δεν έχω διαβάσει βιβλία και άρθρα άπο τον κουρούση, και δεν ξέρω αν σάζι εννοεί τον ταμπουρά, ή αν τα καταλαβένει ως διαφορετικά όργανα. Πάντως σε αυτό το θέμα, εννοώ το όργανο που παίζουν στην τουρκία, το κλασσικό σαζ, και όχι τον παραδοσιακό ταμπουρά, που,μια τον βλέπω με μπερντέδες, μια με τάστα, τη μια κοντό, και την άλλη με μακρή λεμό. Αν και, έχω παρατιρίσει στον σημερινό ταμπουρά, πιο πολλές ομοιότητες με το σάζι.
Αυτό από που βγαίνει και το έχεις ως αξίωμα;
Στο θέμα που άνοιξες “](Εμφάνιση του μπουζουκιού στη σμύρνη(;)” ο Νίκος Πολίτης σου γράφει ότι τα μακρυμάνικα λαουτοειδή όργανα είναι πανάρχαια και συνυπήρχαν πολλές παραλλαγές τους ταυτόχρονα. Άρα δεν μπορείς να πεις ότι το μπουζούκι προέρχεται από το σάζι. Αλλά ότι και τα δύο προέρχονται από έναν παλιότερο κοινό πρόγονο.
Αυτό το θέμα έχει λυθεί σε προηγούμενη κουβέντα. Ο σημερινός ταμπουράς είναι το τούρκικο σάζι που αυθαίρετα το ονομάσαμε ταμπουρά και διδάσκεται στα μουσικά σχολεία.
Το μπουζούκι επ’ ουδενί δεν προέρχεται από το σάζι, αυτό απαντήθηκε ήδη. Όσο δεν προέρχεσαι εσύ από τα ξαδέρφια σου αλλά από τον κοινό σας παππού. Τώρα, για το κεντρικό σου ερώτημα:
Μικρή και, νομίζω, ελάχιστα μελετημένη. Ίσα-ίσα τόση ώστε η τούρκικη ονομασία να έχει αφομοιωθεί στον ελληνικό γλωσσικό μηχανισμό (το σάζι, του σαζιού, και όχι το σαζ).
Ένας πρόσφυγας μάστορας που έκανε σάζια, αν δεν κάνω λάθος ο Σκεντερίδης, μιλάει αρκετά για τη συγκριτική παρουσία σαζιών και μπουζουκιών σε μια συνέντευξη που έχει παρουσιαστεί στο φόρουμ. Ίσως στο νήμα «Αστικολαϊκά παραλειπόμενα» - όπως και να 'χει αναζήτησε το όνομά του και θα το βρεις, αλλιώς λάθος δικό μου (αλλά σίγουρα άλλα μέλη θα θυμούνται καλύτερα).
Επίσης, κάποιοι Πόντιοι εμφανίστηκαν με σάζι σ’ έναν από τους «Λαϊκούς Χειμώνες» που οργάνωνε επί πολλά χρόνια ο Γιώργης Μελίκης, και η εκδήλωση ηχογραφήθηκε και βγήκε σε δίσκο. Δε νομίζω να υπάρχει στο ΥΤ, αλλά είχα κάνει μια σχετική αναφορά με παραπομπές, πιθανότατα στο νήμα «Ταμπουράδες και πρώιμα μπουζούκια», στο οποίο θα βρεις γενικώς πολλά σχετικά με το θέμα σου.
Σ’ ένα λίγο διαφορετικό επίπεδο, το σάζι στη σύγχρονη Ελλάδα αποτελεί ζωντανή παράδοση στους Πομάκους της Θράκης. Και γι’ αυτό έχει γίνει συζήτηση, είτε -και πάλι- στο Ταμπουράδες και Πρώιμα Μπουζούκια είτε σε αυτόνομο θέμα (αναζήτησε Πομάκοι).
Και βέβαια, υπάρχουν Έλληνες σαζίστες από τη δεκαετία του '80 που ο Ρος Ντέιλι και οι Δυνάμεις του Αιγαίου πρωτοξεκίνησαν το κίνημα αυτό με τα ανατολίτικα όργανα, χωρίς ποτέ οι ίδιοι και ιδίως ο Ρος να το προβάλουν ως κάτι άλλο από αυτό που είναι, δηλαδή ένα όργανο από την Τουρκία.
Τέλος, κατά μία έννοια, ελληνοποιημέο τούρκικο σάζι παίζουν και όλοι οι μαθητές των Μουσικών Σχολείων που έχουν διδαχτεί τον λεγόμενο «ταμπουρά». Όπως επιγραμματικά λέει κι ο Λουκας παραπάνω, αυτός ο ταμπουράς δεν είναι ο ελληνικός ταμπουράς του Μακρυγιάννη κλπ. αλλά ένα τούρκικο σάζι.
Γενικώς αφιέρωσε ένα απόγευμα, όποτε το βρεις, να ψάξεις τι υπάρχει στο φόρουμ σχετικά με τους όρους αναζήτησης «ταμπουράς» και «σάζι». Θα βρεις βέβαια και πολλά που δε σ’ ενδιαφέρουν (μικρές αγγελίες…), αλλά και πολλά που απαντούν καλύτερα απ’ όσο έθεσες εσύ το ερώτημα. Στη συνέχεια, αν εξακολουθούν να υπάρχουν αναπάντητες απορίες, εδώ είμαστε και… βλέπουμε!
(Τιπ: όλες οι αναζητήσεις, όχι μόνο στο φόρουμ, φέρνουν καλύτερα αποτελέσματα αν περιλάβεις όλους τους γραμματικούς τύπους μιας λέξης. Με το «ταμπουρ» πιάνεις και «ταμπουράς», και «ταμπουράδες» κλπ. Φυσικά, μαζί θα βρεις και αποτελέσατα για το ταμπούρλο και για τα ταμπούρα των φρένων του αυτοκινήτου, τα οποια απλώς θα αγνοήσεις.)