Ο έτερος Σταθόπουλος

Υπήρχε και άλλος Σταθόπουλος οργανοποιός εκτός απ΄ τον Αναστάση τον πατριὠτη μου;
Κάτι αναφέρει ο Παναγιώτης.

Υπήρχε και ο Ιωάννης Γ. Σταθόπουλος. Τον αναφέρει τόσο ο Ανωγειανάκης όσο και ο Καρακάσης.

Εξ άλλου Γιάννη περιλαμβάνεται στο απόσπασμα από το άρθρο του Ανωγειανάκη στο περιοδικό Λαογραφία τευχος ΚΗ΄ που το είχες αναφέρει εσύ σε παλαιότερο μήνυμά σου εδώ.

Είχε το εργαστήρι του στην οδό Κολοκοτρώνη 56 και από τα στοιχεία μου, τη δεκαετία 1900-1910 κατασκεύαζε “Μαντολίνα και Κιθάρας”. Σε δημοσίευμα εφημερίδας της εποχής αναφέρεται και ως “οργανοποιός της Βασιλικής Αυλής”.

Φαίνεται πάντως ότι στις αρχές του 20ου αιώνα, πρέπει να υπήρχαν και άλλα εργαστήρια στην οδό Κολοκοτρώνη (π.χ Μούρτζινος).

Παναγιώτη θυμάμαι ότι το είχα αναφέρει.
Ψάχνω να βρω κάτι παραπάνω.
Σε ευχαριστώ για τα επιπλέον στοιχεία!

Και βεβαίως ο Α. Stathopoulos ο “αμερικάνος”, σμυρλής αρχών 20ού, ο μετέπειτα epiphon.

Πληγωμένο "ὡραίον τερπνόν λαγούτο"κατασκευής Ι.Γ. Σταθόπουλου.Σε λίγους μήνες, η αποκατάσταση.

Έχω και εγώ 2 μαντολίνα του Σταθόπουλου… Μάλλον είχα γιατί το ένα το χάρισα κάπου που είχα μεγάλη υποχρέωση… Το ένα (αυτό που κράτησα) έχει ακριβώς την ίδια ταμπέλα.Το άλλο έχει την ίδια ταμπέλα αλλά σε άλλο χρώμα… Αν μου πει κάποιος πως, θα ανεβάσω φωτογραφία…

Γραφει χρονολογία;Το λαούτο δεν έχει.Για να ανεβάσεις φώτο πήγαινε επισύναψη αρχείων

Γιάννη
Το μπουζούκι που είχες επισκευάσει έγραφε χρονολογία. Δεν είναι παράξενο που στο λαούτο δεν έχει?

Για την επισκευή θα ξεκολλήσεις το καπάκι? Αν όχι, μήπως αν “κολλήσεις” τον φακό της μηχανής πάνω στην τρύπα της ροζέτας, μπορέσεις να βγάλεις ολόκληρη την ταμπέλα που υπάρχει μέσα στο όργανο?

Και στα 2 μαντολίνα η ταμπελίτσα είναι ίδια μεταξύ τους και ίδια με του λαούτου. Μόνο το χρώμα αλλάζει σε μία (αν θυμάμαι καλά ήταν σκούρο μωβ…). Δε γράφει πουθενά ούτε ημερομηνία ούτε τοποθεσία του εργαστηρίου… Το μαντολίνο όπως θα δείτε είναι συντηρημένο (από τον Πόλυ Καρανδρέα) και είναι ατόφιο, δηλαδη γνήσιο σε όλα του τα μέρη, από το κυρίως σώμα του οργάνου μέχρι τον καβαλάρη τα κλειδιά και τη χορδιέρα. Το καπάκι σε αυτό που κράτησα έχει αρκετά ακανόνιστα νερά αλλά πιστέψετε με, όποιος έχει πέξει με αυτό έχει μείνει άφωνος…
Αυτά … Ελπίζω να σας αρέσει…

Ωραίο όργανο ,αρκετες ομοιότητες με ιταλικα μαντολίνα της ίδιας περιόδου.Η ταμπέλα είναι εντελώς η ίδια με αυτή του Λαούτου.
Παναγιώτη αν ξεκοληθεί το καπάκι θα βγάλω κοντινή φώτο

Είναι καλό… Το περίεργο είναι ότι το άλλο μαντολίνο είχε αρκετές διαφορές από αυτό ως προς την κατασκευαστική αντίληψη… Λες και ήταν φτιαγμένο από άλλο μάστορα…
Το καράουλο ήταν τελείως άλλο σχέδιο και είχε χαραγμένο στο πίσω μέρος του ‘‘Ι Σ 1935’’. Δεν ξέρω αν το χάραξε ο Σταθόπουλος ή κάποιος άλλος μάστορας που αντικατέστησε το καράουλο (γιατι λόγω ένωσης δεν ορκίζομαι ότι είναι το γνήσιο - φαινόταν ότι είχε κάποια παλιά επισκευή…). Διαφορετικό σχέδιο είχε και το μέρος του σκάφους που σκεπάζει τις δούγιες στο κάτω μέρος του οργάνου (δε ξέρω πως λεγεται…νομίζω κολάτζα…). Συνήθως οι κατασκευαστές κρατάγανε κάποια χαρακτηριστικά κοινά σε όλα τους τα όργανα από όσο ξερω… Μπορεί όμως ο Σταθόπουλος να είχε 2 διαφορετικά μοντέλα ή και περισσσότερα… Επειδή έχω ακόμα πρόσβαση στο άλλο όργανο, όταν μπορέσω θα ανεβάσω φωτογραφίες να συγκρίνουμε… Απλά δε ξέρω πότε…

Δεν θα ήταν δύσκολο και να εισάγουν μέρη οργάνων αλλά και ολόκληρα όργανα.Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να δούμε και το άλλο μαντολίνο
Η ετικέτα σε αυτό που έχεις είναι κολημμένη στραβά ή μου φαίνεται;

Και στα 2 μαντολίνα είναι κολλημένη θεόστραβα, πράγμα που μου έκανε και εμένα εντύπωση στην αρχή…‘Ομως τελικά δεν είναι τόσο παράλογο και αυτό γιατί η ταμπέλα κανονικά έτσι όπως είναι φτιαγμένη πρέπει να τοποθετηθεί κατακόρυφα δηλαδή η μεγάλη διάσταση δεν είναι ως συνήθως η οριζόντια αλλά εδώ η κατακόρυφη. Αν τοποθετηθεί ‘‘σωστά’’ το όνομά του δεν θα φαίνεται από την τρύπα παρά μόνο αν κάποιος κολήσει τη μούρη του στο μαντολίνο… Εξάλου δε χωράει κι’ όλας γιατί το όνομα είναι τυπωμένο στο κάτω μέρος της ετικέτας… Έτσι προτίμησε να την βάλει με έναν τέτοιο τρόπο ‘‘στραβά’’ αλλά που αν παίζεις το μαντολίνο (δηλ. το κρατάς με κλίση) το όνομα να φαίνεται! Δηλαδή το όνομα του φαίνεται όταν παίζεις! Δεν ξέρω αν είχε αυτό στο μυαλό του ή αν λέω μαλ…ες αλλά εμένα σαν εξήγηση μου στέκει γιατί και στα 2 μαντολίνα η ταμπέλα είναι τοποθετημένη έτσι. Όσον αφορά στο λαούτο λόγω μεγαλύτερης διάστασης, η ταμπέλα μπορεί να τοποθετηθει και οριζόντια και κατακόρυφα, χωρίς πρόβλημα πράγμα που δεν έχει και ιδιαίτερη σημασία αφού δε φαίνεται λόγω ροζέτας…

Συμφωνώ απόλυτα με την παρατήρηση του Γιάννη.
Και μένα μου θυμίζει πάρα πολύ Ιταλικό μαντολίνο, σαν αυτά που φτιάχνονταν στην Κατάνη από βιοτεχνίες της εποχής . Πολλά είχαν και πυρόγραφη σφραγίδα στο καπάκι ( π.χ. Miroglio, Katania ). Ίδια επιλογή ξύλων για το σκάφος,ίδιο μοντέλο, ίδιο κλειδοθέσιο, ντυμένο παντού με καπλαμά, κ.λ.π. Άλλα μαντολίνα εποχής που έχω δει από Έλληνες μάστορες, έχουν σημαντικές διαφορές.
Βάσιμα νομίζω και εγώ ότι μπορούμε να υποθέσουμε εισαγωγή και εμπόρευση ολόκληρου οργάνου.
Λέτε η πατέντα με τις ετικέτες να μην είναι τόσο καινούργια ανακάλυψη ; ( βλέπετε και άλλες, ανάλογες συζητήσεις )
Για να μην αδικούμε πάντως το μάστορα, η από μακρυά εκτίμηση έχει πάντα και μεγάλα περιθώρια λάθους !

Συνέβαινε και το εντελώς αντίθετο.
Ο Ανωγειανάκης γράφει στην μελέτη του για το λαούτο ότι πολλοί μαθητευόμενοι του Μούρτζινου έκλεβαν τις ταμπέλες από το εργαστήριο και τις έβαζαν σε δικά τους όργανα (εκμεταλευόμενοι τη φήμη του δασκάλου τους),με αποτέλεσμα αρκετά όργανα να μην είναι αυθεντικά .

Eγώ έχω μια πολύ μικρή συλλογή από μαντολίνα Ελλήνων και Ιταλών κατασκευαστών…Ανάμεσά τους υπάρχει ένα μαντολίνο του Μούρτζινου και ένα του Κοντόρη. Του Μούρτζινου με εξαίρεση τις διαστάσεις σε καποια τμήματα (έχει σαφώς μεγαλύτερο καράουλο…) ακολουθεί ακριβώς τη λογική του μαντολίνου του Σταθόπουλου (αυτή με τους καπλαμάδες). Του Κοντόρη είναι και αυτό αρκετά παρόμοιο. Επειδή έχω δει από κοντά και άλλα μαντολίνα του Μούρτζινου (το περιβόητο εβένινο…) είμαι σίγουρος ότι και το δικό μου είναι του Μούρτζινου γιατί φαίνεται σαφώς το κοινό στοιχείο του κατασκευαστή. Αυτό δεν ίσχυσε με τα μαντολίνα του Σταθόπουλου. Παρόλα αυτά δε νομίζω ότι οι Έλληνες κατασκευαστές εκείνη την εποχή είχαν τη λογική των Ιταλών με τις ταμπέλες (στην Ιταλία την περίοδο εκείνη το μαντολίνο ήταν το πρώτο όργανο σε δημοτικότητα και οι κατασκευαστές δεν προλαβαίναν τη ζήτηση…).Το άλλο μαντολίνο του Σταθόπουλου που έδωσα, μοιάζει με ένα από εκείνα του Γομπάκη, στο μουσείο στην Πλάκα. Είναι λογικό για μένα αρκετά μαντολίνα να ‘‘Ιταλοφέρνουν’’ αφού οι Ιταλοί ήταν αυτοί που απογείωσαν το όργανο κατασκευαστικά… Αυτό που θέλω να πω είναι ότι και τα 3 μαντολίνα (Σταθόπουλου, Μούρτζινου, Κοντόρη) είναι 3 παραλλαγές στο ίδιο θέμα…κατα συνέπεια δε με προβλημάτισε ποτέ το γεγονός ότι το μαντολίνο του Σταθόπουλου θα μπορούσε να μην είναι γνήσιο, αφού άλλα 2 εκείνης της περιόδου που έχω είναι αρκετά κοντά σε αυτό…

Μας άναψες φωτιές.Αν μπορείς και επιθυμείς βέβαια ,ανέβασε καμία φώτο.

Σαφέστατα θα επηρεάστηκαν οι έλληνες κατασκευαστες από τους ιταλούς.

Θα ανεβάσω αύριο του Μούρτζινου,στο υπόσχομαι… Του Κοντόρη το έχω δώσει για συντήρηση… 'Εχω μόνο φωτογραφίες από την ταμπέλα και κάνα-δυο που είναι όμως άφτιαχτο…( σε άθλια κατάσταση…). Αν θες όμως ανεβάζω και του Κοντόρη…
Θα στείλω στο mail σου μια φωτογραφία της ταμπέλας του Κοντόρη, γιατί είναι σε πολύ μεγάλη ανάλυση και δεν μπορώ να την μικρύνω για να την ανεβάσω…

Ασε τα κατάφερα… Να η ταμπέλα :

Ευχαριστώ!
Τον Κοντόρη δεν τον έχω ξανακούσει.Πότε χρονολογείται το μαντολίνο;