Στα δύο αυτά sites παρατήρησα κάποια όργανα (μαντολίνα και λαούτα) που οι δούγιες του αντηχείου ήταν σκαλιστές. Δηλαδή είχαν αυλακωθεί ανάμεσα στις συγκολλήσεις, λεπταίνοντας τες. Φαντάζομαι ότι παραμένοντας άθικτα τα “νεύρα” των συγκολήσεων η στατική αντοχή του αντηχείου δεν επιβαρύνεται.
Η εργασία αυτή αποσκοπούσε μόνο στο αισθητικό αποτέλεσμα ή μήπως λεπταίνοντας το ξύλο του αντηχείου επιτυγχάνονται καλύτερες “δονήσεις” ενισχύοντας τον ήχο; Ή ακόμα “κουρδίζεται” το αντηχείο και μάλιστα σε διάφορα στάδια της κατασκευής του οργάνου;
Αν πράγματι υπάρχει θέμα πέραν της αισθητικής γιατί δεν τα βλέπουμε συχνά και σήμερα;
Φυσικά κ. Γρηγόρη και δεν τα βλέπουμε συχνά, γιατί ως γνωστόν οι περισσότεροι κατασκευαστές στην Ελλάδα παίρνουν έτοιμα σώματα, και πιο απλά, από σκαφάδες.
Ένα τέτοιο αντηχείο χρειάζεται πολύ λεπτή δουλειά, και με πολλές εργατοώρες.
Εκτός από την αισθητική μεριά, δύο βασικοί λόγοι είναι ότι τα σημεία που ενώνονται οι δούγιες αναμεταξύ τους είναι φαρδιά (είτε έχουν ανάμεσα φιλέτο είτε όχι) με αποτέλεσμα το σκάφος να είναι αρκετά γερό και στιβαρό στις καιρικές συνθήκες, αλλά και στα χτυπήματα-πεσίματα, κατά κάποιο τρόπο ατσαλώνεται με <εξωτερικά> νεύρα.
Από την άλλη δε, με αυτό τον τρόπο γίνεται πιό ελαφρύ και δεν γλιστράει εύκολα στο σώμα.
προ διμηνου ημουν στο εργστηριο των αδελφων κουκουριγκου οπου κατασκευαζανε ενα μαντολινο κατ αυτο τον τροπο σκαλιστο! μου εκανε κ τοτε πολυ εντυπωση και οντως μονο που το επιανες το ενοιωθες σαν κατι διαφορετικο!
Πιστεύω ότι έχει ένα ρόλο πέρα της αισθητικής.Δεν το βλέππουμε συχνά σήμερα απλά γιατί είναι αρκετα δύσκολο και η εποχή μας είναι αυτή της ταχύτητας και της μαζικής παραγωγής.Ωστόσο ο Σπουρδαλάκης,ο Κουκουρίγκος και ο φρονιμόπουλος (το λαούτο στο blog) εφαρμόζουν την τεχνική.Ο Νίκος φαντάζομαι θα μας πει περισσότερα.
Στου Νίκου Φρονιμόπουλου το λαούτο, δυστυχώς δεν ήταν ξεκάθαρες οι σκαλιστές ντούγιες στη φωτογραφία (στο μικρό μέγεθος που επιτρέπει το φόρουμ) και γι’ αυτό δεν την ανήρτησα. Μάλιστα η απορία μου πρωτοδημιουργήθηκε απ’ αυτό, αλλά με τον καταιγισμό πληροφορίας που παίρνω όποτε συναντιώμαστε, δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να τον ρωτήσω δια ζώσης. Ο Σπουρδαλάκης πράγματι έχει κι’ αυτός ανάλογες κατασκευές μπουζουκιού. Για τους αδελφούς Κουκουρίγκου παρ’ ότι έχουν εξαιρετικά ενημερωτική ιστοσελίδα δεν μπορεσα να βρώ κάποια φωτογραφία
Ανακεφαλαιώνοντας μέχρι στιγμής (απ’ ότι κατάλαβα) αρχικά οι ντούγιες είναι παχύτερες αυτών που συνήθως χρησιμοποιούνται για την κατασκευή σκάφους και λεπταίνονται για να μειωθεί αφ’ ενός το βάρος, αφ’ εττέρου να δημιουργηθεί το νεύρο στην σύζευξη, που ενισχύει περισσότερο!!! (σε σχέση με τα συνήθη σκάφη) την στιβαρότητά του. Ακόμα διευκολύνει στο κράτημα.
Στον ήχο κάποια επίπτωση;
Πάντως είναι αισθητικά όμορφο αποτέλεσμα. Καταλαβαίνω οτι θα επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την κατασκευή ποιοτικού σκάφους (μια ματιά στο ιστολόγιο του Φρονιμόπουλου δίνει τον ορισμό του “ποιοτικού” σκάφους) αλλά όταν κάποιος έχει την οικονομική δυνατότητα (επαγγελματίες υψηλής στάθμης κλπ) γιατί δεν επιλέγει να παραγγείλει κάτι ανάλογο; Τόσο πια πιο μερακλήδες ήταν οι παλαιότεροι οργανοπαίκτες;
Και μια κουτσομπολίστικη. Οι τιμές του Σπουρδαλάκη για τα σκαλιστά είναι αισθητά μεγαλύτερες των απλών; Οι πελάτες τα προτιμούν; Ή είμαστε λίγοι όσοι το θεωρούμε όμορφο;
Τόσο πια πιο μερακλήδες ήταν οι παλαιότεροι οργανοπαίκτες;
Εγώ βρε παιδιά, επειδή μπήκαν και οι παλαιότεροι οργανοπαίχτες στην κουβέντα- και αν και δεν ξέρω ακριβώς ο Γρηγόρης με το ‘‘παλαιότεροι’’ τι εννοεί, δηλ. εν εννοεί δεκαετία 60’, 50’ ή και 20’-30’, ωστόσο δεν έχει τύχει να δω όργανο με σκαφτές δούγιες από παλιό Έλληνα μάστορα, ούτε καν από τον μεγάλο Μούρτζινο που προσωπικά θεωρώ τον πιο πιθανό να κατασκεύαζε τέτοια σκάφη…αντίστοιχα έχω δει αρκετά Ιταλικά μαντολίνα εποχής να έχουν τέτοια σκάφη…και αναρωτιέμαι αν οι παλιοί Έλληνες μαστόροι χρησιμοποιούσαν αυτήν την τεχνική… (γιατί ούτε και στο μουσείο έχω δει αντίστοιχο όργανο-αν και ξέρω ότι δεν εκτίθεται το σύνολο της συλλογής…). Αν κάποιος έχει ένα τέτοιο όργανο από παλιό Έλληνα μάστορα, ας ρίξει μία φώτο…θα ήταν κατατοπιστικό… εγώ σας δείχνω δύο φώτο από ένα παλιό Ιταλικό μαντολίνο που έχω, κατασκευής Lazzaro (Napoli), στο οποίο οι σκαφτές δούγιες ενώνονται με ασημόβεργα…
…και μια και το ανέφερα, μήπως μπορεί κάποιος να μας πει γιατί σε αρκετά από αυτόυ του είδους τα σκάφη τα φιλέτα ανάμεσα στις δούγιες ήταν μεταλλικά? Ήταν μόνο αισθητικό το θέμα ή ο συνδυασμός ξύλου και μετάλλου έδινε επιπλέον αντοχή? Επιρρέαζε και τον ήχο? Έχω δει και μαντολίνα με μεταλλικά φιλέτα στο καπάκι (σε κάποια Calace και στο εβένινο μαντολίνο του Μούρτζινου…). Και αυτό για τους ίδιους λόγους γινόταν?
Τί όμορφο μαντολίνο είναι αυτό! Με το μερακλήδες εννοούσα ακριβώς αυτό. Ασημόβεργα στην ένωση!!! Δεν το περιόρισα αναγκαστικά στους Έλληνες το “παλαιότερος”.
Όχι στις ίδιες τιμές βρίσκονται τουλάχιστον εγώ όταν είχα πάει στο εργαστήριο να διαλέξω όργανο ήμουν μεταξύ τριών μπουζουκιών εκ τον οποίων τα 2 ήταν με σκαλιστές δούγιες όμως προτίμησα αυτό που πήρα καθαρά για τον ήχο του , δεν διάλεξα με άλλο κριτήριο το μόνο που μετάνιωσα είναι η κλίμακα του που το 70άρι για τα δικά μου χέρια είναι λίγο μεγάλο. Πάντως είναι αλήθεια πώς το όργανο τα άλλα δεν γλιστρούσαν και εμφανισιακά τουλάχιστον (μιας και οι γνώσεις μου δεν είναι μεγάλες για το πόσο επηρεάζουν τον ήχο) ήταν πολύ πιο όμορφα σκάφη από το δικό μου. Να αναφέρω πως ήταν και τα 2 15άρια σκάφη.
Ωραια πραγματικα τεχνικη αν και επιπονη.Συμφωνω σε ολα οσα αναφερονται πιο πανω και νομιζω οτι την πιο λογικη και σωστη εξηγηση την δινει ο Τασος θεοδωρακης.Αυτο που εχω δει ολα τα χρονια που ασχολουμαι με την οργανοποιοια ειναι οτι οι περισσοτεροι που παραγγελνουν η δεν γνωριζουν η δεν ειναι διατεθιμενοι να πληρωσουν παραπανω.Απο πλευρας αισθητικης ειναι πραγματικα πολυ ομορφο.Ιδιαιτερα δε αν χρησιμοποιησεις συνδιασμο ξυλων με διπλο φιλετο.Οι περισσοτερες παραγγελιες για τετοια οργανα ειναι συνηθως απο ανθρωπους οι οποιοι ειναι ερασιτεχνες και ψαχνουν για κατι το διαφορετικο.Ειχαμε πολυ καιρο να παρουμε τετοια παραγγελια σε μπουζουκι.προσφατα ηρθε ενας ερασιτεχνης και ζητησε συνδιασμο παλλισανδρο-τριανταφυλια μπουμπιγκα με διπλο φιλετο.οταν τελειωσει το οργανο θα το ανεβασω για να το δουν οσοι ενδιαφερονται.
Αυτο ομως που πιστευω ειναι οτι το ηχητικο αποτελεσμα με ενα τετοιο σκαφοσ θα ειναι καλυτερο.Λογικα εαν το παρει κανεις μιας και οι δουγιες ειναι σαφως πιο λεπτες στην μεση θα παλονται περισσοτερο.αρα θα εχουμε και πιο μεγαλη ενταση του ηχου.Βεβαια την τεχνικη αυτη την εχω δει περισσοτερο σε τριχορδα και οχι σε τετραχορδα.Ισως γιατι οι περισσοτεροι που παιζουν τριχορδο ειναι υπερ της λιτοτητας και πιο πολυ υπερ της απλης κατασκευης χωρις πολλα οστρακα και φιγουρες.
Μπραβο πολυ ωραια δουλεια απο τον συναδελφο τσακιριαν.Και κεντημενο παρακαλω.Και 40 αρι απο οτι φαινεται.ακομη πιο δυσκολο.Τετοιο παντως δεν ειχα δει μεχρι τωρα που ανεβασες την φωτογραφια.Εκπληκτικο.:088:
Φιλε Αποστολη καλα θα ειναι ο διαολος να μεινει με ακεραια και τα δυο ποδια.Κι αν γινει κατι να παρακαλας να ειναι σκετο στραμπουληγμα.
αν ομως γινει πιστευω οτι επισκευαζεται οπως ολα τα σπασιματα εκτος και εαν αποκοληθει καποιο κομματι οποτε τα πραγματα ειναι δυσκολα:016:
Σαν όνειρο θυμάμαι κάποτε, ένα εβένινο μαντολίνο του Μούρτζινου με σκαλιστές ντούγες, ασημένια φιλέτα και πολλές ζημιές, τόσες που δεν έπαιζε καθόλου. Ήταν το πρώτο όργανο του Μούρτζινου που έβλεπα από κοντά και μου είχε κάνει τεράστια εντύπωση ! Υπήρχε σε κάποιο σπίτι που δε θυμάμαι που,πως και γιατί βρέθηκα και χρησίμευε απλώς σαν …ντεκόρ!
Αργότερα, είδα ξανά αυτή την τεχνική από τον πρόωρα χαμένο, φίλο μου οργανοποιό,το Νίκο το Στασινό. Ο Νίκος, χαρισματικός μάστορας και ανύσηχο πνεύμα, είχε κατασκευάσει αρκετά τέτοια όργανα, με ξύλινα όμως φιλέτα.
Το συνδιασμό ασημιού και ξύλου, ομολογώ ποτέ δεν τον κατάλαβα. Γιά τις σκαλιστές όμως ντούγες, ισχύουν όσα ειπώθηκαν προηγούμενα. Είναι πολύ όμορφη και ενδιαφέρουσα τεχνική που μπορεί να δώσει πραγματικά ξεχωριστά όργανα. Οπωσδήποτε όμως αλλάζουν οι ακουστικές ιδιότητες του ηχείου, και αυτή την αλλαγή πρέπει να την συνυπολογίσουμε στην κατασκευή μας.
[QUOTE=Νίκος Φρονιμόπουλος;177950]Σαν όνειρο θυμάμαι κάποτε, ένα εβένινο μαντολίνο του Μούρτζινου με σκαλιστές ντούγες, ασημένια φιλέτα και πολλές ζημιές, τόσες που δεν έπαιζε καθόλου. Ήταν το πρώτο όργανο του Μούρτζινου που έβλεπα από κοντά και μου είχε κάνει τεράστια εντύπωση ! Υπήρχε σε κάποιο σπίτι που δε θυμάμαι που,πως και γιατί βρέθηκα και χρησίμευε απλώς σαν …ντεκόρ!
Υπάρχει κε Φρονιμόπουλε η πιθανότητα να έχετε κρατήσει καμά φωτογραφία από αυτό το όργανο? :085:
Το επισκευάσατε εσείς?
Δυστυχώς τότε ήμουν πολύ νέος, δε θυμάμαι αν είχα φτιάξει καν το πρώτο μου όργανο.
Ούτε θυμάμαι πως είχα βρεθεί σ`αυτό το σπίτι, δεν ήταν κάποιου γνωστού μου. Ήξερα απλά, σαν φήμη, το όνομα του Μούρτζινου από το δάσκαλό μου, το Θανάση τον Συριανό.
Όπως είπα, αυτό που θυμάμαι είναι μιά ανάμνηση, σαν σε όνειρο…
Σε ένα κατάστημα μουσικών οργάνων στην Πόλη το 2001 είχα δει ένα παρόμοιο μαντολίνο του Μούρτζινου με σκαλιστές ντούγες από παλίσανδρο (έμοιαζε με το μαντολίνο που ανέβασε ο 1980gms). Πολύ λεπτοδουλεμένο όργανο, η τιμή του τότε 2.200 δολάρια.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση επίσης ήταν ότι στην ετικέτα του έγραφε με κεφαλαία γύρο από μία άρπα «ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ».
Δεν μπόρεσα να διακρίνω κάποια ημερομηνία, από εκεί ξεκίνησε ο <σπεσιαλίστας>?
