Αυτό τον περιφημο «Ζώρζ Μπατέ» του Μπάτη , ξέρετε πού ακριβώς στου Kαραϊσκάκη ήταν? Υπάρχει ακόμα;
Δεν μπορούμε να ξέρουμε, πού ακριβώς ήταν το καφενεδάκι του Μπάτη. «Οδός Απελπισίας» έγραφε η (πασίγνωστη από πάμπολες δημοσιεύσεις) επιγραφή, αλλά σφόδρα αμφιβάλλω για την ύπαρξη, καν, τέτοιου δρόμου στον Πειραιά. Η πλατεία Καραϊσκάκη ονομάστηκε έτσι όταν κάποτε, τέλος 19ου αιώνα, τοποθετήθηκε σ’ αυτήν ανδριάς του δημοφιλούς ήρωος της επανάστασης. Μέσα στον 20όν αιώνα απέκτησε αυθαίρετα στημένες παράγκες και μικρομάγαζα, που στέγαζαν πρόσφυγες και άλλους, εν οίς και τον Μπάτη. Η πλατεία «εκκαθαρίστηκε» από τις παράγκες πριν, νομίζω, τον 2ο παγκόσμιο.
Εδώ έχει μια ιστορική αναδρομή για την πλατεία Καραϊσκάκη. Αναφέρεται ότι οι παράγκες καταστράφηκαν από πυρκαγιά το 1929.
Μπορεί να μην υπήρχε καν ως οικοδόμημα. Με τις ολιγαρκείς απαιτήσεις της εποχής, καφενείο μπορούσες να στήσεις με μια φουφού, ένα κουτί που να φυλάς μερικά χρειώδη, και καρέκλες (για να μην πω κασόνια) υπό τον αττικό ουρανό.
Τί «οικοδόμημα», βρε Περικλή! Και απ’ τις φωτογραφίες φαίνεται (βαριέμαι τώρα να τις ξαναψάχνω…), με μπαγδατόπηχες, λαμαρίνες και πισσόχαρτα είχε γίνει η «οικοδόμηση»! Πάντως ο χώρος υπήρξε, ήταν σαφώς οριοθετημένος, φωτογραφήθηκε δυό τρεις το λιγότερο φορές και ο Μπάτης, με το χιούμορ που τον διέκρινε, και το Ζώρζ Μπατέ και το Οδός Απελπισίας τα είχε κάνει επιγραφή και τα είχε αναρτήσει κανονικά. Καρέκλες πράγματι δεν νομίζω να διέθετε το μαγαζί, αρκετές ψαροκασέλες, κασόνια κ. ά. υπήρχαν στον περίγυρο, να μην ξεροσταλιάζεις….
Για τον συγγραφέα της (αξιόλογης!) αναδρομής, ξέρει κάποιος κάτι;
Μπορούμε να το περιορίσουμε γεωγραφικά?
Οι μπαγδατόπηχες τι είναι;
!!!
Πάω πάσο τότε. Μια φωτογραφία κοίταξα χτες, κι αυτή δεν έδειχνε κανέναν εσωτερικό χώρο, έδιχνε την επιγραφή, κρεμασμένη πράγματι σ’ έναν τοίχο παράγκας, που σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να είναι απλώς ο πλησιέστερος τοίχος, άσχετης παράγκας, και το καφενείο να είναι απέξω.
Όχι, όχι, τί απέξω και πολυτέλειες! Αυτό που βλέπεις ήταν το Ζώρζ Μπατέ. Εμβαδόν το πολύ 2,5 τ.μ. Έτσι κι αλλοιώς, οι «δρόμοι» του «συγκροτήματος» Καραϊσκάκη δεν θα είχαν, εκτιμώ, πλάτος μεγαλύτερο των 1,5 – 2 μέτρων.
Μπαγδατόπηχες λέγονται κάποια ελαφρά ξύλινα προφίλ, ασπρόξυλο, διαστάσεις 3 χ 5 εκ. και τέτοια. Τα χρησιμοποιούν και οι καραγκιοζοπαίκτες, είναι πολύ πρακτικά στο κάρφωμα / ξεκάρφωμα.
από πού μέχρι πού? Ακτή τζελέπη?
Αυτό ακριβώς που φαίνεται στο πλάνο, Μιχάλη. Ακτή Ποσειδώνος, Ακτή Τζελέπη, Άστιγγος και Αριστείδου (μεγάλωσε λίγο την κλίμακα, να φανούν όλα τα ονόματα).
Γι’ αυτή τη φωτογραφία μιλάμε;
Έχεις δίκιο Νίκο, το εμβαδόν είναι μικρό μεν αλλά πάντως υπάρχει. Από μνήμης δε θυμόμουν ότι ο Μπάτης είναι μέσα, τον θυμόμουν έξω, οπότε σκέφτηκα ότι μπορεί να μην υπήρχε καν «μέσα», να ήταν όλο το καφενείο υπαίθριο και απλώς να είχε κρεμάσει την ταμπέλα στον πλησιέστερο παραγκότοιχο. Όπως σε μιαν άλλη,
…όπου πραγματικά μπορεί να μην υπάρχει καθόλου καφενείο.
Πολλές φωτογραφίες, μεταξύ των οποίων κάποιες σπάνιες, εδώ:
Μεταξύ άλλων, εδώ στο νήμα #1 γράφει: Έπαιζε πάρα πολύ ωραία μπαγλαμά και είχε δικό του «χοροδιδασκαλείο» στη Δραπετσώνα, γύρω στο 1925, γράφει ο Τ. Σχορέλης. «Μέχρις ότου καεί το Καραϊσκάκη, το 1937, διατηρούσε εκεί καφενείο - τεκέ, όπου σύχναζαν όλοι οι μάγκες της εποχής.
Καθώς και στο νήμα #4: Στα 1931 άνοιξε έναν καφενέ, το “Ζωρζ Μπατέ”, στα Λεμονάδικα του Καραϊσκάκη (Ακτή Τζελέπη) που έμελλε να γίνει λίκνο του λαϊκού μας τραγουδιού.
υπάρχει μια καλή έρευνα για τους προσφυγικούς συνοικισμούς του πειραιά:
Αν είχε όντως τεκέ, θα ήταν έστω στοιχειωδώς περίκλειστος, δεν πιστεύω να την πίνανε μες στη μέση στο μεϊντάνι. Εκτός αν δεν υπήρχε απαγόρευση τότε (πότε έγινε;).
Γενικά πάντως έχω την εικόνα ότι ο Μπάτης άνοιξε πολλά εφήμερα μαγαζάκια.
Κάτι που είχα διαβάσει και παλιότερα και δεν έβρισκα αλλά αναφέρεται είδα στο λινκ του pepe. Σχετικά με το μέγεθος του μαγαζιού που οι περισσότεροι λέμε ότι μάλλον ήταν πολύ μικρό ή ίσως ήταν απλά ένας εξωτερικός χώρος, εδώ είδα γράφει ότι το χρησιμοποιούσε ο Μουφλουζέλης ως σπίτι του και κοιμόταν μέσα, άρα μάλλον είναι πιο μεγάλος ο χώρος. Αυτό που δεν διευκρινίζεται είναι αν το κείμενο αναφέρεται στο καφενείο που λέμε ή σε κάποιο άλλο. Πάντως στο ίδιο κείμενο λέει: 1927 O πιτσιρικάς Γενιτσαρης, σε ενα απο τα πρωτα καφενεια του Μπατη, άρα γίνεται ακόμη πιο μπερδεμένο το θέμα.
Λοιπόν, τώρα που την (ξαναματα-) βλέπω τη φωτογραφία, αλλά με περισσότερη προσοχή: κάποια στοιχειώδης τάξη υπήρχε, αφού η ταμπέλα περιλαμβάνει και έναν αριθμό, αρκούντως μάλιστα προβαλλόμενο. Προφανώς, ο αριθμός υποδηλώνει «Χώρος υπ’ αρ. 262». Και όχι μόνο αυτό. Ο χώρος χωρίζεται από τους διπλανούς όχι με μπαγδατόπηχες, αλλά με κανονική τοιχοποιία που μάλιστα αντέχει να στηρίξει και μηχανισμό ρολού. Άρα πρόκειται για τα καινούργια καταστήματα, που όπως φαίνεται εδώ, κατασκευάστηκαν με φροντίδα του Δήμου μετά την πυρκαϊά του ΄29. Η λεζάντα της σχετικής φωτογραφίας: Τα νέα καταστήματα της πλατείας Καραϊσκάκη στα οποία εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες παραγκούχοι, πυροπαθείς και μικρέμποροι την άνοιξη του 1930: (μετά την πυρκαϊά του Ιαν. ΄29, προσθέτω εγώ)
Κατά τη γνώμη σας ποια περιοχή στον Πειραιά εξακολουθεί να μοιάζει με τον Πειραιά από τις αρχές του περασμένου αιώνα?