Όχι, δεν είναι κόπι πέιστ. Το πληκτρολόγησα αντιγράφοντας από το χαρτώο αντίτυπό μου του βιβλίου, και τα τυχόν άλλα τυπογραφικά είναι δικά μου. (Αν προσέξετε, σχεδόν όλα μου τα μηνύματα έχουν στο τέλος τη σημείωση “τελευταία επεξεργασία: τάδε η ώρα”. Είναι επειδή πάντα μου ξεφεύγουν τυπογραφικά! Όσα πιάσει το μάτι μου μετά την ανάρτηση τα διορθώνω σε δεύτερο χρόνο.)
Συμφωνώ όμως με τον Νίκο. Carved-built δε σημαίνει τίποτε (σκαφτό-φτιαγμένο; σε σωστά αγγλικά θα έλεγε απλώς σκαφτό!).
Αλλά παιδιά, μην πάμε στην άλλη άκρη του κόσμου για να βρούμε τι σημαίνουν δύο λέξεις. Είναι αγγλική ορολογία οργανοποιίας: όποιος την ξέρει θα μας απαντήσει θετικά, όχι εικάζοντας.
Ένας λόγος παραπάνω, Περικλή, αν πληκτρολόγησες το αρχικό κείμενο και δεν το σκάναρες π.χ. [οπότε θα γίνονταν ίσως και παραπάνω λάθη σε σχέση με το αρχικό κείμενο].
Άρα υπάρχει η γραφή “rearned” , ένα λάθος τυπογραφικό σίγουρα, οπότε ίσως ξέφυγε και δεύτερο στο σημείο που συζητάμε.
Επίσης, η Καλλιμοπούλου είναι εθνομουσικολόγος, όχι οργανοποιός η ίδια, για να χειρίζεται ακριβώς την ορολογία, και μάλιστα και στα αγγλικά.
Ας είναι.
Το καλύτερο είναι - θα συμφωνήσω, τελικά - να περιμένουμε να διευκρινιστεί καλύτερα το σημείο αυτό, στο μέλλον…
Μπερδεύτηκα…
Το βιβλίο γράφει learned και carvel.
Αφού σιγουρευόμαστε για το “carvel”, ψάχνοντας τι ανακαλύπτει κανείς…
-
Αναφέρονται δυο τεχνικές για τα όργανα, π.χ.
“The 19th century bouzouki was indistinguishable from the Turkish Bozuk with its carved wood or carvel-built bowl resonator” -
Η ίδια ορολογία, επίσης, απαντά και στην κατασκευή πλοίων, από όπου μάλλον προήλθε και για τα όργανα: εδώ.
Ως πρώτη εκτίμηση, “carved wood” σημαίνει “μονοκόμματο ξύλο” και “carvel built” με ντούγιες, κατά τη γνώμη μου, πάντα.
Αυτό μας ενδιαφέρει! Εννοώ σε σχέση με το κυρίως θέμα πλέον. Παραπομπή; Έχει και συνέχεια;
Ε, καλά… Ένα αρθράκι που σκοπεύει σε σύντομη ενημέρωση όσων πανάσχετων ξένων θέλουν να ενημερωθούν για το τι είναι αυτό το ελληνικό (ή μήπως, ιρλανδικό;) όργανο με το περίεργο όνομα Bouzouki. Αναφέρει πάντως συντάκτες και παραθέτει βιβλιογραφία και άλλες πηγές. Δεν λέει χοντρές πατάτες (ψιλές μόνο), αλλά η βιβλιογραφία είναι χαρακτηριστική: ενώ απουσιάζει και ο Πέννανεν αλλά και η Καλλιμοπούλου, οι εργασίες τους διαφαίνονται μέσα από τις γραμμές, προφανώς τσιταρισμένες από κάποια κείμενα της παρατιθέμενης βιβλιογραφίας π.χ. The 19th-century bouzouki was indistinguishable from the Turkish bozuk κλπ… Εμάς, σε τι μπορεί να μας βοηθήσει;
carved = σκαφτό/σκαλιστό, μήπως έχει γίνει απλά τυπογραφικό λάθος;
Από την σελίδα της Βικιπαίδια περί κατασκευής πλοίων:
Η ομοιότητα “Carvel-built” και ντούγιες μουσικού οργάνου είναι εμφανείς.
Δίκιο έχεις Νίκο. Αλλά να μην το κοιτάγαμε; Εντάξει, τώρα που το είδαμε ξέρουμε ότι δεν είναι κανένα κείμενο αξιώσεων.
Από τη συζήτηση Αθήνα 19ος αιώνας μεταφέρω τα κάτωθι, σχετικά με δύο απεικονίσεις ταμπουροειδών:
Πρώτον.
Δεύτερον.
Η συζήτηση επεκτάθηκε και σε άλλους πίνακες, με και χωρίς όργανα. Εδώ μετέφερα όσα μου φάνηκαν σχετικά με το θέμα. Αν θέλετε να δείτε και τα υπόλοιπα, όπως μια εικόνα με κάποιο παλιό είδος τοξωτού ταμπουρά, πηγαίνετε στην αρχική συζήτηση.
Το Μουσείο Μπενάκη έβγαλε για το 2012 (και, με την ευκαιρία, καλή - αγωνιστική χρονιά σ’ όλους :)) έβγαλε λοιπόν ένα ημερολόγιο, που περιλαμβάνει φωτογραφίες ορισμένων αντικειμένων τις συλλογής του.
Ανάμεσα σ’ αυτές και μια κασέλα από τη Λέσβο, χρονολογούμενη αν δεν κάνω λάθος γύρω στο 1700 (ή 1800;), ζωγραφισμένη μ’ έναν άντρα που κρατά τον ταμπουρά του.
Το ημερολόγιο έπεσε στα χέρια μου τις μέρες των γιορτών που ήμουν Αθήνα και φωτογράφησα πρόχειρα με το κινητό τη σελίδα σκοπεύοντας να ανεβάσω τη φωτογραφία εδώ. Όμως κάποια στιγμή την έσβησα προκειμένου να τραβήξω τη φωτογραφία καλύτερα, πράγμα που στη συνέχεια ξέχασα να κάνω…
Όποιος λοιπόν είναι Αθήνα κι έχει όρεξη, μπορεί να αναζητήσει το εν λόγω ημερολόγιο και να πετύχει σε αυτό που εγώ απέτυχα, διαφορετικά όταν ξαναβρεθώ Αθήνα ελπίζω να θυμηθώ και να επαναλάβω την όλη προσπάθεια.
Αυτή η εικόνα δεν είναι;
Σε ελαφρώς καλύτερη ανάλυση εδώ. Φαίνονται τα “μάγουλα” του οργάνου, από διαφορετικό ξύλο απ’ ό,τι το υπόλοιπο καπάκι -όπως τα σάζια αλλά όχι υποχρεωτικά όπως όλοι οι άλλοι ελληνικοί ταμπουράδες- και το αρχοντικό ντύσιμο των ανθρώπων, δηλαδή η χρήση του οργάνου από την καλή κοινωνία (όπως άλλωστε, υποθέτω, και της ίδιας της τόσο πολυτελούς κασέλας).
— Νέο μήνυμα προστέθηκε στις 01:33 ::: Το προηγούμενο μήνυμα δημοσιεύθηκε στις 01:00 —
Πέρασα μια σκούπα όλες τις φωτογραφίες που έχουμε μαζέψει, και διαπίστωσα ότι αυτά τα “μάγουλα” είναι ένα χαρακτηριστικό που επανέρχεται αρκετά συστηματικά. Φαίνεται δε να συνδέονται και με ορισμένα σχήματα ηχείου.
Θέλω λοιπόν να ρωτήσω τους οργανοποιούς ή όποιον άλλον ξέρει: τι είναι αυτά τα μάγουλα; Γιατί υπάρχουν; Εξυπηρετούν κάτι άλλο εκτός από την αισθητική; Είναι πιθανό να ταιριάζουν με ορισμένα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά και όχι με άλλα;
Αυτή είναι η εικόνα.
Παρόλο που η παραδοσιακή ζωγραφική δεν φημίζεται για την προοπτική της η τον ρεαλισμό της, μπορεί να πει κανείς σχεδον με σιγουριά από τον τρόπο που κρατάει τον ταμπουρά με το αριστερό χέρι (το χέρι σχεδόν τεντωμένο και σε απόσταση από τον κορμο) ότι το μάνικο είναι μεγάλο.
Παιδιά, αυτό το τραγούδι το ξέρετε; Παναγιώτης Τσορός, Ντούρου (μάλλον λάθος στην αρχική ετικέτα αντί Ντουντού), ΗΠΑ 1929.
Τι όργανο είναι αυτό που ακούγεται; Αν δεν είναι μαντολίνο, θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι κάτι με εντέρινες χορδές (και με συγκερασμένα τάστα).
Γνωρίζει κανείς αν ο Τσορός είναι αυτός που εικονίζεται στο 1:27 του βιντέου; Αυτή τη φωτογραφία κάπου την είχαμε ξανασυζητήσει. Βαστάει μπουζούκι, το οποίο πρέπει να είναι 4χορδο και μάλιστα πιθανώς με κούρδισμα σε πέμπτες (κρίνοντας από το πάτημα που είναι σαν λαουτιέρικο).
Υπομονή…
Όπου να’ ναι ετοιμάζεται μια σημαντικότατη δουλειά με άγνωστα μέχρι στιγμής ηχογραφήματα και με πλήθος από νέα στοιχεία και ντοκουμέντα, τα οποία απαντούν (και λύνουν) πολλά από τα ερωτήματά μας!
περικλή, μήπως εννοείς στο 4:13 που κάποιος παίζει λαούτο; γιατί στο 1:27 είναι μάλλον ο καραμπάς που κρατάει ξεκάθαρα εξάχορδο όργανο -φαίνεται καλύτερα στο 1:00.
πάντως νομίζω πως ο τσορός παίζει μπάντζο.
Όχι, δεν έκανα λάθος στα δευτερόλεπτα. Τον μπουζουξή εννοώ. Στο 3χορδο - 4χορδο μπορεί να έκανα λάθος: ομολογώ ότι πιο πολύ στηρίχτηκα σε ό,τι σκόρπια θυμάμαι από κάποια άλλη συζήτηση για την ίδια φτγρ παρά σε λεπτομερή παρατήρησή της τώρα. (Βέβαια και τώρα που μ’ έβαλες να την ξανακοιτάξω πιο προσεκτικά, βλέπω ότι η άκρη της κεφαλής είναι εκτός φωτογραφίας, οπότε θα μπορούσαν να υπάρχουν άλλα δύο κλειδιά, ότι το μανίκι είναι αρκετά φαρδύ για 4χορδο, και ότι αν όντως είναι τετράχορδο με κούρδισμα σε 5ες τότε το πάτημά του είναι ο λεγόμενος «μάστορης», το ανοιχτό λα του κρητικού ή ρε των άλλων λαούτων.)
Α, ώστε μπάντζο, ε; Λογικό φαίνεται.
τζουμπους η μπαντζο…αλλα αφου ακουγεται συγκερασμενο…μαλλον το δευτερο…