συμφωνώ 100%, αλλά με το σημείο που έκανα bold διαφωνώ. Η βιωματική εμπειρία σου χαρίζει το παίξιμο, αλλά όχι απαραίτητα τη γνώση και τη δυνατότητα να μπορείς να συγκρίνεις ή να θεωρητικοποιείς.
Σκεφτείτε περιπτώσεις εθνομουσικολόγων μουσικών οι οποίοι φτάνουν (έχοντας βέβαια μια καλή κλασσική μουσική παιδεία, κι έπειτα από ένα διάστημα ενασχόλησης) να ερμηνεύουν, να κατανοούν και να συγκρίνουν με απίστευτη ακρίβεια, μουσικά συστήματα πολιτισμών μακρινών ως προς το δικό τους. Αντίστοιχα περιπτώσεις λαϊκών μουσικών, που δεν μπορούν να ξέρουν ούτε τι παίζουν, αλλά παίζουν εκπληκτικά.
Ανύπαρκτες δεν είναι. Στην Αμερική λ.χ., όπου μεταξύ μεταναστευτικών κοινοτήτων μπορείς να βρεις πολιτισμικές ψηφίδες από όπου θες, υπάρχουν ντόπιοι WASP Αμερικάνοι μουσικοί που παίζουν εξαιρετικά βαλκανικά, εβραϊκά κλπ… Δεν ξέρω αν αυτοί προέρχονται όλοι από κλασικές σπουδές, αλλά πάντως δεν παίζουν τη μουσική μέσα στην οποία μεγάλωσαν.
Ξέρω δύο περιπτώσεις συγκροτημάτων ελληνικής μουσικής που αποτελούνται από έναν Ελληνοαμερικάνο και τους υπόλοιπους Αμερικάνους, τη Ziyia (Ζυγιά) και την ομάδα του Χρήστου Γοβέτα. Επίσης, τη Σουζάνα Ραφαήλ (Susan Raphael) και την Τζέιμι Σμιθ που ζουν πλέον εδώ και δεκαετίες στην Ελλάδα και παίζουν ελληνικό βιολί. Την Μπεθ Κοέν, επίσης ελληνικό βιολί. Τη Ρόαν Στορμ, παλιότερα κάτοικο Ελλάδας (τώρα δεν ξέρω), κρουστά Μ. Ανατολής. Και από μη Αμερικάνους, κατοίκους Ελλάδας, τον Γερμανό Αλέξανδρο Σπίτσινγκ (Alexander Spitzing), ούτι, λαούτο κλπ. και, φυσικά, τον Ρος Ντέιλι.
Άλλοι 10 αν ψάξουν, θα βρουν άλλους 100 τέτοιους. Αλλά πολλοί δεν είναι όπως και να το κάνεις.
Εγώ βλέπω ως σωστό τον προσδιορισμό “σπάνιες”, που φυσικά δεν σημαίναι ανύπαρκτες. Ειδικά για Ζυγιά, Γκοβέτα κα Σουζάνα (και άλλους / -ες), εδώ πρόκειται για τη “σχολή” Σηάττλ, σπανιότατο παράδειγμα που πάει ακόμα πιό πέρα, με τον (γνησιότατο) Αμερικάνο τζαζίστα της δεκαετίας ΄60 Don Ellis, που είχε εντυπωσιαστεί με τους “περίεργους” σύνθετους ρυθμούς της νότιας Βαλκανικής, όπως αυτοί αποτυπώνονται στην ευρύτερη περιοχή του Παγγαίου και που είχε φτιάξει έναν εκπληκτικό δίσκο με αυτό το θέμα. Ευτυχώς, δεν τον έχασα και αυτόν.
Ο Ρος Ντέλη είναι, βέβαια, και αυτός σπάνια περίπτωση αλλά υπάρχει. 100 πάντως, δεν νομίζω να τους φτάσουμε.
Eγώ αναφερόμουν στην περίπτωση των ρεμπέτικων. Τουλάχιστον εγώ δεν έχω δει κάτι που να αγγίζει και να φέρει πραγματικά σε εκείνες τις εκτελέσεις. Βέβαια μπορεί να είμαι και απόλυτα λάθος…
Ανεστάκο, ο Σαμουήλ Μπό Μποβύ ασχολήθηκε περισσότερο βέβαια με τα δημοτικά αλλά αρκούντως και με το ρεμπέτικο, σε πάρα πολύ δύσκολη μάλιστα εποχή. Σε ανάλογη πορεία και ο Κέβιν Άντριους, αν και λιγότερο γνωστός. Σπάνιες περιπτώσεις, το ξαναλέω.
Υπάρχει παιδιά πολύ ρεμπέτικο στη :112:Φιλανδία.
Κουφό μεν, αλλά όλο και κάποιοι θα το ξέρετε. Μιλάμε τώρα για μουσικούς που δε νομίζω ότι είναι και μουσικολόγοι, απλώς τους κίνησε το ενδιαφέρον μια μουσική άσχετη από τις μητρικές τους.
Για δε το γερμανικό ρεμπέτικο, νομίζω ότι έχουν γίνει κι εδώ κάποιες αναφορές.
Τέλος πάντων, ό,τι ασύλληπτο συνδυασμό και να σκεφτεί κανείς (Φιλανδός ρεμπέτης, Ιάπων που να παίζει Πρεβεζάνικα κλπ.) κάπου θα υπάρχει, αλλά όχι σε αφθονία.
Ε, ο ακορντεονίστας είναι ο Λέφ Έρικσον. Με το μπουζούκι ο Τόνυ Κλάιν; έχουν περάσει και τόσα χρόνια…
Μιά φορά που ένας καραγκιοζοπαίκτης μας ζήτησε (ζωντανή ορχήστρα!) ένα τσάμικο για να μπει ο Μπαρμπα Γιώργος, εκεί που εγώ προβάριζα και ξαναπροβάριζα στο μυαλό μου, ο Λέφ μπαίνει φουριόζος με την ιτιά και δίνει λύση. Ο Τόνυ Κλάιν έχει, στα προπολεμικά μπουζουκίσια, ίσως μεγαλύτερο ρεπερτόριο από το δικό μου. Έτσι ακριβώς: Όλα υπάρχουν, μόνο όχι σε αφθονία.
Από το ότι γεννήθηκε κάπου αλλού και είχε διαφορετικά ακούσματα. Φαντάζομαι πως ένας από τούς λόγους που εγκαταστάθηκε στην Κρήτη στις αρχές τής δεκαετίας τού 70ʼ, ήταν αυτός. Τα βιώματα πάντως τα έχει πια, και με το παραπάνω…
Εδώ θα δεις ότι το πού γεννήθηκε δεν παίζει κανένα ρόλο. Αυτό που δεν είπε η Δόμνα είναι ότι ο Ρος πρώτα εγκαταστάθηκε για κάποια χρόνια στην Ινδία και απέκτησε βιωματική εμπειρεία από την εκεί μουσική, πριν αποφασίσει να εγκατασταθεί στην Κρήτη, ακριβώς γιατί ήξερε πολύ καλά πως χωρίς βιώματα, η μουσική δεν μαθαίνεται.