Παρακολουθώ πολλούς μπουζουκτσήδες, και επώνυμους, όταν παίζουν, ακουμπάνε το δεξί χέρι τους, συνήθως δύο δάχτυλα, το μικρό και τον παράμεσο, πάνω στο καπάκι.Επειδή αυτό το κάνω και εγώ,μού έχουν πεί ότι το δεξί χέρι πρέπει να είναι εντελώς στον αέρα. Τελικά τι είναι σωστό και τι λάθος?:082:
Εγώ νομίζω ότι ο καθένας όπως βολεύεται πρέπει να το έχει το χέρι…
Έχω ακούσει ότι τα δάχτυλα πρέπει να ακουμπάνε σαν οδηγός…
Κανονικά δεν πρέπει να το ακουμπάς καθόλου διότι επηρεάζει την ταλάντωση του καπακιού άρα του ήχου σου. Για να φτάσεις σε αυτό το επίπεδο θέλει πολύ δουλεία όμως.
Το σωστό είναι το χέρι στον αέρα. Ο τρόπος που περιγράφεις, με δύο δάκτυλα στο καπάκι, γίνεται συνήθως από πρώην κιθαρίστες (είναι ο τρόπος του σολίστα ηλεκτρικής κιθάρας).
Νομίζω πως και οι δύο τρόποι είναι παραδεκτοί.Έχω δει σπουδαίους δεξιοτέχνες (Ν.Τατασόπουλος,Κ.Τσέκας,κ.α) να χρησιμοποιούν και τις δύο τεχνικές στο ίδιο κομμάτι.Στα πιο στακάτα σημεία ακουμπάνε ενώ στα πιο γρήγορα και σε κάποια τρέμολα παίζουν στον αέρα.Επίσης και ο Τσιτσάνης έπαιζε με τα δάχτυλα ακουμπισμένα.
Όταν μιλάμε για πένα προφανώς μιλάμε για την ποιότητα του ήχου που βγάζει ο παίκτης.Καθ ΄ομολογία των περσσοτέρων τον πιο “στρογγυλεμένο” ήχο είχε ο ΖΑΜΠΕΤΑΣ. Το χέρι του ακουμπούσε στο καπάκι;
εγω να ρωτήσω κάτι άλλο παρεμφερές…το νυχάκι στο μικρό δαχτυλάκι παίζει ρόλο στον ήχο; οπως βλέπω ο τσιτσάνης το είχε μπόλικο…
Δεν παίζει ΚΑΝΕΝΑ απολύτως ρόλο στον ήχο. Τα δάχτυλα απλώς ακουμπούν, δεν πιέζουν το καπάκι. Αλλά και πάλι, στο συγκεκριμένο σημείο δεν επηρεάζεται ο ήχος. Δείτε και πώς έπαιζε ο Παπαιωάννου… Στο στιλ παίζει ρόλο, και ίσως στην ταχύτητα.
Αυτά περί του πώς πρέπει να κινείται ο καρπός, σε ποια γωνία πρέπει να κρατάς το όργανο, πού να ακουμπά ο αγκώνας κλπ, κλπ, είναι το λιγότερο ανοησίες…
Δεν έχουν όλοι οι εκτελεστές το ιδιο ύψος, τα ίδια δάχτυλα, τον ίδιο πήχυ, το ίδιο όργανο κλπ, κλπ, ώστε να βολεύονται στην ίδια θέση, ακόμα κι αν υποθέταμε ότι μία και μοναδική θέση είναι η καταλληλότερη.
Το αν παίζει και πόσο ρόλο παίζει το να ακουμπάει το χέρι στο καπάκι,μπορει εύκολα να αποδειχτεί κτυπώντας τις χορδές και βάζοντας αμέσως το χέρι μας στο καπάκι.Όπως λέει και ο φίλος tripas είτε λίγο είτε πολύ επηρεάζεται η ταλάντωση. Ο ΤΣΙΤΣΑΝΗΣ και ο ΠΑΠΑΙΩΑΝΝΟΥ όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω έπαιζαν με δάκτυλα ακουμπισμένα στο καπάκι είχαν όμως “πλεόνασμα ψυχής” που αντιστάθμιζε την όποια τεχνική ατέλεια.
Βέβαια αν δεις προσεκτικά το βιντεάκι του ΤΣΙΤΣΑΝΗ θα παρατηρήσεις ότι ακουμπά πάνω στο κορδόνι του σκάφους σε σημείο που δεν υπάρχει ταάντωση ή τέλος πάντων είναι αμελητέα.Αυτό όμως προυποθέτει να έχεις τόσο μικρό δάκτυλο όσο μικρό ήταν του ΤΣΙΤΣΑΝΗ.
Η προσωπική μου όμως εμπειρία είναι η εξής.Όταν ξεκινούσα να μάθω μπουζούκι μόνος μου έβαζα και γω το δάκτυλό μου για οδηγό.Παιρνόντας τα χρόνια , εμπειρικά είδα ότι όταν κτυπούσα τις χορδές με ελεύθερο χέρι ο ήχος ήταν πιό γεμάτος πιό πλήρης και πιο στρογγυλός.Δεν βοηθούσε όμως το χέρι που είχε συνηθήση να παίζει αλλιώς.Την λύση μου την έδωσε φιλος πολύ καλός παίκτης που μου είπε: Παίζοντας κράτα και μια πένα με τα μικρά σου δάκτυλα.¨΄Ετσι ασυναίσθητα έμαθα να παίζω χωρίς να ακουμπώ το καπάκι.
Τελειώνοντας πριν ενάμιση περίπου μήνα παίζαμε με κάποιους φίλους σε ένα ταβερνάκι,μεταξύ μας και ο ένας μπουζουξής ενδιαφέρθηκε να δεί το μπουζούκι μου γιατί του ακούγοταν ωραίᨴΟταν το έπαιξε μου λέει “πολύ ωραίο το όργανο αλλά εγώ το θέλω με περισσότερες μπάσες”.Τότε τον έβαλα να παίξει χωρίς να ακουμπά το καπάκι και ως δια μαγείας το όργανο έβγαλε και πιο εντυπωσιακά μπάσσα , και ποιοτικότερα πρίμα.
1 «Μου αρέσει»
Τι εννοείς ‘βάζοντας το χέρι μας"; Όλη την παλάμη; Με πίεση; Πού; Μιλάμε για απλή επαφή, όχι πίεση, με μόνο ένα ή δύο δάχτυλα. Στα δικά μου μπουζούκια δεν κάνει καμιά διαφορά. :230:Το μέρος που ταλαντώνεται είναι το πίσω μέρος του καπακιού. Εκεί που ακουμπά δάχτυλο /-α έχει ούτως ή άλλως καμάρι(α) από κάτω, οπότε η ταλάντωση είναι αμελητέα. Άσε που κάποια όργανα μπορεί να έχουν και πλαστικά… Στο δικό σου κάνει τόση διαφορά; :084:
Νομίζω ότι πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει να βρει κανείς το σωστό σημείο επαφής της πένας με τις χορδές, σε σχέση με τον καβαλάρη. Συνήθως οι άπειροι νομίζουν ότι ο ήχος πάράγεται από τις χορδές, εισάγεται στο ηχείο από την τρύπα και ενδυναμώνεται, γι’ αυτό και παίζουν ακριβώς πάνω από την τρύπα. Αυτό είναι σημαντικό λάθος. Μπορεί κάποιο όργανο να αποδίδει καλύτερα εκεί, ωστόσο συνήθως για πλήρη εκμετάλλευση των ακουστικών ιδιοτήτων του οργάνου πρέπει να χτυπάμε πολύ πιο πίσω.
Λέω βάλε την παλάμη όλη για να αισθανθής την διαφορά. Σε όργανα υψηλών απαιτήσεων με ευρεία απόκριση συχνοτήτων η διαφορά είναι εμφανής.
Όντως είναι βασικό θέμα το σημείο επαφής με την πένα, αλλά ας μην ξεχνάμε πως το σημείο επαφής της πένας αλλάζει σύμφωνα με το “χρώμα” που θέλουμε να δώσουμε στον ήχο.Προσωπικά χρησιμοποιώ σαν σημείο επαφής της πένας, το σημείο εκείνο που δίνει μιαν αρμονική,μεταξύ τρύπας και καβαλλάρη. Απο κει και πέρα σύμφωνα με τις απαιτήσεις και το ηχόχρωμα που θέλω να δώσω , μετακινώ είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω την πένα. το βασικό σημείο πάντως είναι η αρμονική που σου ανέφερα.
Σημειωτέον και εκεί που υπάρχουν καμάρια υπάρχει ταλάντωση (άλλου είδους) η οποία συνεισφέρει στο τελικό αποτέλεσμα και δεν είναι καθόλου αμελητέα.
Εκείνη την εποχή, το “μπόλικο” νυχάκι στο μικρό δάκτυλο ήταν για πολλούς άντρες μαστ:)
Δεν γνωρίζω αν έπαιζε άμεσα κάποιο ρόλο στον ήχο, στη περίπτωση των μπουζουξήδων…
ίσως όμως έμμεσα. Είχα δει πολλούς να καθαρίζουν (στυλ φτυαράκι) τ΄αυτιά τους μ΄ αυτό:019:
Το μακρύ νυχάκι στο μικρό δάχτυλο του δεξιού χεριού είχε και κοινωνικόν λόγον υπάρξεως: -Με βλέπετε εμένα; Δεν κάνω χειρωνακτική εργασία! Κάτι κατάφερα στη ζωή μου.
:256::256::256::019::019:
Έτσι ήταν όμως, ακριβώς όπως το γράφει ο Νίκος!
Λειτουργούσε βέβαια και σαν πρακτικό πολυεργαλείο. Αφού το έχεις, το χρησιμποποιείς.
Πέρα από τη πλάκα, το μικρό δακτυλάκι, ονομάζεται ωτίτης. Συχνή ερώτηση και σε σταυρόλεξα. Ο ωτίτης με το μεγάλο νύχι ήταν το 2 σε 1 της εποχής:)
Στους καπνιτές έβρισκε πολλές εφαρμογές: Σαν χαρτοκόπτης στο άνοιγμα της κασετίνας των τσιγάρων, σαν κατσαβίδι στο γέμισμα του αναπτήρα με βενζίνη, σαν εργαλείο πίεσης του καπνού στα στριφτά κ.λ.π
Για ορισμένους ήταν βολικό στις μυτιές καπνού (φταρνίσματος), στη χρήση κόκας… και πάει λέγοντας
Δεν το κορόιδεψα. Απλά μου άρεσε. Πρώτη φορά το άκουσα. Πάρτε και αυτά τα βιντεάκια με τον Τρίγκα (το χέρι στο καπάκι):
Και ο πιό μεγάλος …
χωρίς δάκτυλο, με δάκτυλο και με παλάμη!!! (τα τρία πρώτα λεπτά κυρίως)
Η ουσία είναι ότι πρέπει να μπορείς να παίξεις με την “πένα” ελεύθερη. Μετά για λόγους “χρώματος” κάνεις ότι θέλεις.
Τι εννοείς ακριβώς με την “πένα” ελεύθερη;
Να μην ακουμπάνε δάκτυλα στο καπάκι!
Με ελεύθερη κίνηση της άκρας χειρός (από τον καρπό και κάτω).
Έτσι η πένα έχει το μέγιστο εύρος “ταλάντωσης” και σου δίνει την δυνατότητα να αυξομειώνεις την ένταση του χορδίσματος.
Ανακαλύπτει κανείς όταν σταδιακά απελεύθερώνεται ο καρπός, ότι η δυναμώνει πάρα πολύ η πενιά. Άρα οι επιλογές χρώματος γίνονται περισσότερες.
Εκτός των άλλων επιταχύνεται και το παίξιμο! Γιατί παρατηρήστε τελικά, ότι τα “όρια” στην ταχύτητα και την καθαρότητα τα βάζει η πένα στους περισσότερους από μας. Τους θνητούς…