Όπως λέει και ο emc έργα του Πυθαγόρα δεν έχουνε σωθεί.
" Οι παλαιότερες μαρτυρίες για το πρόσωπο του Πυθαγόρα προέρχονται από τον Ηράκλειτο ( “ο Πυθαγόρας, ο γιος του Μνησάρχου, άσκησε την έρευνα περισσότερο από όλους τους ανθρώπους και, διαλέγοντας αυτές τις ιδιότητες, οικειοποιήθηκε τη σοφία, την ΐ πολυμάθεια και τη δολιοτεχνία” ), τον Ηρόδοτο (“ …ο Ζάλμοξης είχε συναναστραφεί με Έλληνες και ανάμεσα τους με τον Πυθαγόρα, που δεν ήταν κατώτερος από τους σοφούς…” ), αλλά και από τον Εμπεδοκλή, τον Ίωνα τον Χίο και τον Ξενοφάνη."
Μια σχετικά γρήγορη και κατατοπιστική περιγραφή του τι έκανε:
http://physics4u.gr/blog/2016/12/29/η-πυθαγόρεια-φιλοσοφία-για-τη-μουσική/
4 «Μου αρέσει»
τα αποσπάσματα του Φιλόλαου πρέπει να είναι η παλιότερη πηγή για τις θεωρίες του Πυθαγόρα .
3 «Μου αρέσει»
Νά’ναι καλά κάτι ελληνοσύροι μάγοι με ελληνοπρεπέστατα 
ονόματα σαν τον Ιάμβλιχο, το Μάλχο (Πορφύριο) και το Νικόμαχο.
4 «Μου αρέσει»
Ωραία. Εύγε κύριοι (emc κυρίως), μου λύθηκε μια απορία διά της τεμπέλικης μεθόδου (όταν δηλαδή ψάχνουν οι άλλοι) 
Να δούμε και μιαν άλλη, που νομίζω ότι είναι γενικότερου ενδιαφέροντος για τη συζήτηση:
Οι μουσικές θεωρίες του Πυθαγόρα ήταν απλές διαπιστώσεις φυσικών φαινομένων (περιγραφική θεωρία), ή προχωρούσαν και στη διατύπωση ρυθμιστικών κανόνων;
Νόμιζα το πρώτο, αλλά ο Νίκος, που δείχνει να τα ξέρει καλύτερα, είναι άλλης άποψης:
Στο σάιτ Musicheaven.gr έχει μια περιγραφή της κλίμακας του Πυθαγόρα και πως το σκεφτόταν το θέμα. Και επίσης έχει και μια περιγραφή για το πως το σκέφτηκε ο Αριστόξενος. Ο Πυθαγόρας καθαρά με τα μαθηματικά και ο Αριστόξενος με το αυτί. Όπως και το λάθος σχετικά με τον Δώριο τρόπο που λανθασμένα ονομάστηκε Φρύγιος. Καθώς και το λάθος με την “Πυθαγόρεια κλίμακα”
http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=3679
Υ.Γ. Στα σχόλια από κάτω έχει και διορθώσεις στο άρθρο.
Σκόπιμα, παραπάνω, δεν μπήκα σε λεπτομέρειες για την λεγόμενη «Πυθαγόρεια κλίμακα», αλλά αφού πιαστήκαμε με θεωρητικά, ας το εξηγήσω λίγο παραπάνω. Έφτιαξε ο Πυθαγόρας το μονόχορδο (που ΔΕΝ είναι μουσικό όργανο) και έχουμε και λέμε (ο Μαυροειδής έχει και σχήματα, εδώ λιγάκι θα μπερδευτείτε….):
Από την βαρεία άκρη της χορδής (σημείο 1) ανεβαίνουμε μέχρι τη μέση της χορδής και έχουμε την οκτάβα (σημείο 8). Κατεβαίνουμε από την οκτάβα μία 5η και παίρνουμε την 4η βαθμίδα της κλίμακας (σημείο 4). Από το 4 ανεβαίνουμε μίαν οκτάβα και ονοματίζουμε το σημείο αυτό 4΄. Από το 4΄ κατεβαίνουμε μία 5η και παίρνουμε την 7η βαθμίδα της κλίμακας (7). Από την 7η κατεβαίνουμε μία 5η και παίρνουμε την 3η βαθμίδα (3). Ανεβαίνουμε μίαν οκτάβα, παίρνουμε την 3΄και κατεβαίνουμε μία 5η, παίρνοντας την 6η βαθμίδα (6). Από την 6η κατεβαίνουμε μία 5η και παίρνουμε την 2η βαθμίδα (2). Από τη 2η ανεβαίνουμε μιαν οκτάβα και παίρνουμε την 2΄. Κατεβαίνουμε μία 5η και παίρνουμε την 5η βαθμίδα (5). Έτσι φτιάξαμε μία κλίμακα με μόνο σκληρά διαστήματα (αφού μετακινηθήκαμε μόνο με οκτάβες και πέμπτες, φθόγγους «εστώτες») από την τονική (σημείο 1) μέχρι την οκτάβα (σημείο 8) και την επέκταση της κλίμακας επί το οξύ, με τις βαθμίδες 2΄, 3΄ και 4΄. Τα διαστήματα αυτής της κλίμακας είναι ο πυθαγόρειος τόνος (9/8 = 1.125) και το πυθαγόρειο ημιτόνιο (256 / 243 = 1,053497942).
Από εδώ και πέρα αρχίζει μία σειρά με «παίκτες» τον π. τόνο, το π. ημιτόνιο που το ονομάζουμε λήμμα και έναν ακόμα, την αποτομή, που είναι το υπόλοιπο μήκος μέχρι να συμπληρωθεί ολόκληρος τόνος. Αν τώρα από τον τόνο αφαιρέσουμε το λήμμα, που είναι μικρότερο από μισό τόνο, προκύπτει η αποτομή, που είναι μεγαλύτερη από το λήμμα. Και ένας παίκτης ακόμα, το πυθαγόρειο κόμμα, που είναι η διαφορά μεταξύ αποτομής και λήμματος. Η περιγραφή συνεχίζεται με ακόμα πιο μπερδεμένες μαθηματικές σχέσεις, γιαυτό και σταματάω εδώ. Μία κλίμακα οκτάβας, πάντως, περιέχει (περίπου) 51,15 πυθαγόρεια κόμματα.
6 «Μου αρέσει»
Ευχαριστούμε Νίκο. Σαφέστατος, άξιος ο κόπος σου.
(Μήπως «αν από τον τόνο αφαιρέσουμε το λήμμα»; )
Μου φαίνεται προφανές ότι αυτή την κλίμακα όντως την επινόησε ο Πυθαγόρας, και δεν είναι απλώς οι μετρήσεις του πάνω σε προϋπάρχουσες κλίμακες. (Υποθέτω ότι οι προϋπάρχουσες μάλλον θα έτειναν περισσότερο προς τα φυσικά διαστήματα).
Και μετά τι έγινε μ’ αυτή την κλίμακα; Τέθηκε σε χρήση από τους μουσικούς; Αντικατέστησε κάποιαν άλλη; Ή παρέμεινε θεωρητική;
Πάντως και στα δύο σάιτ, όπως και στην περιγραφή του Νίκου, βλέπω να γίνεται λόγος για κλίμακες και διαστήματα. Όχι για 4χορδα.
Βεβαίως, λάθος μου, διορθώθηκε. Και αποδεικνύει περιτράνως ότι τα καταλάβατε. Να σημειωθεί ότι δεν αντέγραφα, μετέγραφα όσα διάβαζα «με δικά μου λόγια».
3 «Μου αρέσει»
Ο Μαυροειδής σημειώνει μόνο (αντιγράφω) Αυτή είναι και η φυσική σκληρή διατονική κλίμακα της μουσικής των αρχαίων και των βυζαντινών. Εγώ προσθέτω: η σκληρή κλίμακα υπήρξε, αλλά δεν ήταν δημοφιλής. Δημοφιλής ήταν η μαλακή διατονική, δύσκολη η χρωματική (διευρυμένος «υπερμείζων» τόνος και δύο μικρά ημιτόνια δεξιά του και αριστερά του στο τετράχορδο) και μόνο για τους πολύ μάστορες η εναρμόνιος, που γι αυτό το λόγο … χάθηκε και δεν ξέρουμε τί ήταν.
Α, ήτανε σαν τα σκόπιμα λάθη που έχουν (λέει) οι χάρτες για να μην αντιγράφονται!
Λοιπόν, στο μεταξύ κοίταξα κι εγώ τον Μαυροειδή. Πέρα από την περιγραφή της κλίμακας που μας μετέφερες, Νίκο, βρίσκω ακόμη τα εξής:
Πρώτον:
Η κατασκευή της κλίμακας αυτής περιγράφεται σε ένα έργο αποδιδόμενο στον μεγάλο γεωμέτρη Ευκλείδη, την περίφημη Κατατομή Κανόνος.
(Μαυροειδής, όπ.π., σελ. 24)
Αυτό φωτίζει λίγο ακόμη το ζήτημα που έθεσα, το από πού τα ξέρουμε. (Εντωμεταξύ, σ’ ένα από τα σάιτ παραπάνω έμαθα ότι ο Πυθαγόρας δεν έγραψε ολωσδιόλου. Δίδασκε προφορικά. Άρα όχι απλώς δε σώζονται γραπτά έργα του, αλλα΄δεν υπήρξαν καν ποτέ. Εύστοχος λοιπόν ο παραλληλισμός του από τον emc με τον Σωκράτη.)
Δεύτερον: Μόλις ολοκληρωθεί η περιγραφή των 7 βημάτων για την κατασκευή της κλίμακας, ο Μαυροειδής λέει:
Όπως φαίνεται από το σχήμα, η κλίμακα δομείται από δύο διαφορετικά βήματα, τον πυθαγόρειο τόνο και το πυθαγόρειο ημιτόνιο. Και μάλιστα, η διαδοχή των διαστημάτων σχηματίζει δυο όμοιες υπομονάδες, τα τετράχορδα, που χωρίζονται από έναν τόνο.
(Αυτ., σελ. 25) Αυτό σχετίζεται με την άλλη απορία μου:
…, χωρίς όμως να την απαντά. Δεν προκύπτει ξεκάθαρα αν η διαπίστωση περί όμοιων 4χ είναι του Πυθαγόρα ή του Μαυροειδή (πάντως ο Μαυροειδής τυπώνει με πλάγϊα στοιχεία όλους τους όρους που δανείζεται από τον Πυθαγόρα, και εδώ το «τετράχορδο» δεν το έχει με πλάγϊα).
Άρα λοιπόν, ναι μεν βλέπουμε τον Πυθαγόρα να έχει κατασκευάσει μια κλίμακα η οποία, όντως, έχει δύο όμοια 4χ και έναν διαζευκτικό τόνο, μέχρι στιγμής όμως δεν έχουμε δει τον ίδιο να [φέρεται να] σχολίασε κάτι πάνω σ’ αυτό το γεγονός, ή σε άλλο σχετικό με 4χορδα.
Κλίμακες, υπήρχαν. Αλλά συνετίθεντο από δύο τετράχορδα και ένα μείζονα τόνο, δεν τις έβλεπαν ως απλή παράθεση οκτώ συνεχόμενων φθόγγων. Ίσως, σκέφτομαι τώρα, ο τρόπος σκέψης του Πυθαγόρα ήταν η πρώτη απόπειρα δημιουργίας, ακριβώς, κλίμακας από συνεχόμενους φθόγγους. Αλλά αυτό θέλει πάρα μα πάρα πολύ ψάξιμο… Και πάντως ναι, η φυσική κλίμαξ του ντο, όπως και το μακάμι ραστ και ο ήχος πλάγιος του τετάρτου, συντίθενται από δύο διατονικά τετράχορδα διεζευγμένα με μείζονα τόνο.
(την κατατομή κανόνος δεν την μνημόνευσα, αφού εδώ συζητάμε για τον Πυθαγόρα).
Ναι, φυσικά. Αλλά άλλο να το συλλάβει εξαρχής ο «ευρετής» (συμβατικά μιλώντας) ως σύνολο υπομονάδων, κι άλλο να παρατηρήσει κάποιος εκ των υστέρων «ωπ! για κοίτα! από 1η μέχρι 4η και από 5η μέχρι οκτάβα επαναλαμβάνονται τα ίδια!».
Ναι, αλλά μάλλον εννοεί «αυτή περίπου». Το σκληρό διάτονο στη βυζαντινή περιγράφεται να έχει διαστήματα [12-12-6]-12-[12-12-6], δηλαδή ακριβώς ίδιο με το ευρωπαϊκό ισοσυγκερασμένο. Του Πυθαγόρα δεν είναι ισοσυγκερασμένο, είναι ελαφρότατα σκληρότερο (λίγο μεγαλύτεροι τόνοι, λίγο μικρότερα ημιτόνια, τα οποία δεν αποτελούν το ακριβές ήμισυ των τόνων).
Υποθέτω ότι ακουστικά η διαφορά δε θα είναι αντιληπτή. Και υποθέτω, επίσης, ότι και το βυζαντινό σκληρό διάτονο δε θα εκτελείται στην πράξη ακριβώς όπως περιγράφεται στη θεωρία. Αλλα΄όταν βάζουμε στη συζήτηση τόσο λεπτές μικροδιαστηματικές τιμές (ενδεικτικά: ο Μαυροειδής δίνει τις τιμές της πυθαγόρειας σκληρής κλίμακας σε σεντς, και αυτές φτάνουν μέχρι δύο δεκαδικά ψηφία, δηλαδή εικοσάκις χιλιοστά του τόνου!), τότε αποκτά κάποια σημασία να διευκρινιστεί αν αυτό ακριβώς που πρότεινε ο Πυθαγόρας εφαρμόστηκε.
1 «Μου αρέσει»
Εδώ και ώρες ξαναμελετώ την εμβριθέστατη εισαγωγή του Μαυροειδή, αναζητώντας την εξής συγκεκριμένη πληροφορία: αν η πυθαγόρεια κλίμακα
- χρησιμοποιόταν στην πράξη ήδη πριν υπολογιστεί από τον Πυθαγόρα,
- χρησιμοποιήθηκε μετά τον Πυθαγόρα διορθώνοντας τη μέχρι τότε πράξη
- ή δε χρησιμοποιήθηκε ποτέ.
Ο συγγραφέας δε δίνει συγκεκριμένη απάντηση, αν και τείνω να συμπεράνω ότι ίσχυε το τρίτο. Ότι δηλαδή πριν τον Πυθαγόρα τα διαστήματα ήταν περίπου όπως τα υπολόγισε ο Πυθαγόρας, και ότι μετά από αυτόν οι μουσικοί συνέχισαν ακριβώς όπως πριν.
Η μόνη κάπως πιο άμεση αναφορά του Μαυροειδή σ’ αυτό το ζήτημα είναι η παρακάτω:
[…] Ας θυμηθούμε τον Αριστόξενο τον Ταραντίνο που, ήδη τον 4ο αιώνα π.Χ., παρατηρώντας τη μουσική πράξη, διαπιστώνει τη σχετικότητα της εκφοράς των διαστημάτων από τη φωνή, και με ανάλογο τρόπο («ίσο ή και μικρότερο από» - «ίσο ή και μεγαλύτερο από») προσδιορίζει κι ο ίδιος τις εσωτερικές βαθμίδες των τετραχόρδων.
(Αυτ., σελ. 41)
Συμπεραίνω λοιπόν ότι τελικά ο Πυθαγόρας δεν «έφτιαξε» ο ίδιος τίποτε που να επηρεάσει τη μουσική πράξη. Ούτε, άλλωστε, και κανένας άλλος θεωρητικός, επί πολλούς αιώνες μετά, Έλληνας, Ευρωπαίος, Άραβας ή άλλος.
Ο Πυθαγόρας απλώς μάς έμαθε ότι τα μουσικά διαστήματα είναι φυσικό μέγεθος, μετρήσιμο, και μας έδειξε πώς να τα μετράμε. Θεωρίες που να επεμβαίνουν ρυθμιστικά στη μουσική πράξη εμφανίστηκαν μόνο στους σχετικά νεότερους χρόνους, και φυσικά κι αυτές, όπως και κάθε μουσική θεωρία στον καθ’ ημάς κόσμο, ανάγουν την απώτατη αρχή τους στον Πυθαγόρα.
Νομίζω ότι είναι σημαντικό να το ξεκαθαρίσουμε αυυτό. Γι’ αυτό και το υποβάλλω στην κρίση του φόρουμ, να δούμε αν έχω καταλάβει σωστά ή υπάρχουν διορθώσεις/ανασκευές.
2 «Μου αρέσει»
Κάποιες απαντήσεις βρήκα εδώ:
https://www.klika.gr/index.php/arthrografia/arthra/19-pythagoreia-distimatiki.html
Ελπίζω να βοηθήσει όλους μας, όχι μόνο εσένα Περικλή.
2 «Μου αρέσει»
Ναι. Συγκεκριμένα λέει:
Τώρα ρωτούσα «πού πρέπει να βάλουμε τους δεσμούς, σύμφωνα με ποια μουσική σχολή». Γιατί σ’ αυτό το ερώτημα διαφορετικά απάντησε ο Πυθαγόρας και οι σύγχρονοί του, διαφορετικά εξελίχτηκε η Βυζαντινή Μουσική. Οι κλώνοι της Αραβικής - Πέρσικης - Τούρκικης απάντησαν (ή προσέγγισαν) στο ερώτημα και αυτοί με το δικό τους τρόπο στην προσπάθειά τους να ηχήσουν οι ήχοι του δικού τους θαυμαστού πολιτισμού. Τέλος, η Δυτική μουσική που κυριαρχεί στον κόσμο «στον οποίο ανήκουμε» συγκέρασε με μαθηματικό τρόπο όλες τις μικροαποκλίσεις για να αναδειχτεί η πολυφωνία.
Βέβαια ο Κουρούνης (ο συντάκτης) δεν παριστάνει τον ειδήμονα. Την πορεία των προσωπικών του αναζητήσεων ως μουσικού περιγράφει.
Αλλά κι εγώ το ίδιο με τον Κουρούνη καταλαβαίνω.
1 «Μου αρέσει»
Το διορθώνω γιατί έβαλα άλλο κομμάτι από αυτό που ήθελα.
Εδώ λοιπόν λέει το εξής:
“Μεγάλο αρνητικό του Πυθαγόρειου συστήματος θεωρήθηκε το γεγονός ότι τα διαστήματα τρίτης(5:4), που αποτελούν τη μεσαία νότα σε συγχορδίες,είναι αρκετά παράφωνα. Αυτό υποχρέωνε συχνά τους μουσικούς να χρησιμοποιούν αντί αυτών, κυρίως απλά διαστήματα πέμπτων. Θέματα σαν και αυτό οδήγησαν το σύστημα στο να πάψει να χρησιμοποιείται, περίπου από τον 16οαιώνα και έπειτα.”
Και το δικό μου μουσικολογικό αισθητήριο λέει ότι μάλλον θα πρέπει, όσο κι αν όλοι αναφέρονταν στον Πυθαγόρα, στην πράξη να έπαιζαν εκείνο που ήξεραν, και που βεβαίως ήταν εκτός Πυθαγόρειας θεωρίας. Καλός ο Πυθαγόρας, αλλά εμείς συνεχίζουμε αυτά που ξέρουμε. Και πρέπει να ισχύει αυτό και για την μουσική του Βυζαντίου, πρώιμη και όψιμη, και για την αραβική μουσική (κι ας λέει ο Al Farabi….) και για όλη την μουσική της Ανατολικής Μεσογείου μέχρι και Περσία (για Ινδούς, Κινέζους κλπ. δεν ξέρω και πολλά….). Αυτά όλα, μέχρι βεβαίως να έρθει ο δυτικός συγκερασμός, που σάρωσε τα πάντα και σήκωσε δικό του μπαϊράκι.
Πάντως, το πραγματικά θαυμαστό, που και ο Κώστας ο Κουρούνης το πρόσεξε, είναι πως ο Πυθαγόρας κατάλαβε ποια είναι τα βασικά διαστήματα της μουσικής, αυτό που οι μουσικοί ονόμασαν εστώτες φθόγγοι, δηλαδή η οκτάβα, η πέμπτη και η τέταρτη. Και είναι χαρακτηριστικό ότι όσο απλούστερη είναι η μαθηματική διατύπωση, τόσο πιο «εστώς» είναι και ο φθόγγος: Οκτάβα = 1:2, πέμπτη = 2:3, τέταρτη = 3:4 και τελειώσαμε, από κει και πέρα πάμε σε κλάσματα όλο και πιο σύνθετα. Είναι λοιπόν θαυμαστό ότι οι πρακτικοί μουσικοί, από αρχαιότητα μέχρι σήμερα, τους μεν «κινητούς» φθόγγους τους παίζουν / τραγουδούν όπου εκείνοι νομίζουν καλύτερα, όμως τους φθόγγους που βρίσκονται στην τονική, την τέταρτη, την πέμπτη και την οκτάβα ΔΕΝ τους πειράζουν (με τη μοναδική εξαίρεση βέβαια της χαμηλωμένης πέμπτης, που όμως είναι άλλη ιστορία). Και βέβαια, οι φθόγγοι αυτοί τυχαίνει να βρίσκονται στην αρχή και το τέλος όλων των τετραχόρδων και πουθενά αλλού.
3 «Μου αρέσει»
Εγώ εντελώς ερασιτέχνης , που παίζω τά τρίχορδα μου για δική μου ψυχαγωγία καί τών γειτόνων τήν απελπισία , πρέπει να ευχαριστήσω τόσο τον κύριο Ζαχαρόπουλο που ήταν η αφορμή αυτής τής συζητήσεως , όσο καί εσάς κύριε Πολίτη καί όλους τούς υπόλοιπους διανοούμενους με όλα που εκφράσατε , διότι από τα λίγα που κατάλαβα μου φάνηκαν πολύ σημαντικά , φαντάζομαι πόσο σημαντικά θά πρέπει νά είναι αυτά που δεν κατάλαβα .
Για εμένα ως παρατηρητής καί καταναλωτής μουσικής , έχω τήν εντύπωση ότι η μουσική είναι μία πανανθρώπινη μη συμβατική συναισθηματική “γλώσσα” , καί τόσο οι αρχαίοι τρόποι , οι βυζαντινοί ήχοι , τά μακάμια καί οι σύγχρονοι ελληνική δρόμοι είναι παρόμοια αλλά διαφορετικά εργαλεία για τον ίδιο στόχο , δηλαδή χρησιμοποιώντας πολλαπλά διαφορετικά σύνολα φθόγγων νά προκαλέσουν την έντονη αίσθηση διαφορετικών ειδών συναισθημάτων στους ακροατές . Επίσης έχω τήν εντύπωση ότι άνθρωποι σαν τον Μάρκο Βαμβακάρη δεν είχαν καν ιδέα για τα όσα μας είπατε , ωστόσο ήξερε ο Μάρκος πολύ καλά πως τό σύνολο φθόγγων τού χιτζακιαρ και με την παραλλαγή με έναν φθόγγο που μετατρέπει τό χιτζακιαρ σε πειραιώτικο , αν δεν κάνω λάθος , καί συμπληρώνοντας με τούς στίχους του θά προκαλούσε το συναίσθημα που προκαλεί τό τραγούδι Καραντουζένι (έπρεπε νά ρχόσουνα βρε μάγκα στον τεκέ μας …) . Αυτό μου φαίνεται ότι πρέπει να καταλάβει ο κύριος Ζαχαρόπουλος .
Νά είστε όλοι καλά !
5 «Μου αρέσει»
Σε κάποια φάση ήμουν έτοιμος να πω, “τι του απαντάτε ρε παιδιά;”. Αλλά τελικά όντως κάτι μάθαμε έστω και με αυτή την αρχή στην κουβέντα.
Πάντως πιστεύω ότι το συμπέρασμα είναι ότι οι μουσικοί συνέχισαν να κάνουν το δικό τους είτε αυτό είχε εμπεριστατωμένη έκφραση (μαθηματική ή μη) είτε είχε. Πολύ πριν την ύπαρξη ανεπτυγμένης θεωρίας μουσικής οι Δυτικοί έπαιζαν τα δικά τους. Το ίδιο και στην Ανατολή.
Εμείς που είμαστε στην μέση είχαμε θαρρώ περισσότερο επίδραση από την ανατολή και έπειτα μετά Τουρκοκρατίας (γειτονοκρατίας) άρχισε η εντονότερη επίδραση από την Δύση αφού ήρθε κι ο Όθωνας και μετέπειτα οι Γλύξμπουργκ (συν ότι υπήρχαν οι μεγάλες δυνάμεις με κύρια την Αγγλία που ασκούσαν επιρροή).
Πάντως πρέπει να είμαστε ανοιχτόμυαλοι με ατά τα ζητήματα. Πχ δυτική Μακεδονία παίζουν τα λεγόμενα χάλκινα που σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα με τον ίδιο τρόπο παιξίματος (βγάζουμε Κέρκυρα και σε μικρότερο βαθμό Πάτρα που είχαν τρομερές επιρροές από Δύση) δεν υπάρχουν πουθενά. Άμα τώρα σε αυτά προσθέσουμε πως η μουσική αυτή είναι κυρίαρχη στα Βαλκάνια (γενικά στο σλαβικό φύλλο των Βαλκανίων) και ότι πχ στην ίδια περιοχή υπάρχουν πολλά χωριά (πριν το 1949 πρέπει να ήταν και διπλάσια) που η ονομασία τους είναι σλαβική, πρέπει να αντιληφθούμε ότι ειδικά στην περίοδο της τουρκοκρατίας οι πολιτισμοί αναμείχθηκαν όσο ποτέ. Άρα το να βγαίνω εγώ στην Φλώρινα και να κραυγάζω για την ελληνικότητα της μουσικής αυτής και των χορών (πάλι οι μισοί έχουν σλαβική ονομασία) είναι εντελώς ηλίθιο. Το ίδιο πάνω κάτω προσπαθεί να κάνει ο Γιάννης κι εκεί νομίζω σφάλλει.
Το ότι μπορεί κάποιος Έλληνας πριν χιλιάδες χρόνια να κατασκεύασε βάσει του ακούσματος μια κλίμακα δεν σημαίνει ότι η ιστορία σταματάει εκεί. Ο πολιτισμός προχωράει. Αργότερα άραβας, Πέρσης η οτιδήποτε άλλο μπορεί να την περιέγραψαν καλύτερα. Αυτό τι σημαίνει; Ότι η μουσική είναι ελληνική; Αραβική; Περσική; Όχι. Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι λαοί μπλέκονταν με αυτή την μουσική και προσπάθησαν να την εξηγήσουν με βάση τις δικές τους προτιμήσεις στο παίξιμο, στον τονισμό, στο ηχόχρωμα. Οι μικροδιαφορές έχουν να κάνουν ακόμα και με την μορφολογία του εδάφους στο οποίο ζούσαν οι εκάστοτε λαοί. Για αυτό πχ η νησιώτικη παραδοσιακή μουσική είναι διαφορετική από την στερεοελλαδίτικη και από την Ηπειρώτικη.
Τέλος πιστεύω ότι η ψυχοσύνθεση έχει ταυτότητα: Ναι διαφορετική ψυχοσύνθεση έχει ένας Έλληνας κι διαφορετική ένας Σουηδός ή Γερμανός. Αυτό έχει να κάνει με μια σειρά από παράγοντες όπως το κλίμα, οι συνθήκες, οι ιστορία που έχει ένας λαός. Αυτό όμως καθόλου δεν σημαίνει ότι τα ρεμπέτικα πχ δεν μπορούν να αγγίξουν έναν Γερμανό, Σουηδό, Άγγλο, Γάλλο, Πορτογάλο. Μάλιστα ούτε τους στίχους καταλαβαίνουν αλλά η μουσική είναι αυτή που τους μιλάει. Άρα δεν μπορούμε να κομπάζουμε ποτέ (ειδικά στο σταυροδρόμι πολιτισμών που ζούμε) για την αυθεντικότητα και εθνικότητα ενός είδους μουσικής ιδιαίτερα με βάση την κλίμακα που κάποιος έφτιαξε πριν χιλιάδες χρόνια.
6 «Μου αρέσει»