Ρεμπέτικη κιθάρα: κλίμακα οργάνου, διάμετρος χορδής και ήχος

Έχω μια απορία:

Σε μια από τις κιθάρες μου, ενώ όλες οι χορδές βγάζουν τρομερό ήχο, η 6η χορδή (μι μπάσα), δεν “σονάρει” όπως οι άλλες (μιλάμε όταν τις παίζουμε ανοιχτές).
Έχω παρατηρήσει, όταν κάνω εναλλακτικό κούρδισμα -χαμηλότερο του μι, πχ νότα ρε- στην συγκεκριμένη χορδή, ο ήχος διογκώνεται, αποκτά πιο ζεστή χροιά (αυτό βέβαια συμβαίνει σε όλες τις κιθάρες), αλλά κυρίως ομογενοποιείται, γίνεται περισσότερο ίδιος με των άλλων. Σαν η χορδή ξαφνικά να γίνεται αυτό που πρέπει…
Σημειωτέον ότι συμβαίνει με ό,τι χορδές της έχω φορέσει (10αρες bronze extra light ή 11αρες silver)
Το φαινόμενο βέβαια δεν το αντιλαμβάνεται κανείς τόσο όταν ακούει, αλλά όταν παίζει το όργανο.
τί μπορεί να φταίει; έχει σημασία η κλίμακα, το πάχος χορδής, η τάση;
τί επιλογές έχω ώστε να αποκτήσει τον ίδιο όγκο σε μι κούρδισμα; Να φορέσω πιο χοντρή Μι μπάσα (πχ. 12αρα) ; ή μήπως πιο hard tension;

Περιμένω με ανυπομονησία τις γνώμες των ειδικών.
Ευχαριστώ εκ των προτέρων

Μπάμπη αν μπορείς πες την κλίμακα του οργάνου, τις διάμετρους της μι μπασας και το υλικό για κάθε διάμετρο που εχεις δοκιμασει (δεν ειναι σε ολα τα σετ το ιδιο), αν εχει κόκκαλο ή ξύλο στον πάνω καβαλάρη και αν εχει κοκκαλο ή τάστο στη γέφυρα.

Ηλία καλωσόρισες και ευχαριστώ για την άμεση ανταπόκριση.
Θα επανέλθω με λεπτομέρειες μέσα στο Σ/Κ, το σίγουρο είναι ότι ο κάτω καβαλάρης έχει τάστο και απάνω έχει κόκαλο.

Αφού λες οτι πάιζει καλύτερα στο Ρε τότε η χαμηλότερη τάση βοηθάει. Για να έχει χαμηλοτερη τάση μια χορδή πρέπει να βάλεις μικρότερη διαμετρο, πιο μαλακό υλικό ή και τα δύο (και η μικρότερη κλιμακα έχει μικρότερη τάση). Οι ασπρές χορδές ειναι χάλκινες επαργυρομένες και άρα πιο μαλακές από τις Bronze ή phosphore bronze - ακομα πιο σκληρές. Δοκίμασε να βαλεις Arzentina Savarez 1610Μ. Έχει χύμα ο νακας - παπαγρηγορίου και η μπάσα χορδή είναι 045. Μικρότερη ακόμα τάση μπορείς να πετύχεις με χορδες silk and steel, γιατι ειναι πιο μαλακός ο πυρήνας της χορδής.

Υπάρχει όμως περίπτωση να ειναι από τους καβαλάρηδες και επειδή κάτω εχει τάστο τότε ειναι πιο πιθανό να οφείλεται στον πάνω. Αν φταίει αυτό τότε μάλλον θέλει διαμόρφωση το αυλάκι της χορδής.(μην το επιχειρήσεις μόνος σου, 9 στους 10 το κάνουν χειρότερο).

Υπάρχει άλλη μια πιθανότητα αλλά ειναι πιο μικρή: Το καπάκι, ανάλογα με τη νότα, δονείται σε διαφορετικές περιοχές (chladni patterns). Αν στη μι μπάσα χορδή κάποια από τις περιοχές που δονούνται, δεν δονειται οπως πρέπει, γιατι έχει ενα καμάρι εκει για παράδειγμα, τότε υπάρχει η πιθανότητα να ειναι η νότα πιο αδύναμη. Σε αυτή την περίπτωση, αν ένας αρκετά εμπειρος οργανοποιος αναγνωρίσει ότι οντως ειναι αυτό το πρόβλημα προχωράς σε πιο μεγάλη επέμβαση. Τώρα αν είναι ένα ιστορικό όργανο προκύπτουν και άλλα ζητήματα.

Έχε πάντως υπόψη σου ότι πολλά ηχητικά προβλήματα οφείλονται στα κόκκαλα και στο πως είναι διαμορφωμένα.

Νομίζω επίσης και συμφωνούν και άλλοι οργανοποιοί ότι τα όργανα αποδίδουν περισσότερο με χαμηλότερες τάσεις.

Εγώ θα το προσέγγιζα αλλοιώς: Κάθε όργανο έχει τη δική του “προσωπική” ιδιοσυχνότητα. Είναι μετρήσιμη, μέσω κάποιας πολύπλοκης διαδικασίας και μάλιστα, μπορεί και να επηρρεάζεται, σε κάποιο βαθμό, από τις κατασκευαστικές παραμέτρους του οργάνου, κατά την κατασκευή του και ίσως, να προβλέπεται κιόλας. Θυμάμαι τον Νίκο Φρονιμόπουλο να λέει ότι ο Σταθόπουλος (Νέας Υόρκης) κατάφερνε να φέρνει τα όργανά του πολύ κοντά στις ιδιοσυχνότητες που εκείνος επιθυμούσε.

Απ’ ό,τι έχω καταλάβει, το ιδεώδες θα ήταν να μην υπάρχει ιδιοσυχνότητα, γιατί όπως είναι αναμενόμενο, όταν κρούεται κάποια χορδή (είτε ανοιχτή, είτε πατώντας τάστο) κοντά σην ιδιοσυχνότητα, αυτή η κρούση θα διεγείρει το ηχείο περισσότερο από κρούσεις σε όλες τις άλλες συχνότητες. Όμως, αυτό που θέλει ο κάθε χρήστης (και κατασκευαστής) χορδόφωνου οργάνου είναι, αυτό που θα ήθελε και ο Μπάμπης: όλες οι χορδές, είτε ανοικτές παίζονται είτε οπουδήποτε μέχρι και στο οξύτερο τάστο, να σονάρουν όλες και παντούτο ίδιο. Δεν ξέρω πάντως, αν η ιδιοσυχνότητα επηρρεάζεται και από αλλαγές στην τάση που εφαρμόζεται στο μπράτσο. Λογικά, θα έλεγα όχι. Αυτό που ξέρω είναι ότι οι μετρήσεις για την εύρεση της ιδιοσυχνότητας γίνονται με ξαρμάτωτο όργανο.

Η κλίμακα της κιθάρας είναι 65 cm.
Οι χορδές είναι Fisoma bronze 80/20 super light δηλαδή 0.10 0.13 0.20 0.26 0.36 και 0.45!η επίμαχη μι μπάσα.
Τα περί ιδιοσυχνότητας έχουν ενδιαφέρον, αλλά δεν ξέρω εάν εκεί οφείλεται το πρόβλημα.
Μια σημαντική λεπτομέρεια που κακώς ξέχασα να αναφέρω -κι εγώ προσπαθώ τώρα να αποκρυπτογραφήσω τι συμβαίνει - είναι ότι η χορδή μοιάζει πιο "σφιχτή " από τις άλλες, πιο τεντωμένη. Το ίδιο συμβαίνει και με την σολ, αλλά αυτό μοιάζει πιο φυσικό κ άλλωστε ο ήχος της είναι οκ.

Μπάμπη δοκίμασε τις Arzentina, που είναι πιο μαλακές από αυτές που έχεις, γιατί είναι χάλκινες. Για την μεγαλύτερη τάση στη μι και στη σολ είναι λογικό γιατι τα νούμερα δεν αυξάνονται αναλογικά και αλλάζουν και το υλικό από τη σι στη σολ.

Παρόλα αυτά πρέπει να τσεκάρεις οτι το αυλάκι της χορδης ειναι καθαρό και το χείλος, εκεί δηλαδή που φεύγει η χορδή από το κόκκαλο, δεν εχει στογγυλέψει, σπασει ή κατι άλλο. Επίσης αν η χορδή είναι “βυθισμένη” μέσα στο κόκκαλο τότε μπορεί να οφείλεται και σε αυτό. Γενικά τα αυλάκια των χορδών στο κόκκαλο πρέι να έχουν το μισό βάθος από το πάχος της χορδής και να είναι όσο πιο απότομη η αιχμή εκέοι που βγαίνει η χορδή από το κόκκαλο.

Για την ιδιοσυχνότητα θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε ένα ξεχωριστό ποστ. Σε κάθε περίπτωση ενιχσύει μια συγκεκριμένη συχνότητα και όχι τις υπόλοιπες και το αντιστροφο δεν ισχύει.

Το τέντωμα της χορδής υπάρχει τρόπος να υπολογιστεί. Βέβαια για έναν μουσικό που δεν είναι μελετητής της ακουστικής είναι λίγο μανούρα, αλλά τον αναφέρω μήπως ενδιαφέρει κανέναν.

Το πειραματικό μονόχορδο μπορεί αντί για κλειδί για το κούρδισμα να έχει βαράκια (ζύγια παλιάς ζυγαριάς) κρεμασμένα από τη χορδή. Με μερικά στοιχειώδη υλικά -μια σανίδα, ένα καρφί και κάτι για καβαλάρη- μπορείς να φτιάξεις ένα μονόχορδο. Βάζεις τη χορδή σου, της αφήνεις ελεύθερο παλλόμενο μήκος όσο είναι η κλίμακα του οργάνου, και κοιτάς στα πόσα κιλά ο τόνος της έρχεται στον τόνο που την κουρδίζεις κανονικά. Αντί για ζύγια μπορείς πολύ απλά να βάλεις μια σακούλα με πέτρες και μετά να τις ζυγίσεις.

Αν το κάνεις αυτό με όλες τις χορδές μπορείς να βρεις αν κουρδίζουν όλες στην ίδια τάση.

Βέβαια δεν ξέρω πού θα σου χρησιμέψει το συμπέρασμα που θα καταλήξεις…!:246:

Επαναφέρω το θέμα για να πω ότι το πρόβλημα λύθηκε με άλλης μάρκας χορδές!!!

1 «Μου αρέσει»

Μπάμπη, χαίρομαι που το πρόβλημα λύθηκε, απλά θα ήθελα να σε ρωτήσω.
Με άλλη μαρκα ίδια διατομή?
Πιο μαλακές?
Η συγκεκριμένη χορδή ήταν προβληματική?
Σε ευχαριστώ.

Είχα δοκιμάσει στη συγκεκριμένη 10αρες bronze lezner και 11ρες silver pyramid. Τώρα έβαλα 11ρες lezner silver κι επιτέλους η μι μπάσα μίλησε, μου έδωσε όλο της τον όγκο, όσο δίνουν και οι υπόλοιπες χορδές

οι γαλάζιες πυραμίδες είναι 11-47, υπερβολικά λεπτές αλλά ασφαλείς για παλιά και ευαίσθητα όργανα. υπάρουν και οι κόκκινες superior με 11-50 (οι αγαπημένες μου) και 12-52 (υπερβολικά βαριές).
εσύ μπάμπη ποιές πυραμίδες είχες βάλει; πόσο είναι οι lezner;

Τις γαλάζιες 11-47.

0.11
0.14
0.22
0.26
0.37
0.47

άρα με ίδιο πάχος έχεις πιο γεμάτο ήχο. θα τις δοκιμάσω στην πρώτη ευκαιρία.

με 60 ευρώ πόσα σετ παίρνεις τη μέρα; εδώ ο κόσμος καίγεται, χορδούλες αρμενιζουν…